NKHANI YOPHUNZILA 40
NYIMBO 30 Atata, Mulungu Wangu, Shamwali Wangu
Yehova “Opolesha Ŵanthu Ovutika Maganizo”
“Yove opolesha ŵanthu ovutika maganizo; ndipo omanga vilonda vao.”—SAL. 147:3.
ZATI TIPHUNZILE
Yehova osamala ngako za ŵala amene ovutika maganizo. Nkhani ino, itioneshe mwamene Yehova otonthozela ŵala ovutika maganizo notiyavya kuziŵa mwatingatonthozele ayakine.
1. Kansi Yehova akumvwa tyani ngati atumiki ŵake opitilizhya kumutumikila mosasamala kanthu kuti okumana na mavuto?
YEHOVA oona zilizonse zakukumana nazo atumiki ŵake. Yove oona ngati tili na cimwemwe olo ngati tili na cisoni. (Sal. 37:18) Ndipo osangalala ngako ngati waona kuti tucita zilizonse zatingakwanishe kuti timutumikile, mosasamala kanthu kuti tuvutika maganizo. Kupambana zonse, yove ni wofunishisha kuticilikiza notitonthoza.
2. Kansi Yehova oŵacitila cinji ŵanthu ovutika maganizo, ndipo tingapindule tyani na cisamalilo cake?
2 Salimo 147:3 yulaŵila kuti Yehova “omanga vilonda” va ŵanthu ovutika maganizo. Lemba iyi yufotokoza mwamene Yehova oyavyila ŵala amene ovutika maganizo. Kansi tufunika kucita cinji kuti tipindule na thandizo ya Yehova? Ganizilani cisanzo ici. Dokota wamene oiziŵa bwino nchito yake, angacite zinyinji kuti ayavye munthu wamene ezicita kuti apole. Olo n’tetyo, munthu wamene ezicita kuti apindule, ofunika kukonkha mosamala malangizo yaangamupase dokota. Tetyo m’nkhani ino, tione zakulaŵila Yehova m’Mau ŵake kuli ŵala amene ovutika maganizo ndipo tilaŵizhyane soti mwatingaseŵenzeshele malangizo ŵake acikondi.
YEHOVA OTIKUMBUSHA KUTI NISE AMTENGO WAPATALI KULI YOVE
3. Ndaŵa yanji ŵanthu ayakine oziona kuti ni atyalatyala?
3 N’zacisoni kuti ŵanthu anyinji m’calo cino okonda lini wanthu ayakine. Cifukwa ca izi, angayambe kunzunza ayakine olo kuŵapangisha kumvwa kuti ni atyalatyala. Kalongosi wa zina yakuti Helen a elaŵila kuti: “Makolo ŵangu enze lini acikondi. Atata enze aciwawa ndipo nthawi zonse enzotiuzhya kuti nise atyalatyala.” Payakine molingana na Helen, munthu muyakine ekucitilani vinthu viipa ndipo kanyinji-kanyinji enzokunyozani olo kukupangishani kuzimvwa kuti nimwe atyalatyala. Ngati n’tetyo, payakine mungacione kunkhala covuta kukhulupilila ngati pali munthu aliyense wamene osamala cendi za mweo.
4. Molingana na Salimo 34:18, kansi Yehova otisimikizhyila cinji?
4 Olo kuti ŵanthu ayakine akucitileni zinthu ziipa, mungankhale osimikizhya kuti Yehova okukondani na kuti okuonani kuti nimwe amtengo wapatali. Yove “ali pafupi na ŵanthu ovutika maganizo.” (Ŵelengani Salimo 34:18.) Ngati muzimvwila ‘cisoni m’mtima mwanu,’ mukokumbukila kuti Yehova eona zabwino muli mweo ndipo ekuyavyani kuti muvwendele pafupi na yove. (Yoh. 6:44) Yove ni wokonzeka kukuyavyani nthawi zonse cifukwa nimwe amtengo wapatali kuli yove.
5. Kansi tingaphunzilepo cinji tikaona mwamene Yesu enzocitila zinthu na ŵanthu amene enzoonewa kuti ni atyalatyala?
5 Kulaŵizhyana cisanzo ca Yesu kungatiyavye kuziŵa mwakumvwila Yehova. Yesu peenze pacalo, enzocitila cifundo ŵanthu amene enzoziona kuti ni atyalatyala. (Mat. 9:9-12) Munakazi wamene enze na nthenda ikulu pecikata covwala cake, ali na ciyembekezo cakuti apole, Yesu emutonthoza nomuyamikila cifukwa ca cikhulupililo cake. (Mko. 5:25-34) Kulaŵila cendi, Yesu eonesha ndendende minkhalidwe ya Ausuwake. (Yoh. 14:9) Tetyo, mungankhale osimikizhya kuti okuonani kuti nimwe amtengo wapatali na kuti oona minkhalidwe yanu yabwino, kuyangizhyilapo cikhulupililo na cikondi camuonesha pali yove.
6. Kansi mungacitenji ngati muzimvwa kuti nimwe atyalatyala?
6 Kansi mungacitenji ngati nthawi zonse mukumvwa kuti nimwe atyalatyala? Mukoŵelenga mavesi a m’Baibo amene okusimikizhyilani kuti nimwe amtengo wapatali kwa Yehova nosinkhasinkha pa mavesi amene ao. b (Sal. 94:19) Ngati mwakangiwa kukwanilisha colinga canu olo ngati mwakhumudwa cifukwa mucita lini zinyinji monga ni mwakucitila ayakine, mukopewa kuzilinganizhya na ŵanthu ayakine. Yehova otiyembekezela lini kucita zinyinji kupambana zatingakwanishe kucita. (Sal. 103:13, 14) Ngati munthu muyakine okucitilani vinthu viipa, ni vuto lini yanu. Mukokumbukila kuti Yehova akaweluze ŵanthu amene ovutisha ŵanthu ayakine, osati amene ovutishiwa. (1 Pet. 3:12) Kalongosi Sandra wamene enze ecitiliwa nkhanza akali mwana, elaŵila kuti: “Nthawi zonse nusenga Yehova kuti aniyavye kuziona m’njila yoyenela, monga ni mwakunionela yove.”
7. Kansi zovuta zatakumanako nazo pa umoyo zingankhale tyani zoyavya potumikila Yehova?
7 Osakaikila kuti Yehova angakuseŵenzesheni kuti muyavye ayakine. Yove wakupasani mwai woseŵenzela naye pamozi pa nchito yolalikila. (1 Akor. 3:9) Cifukwa ca zovuta zamwakumanako nazo pa umoyo, cingankhale cosavuta kumvwisha mavuto yakukumana nayo ŵanthu ayakine mu umoyo. Tetyo, mungacite zinyinji kuti muŵayavye. Kalongosi Helen wafotokozewa lombapano, elandila thandizo ndipo lomba okwanisha kuyavyako ayakine. Yove elaŵila kuti: “Nenzozimvwa kuti n’ne watyalatyala, koma Yehova enicitisha kumvwa kuti nukondewa ndipo waniseŵenzesha kuti niyavye ayakine.” Lomba, kalongosi Helen otumikila monga mpainiya wanthawi zonse.
YEHOVA OFUNA KUTI TIKOVOMELEZHYA CIKHULULUKILO CAKE
8. Kansi Yehova otisimikizhyila cinji pa Yesaya 1:18?
8 Ayakine mwa atumiki a Yehova ovutika maganizo cifukwa ca vinthu vecilakwisa kuvuli, mosasamala kanthu kuti elakwisa zinthu izi pavuli pakuti abatizika olo akaliyobatizika. Koma tikokumbukila kuti Yehova epeleka dipo cifukwa ca cikondi cake cikulu pali seo. Kulaŵila cendi, yove ofuna kuti tivomelezhye mphaso yake. Yehova otisimikizhyila kuti pavuli pakuti ‘takambilana’ c na yove, akatiimbe lini soti mlandu pa macimo yetecita. (Ŵelengani Yesaya 1:18.) Tuyamikila ngako kuti Ausuwasu acikondi Yehova, oluŵa macimo yetecita kuvuli ndipo pa nthawi imozimozi, oluŵa lini zabwino zetecita kuvuli.—Sal. 103:9, 12; Aheb. 6:10.
9. Ndaŵa yanji tufunika lini kupitilizhya kuganizila pa macimo yetecita kuvuli?
9 Ngati muziimba mlandu cifukwa ca zinthu zemwecita kuvuli, mungacite bwino kuganizila pa zamucita pali lomba na zati mukacite msogolo. Ganizilani cisanzo ca mtumwi Paulo. Yove enzoziimba mlandu cifukwa cakuti pa nthawi iyakine, enzonzunza ngako Akhristu. Olo n’tetyo, yove enzoziŵa kuti Yehova emukhululukila. (1 Tim. 1:12-15) Kansi epitilizhya kuganizila macimo yecicita m’nthawi zakuvuli? Mosakaikila, yove epewa kucita izi monga ni mwamene epewela kuganizila vinthu vecicita kuti ankhale Mfarisi wolemekezeka. (Afil. 3:4-8, 13-15) M’malo mwake, Paulo epitilizhya kucita zonse zaangakwanishe mu utumiki wake nololesha msogolo. Molingana na Paulo, tingakwanishe lini kucinja zinthu zecitika kuvuli. Koma tingatamande Yehova nomukondwelesha pali lomba ndipo tingaganizile za sogolo yabwino yawatilonjeza.
10. Kansi tingacitenji ngati zetecita kuvuli zekhumudwisha ayakine?
10 Mungavutike maganizo cifukwa ca vinthu vemwecita kuvuli vamene vekhumudwisha ayakine. Ngati zili tetyo, kansi n’cinji cingakuyavyeni? Mukocita zilizonse zamungakwanishe kuti mukonze zecitika ndipo mukopepesa kufumila pansi pa mtima. (2 Akor. 7:11) Mukosenga Yehova kuti ayavye ŵanthu ŵemwelakwila. Yove angakuyavyeni mweo na ŵala ŵemwelakwila kuti mupitilizhye kumutumikila nonkhala pa mtendele.
11. Kansi tingaphunzilepo cinji pa cisanzo ca mneneli Yona? (Onani soti pacikuto.)
11 Mukophunzilapo kanthu pa zinthu zemwelakwisa kuvuli ndipo mukonkhala okonzeka kulola Yehova kuti akuseŵenzesheni m’njila iliyonse yaangasankhe. Ganizilani cisanzo ca mneneli Yona. M’malo moluta ku Nineve monga ni mwecimuuzhyila Yehova, yove ethaŵila ku malo ayakine. Cifukwa ca izi, Yehova emupasa cilango ndipo yove ephunzilapo kanthu pa colakwa cake. (Yona 1:1-4, 15-17; 2:7-10) Yehova aliyoleke kuseŵenzesha Yona monga mneneli. Yove emupasa soti mpata uyakine wakuti alute ku Nineve ndipo pa nthawi iyi, Yona emvwila. Olo kuti eziimba mlandu pa zinthu zecilakwisa kuvuli, Yona ecita zinthu zecimuuzhya kuti acite.—Yona 3:1-3.
Pavuli pakuti mneneli Yona wapulumuka m’mala mwa cisomba cikulu, Yehova emuuzhya soti kaciŵili kuti alute ku Nineve kuti akalengeze uthenga wake (Onani ndime 11)
YEHOVA OTITONTHOZA POSEŴENZESHA MZIMU UTUŴA
12. Kansi Yehova otipasa tyani mtendele ngati zinthu ziipa zaticitikila? (Afilipi 4:6, 7)
12 Poseŵenzesha mzimu wake utuŵa, Yehova otitonthoza ngati cinthu ciipa caticitikila. Ganizilani cokumana naco ca mkwasu Ron na kalongosi Carol. Mwana wao munalume ezipaya. Ove elaŵila kuti: “N’cendi kuti tekumanako na mayeselo ovuta kuvuli, koma aya yenze yovuta ngako. Kanyinji usiku tenzolala lini. Tepemphela kwa Yehova ndipo tenkhala na mtendele wamene ufotokozewa pa Afilipi 4:6, 7.” (Ŵelengani.) Tetyo, ngati tuvutika maganizo cifukwa ca mayeselo, tingapemphele kwa Yehova mofumila pansi pa mtima koma soti mowelezhyawelezhya monga ni mwatingafunile. (Sal. 86:3; 88:1) Mukosenga mzimu wake utuŵa mowelezhyawelezhya ndipo yove akokuyavyani nthawi zonse.—Luka 11:9-13.
13. Kansi mzimu utuŵa ungatiyavye tyani kupitilizhya kulambila Yehova mokhulupilika? (Aefeso 3:16)
13 Kansi mwekumanako na mayeselo ovuta ndipo lomba muona kuti muliye mphamvu yakuti mupitilizhye kucita ciliconse? Kumbukilani kuti mzimu utuŵa ungakupaseni mphamvu kuti mupitilizhye kulambila Yehova mokhulupilika. (Ŵelengani Aefeso 3:16.) Ganizilani cokumana naco ca kalongosi wa zina yakuti Flora. Yove na alume ŵake peenzotumikila monga amishonale, alume ŵake enkhala osakhulupilika kuli yove, zamene zecitisha kuti asuzulane. Yove elaŵila kuti: “Necimvwa caipa ngako cifukwa ca kusakhulupilika kwao ndipo nenzoganizila lini pa ciyakine ciliconse. Nepemphela kwa Yehova kuti anipase mzimu wake utuŵa kuti nikwanishe kupilila. Yehova enitonthoza ndipo olo kuti poyamba zenzooneka kuti n’zosakwanishika, nepeza soti mphamvu ndipo nekwanisha kupilila cifukwa ca thandizo yake.” Yove akumvwa kuti Yehova emuyavya kuti akomudalila ngako ndipo ni wosimikizhya kuti apitilizhye kumuyavya pa mayeselo yake yonse. Kalongosi Flora elaŵila soti kuti: “Mau opezeka pa Salimo 119:32 ofotokoza bwino mwamene Yehova eniyavyila. Vesi iyi ikuti: ‘Nikonkhe malamulo ŵanu na mtima wonse, cifukwa mwaniyavya kuti niyamvwishe bwino.’”
14. Kansi tingalole tyani mzimu wa Mulungu kukata nchito pali seo?
14 Pavuli posenga Yehova kuti akupaseni mzimu wake utuŵa, kansi mufunika kucita cinji? Mukocita zinthu zingalole mzimu wa Mulungu kukata nchito pali mweo. Izi zuyangizhyilapo kupezeka pa misonkhano nolalikila ayakine. Mukoŵelenga soti Mau a Yehova nthawi zonse. Izi zikuyavyeni kusinkhasinkha pa maganizo ŵake. (Afil. 4:8, 9) Pamuŵelenga, mukoona mayeselo yecikumana nayo ŵanthu otomolewa m’Baibo nosinkhasinkha pa mwamene Yehova eŵayavyila kuti apilile. Kalongosi Sandra watomolewa koyambilila, ekumana na mavuto anyinji. Yove elaŵila kuti: “Nkhani ya Yosefe yenikhuza ngako. Yove aliyolole mayeselo na kusoŵa cilungamo kufookesha ushamwali wake na Yehova.”—Gen. 39:21-23.
YEHOVA OSEŴENZESHA AKWASU NA AZILONGOSI KUTI ATITONTHOZE
15. Kansi ni kuni kwatingapeze citonthozo, ndipo angatiyavye tyani? (Onani soti cithunzithunzi.)
15 Ngati tuvutika, olambila ayasu ‘angatilimbikishe ngako.’ (Akol. 4:11) Yehova angaseŵenzeshe akwasu na azilongosi pofuna kutionesha kuti otikonda. Olambila ayasu angatitonthoze mwa kupatula nthawi yotandala nase nomvwishila mosamala patuŵafotokozela mwatumvwila. Ove angatilimbikishe soti poseŵenzesha vesi iyakine ya m’Baibo olo kupemphela nase pamozi. d (Aro. 15:4) Nthawi ziyakine mkwasu olo kalongosi angatikumbushe mfundo iyakine ya m’Baibo, yamene ingatiyavye kuti tipitilizhye kupilila. Kuyangizhyila apo, akwasu na azilongosi angatiyavye m’njila zosiyanasiyana monga kutipasa vakulya.
Ashamwali abwino, odalilika koma soti amene okonda Yehova angakutonthozeni nokucilikizani (Onani ndime 15)
16. Kansi tufunika kucita cinji kuti tilandile thandizo kufumila kuli ayakine?
16 Nthawi ziyakine tingafunike kusenga ayakine kuti atiyavye. Akwasu na azilongosi otikonda ndipo ofuna kutiyavya. (Miy. 17:17) Koma payakine angaziŵe lini mwatumvwila olo zatufunikila. (Miy. 14:10) Ngati muli na nkhaŵa, mungalaŵile na ashamwali aweme noŵauzhya mwamumvwila. Mukoŵauzhya zinthu zingakuyavyeni. Payakine mungalaŵile na mkulu m’mozi olo aŵili ŵamuona kuti mungaŵafotokozele momasuka. Azilongosi ayakine aciona kunkhala coyavya kulaŵizhyana na kalongosi muyakine wacikulile.
17. Kansi ni mavuto ayakine otyani angapangishe kuti tisalandile thandizo kufumila kuli ayakine, ndipo tingaŵagonjese tyani?
17 Mukopewa kuzipatula. Nthawi ziyakine mungakhumudwe cakuti mungafune lini kutandala na ŵanthu ayakine. Olo payakine akwasu na azilongosi angamvwishe lini mwamumvwila olo angalaŵile mau yamene yangakukhumudwisheni. (Yak. 3:2) Olo n’tetyo, mufunika lini kuzipatula. Zili teti cifukwa cakuti Yehova angaseŵenzeshe akwasu na azilongosi kuti akulimbikisheni. Mkulu muyakine wa zina yakuti Gavin wamene ovutika maganizo, elaŵila kuti: “Nthawi zinyinji nulaŵila lini olo kupatula nthawi yotandala na ayangu. Olo n’tetyo, nuyesayesa kutandala na akwasu na azilongosi ndipo kanyinji-kanyinji nikacita izi, numvwako bwino.” Kalongosi wa zina yakuti Amy elaŵila kuti: “Cifukwa ca zinthu zenicitikila kuvuli, nuvutika kukhulupilila ŵanthu ayakine. Koma naphunzila kukonda ngako nokhulupilila akwasu na azilongosi monga ni mwakucitila Yehova. Nuziŵa kuti kucita izi kusangalasa Yehova ndipo nane nusangalala.”
MALONJEZO A YEHOVA A MSOGOLO ANGATITONTHOZE
18. Kansi n’cinji catuyembekezela mwacidwi msogolo, ndipo tingacitenji pali lomba?
18 Lombapano, Yehova akacosepo vinthu vonse vamene vutivutisha maganizo koma soti ululu watukumvwa. (Chiv. 21:3, 4) Pa nthawi yamene iyo, zinthu zonse zatankhala tukumana nazo “zikativutishe lini soti maganizo.” (Yes. 65:17) Monga ni mwataonela, olo pali lomba Yehova “omanga vilonda vasu.” Yove watipasa zinthu zinyinji kuti atitonthoze notiyavya. Mukooneshesha kuti mulandila thandizo yake. Tetyo, osakaikila olo patontho kuti yove “okufunilani zabwino.”—1 Pet. 5:7.
NYIMBO 7 Yehova Niye Mphamvu Yasu
a Mazina ayakine acinjiwa.
b Onani kabokosi kakuti “ Yehova Okuonani Kuti Nimwe Amtengo Wapatali.”
c Kuti “tikambilane” na Yehova, tufunika kuonesha kuti nise olapa mwa kumusenga kuti atikhululukile pa macimo yasu nocinja nkhalidwe yasu. Ngati tacita cimo ikulu, tufunika soti kusenga thandizo kwa akulu mumpingo.—Yak. 5:14, 15.
d Mwacisanzo, ganizilani Malemba andandalikiwa pansi pa mutu wakuti “Nkhaŵa” na “Citonthozo” m’buku ya m’Cinyanja yakuti Buku Lofufuzila Nkhani la Mboni za Yehova.
