1-2. Kansi mngelo eŵauzhya cinji anakazi enze kumanda, nanga Yesu eŵapasa malangizo otyani?

M’MAWA pa Nisani 16, mu 33 C. E., pavuli pa masiku aŵili mtembo wa Yesu peweikiwa m’manda, anakazi oyopa Mulungu eluta kumanda kweciika mtembo wa Yesu ali na cisoni. Pecifwika ku manda na colinga cakuti azoleke mafuta notila pefyumu mtembo wa Yesu, edabwa kupeza kuti m’manda muliye mtembo. Mngelo eŵauzhya kuti akauzhye ophunzila ŵake kuti Yesu wauka, ndipo “wasogola kuluta ku Galileya. Mukamuone kwamene uko.”​—Mat. 28:1-7; Luka 23:56; 24:10.

² Pavuli pakuti anakazi acoka kumanda, Yesu ekumana nao noŵapasa malangizo akuti: “Nkhoyani mukauzhye akwangu kuti alute ku Galileya ndipo akanione kwamene uko.” (Mat. 28:10) Pavuli pakuti Yesu waukishiwa, ekumana na ophunzila ŵake noŵapasa malangizo ofunika ngako.

3-4. Ndaŵa yanji tulaŵila kuti lamulo yopezeka pa Mateyu 28:19, 20 iliyotwaliwe tyala kuli atumwi a Yesu? (Onani cithunzithunzi pa cikuto.)

³ Ŵelengani Mateyu 28:16-20. Pa msonkhano wecicitisha Yesu, efotokoza nchito yofunika ngako yamene ophunzila ŵake enzofunika kuikwanilisha mu vyaka 100 voyambilila. Iyi niye nchito yatukata nase masiku ŵano. Elaŵila kuti: “Nkhoyani mukaphunzise ŵanthu a mitundu yonse kuti ankhale ophunzila ŵangu . . . , noŵaphunzisa kuti akosunga vinthu vonse venekulamulilani.”

⁴ Yesu ofuna kuti okonkha ŵake akolalikila. Lamulo iyi iliyotwaliwe tyala kwa ophunzila ŵake 11. Tuziŵa tyani zamene izi? Kansi Yesu peenzotwala lamulo iyi pa Lupili ku Galileya,  penze tyala ophunzila ŵake? Kumbukilani zecilaŵila mngelo kuli anakazi kumanda, eciti: “Mukamuone ku [Galileya].” Izi zuonesha kuti anakazi okhulupilika aŵa enzepo pa cocitika ici. Ni izo lini zeka. Mtumwi Paulo elaŵila kuti, Yesu “eonekela kwa akwasu okwanila 500 pa nthawi imozi.” (1 Akor. 15:6) Kansi ni kuni kwenze akwasu 500 amene aŵa?

5. Kansi 1 Akorinto 15:6 yutiphunzisa cinji?

⁵ Tili na vifukwa viweme vokhulupilila kuti Paulo enzolaŵila za msonkhano wecitikila ku Galileya wamene ufotokozewa pa Mateyu 28. Kansi ni vifukwa votyani? Cifukwa coyamba n’cakuti ophunzila a Yesu anyinji enzonkhala ku Galileya. Tetyo kukumana pa Lupili ku Galileya kwenze koyenelela kupambana mu ng’anda ya munthu ku Yerusalemu, cifukwa ŵanthu enze anyinji. Cifukwa caciŵili, pavuli pakuti waukishiwa Yesu eonekela kwa ophunzila ŵake 11 okhulupilika mu ng’anda ku Yerusalemu. Ngati kuti enzofuna kutwala nchito yolalikila na kupanga ophunzila kwa ophunzila ŵake tyala, sembe eŵauzhya panthawi yamene iyo ku Yerusalemu. Koma m’malo mwake euzhya anakazi, na ŵanthu ayakine kuti akakumane ku Galileya.​—Luka 24:33, 36.

6. Kansi Mateyu 28:20 yuonesha tyani kuti lamulo yopanga ophunzila ikalukata nchito masiku ŵano? Ndipo yucitika pa mlingo ukulu tyani?

⁶ Cifukwa cacitatu, lamulo yopanga ophunzila yenze lini tyala kwa Akhristu a m’vyaka 100 voyambilila. Tuziŵa tyani? Yesu esilizhya kutwala lamulo yamene iyi na mau akuti: “Ninkhale namwe mpaka masilizhyilo a nthawi ino.” (Mat. 28:20) Molingana na mau a Yesu, nchito yopanga ophunzila yucitika ngako masiku ŵano. Ganizilani izi, caka ciliconse ŵanthu pafupifupi 300,000 obatizika nonkhala a Mboni za Yehova, koma soti ophunzila a Yesu.

7. Lomba, tilaŵizhyane cinji? Ndipo ndaŵa yanji?

⁷ Ŵanthu anyinji amene ophunzila Baibo opita pasogolo nobatizika. Koma ŵanthu ayakine ŵatuphunzila nao Baibo ocita wowa kuti azitwale kuti ankhale ophunzila. Osangalala kuphunzila nase, koma ofuna lini kupita pasogolo kuti abatizike. Ngati musogoza phunzilo tukhulupilila kuti mufuna kuyavya wophunzila kuseŵenzesha zakuphunzila, kuti ankhale wophunzila wa Khristu. Nkhani ino ifotokoze mwatingafwikile pa mtima wophunzila kuti apite pasogolo mwauzimu. Ndaŵa yanji tufunika kulaŵizhyana nkhani yamene iyi? Cifukwa pa nthawi iyakine tingafunike kupanga cosankha copitilizhya olo kuleka kuphunzila Baibo na munthu watuphunzila naye.

8. Ndaŵa yanji zingankhale zovuta kuyavya ophunzila kukonda Yehova?

⁸ Yehova ofuna kuti ŵanthu akomutumikila cifukwa comukonda. Colinga casu ni kuyavya ophunzila Baibo kuziŵa kuti Yehova oŵakonda noŵasamalila. Tufunika kuŵayavya kuti akoona kuti Yehova ni ‘atata wa ŵana amasiye na woteteza anakazi amasiye.’ (Sal. 68:5) Ophunzila akaziŵa kuti Mulungu oŵakonda, angakhuzike ngako ndipo nao angayambe kum’konda, ndipo cikondi cao cingakule. Ophunzila ayakine angavutike kuona Yehova kuti ni ausuwao acikondi cifukwa payakine aliyooneshewepo cikondi na ausuwao oŵavyala. (2 Tim. 3:1, 3) Posogoza phunzilo ya Baibo mukogogomezela minkhalidwe iweme ya Yehova. Mukoŵayavya soti kuzindikila kuti Mulungu, ausuwasu wacikondi, ofuna kuti ove akapeze  moyo wosasila, ndipo ofuna kuŵavya kuti akwanilishe colinga camene ici. Tingaŵayavye soti m’njila zotyani?

9-10. Tufunika kuseŵenzesha mabuku otyani pophunzisa ŵanthu Baibo? Ndaŵa yanji?

⁹ Mukoseŵenzesha buku yakuti “Kansi Baibolo Ingatiphunzise Cinji?” na yakuti “Zamungacite Kuti Mulungu Apitilizhye Kukukondani.” Mabuku aŵa epangiwa kuti akotiyavya kufwika pa mtima wophunzila Baibo. Mwacisanzo, mutu woyamba mu buku ya Baibolo Ingatiphunzise uyankha konsho yakuti: Ko Mulungu osamala za seo olo ni wankhanza? Kansi Mulungu akumvwa tyani ngati ŵanthu ovutika? Kansi mungankhale Shamwali wa Yehova? Nanga tyani ponena za buku ya Zamungacite kuti Mulungu apitilizhye kukukondani? Buku iyi yepangiwa kuti ikoyavya ophunzila kumvwisha mfundo za m’Baibo. Ingaŵayavye soti kuziŵa mwaangaziseŵenzeshele kuti ankhale na umoyo uweme, novwendela pafupi na Yehova. Olo kuti mwephunzisapo ayakine buku iyi, mufunika kukonzekela mphela phunzilo iliyonse. Pokonzekela mukoganizila zosoŵa za wophunzila aliyense.

 ¹⁰ Tyani ngati wophunzila ofuna kuziŵa nkhani iyakine yamene ili lini m’cofalisa catuseŵenzesha pophunzisa Baibo? Mungafunike kumulimbikisha kuti akaŵelenge cofalisa ico payeka, kuti mupitilizhye kuphunzila Baibo m’zofalisa zatomolewa.

11. Kansi ni lini patufunika kuyamba nosilizhya phunzilo ya Baibo na pemphelo? Ndipo tingalaŵizhyane tyani na wophunzila mfundo yamene iyi?

¹¹ Yambani phunzilo na pemphelo. N’cinthu cofunika ngako kuyamba nosilizhya phunzilo iliyonse na pemphelo. Izi n’zofunika nangu kuti mwangoyamba lombapano kuphunzila na munthu. Tufunika kuyavya wophunzila kuzindikila mfundo yakuti angakwanishe kumvwisha mau a Mulungu moyavyiwa na mzimu utuŵa. Ofalisa ayakine kuti ayavye ophunzila kuona kufunika kwa mfundo yamene iyi, oyamba kulaŵizhyana na wophunzila nkhani ya pemphelo mwa kuŵelenga naye lemba ya Yakobo 1:5, yamene yulaŵila kuti: ‘Ngati muyakine opeleŵela nzelu, ofunika kusenga kwa Mulungu.’ Pavuli pake okonsha wophunzila kuti: “Kansi tingasenge tyani nzelu kwa Mulungu?” Pavuli polaŵizhyana, wophunzila ovomelezhya kuti akoyamba kuphunzila na pemphelo.

12. Mungaseŵenzeshe tyani lemba ya Salimo 139:2-4 poyavya wophunzila kuti akolaŵila momasuka na Yehova m’pemphelo?

¹² Phunzisani wophunzila mopemphelela. Mukomusimikizhyila kuti Yehova ofuna kumvwishila mapemphelo ŵake. Mukomufotokozela kuti, pa pemphelo ya payeka ofunika kumasuka. Akomufotokozela ciliconse Yehova, nangu zila zakuona kuti angaziulule lini ku munthu aliyense. Kucita zamene izi n’kofunika cifukwa Yehova oziŵa vinthu vilivonse vatuganiza nangu vili pansi pa mtima wasu. (Ŵelengani Salimo 139:2-4.) Tingalimbikishe soti wophunzila wasu kusenga kuti amuyavye kusiya maganizo aipa na kuleka minkhalidwe iipa. Mwacisanzo, payakine wankhala ophunzila Baibo kwa nthawi itali koma akalucitako maholide na vikondwelelo vamene veyambila kucikunja. Oziŵa kuti ni viipa koma okondako mbali ziyakine za vikondwelelo vamene ivo. Mulimbikisheni kuti akomuuzhya Yehova m’pemphelo mwaakumvwila nomusenga kuti amuyavye kukonda vinthu vakukonda Yehova.​—Sal. 97:10.

13. (a)  Ndaŵa yanji tufunika kuitila wophunzila Baibo ku misonkhano? (b) Tingacitenji kuti tiyavye wophunzila Baibo kunkhala womasuka akawela ku Ng’anda ya Ufumu?

¹³ Mukoitila wophunzila Baibo ku misonkhano mukangoyamba kuphunzila naye. Vinthu vamene wophunzila Baibo angaone nokumvwa akawela pa misonkhano Yacikhristu vingamuyavye kuti apite pasogolo. Muonesheni vidyo ya mutu wakuti Kansi n’Cinji Cucitika ku Ng’anda ya Ufumu?, ndipo musengeni kuti mulute naye ku misonkhano ngati n’zokwanishika. Pakuya kuyosogoza phunzilo mukotolako ofalisa osiyanasiyana. Ngati mucita tetyo, mungayavye wophunzila kuziŵa ofalisa anyinji mumpingo, ndipo ankhale womasuka ngati wawela ku misonkhano.

14. N’cinji cingayavye kuti wophunzila apite pasogolo mwauzimu?

¹⁴ Colinga casu ni kuyavya wophunzila kupita pasogolo mwauzimu. (Aef. 4:13) Ngati munthu wavomela kuphunzila nase Baibo, angaganizile tyala mwamene phunzilo ingamupindulishile pa yove yeka. Koma cikondi cake pa Yehova cikayamba kukula, angayambe kuganizila njila zoyavyila ayakine nangu ŵala ali kale mumpingo. (Mat. 22:37-39) Ngati mpata ulola,  mungamufotokozele mwai watili nao wocilikiza nchito ya Ufumu pacalo conse.

15. Mungayavye tyani wofalisa kusilizhya mavuto ngati wakhumudwishiwa mumpingo?

¹⁵ Phunzisani wophunzila Baibo zaangacite ngati wakumana na mavuto. Yelekezelani kuti wophunzila wanu ni wofalisa wosabatizika, ndipo wakuuzhyani kuti ekhumudwishiwa na munthu muyakine mumpingo. Kansi mungacitenji? M’malo monkhala kumbali ya munthu m’mozi olo kulaŵila kuti walakwa ni ŵani mungafunike kumuuzhya mfundo za m’Baibo. Angasankhe kukhululuka noluŵako zecitika olo angayolaŵizhyana na emulakwila ali na colinga cofuna kuwezhya mkwake.’ (Linganizhyani na Mateyu 18:15.) Yavyani wophunzila kukonzekela zati akalaŵile. Muonesheni mwaangafufuzile pa webusaiti ya jw.org^® na m’zofalisa zasu ziyakine kuti aziŵe njila zaangaseŵenzeshe kuti asilizhye vuto yamene iyi. Ngati mu m’phunzisa akaliyobatizika akokwanisha kunkhala mwamtendele na ayakine mumpingo akayobatizika.

16. Pali mapindu otyani ngati mukuya na ofalisa osiyanasiyana kuphunzilo?

¹⁶ Mukoluta na ofalisa osiyanasiyana​—na oyanganila dela ku phunzilo ya Baibo ngati ocezela mpingo wanu. Ndaŵa yanji? Kuyangizhyila pa vifukwa vatalaŵilapo kale, ofalisa ayakine angatwale thandizo yofunika kuli wophunzila yamene payakine seo tingankhale lini pa malo abwino kuitwala. Mwacisanzo, ngati wophunzila wayesako kuti aleke kupepa fwaka, koma nthawi zinyinji okangiwa kuleka. Mungatole wofalisa wamene ekwanisha kuleka kupepa fwaka kuti alute namwe ku phunzilo. Wofalisa uyu angakwanishe kupeleka malangizo oyavya kuli wophunzila wanu. Ngati mumasuka lini kusogoza phunzilo mukankhala na wofalisa waluso, mungacite bwino kumusenga kuti yove asogoze phunzilo. Ngati muluta na ofalisa osiyanasiyana, wophunzila angapindule ngako. Nthawi zonse mukokumbukila kuti colinga casu ni kuyavya wophunzila kuti akule mwauzimu.

17-18. Mufunika kuganizila cinji mukaliyoleka kuphunzila Baibo na munthu?

¹⁷ Ngati wophunzila opita lini pasogolo, nthawi ziyakine tingazikonshe kuti, ‘kansi nileke kuphunzila naye?’ Pamuganizila zoleka mufunika kuganizila umunthu wake. Ŵanthu ayakine opita pasogolo kamangu kupambana ayakine. Zikonsheni kuti, kansi wophunzila oyesayesako kupita pasogolo kulingana na umunthu wake? Kansi wayamba kusunga noseŵenzesha vinthu vakuphunzila? (Mat. 28:20) Payakine pangatole nthawi kuti wophunzila aoneshe kuti opita pasogolo kulingana na umunthu wake.

¹⁸ Lomba tyani ngati kuti munthu watankhala tuphunzila naye Baibo kwa kanthawi  ooneka lini kuti opita pasogolo? Ganizilani cisanzo ici: wophunzila wanu wasilizhya buku ya Baibolo Ingatiphunzise olo payakine na buku ya Mulungu Apitilizhye Kukukondani koma akaliyoyamba kusonkhana nangu kupezekako pa Cikumbuso. Nthawi ziyakine pa vifukwa vosamvwika luweme ofuna kuti musaphunzile. Pa zocitika monga izi mungafunike kulaŵizhyana naye mosamufisila mau wophunzila wanu. *

19. Tingacite cinji ngati wophunzila wasu oyamikila lini zatuphunzila? Ndipo tufunika kuganizilla cinji?

¹⁹ Mungamukonshe kuti: ‘Kansi n’cinji cukukangishani kuti munkhale wa mboni za Yehova?’ Wophunzila payakine angayankhe kuti, nukumvwa luweme kuphunzila namwe, koma ningankhale lini wa mboni za Yehova! Ngati kuti walaŵila teti pavuli pophunzila naye kwa nthawi itali, kansi pali cifukwa copitilizhyila kuphunzila naye Baibo? Nthawi ziyakine ingankhale nthawi yoyamba kukuuzhyani vinthu vupangisha kuti asapite pasogolo. Mwacisanzo, payakine oona kuti angakwanishe lini kulalikila ng’anda na ng’anda. Ponkhala kuti mwaziŵa mwaakumvwila, cingankhale cosavuta kumuyavya.

20. Kumvwisha zayulaŵila Machitidwe 13:48, kungatiyavye tyani kupanga cosankha coleka olo kupitilizhya kusogoza phunzilo?

²⁰ Ophunzila ayakine ali monga ni Aisiraeli a m’nthawi ya Ezekieli. Mvwani zecilaŵila Yehova kwa Ezekieli zokhuza ove, eciti: “Kuli ove uli monga ni munthu woimba nyimbo yacikondi. Wamene oimba na mau aweme koma soti woziŵa luweme kuimba na coimbila ca nthambo. Ove akamvwe mau yako koma paliye ati akacitepo kanthu.” (Ezek. 33:32) Cingankhale cinthu covuta kuuzhya munthu kuti muleke kuphunzila Baibo. Koma mfundo ni yakuti, “nthawi yasala yafupika.” (1 Akor. 7:29) M’malo moononga nthawi kusogoza maphunzilo aliye cidwi, tufunika kusakilasakila ŵanthu ‘amene ali na maganizo oyenela kuti akapeze moyo wosasila.’​—Ŵelengani Machitidwe 13:48.

21. Kansi lemba ya caka ca 2020 ikuti tyani? Ndipo itiyavye kucita cinji?

²¹ Lemba ya caka ca 2020 itiyavye kuyangizhyila luso yasu popanga ophunzila. Yufotokoza mau yecilaŵila Yesu pa msonkhano wake wosaluŵika ku Galileya akuti: ‘Nkhoyani mukapange ophunzila . . . , noŵabatiza.’​—Mat. 28:19.