Paul elaŵila kuti: “Peciyamba kuniniata khazeni wangu Marco, nemufyantha pamkosi, ndipo nenzofuna kumupaya.”

Marco elaŵila kuti: “Nenzokalipa kamangu nikankhala pa ng’anda. Nenzoononga ciliconse canapeza.”

Ayakine a seo tingacite lini zecicita ŵanthu aŵili aŵa. Koma nthawi ziyakine tonse tuvutika kuti tizileshe. Izi zili teti cifukwa cakuti tonse tetolela ucimo kwa Adamu. (Aro. 5:12) Monga Paul na Marco, cunkhala covuta kulamulila ukali. Ayakine ovutika kulamulila maganizo ŵao. Mwacisanzo, angoganizila vinthu vocitisha wowa olo vofookesha. Pamene ayakine cuŵavuta kupewa ciwelewele, ucakolwa olo kuseŵenzesha mankhwala osokoneza tomfwe.

Ŵala amene okangiwa kulamulila maganizo, vilakolako na vocita vao, angaononge umoyo wao. Koma tingapewe zofumapo ziipa zamene izi. Motyani? Mwa kukulisha nkhalidwe yozilesha. Kuti tikwanishe kucita izi, tiyeni tilaŵizhyane makonsho atatu aya: (1) Kansi kuzilesha kutanthauza cinji? (2) Ndaŵa yanji n’kofunika? (3) Kansi tingakulishe tyani nkhalidwe iyi yamene ni imozi mwa “minkhalidwe ya mzimu utuŵa”? (Agal. 5:22, 23) Pavuli pake, tione zatingacite ngati takangiwa kuzilesha.

Munthu wozilesha ocita lini ciliconse cakulakalaka. Opewa kulaŵila nocita vinthu vosakondwelesha Yehova.

Yesu etionesha tanthauzo ya kuzilesha. Baibo yulaŵila kuti: “Peenzomunenela viipa, aliyowezhyele. Peenzomuvutisha, aliyoŵayofye koma esiya vonse m’manja mwa Yove wamene oweluza mwacilungamo.” (1 Pet. 2:23) Yesu eonesha nkhalidwe yozilesha adani ŵake peenzomunyoza pa cimuti conzunzikilapo. (Mat. 27:39-44) Eonesha soti kuzilesha pamene asogoleli acipembezo enzomukonsha makonsho na colinga cakuti amupeze cifukwa. (Mat. 22:15-22) Eonesha soti cisanzo ciweme pamene Ayuda okalipa etola miyala kuti amuteme. M’malo mowezhyela, “Yesu efisama nofuma m’kacisi.”—Yoh. 8:57-59.

Kansi zingakwanishike kutolela cisanzo ca Yesu? Eee, koma osati ndendende. Mtumwi Petulo elemba kuti: “Khristu evutika cifukwa ca mweo, ndipo ekusiilani cisanzo kuti mukonkhe maluwayo ŵake mosamala.” (1 Pet. 2:21) Olo kuti tiliye ungwilo, tingakwanishe kutolela cisanzo ca Yesu mosamala pankhani yozilesha. Ndaŵa yanji n’kofunika?

Kuti tikondweleshe Yehova, tufunika kunkhala ozilesha. Nangu kuti tatumikila Yehova mokhulupilika kwa vyaka vinyinji, ushamwali wasu na Yove ungasokonezeke ngati tukangiwa kuzilesha pa zatucita na kulaŵila.

Ganizilani cisanzo ca Mose, wamene enze “wofasa pa ŵanthu onse amene enze pacalo,” panthawi yamene iyo. (Num. 12:3) Kwa vyaka vinyinji, Mose epilila madandaulo ya Aisiraeli moleza mtima. Koma siku imozi tyala ekangiwa kuzilesha. Ekalipa pamene Aisiraeli edandaula soti cifukwa cosoŵa manzi. Elaŵila mokalipa ku ŵanthu kuti: “Mvwani mweo ŵanthu opondoka! Kansi mufuna tikufumyileni manzi m’mwala uyu?”—Num. 20:2-11.

Mose ekangiwa kuzilesha. Aliyolemekeze Yehova pecicita cozizwisa kuti aŵapase manzi. (Sal. 106:32, 33) Cifukwa ca izi, Yehova aliyomulole kuloŵa m’Calo Colonjezewa. (Num. 20:12) Mose ezilinga pa umoyo wake mpaka peecifwa cifukwa cokangiwa kuzilesha.—Deut. 3:23-27.

Ko tuphunzilapo cinji? Nangu kuti tankhala m’cendi kwa nthawi itali, tufunika lini kulaŵila mosoŵa ulemu kuli ŵanthu atikalipisha olo ngati tufuna kupasa malangizo ayakine. (Aef. 4:32; Akol. 3:12) Patukulukazhya, nthawi ziyakine cunkhala covuta kuzilesha, koma mukokumbukila cisanzo ca Mose. Tufuna lini kuipisha mbili yasu kwa Yehova cifukwa cokangiwa kuzilesha. Kansi tingacite cinji kuti tikulishe nkhalidwe yofunika ngako yamene iyi?

Mukosenga mzimu utuŵa. Ndaŵa yanji? Cifukwa cakuti kuzilesha ni mbali ya minkhalidwe ya mzimu utuŵa wa Mulungu, Yehova opasa mzimu wake utuŵa kuli ŵanthu omusenga. (Luka 11:13) Yehova angatipase mzimu wake kuti tikwanishe kuzilesha. (Afil. 4:13) Angatiyavye soti kuti tikulishe mbali ziyakine za minkhalidwe ya mzimu utuŵa monga cikondi, camene cingatiyavye kukulisha nkhalidwe yozilesha.—1 Akor. 13:5.

Pewani ciliconse camene cingakukangisheni kuzilesha. Mwacisanzo, pewani mawebusaiti na vosangulusha vamene vuonesha vinthu viipa. (Aef. 5:3, 4) Kulaŵila cendi, tufunika kupewa ciliconse camene cingatipangishe kucita vinthu viipa. (Miy. 22:3; 1 Akor. 6:12) Mwacisanzo, munthu wamene angayesewe mosavuta kucita ciwelewele, ofunika  kupewa kuŵelenga mabuku na mavidyo amene olimbikisha ciwelewele.

Nthawi ziyakine tingaone kuti n’cinthu covuta kuseŵenzesha malangizo aŵa. Koma ngati tuyesayesa, Yehova atipase mphamvu zofunikila kuti tikwanishe kuzilesha. (2 Pet. 1:5-8) Yove atiyavye kulamulila maganizo, kalaŵilidwe na zocita zasu. Paul na Marco ŵatatomola koyambilila, onse ekwanisha kunkhala ozilesha. Ganizilani soti cisanzo ici: Mkwasu muyakine enzokalipila madilaiva ayake poyendesha motoka, mpaka kufwika pokangana nao. Kansi eisilizhya tyani vuto yake? Elaŵila kuti: “Siku iliyonse nenzopemphela mofumila pansi pamtima. Nenzophunzila nkhani zokhuza kuzilesha noloŵeza pamtima mavesi a m’Baibo. Olo kuti nankhala nuzilesha kwa vyaka vinyinji, n’cinthu coyavya kuyamba siku iliyonse nili na colinga conkhala wodekha. Tikapangana kuti tikakumane na ŵanthu ayakine, nenzouka m’mamawa ngako kuti nipewe kukangana na madilaiva ayangu.”

Nthawi ziyakine tonse tukangiwa kuzilesha. Ngati izi zacitika, tingacite nsoni kupemphela kwa Yehova. Koma pa nthawi iyi niye patufunika kupemphela ngako. Tetyo, mufunika kupemphela nthawi yamene iyo. Musengeni kuti akukhululukileni, sengani thandizo yake, ndipo simikizhyani kuti musawelezhye colakwa camene ico. (Sal. 51:9-11) Osaganiza kuti Yehova angamvwe lini pemphelo yanu yofumila pansi pamtima yosenga cifundo. (Sal. 102:17) Mtumwi Yohane otikumbusha kuti milopa ya Mwana wa Mulungu “yotituŵisha ku macimo ŵasu.” (1 Yoh. 1:7; 2:1; Sal. 86:5) Kumbukilani kuti Yehova olimbikisha atumiki ŵake kukhululukila ayakine mowelezhyawelezhya. Tetyo, tingankhale osimikizhya kuti naye acite cimozimozi kuli seo.—Mat. 18:21, 22; Akol. 3:13.

Yehova ekalipa Mose pecikangiwa kuzilesha kwa nthawi itontho m’cipululu. Olo n’tetyo, emukhululukila. Mau a Mulungu ofotokoza kuti Mose enze munthu wokhulupilika watufunika kutolelako cisanzo. (Deut. 34:10; Aheb. 11:24-28) Yehova aliyomulole Mose kuti aloŵe m’calo Colonjezewa, koma em’pasa ciyembekezo cakuyonkhala na moyo wosasila m’Paladaiso pacalo. Nase tikasangalale na moyo wosasila ngati tukulisha nkhalidwe yofunika ngako yozilesha.—1 Akor. 9:25.