NKHANI YOPHUNZILA 38
Mukocita Zinthu Mwanzelu pa Nthawi ya Mtendele
“M’calo camene ico mwenzeve msokonezo uliwonse koma soti paliye ecita naye nkhondo pa vyaka vamene ivi, cifukwa Yehova em’pasa mpumulo.”—2 MBI. 14:6.
NYIMBO 60 Akapeze Moyo
ZATI TIPHUNZILE *
1. Kansi ni nthawi yotyani yamene ingankhale yovuta kutumikila Yehova?
KANSI muganiza kuti ni nthawi yotyani yamene ingankhale yovuta kutumikila Yehova? Ko ni panthawi yakuti muli pa mavuto olo pa mtendele? Ngati takumana na mavuto, cunkhala cosavuta kudalila Yehova. Nanga tyani ngati tili pa mtendele? Ko nthawi ziyakine tuluŵa kuti tufunika kutumikila Mulungu? Yehova ecenjeza Aisiraeli kuti zinthu izi zingaŵacitikile.—Deut. 6:10-12.
2. Kansi Asa eonesha tyani cisanzo ciweme?
2 Mfumu Asa ni cisanzo ciweme ngako. Yove ecita vinthu mwanzelu mwa kudalila Yehova na mtima wonse. Etumikila Yehova pa nthawi yovuta koma soti pa nthawi ya mtendele. Kuyambila pa ciyambi, “Asa etumikila Yehova na mtima wonse.” (1 Maf. 15:14) Yove etumikila Yehova na mtima wonse mwa kusilizhya kulambila kwawenye mu Yuda. Baibo yulaŵila kuti “ecosa maguwa ansembe, malo okwezeka, ephwanya vipilala vopatulika notenda mizati yopatulika.” (2 Mbi. 14:3, 5) Efwika mpaka pocosa ambuya ŵake a Maaka pa udindo. Ndaŵa yanji? Cifukwa enzolimbikisha ŵanthu kulambila mafano.—1 Maf. 15:11-13.
3. Kansi tiyankhe konsho yotyani mu nkhani ino?
3 Asa ecita zinyinji ngako kuyangizhyila pa kusilizhya kulambila kwawenye. Elimbikisha kulambila kwacendi noyavya Ayuda kuwelela kwa Yehova. Yehova edalisa Asa pamozi na Aisiraeli mwa kuŵapasa mtendele. * Kwa vyaka 10 mu ulamulilo wa Asa, “m’calo mwenzeve msokonezo uliwonse.” (2 Mbi. 14:1, 4, 6) M’nkhani ino, tilaŵizhyane mwamene Asa eseŵenzeshela nthawi mwanzelu peenze pa mtendele. Pavuli pake tilaŵizhyane cisanzo ca Akhristu oyambilila, amene molingana na Asa eseŵenzesha nthawi yao mwanzelu peenze pa mtendele. Posilizhyila, tiyankhe konsho yakuti: Ngati munkhala m’calo mwamene muli ufulu wolambila, kansi mungaseŵenzeshe tyani nthawi yanu pamuli pa mtendele?
MWAMENE ASA ESEŴENZESHELA NTHAWI YA MTENDELE
4. Molingana na 2 Mbiri 14:2, 6, 7, kansi Asa eseŵenzesha tyani nthawi mwanzelu peenze pa mtendele?
4 Ŵelengani 2 Mbiri 14:2, 6, 7. Asa euzhya Ayuda kuti Yehova niye ‘eŵapasa mpumulo.’ Koma yove aliyoganize kuti iyi yenze nthawi yonkhala tyala. M’malomwake, eyamba kumanga mizinda, mipanda, nsanja na mageti. Euzhya Ayuda kuti: “Malo akali ŵasu.” Kansi Asa etanthauzanji? Etanthauza kuti m’calo mwenzeve adani amene sembe eŵalesha kuyenda nomanga. Yove elimbikisha ŵanthu kuseŵenzesha nthawi mwanzelu peenze pa mtendele.
5. Ndaŵa yanji Asa ekonzekelesha masoja ŵake?
5 Asa eseŵenzesha soti nthawi mwanzelu peenze pa mtendele kuti akonzekeleshe masoja ŵake. (2 Mbi. 14:8) Kansi izi zutanthauza kuti enzodalila lini Yehova? Yai. Ponkhala Mfumu, Asa eziŵa kuti wenze udindo wake kukonzekelesha ŵanthu kuti akakwanishe kulimbana na mavuto msogolo. Asa enzoziŵa kuti mtendele weenzosangalala nao Ayuda upitilizhye lini, ndipo izi niye zecitika.
MWAMENE AKHRISTU OYAMBILILA ESEŴENZESHELA NTHAWI PEENZE PA MTENDELE
6. Kansi Akhristu oyambilila eiseŵenzesha tyani nthawi yao peenze pa mtendele?
6 Nangu kuti Akhristu oyambilila enzonzunziwa, enzosangalala pa nthawi ya mtendele. Kansi enzocitanji pa nthawi yamene iyi? Enzolalikila uthenga uweme paliye colesha. Lemba ya Machitidwe yulaŵila kuti, “eyenda moyopa Yehova.” Epitilizhya kulalikila uthenga uweme, ndipo cifukwa ca izi, mpingo “wepitilizhya kukula.” Kulaŵila cendi, Yehova edalisa cangu cao cifukwa colalikila pa nthawi ya mtendele.—Mac. 9:26-31.
7-8. Kansi Paulo na Akhristu ayakine eseŵenzesha tyani mwai weenze nao? Fotokozani.
7 Akhristu oyambilila enzoseŵenzesha mpata uliwonse kulalikila uthenga uweme. Mwacisanzo, mtumwi Paulo peenze ku Efeso, ezindikila kuti mwai wautumiki wamusegukila. Tetyo, eseŵenzesha mpata uyu kulalikila na kupanga ophunzila mu mzinda wamene uyu.—1 Akor. 16:8, 9.
8 Pavuli pakuti nkhani ya mdulidwe yasila mu 49 C.E, Paulo na Akhristu ayakine epeza soti mwai uyakine wautumiki. (Mac. 15:23-29) Pavuli pakuti mpingo waziŵishiwa za cigamulo, ophunzila a Yesu elalikila mwacangu “uthenga uweme wa mau a Yehova.” (Mac. 15:30-35) Ko penkhala zofumapo zotyani? Baibo yulaŵila kuti “mipingo yepitilizhya kutang’a m’cikhulupililo ndipo ciŵelengelo cepitilizhya kuyangizhyilika siku na siku.”—Mac. 16:4, 5.
TIKOSEŴENZESHA LUWEME NTHAWI PATILI PA MTENDELE
9. Kansi atumiki a Yehova masiku ŵano ali na ufulu wotyani, ndipo tingazikonshe konsho yotyani?
9 Masiku ŵano, atumiki a Yehova m’vyalo vosiyanasiyana ali na ufulu wolalikila. Kansi munkhala m’calo mwamene muli ufulu wolambila? Ngati n’tetyo, zikonsheni kuti, ‘Kansi nuuseŵenzesha tyani ufulu wamene uyu?’ Mosiyana na kale, atumiki a Yehova onkhala m’nthawi yapadela. Ove ni otangwanika pa nchito yolalikila na kuphunzisa yamene yucitika pacalo conse. (Mko. 13:10) Masiku ŵano tili na mwai wocita zinyinji potumikila Yehova.
10. Kansi 2 Timoteyo 4:2 yutilimbikisha kucita cinji?
10 Kansi tingaiseŵenzeshe tyani luweme nthawi yatili pa mtendele? (Ŵelengani 2 Timoteyo 4:2.) Tingacite luweme kuganizila mwazilili zinthu pa umoyo wasu, noona ngati zingakwanishike kuti seo olo wa m’banja mwasu ayangizhyile utumiki mwa kucitako upainiya. Ino ni nthawi lini yoziunjikila cuma cifukwa cikaonongeke pa cisauso cikulu.—Miy. 11:4; Mat. 6:31-33; 1 Yoh. 2:15-17.
11. Kansi ofalisa ayakine acita cinji kuti akokwanisha kulalikila ŵanthu anyinji?
11 Ofalisa anyinji aphunzila cilaŵilo ciyakine kuti akokwanisha kuyavya ŵanthu ayakine kuphunzila za Yehova. Gulu ya Mulungu yuŵacilikiza mwa kupanga zofalisa zosiyanasiyana m’vilaŵilo vinyinji. Mwacisanzo, mu 2010, zofalisa zasu zenzopezeka m’vilaŵilo pafupifupi 500. Koma masiku ŵano, zupezeka m’vilaŵilo vopitilila 1,000.
12. Kansi ŵanthu opindula tyani akamvwa uthenga wa Ufumu m’cilaŵilo cao? Fotokozani cisanzo.
12 Kansi ŵanthu akumvwa tyani akamvwa uthenga m’cilaŵilo cao? Ganizilani cisanzo ca kalongosi wamene epindula na msonkhano wacigawo wamene wecitikila ku Memphis, Tennessee, U.S.A. Msonkhano uyu wenze wa Cikinyarwanda, camene ni cilaŵilo culaŵiliwa ku Rwanda, Congo (Kinshasa) na ku Uganda. Pavuli pa msonkhano uyu, kalongosi wolaŵila cikinyarwanda elaŵila kuti: “Uyu ni msonkhano woyamba wanapindula nao ngako pa vyaka 17 vanakhala kuno ku United States.” Kulaŵila cendi, kalongosi uyu ekhuzika ngako cifukwa comvwishila msonkhano m’cilaŵilo cake. Ngati mpata ulola, ko mungaphunzileko cilaŵilo ciyakine kuti muyavye ŵanthu a m’gawo yanu? Kansi izi zingankhale lini zoyavya ngati m’gawo ya mpingo wanu mungapezeke ŵanthu amene angafunikile kumvwishila uthenga m’cilaŵilo ciyakine? Yehova adalise khama yanu.
13. Kansi akwasu a ku Russia eseŵenzesha tyani nthawi yao mwanzelu peenze pa mtendele?
13 Ni akwasu lini onse ali na ufulu wolalikila. M’vyalo viyakine, akwasu aliye ufulu wolalikila cifukwa boma yelesha nchito yasu. Mwacisanzo, ganizilani zecitikila akwasu ku Russia. Enzunziwa kwa vyaka vinyinji, koma m’March 1991, eŵapasa soti ufulu. Pa nthawi yamene iyo, ku Russia kwenze ofalisa pafupifupi 16,000. Koma pavuli pa vyaka 20, ciŵelengelo ca ofalisa cekwela kupitilila pa 160,000. Kulaŵila cendi, akwasu eseŵenzesha bwino nthawi peenze pa mtendele. Koma nthawi ya mtendele iliyonkhalishe. Kucinja kwa vinthu kuliyopangishe kuti cangu cao cisile. Ecita zilizonse zaangakwanishe kuti atumikile Yehova.
NTHAWI YA MTENDELE IKANKHALISHE LINI
14-15. Kansi Yehova eonesha tyani mphamvu zake kuti ayavye Asa?
14 M’nthawi ya Asa, mtendele wenze wesila. Gulu ikulu ya masoja opitilila 1 miliyoni yofumila ku Itiyopiya yewela. Msogoleli wao Zera, enze na cidalilo cakuti yove na masoja ŵake agonjese Ayuda. Mfumu Asa aliyocite wowa, koma edalila Yehova. Asa epemphela kuti: “Tiyavyeni Yehova Mulungu wasu cifukwa tukudalilani, ndipo tawela m’zina yanu cifukwa ca gulu iyi ya adani ŵasu.”—2 Mbi. 14:11.
15 Nangu kuti gulu ya masoja a ku Itiyopiya enze anyinji kupambana gulu ya masoja ŵa Asa kaŵili, ove edalila Yehova kuti aŵayavye. Yehova eyavya ŵanthu ŵake mwa kugonjesa gulu ya masoja a ku Itiyopiya mocitisha nsoni.—2 Mbi. 14:8-13.
16. Kansi tuziŵa tyani kuti mtendele upitilizhye lini?
16 Nangu kuti tuziŵa lini zinthu zonse zati zikaticitikile msogolo, catuziŵa n’cakuti mtendele wakusangalala nao atumiki a Mulungu upitilizhye lini. Kumbukilani kuti Yesu elosela kuti m’masiku osilizhya, ophunzila ŵake ‘akazondewe na ŵanthu a mitundu yonse.’ (Mat. 24:9) Molingana na izi, naye mtumwi Paulo elaŵila kuti “onse ofuna kunkhala na moyo wozitwala kwa Mulungu mwa Khristu Yesu akanzunziwe.” (2 Tim. 3:12) Satana ni “wokalipa ngako,” ndipo n’zosakwanishika kupewa ukali wake.—Chiv. 12:12.
17. Kansi cikhulupililo casu cikayesewe tyani?
17 Lombapano, cikhulupililo casu ciyesewe. Talaŵila tetyo, cifukwa tikumane na “cisauso cikulu camene cikaliyocitikapo kufumila pa ciyambi ca calo mpaka lomba.” (Mat. 24:21) Pa nthawi yamene iyo, payakine abanja ŵasu angayotiukila ndipo nchito yasu ingayoleshewa. (Mat. 10:35, 36) Tikayokumana na zoteti, kansi tikakhulupilile kuti Yehova atiteteze monga ni mwecicitila Asa?
18. Molingana na Aheberi 10:38, 39, kansi tingakonzekele tyani zocitika za msogolo?
18 Yehova otikonzekelesha mwauzimu kuti tinkhale na cikhulupililo cotang’a Mat. 24:45) Olo n’tetyo, tonse tufunika kucita zatingakwanishe kuti titang’ishe cikhulupililo casu.—Ŵelengani Aheberi 10:38, 39.
patuyembekezela vinthu vati tikumane navo msogolo. Yove osogolela “kapolo wokhulupilika na wanzelu” potipasa cakulya cauzimu “panthawi yake” kuti tipitilizhye kunkhala otang’a mwauzimu. (19-20. Molingana na 1 Mbiri 28:9, kansi tufunika kuzikonsha makonsho otyani, ndipo ndaŵa yanji?
19 Molingana na Mfumu Asa, nase tufunika “kusakilasakila Yehova.” (2 Mbi. 14:4; 15:1, 2) Tingacite izi mwa kuphunzila za Yehova nobatizika. Tucita zilizonse zatingakwanishe kuti cikondi casu pa Yehova cikule. Kuti tiziŵe mwatucitila pa mbali yamene iyi, tingazikonshe kuti: ‘Kansi nupezeka pa misonkhano nthawi zonse?’ Malangizo yatulondela pa misonkhano, yotilimbikisha kupitilizhya kutumikila Yehova koma soti tulimbikishiwa na akwasu na azilongosi. (Mat. 11:28) Tingazikonshe soti kuti: ‘Kansi nukonda kucita phunzilo ya paneka? Ngati nunkhala na banja yangu, ko nupatula nthawi yocita kulambila kwa pa banja? Ngati nunkhala neka, kansi nupatula nthawi yophunzila monga ni mwaningacitile ngati nili na banja? Kansi nutolamo mbali mokwanila mu nchito yolalikila nopanga ophunzila?’
20 Ndaŵa yanji tufunika kuzikonsha makonsho aŵa? Baibo yulaŵila kuti Yehova ofufuza maganizo noziŵa zili mumtima mwasu. Nase tufunika kucita cimozimozi. (Ŵelengani 1 Mbiri 28:9.) Ngati tuona kuti tufunika kucinja zolinga zasu, minkhalidwe yasu olo kaganizidwe kasu, tufunika kusenga Yehova kuti atiyavye. Lomba niye nthawi yofunika kuzikonzekelesha cifukwa tikumane na mayeselo msogolo. Tufunika lini kulola ciliconse kutikangisha kuseŵenzesha nthawi yasu mwanzelu patili pa mtendele.
NYIMBO 62 Nyimbo Yalomba
^ par. 5 Kansi munkhala m’calo mwamene muli ufulu wolambila Yehova? Ngati n’tetyo, kansi muuseŵenzesha tyani ufulu wamene uyu? Nkhani ino ikuyavyeni kuziŵa zamungacite kuti mutolele cisanzo ca Asa Mfumu ya Ayuda na ca Akhristu oyambilila. Onse aŵa eseŵenzesha bwino nthawi yao peenze pa mtendele.
^ par. 3 TANTHAUZO YA MAU AYAKINE: Liu yakuti mtendele yutanthauza lini tyala nthawi yakuti kuliye nkhondo. M’Ciheberi liu iyi yutanthauza soti kunkhala na thanzi iweme, kunkhala otetezeka koma soti kunkhala osangalala.
^ par. 57 MAU OFOTOKOZA CITHUNZITHUNZI: Mfumu Asa ocosa ambuya ŵake pa udindo cifukwa ocilikiza kulambila kwawenye. Ŵanthu ali ku mbali ya Asa omuyavya kuononga mafano.
^ par. 59 MAU OFOTOKOZA VITHUNZITHUNZI: Banja yufuna umoyo wosalila zinyinji kuti ikatumikile kumalo kwamene kufunika ofalisa anyinji.