1. Kansi tingatandale tyani na Yehova?

TONSE, tusangalala ngako kutandala na ŵanthu ŵatukonda. Mwacisanzo, ŵanthu olungulana osangalala kutandala na muyao wa m’cikwati. Acilumbwana osangalala kutandala na ashamwali ŵao. Monga Akhristu, tusangalala kutandala na akwasu koma soti azilongosi mumpingo. Koma kupambana zonse, tusangalala kutandala na Mulungu. Tucita izi mwa kupemphela, kuŵelenga Baibo nosinkhasinkha za colinga cake na minkhalidwe yake iweme. Kulaŵila cendi, nthawi yatuseŵenzesha potandala na Yehova ni yamtengo wapatali.—Sal. 139:17.

2. Kansi n’cinji cingatikangishe kupatula nthawi yotandala na Yehova?

² Kansi n’cinji cingatikangishe kupatula nthawi yotandala na Yehova? Nthawi zinyinji tunkhala otangwanika na nchito, maudindo a m’banja na zinthu ziyakine zosiyanasiyana. Izi zingatipangishe kuzimvwa kuti tiliye nthawi yokwanila yopemphela, kuŵelenga Baibo nosinkhasinkha.

3. N’cinthu ciyakine cotyani cingatikangishe kupatula nthawi yotandala na Yehova?

³ N’cinthu ciyakine cotyani cingatikangishe kupatula nthawi yotandala na Yehova? Ngati tingasamale lini, tingotaila nthawi yasu ikulu pocita zinthu zosafunika ngako, olo kuti pazeka ni ziipa lini. Mwacisanzo, tonse tusangalala kucita zinthu zosangulusha. Koma ngati tutaila nthawi yasu ikulu pocita zinthu izi, zingationongele nthawi yocita zinthu zauzimu. Tetyo nthawi zonse, tikokumbukila kuti ushamwali wasu na Yehova niye cinthu  cofunika ngako kupambana zosangulusha.—Miy. 25:27; 1 Tim. 4:8.

4. Kansi tiphunzile cinji m’nkhani ino?

⁴ M’nkhani ino, tione ubwino woika zinthu zofunika ngako pa malo oyamba. Tiphunzile soti mwatingaseŵenzeshele nthawi yasu mwanzelu potang’isha ushamwali wasu na Yehova na mwatingapindulile ngati tucita izi.

5. Kansi mfundo zupezeka pa Aefeso 5:15-17, zingayavye tyani acilumbwana kuti akopanga zosankha mwanzelu?

⁵Mukopanga zosankha mwanzelu. Acilumbwana okonda kuzikonsha kuti: ‘Kansi moyo wangu niuseŵenzeshe tyani?’ Nthawi zinyinji, aziphunzisi ŵao na abanja ŵao amene ni Mboni lini, okonda kuŵalimbikisha kuti acite maphunzilo apalulu na colinga cakuti akapeze nchito ya ndalama zinyinji. Kuseŵenzesha moyo wao pocita izi, kungaŵapangishe kuti osati akonkhala na nthawi yokwanila yocita zinthu zauzimu. Koma mosiyana na izi, makolo ŵao na akwasu na azilongosi mumpingo, angoŵalimbikisha kuti aseŵenzeshe umoyo wao potumikila Yehova. Kansi n’cinji cingayavye wacilumbwana wamene okonda Yehova kupanga cosankha mwanzelu? Angacite bwino kuŵelenga lemba ya Aefeso 5:15-17 nosinkhasinkha. (Ŵelengani.) Pavuli poŵelenga mavesi aya, wacilumbwana angacite bwino kuzikonsha kuti: ‘Kansi “cifunilo ca Yehova” n’cotyani? Kansi ni cosankha cotyani cingakondweleshe Yehova? Nanga ni cosankha cotyani cinganiyavye kuseŵenzesha bwino nthawi yangu?’ Mukokumbukila kuti “masiku ŵano ni aipa” na kuti calo cino camene culamuliliwa na Satana, cionongewe lombapano. Tetyo, tingacite bwino kusankha kuseŵenzesha umoyo wasu potumikila Yehova.

6. Kansi Mariya esankha kucita cinji, ndipo ndaŵa yanji tunena kuti epanga cosankha mwanzelu?

⁶Mukoika zinthu zofunika ngako pa malo oyamba. Kuti tikwanishe kuseŵenzesha bwino nthawi yasu, nthawi ziyakine tingafunike kusankha kuti ticite cinthu cotyani pakati pa zinthu ziŵili zamene zonse ni zabwino. Tupeza umboni wa mfundo iyi tikaona zecitika, Yesu peciyotandala ku ng’anda kwa Malita na Mariya. Malita esangalala ngako peciona Yesu ndipo eyamba kumupikila vakulya vinyinji kuti alye. Koma Mariya enkhala pafupi na Yesu noyamba kumvwishila zinthu zeenzophunzisa. Zecicita Malita cenze cosankha cabwino, koma Yesu elaŵila kuti Mariya “esankha cinthu cabwino ngako.” (Luka 10:38-42) M’kuluta kwa nthawi, payakine Mariya eluŵa vakulya veecilya pa nthawi iyi, koma aliyoluŵe zinthu zeciphunzila kufumila kwa Yesu. Monga ni mwamene Mariya epindulila cifukwa copatula nthawi yomvwishila kwa Yesu, nase tupindula ngati tupatula nthawi yomvwishila kwa Yehova. Kansi n’cinji cingatiyavye kuti tikoseŵenzesha bwino nthawi yasu pocita zinthu zauzimu?

7. Ndaŵa yanji tufunika kupatula nthawi yopemphela, kuphunzila Baibo nosinkhasinkha?

⁷Mukokumbukila kuti kupemphela, kuphunzila Baibo na kusinkhasinkha ni mbali ya kulambila. Ngati tupemphela, tulaŵizhyana na Ausuwasu akululu amene otikonda ngako. (Sal. 5:7) Ngati tuphunzila Baibo, tumuziŵa bwino Mulungu wamene ni Mwineco wanzelu. (Miy. 2:1-5) Ndipo ngati tusinkhasinkha, tuganizila pa minkhalidwe iweme ya Yehova na zinthu zabwino zati akaticitile. Iyi niye njila yabwino ngako yatingaseŵeshelemo nthawi yasu. Kansi n’cinji cingatiyavye kucita izi?

8. Kansi tingaphunzilepo cinji tikaona mwamene Yesu eseŵenzeshela nthawi yake peenze m’cipululu?

 ⁸Ngati n’zokwanishika, mungasankhe ku malo kwamene kuliye congo. Ganizilani cisanzo ca Yesu. Akaliyoyamba utumiki wake wa pacalo, yove enkhala masiku 40 m’cipululu. (Luka 4:1, 2) Pofwana kuti kwenzeve congo, Yesu enkhala na mwai wopemphela kwa Yehova nosinkhasinkha pa zeenzofuna Ausuwake kuti yove acite. Kucita izi, kwemuyavya kukonzekela mayeselo yamene enze kuzokumana nayo msogolo. Kansi tuphunzilapo cinji pa cisanzo cake? Ngati pa ng’anda panu munkhalapo anyinji, cingankhale covuta kucita phunzilo ya pamweka cifukwa payakine pangonkhala congo. Tetyo, mungafunike kupeza malo, kutali na ku ng’anda, kwamene kuliye congo. Izi niye zakucita kalongosi Julie wamene onkhala ku France ngati ofuna kulaŵila na Yehova m’pemphelo. Yove na mulume wake, onkhala m’mafulati ndipo nthawi zinyinji kunkhala congo. Kalongosi Julie elaŵila kuti: “Siku iliyonse, nuluta ku malo aweme kwamene kuliye congo. Kucita izi, kuniyavya kuti nikolaŵila na Yehova paliye cosokoneza ciliconse.”

9. Kansi Yesu eonesha tyani kuti enzoona ushamwali wake na Yehova kunkhala wamtengo wapatali olo kuti enzonkhala na zocita zinyinji?

⁹ Yesu enze na zocita zinyinji pa umoyo. Peenzocita utumiki wake pacalo, ŵanthu anyinji enzomukonkha kulikonse kweenzokuya. Izi zenzocitisha kuti asankhale na nthawi yokwanila yocita zinthu zaumwini. Baibo yulaŵila kuti peenze ku ng’anda kwa Petulo, ŵanthu anyinji ewela kuti aonane naye. Olo n’tetyo, Yesu enzopatula nthawi yotang’isha ushamwali wake na Yehova. Siku iyakine, Yesu euka m’mamawa noluta ku “malo kwamene kwenzeve ŵanthu” noyamba kulaŵizhyana na Ausuwake m’pemphelo.—Mko. 1:32-35.

10-11. Molingana na Mateyu 26:40, 41, kansi Yesu elimbikisha ophunzila ŵake kucita cinji peenze m’munda wa Getsemane, koma ove ecitanji?

¹⁰ Pa usiku wosilizhyila wonkhala na moyo pano pacalo, apo n’kuti wasala patontho kusilizhya utumiki wake, Yesu epeza soti malo kwamene kwenzeve congo kuti asinkhesinkhe nopemphela kwa Yehova. Malo aya, yenze m’munda wa Getsemane. (Mat. 26:36) Penze pa nthawi yamene iyi pamene Yesu euzhya ophunzila ŵake malangizo yofunika ngako yokhuza kupemphela.

¹¹ Yesu na ophunzila ŵake efwika m’munda wa Getsemane apo n’kuti ni usiku ngako. Yove eŵauzhya kuti ‘ankhale menso,’ ndipo pavuli pake eluta kuyopemphela. (Mat. 26:37-39) Koma peenze akalupemphela, ophunzila aŵa elala. Pecipeza kuti alala, Yesu eŵalimbikisha soti kuti ‘apitilizhye kunkhala menso nopemphela mosalekezhya.’ (Ŵelengani Mateyu 26:40, 41.) Yove emvwishisha kuti ophunzila ŵake enze na nkhaŵa na kuti enze oŵeŵa  cifukwa enzoziŵa kuti “muŵili ni wofooka”. Koma kaŵili konse, Yesu eluta soti kuyopemphela ndipo peciwelela epeza kuti ophunzila ŵake aliyone, m’malo mopemphela.—Mat. 26:42-45.

12. Kansi tingacitenji ngati tuona kuti tili na nkhaŵa ngako olo nise oŵeŵa ngako cakuti tingakwanishe lini kupemphela?

¹²Mukosankha nthawi yoyenela. Nthawi ziyakine, tingazimvwe kuti tili na nkhaŵa ngako olo nise oŵeŵa ngako cakuti tingakwanishe lini kupemphela. Ngati zoteti zakucitikilani, ziŵani kuti muli lini mweka. Lomba kansi n’cinji cingakuyavyeni? Akhristu ayakine amene enzokonda kupemphela usiku, aciona kunkhala coyavya kupemphela nthawi ikaliko cifukwa onkhala akaliyoŵeŵa ngako. Ndipo ayakine aona kuti mwakunkhalila popemphela zuŵayavya kuti maganizo osati akoyendayenda. Tetyo, Akhristu ayakine aciona kunkhala coyavya kupemphela cogwada olo conkhezi. Nanga tyani ngati muona kuti muli na nkhaŵa yopitilila malile olo nimwe wofooka cakuti mungakwanishe lini kupemphela? Mukomuuzhya Yehova mwamumvwila. Ndipo mungankhale osimikizhya kuti akumvwishisheni cifukwa ni wacifundo.—Sal. 139:4.

13. Kansi zipangizo zalomba zingatisokoneze tyani ngati tupemphela, tuŵelenga Baibo olo ngati tili pa misonkhano?

¹³Mukopewa zinthu zingakusokonezeni ngati muphunzila Baibo. Kuyangizhyila pa kupemphela, cinthu ciyakine cingatiyavye kutang’isha ushamwali wasu na Yehova ni kuŵelenga Baibo nopezeka pa misonkhano. Kansi mungacitenji kuti mukoseŵenzesha nthawi yanu mwanzelu ngati muŵelenga Baibo olo ngati muli pa misonkhano? Zikonsheni kuti: ‘Kansi ni zinthu zotyani zamene zunisokoneza ngati nuŵelenga Baibo olo ngati nili pa misonkhano?’ Kansi ni kuyankha foni, maimelo olo mameseji? Masiku ŵano, ŵanthu anyinji ali na vipangizo valomba. Ocita kafukufuku ayakine epeza kuti ngati tucita zinthu ziyakine, kunkhala tyala pafupi na foni kungacitishe kuti tisaike maganizo ŵasu pa zinthu zatucita. Pulofesa muyakine elaŵila kuti, “Ngati tili na foni pafupi, maganizo ŵasu onkhala kuyakine osati pa zinthu zatucita.” Kanyinji-kanyinji, tikaliyoyamba msonkhano wadela olo wacigao, tukumbushiwa kuti tufunika kuika mafoni ŵasu pa sailenti kuti tisasokoneze ayakine. Kansi tingacite soti cimozimozi kuti zipangizo zasu zisatisokoneze patucita phunzilo ya paseka?

14. Molingana na Afilipi 4:6, 7, kansi Yehova angatiyavye tyani kuika maganizo ŵasu pa zinthu zatucita?

 ¹⁴Mukosenga Yehova kuti akuyavyeni kuika maganizo pa zinthu zamucita. Ngati mwazindikila kuti maganizo ŵanu oyendayenda pamuphunzila Baibo olo pamuli pa misonkhano ya mpingo, mukosenga Yehova kuti akuyavyeni. Kucita izi n’kofunika cifukwa ngati muli na nkhaŵa, cingankhale covuta kuti muike maganizo ŵanu pa zinthu zauzimu. Tetyo, mukomusenga Yehova kuti akupaseni mtendele wake wamene ungateteze mtima na “maganizo ŵanu.”—Ŵelengani Afilipi 4:6, 7.

15. Kansi ni daliso imozi yotyani yatupeza ngati tupatula nthawi yotandala na Yehova?

¹⁵ Kansi mungapindule tyani ngati mupatula nthawi yopemphela, kuphunzila Baibo nosinkhasinkha zokhuza Yehova? Coyamba, mukopanga zosankha mwanzelu. Baibo yulaŵila kuti “munthu woyenda na ŵanthu anzelu, onkhala wanzelu.” (Miy. 13:20) Tetyo, ngati mupatula nthawi yotandala na Yehova wamene ni Mwineco wanzelu, namwe munkhale wanzelu. Kuyangizhyila apo, muphunzile zinthu zamene zumukondwelesha na zinthu zakuzonda. Kucita izi kukuyavyeni kuti mukopanga zosankha zamene zumukondwelesha.

16. Kansi kupemphela na kuphunzila Baibo kungatiyavye tyani kunkhala aphunzisi aluso?

¹⁶ Caciŵili, munkhale mphunzisi waluso. Ngati tuphunzila Baibo na munthu muyakine, colinga casu cikulu ni kumuyavya kuti avwendele pafupi na Yehova. Ngati tupatula nthawi yoŵelenga Baibo nopemphela, cikondi casu pa Yehova cukulilako. Izi zutiyavya kuti tikwanishe kuthandiza wophunzila wasu kuti ayambe kukonda Yehova. Ganizilani cisanzo ca Yesu. Yove enzophunzisa ophunzila ŵake minkhalidwe iweme ya Ausuwake. Izi zeŵacitisha kuti nao ayambe kukonda Yehova.—Yoh. 17:25, 26.

17. Kansi kupemphela na kuŵelenga Baibo kungatiyavye tyani kutang’isha cikhulupililo casu?

¹⁷ Cacitatu, cikhulupililo canu citang’ileko. Ganizilani zucitika ngati mwasenga Mulungu kuti akusogoleleni, kukutonthozani olo kukucilikizani. Nthawi zonse, Yehova akayankha mapemphelo oteti cikhulupililo canu cutang’ilako. (1 Yoh. 5:15) Cinthu ciyakine cingatiyavye kuti tinkhale na cikhulupililo cotang’a ni kucita phunzilo ya paseka. Kumbukilani kuti “munthu onkhala na cikhulupililo cifukwa ca zinthu zawamvwa.” (Aro. 10:17) Koma kuti cikhulupililo casu citang’e, tufunika kucita zinyinji, osati tyala kuŵelenga Baibo. Kansi tufunika kucitanji?

18. Fotokozani cisanzo cuonesha ubwino wosinkhasinkha.

¹⁸ Tufunika kusinkhasinkha pa zinthu zatuŵelenga. Ganizilani cisanzo ca munthu elemba Salimo 77. Yove enze na nkhaŵa cifukwa enzoganiza kuti Yehova enze eleka kukonda  Aisiraeli pamozi na yove. Izi zenzomukangisha kuyona usiku. (Mavesi 2-8) Kansi yove ecitanji? Euzhya Yehova kuti: “Nikosinkhasinkha za nchito zanu zonse, ndipo nikoganizila zocita zanu.” (Vesi 12) N’cendi kuti wamasalimo uyu enzoziŵa bwino zinthu zamene Yehova ecitila atumiki ŵake m’nthawi zakuvuli. Olo n’tetyo, yove ezikonsha kuti: “Kansi Mulungu waluŵa kunkhala muweme mtima, kapena waleka kuonesha cifundo cifukwa ca ukali?” (Vesi 9) Wamasalimo uyu, esinkhasinkha pa zinthu zecicita Yehova m’nthawi zakuvuli na mwecioneshela cifundo ku atumiki ŵake. (Vesi 11) Kansi penkhala zofumapo zotyani? Yove enkhala wosimikizhya kuti Yehova angasiye lini ŵanthu ŵake. (Vesi 15) Molingana na izi, ngati tusinkhasinkha pa zinthu zamene Yehova wacitila atumiki ŵake kuyangizhyilapo seo, cikhulupililo casu cutang’ilako.

19. Kansi ni daliso iyakine yotyani yatingapeze ngati tupatula nthawi yotandala na Yehova?

¹⁹ Ca namba 4 koma soti cofunika ngako, cikondi canu pa Yehova cukulilako. Kupambana minkhalidwe iyakine yonse, cikondi niye cutisonkhezela kumvwila Yehova, kucita zonse zatingakwanishe kuti timukondweleshe nopilila mayeselo. (Mat. 22:37-39; 1 Akor. 13:4, 7; 1 Yoh. 5:3) Kunkhala pa ushamwali wotang’a na Yehova niye cinthu cofunika ngako kwa seo.—Sal. 63:1-8.

20. Kansi mungaseŵenzeshe tyani bwino nthawi yanu pocita zinthu zauzimu?

²⁰ Tikokumbukila kuti kupemphela, kuphunzila Baibo na kusinkhasinkha ni mbali ya kulambila. Tetyo, molingana na Yesu, tikopeza malo kwamene kuliye congo pocita zinthu izi, ndipo tikopewa ciliconse camene cingatisokoneze. Kuyangizhyila apo, tikosenga Yehova kuti akotiyavya kuti osati maganizo ŵasu akoyendayenda ngati tucita zinthu zauzimu. Ngati tuseŵenzesha bwino nthawi yasu pali lomba, Yehova akatipase moyo wosasila m’calo calomba.—Mko. 4:24.