Kansi Muona Anakazi Monga ni Mwakuŵaonela Yehova?
AKWASU ali na mwai woseŵenzela pamozi na azilongosi anyinji okhulupilika. Ndipo okonda noyamikila aliyense wa azilongosi aŵa okhulupilika koma soti amene oseŵenza mwakhama. a Tetyo akwasu, mukoyesayesa kucita zinthu na azilongosi m’njila yacifundo, yacikondi koma soti yaulemu. Koma cifukwa cakuti tiliye ungwilo, nthawi ziyakine zingankhale zovuta kucita izi. Ndipo akwasu ayakine okumana na vuto yoyangizhyilika.
Akwasu ayakine ekulila ku malo kwamene ŵanthu anyinji oona anakazi kuti ni apansi. Mwacisanzo, mkwasu Hans wamene ni woyanganila dela ku Bolivia, elaŵila kuti: “Analume ayakine ekulila ku malo kwamene cinkhalidwe cao culimbikisha analume kucita zinthu molikuzhya. Analume aŵa, okhulupilila kuti ni apalulu kupambana anakazi ndipo nthawi zinyinji ocita lini nao zinthu m’njila yaulemu.” Mkwasu Shengxian wamene ni mkulu ku Taiwan, elaŵila kuti: “Ku malo kwanunkhala, analume anyinji oona kuti anakazi ofunika lini kufotokozela analume maganizo ŵao. Ngati munalume walaŵila zecifotokoza munakazi pa nkhani iyakine, ayake oleka kumulemekeza.” Analume ayakine oonesha sankho kuli anakazi m’njila ziyakine. Mwacisanzo, olaŵila mau oonesha kuti oŵalemekeza lini na colinga cakuti ŵanthu ayakine aseke.
N’zosangalasa ngako kuti munalume angacinje mosasamala kanthu za cinkhalidwe ca ku malo kwakunkhala. Yove angaleke kukhulupilila kuti analume ni apalulu kupambana anakazi. (Aef. 4:22-24) Angacite izi mwa kutolela cisanzo ca Yehova. M’nkhani ino, tilaŵizhyane mwamene Yehova ocitila zinthu na anakazi, mwamene akwasu angaphunzilile kuona anakazi monga ni mwakuŵaonela Yehova koma soti mwamene akulu angankhalile cisanzo cabwino pa nkhani yoonesha ulemu kuli azilongosi.
MWAMENE YEHOVA OONELA ANAKAZI
Yehova ni cisanzo cabwino ngako pa nkhani yocita zinthu na anakazi. Monga Atata acifundo, yove okonda ŵana ŵake onse. (Yoh. 3:16) Ndipo azilongosi okhulupilika ali monga ŵana ŵake anakazi a mtengo wapatali. Onani ziyakine mwa njila zakuoneshelamo Yehova kuti okonda nolemekeza anakazi.
Ocita nao zinthu m’njila iliye sankho. Yehova elenga analume na anakazi m’cifanizilo cake. (Gen. 1:27) Yove aliyopange analume kunkhala ngako anzelu olo amaluso kupambana anakazi. Ndipo okonda lini ngako analume kupambana anakazi. (2 Mbi. 19:7) Yehova elenga onse, analume na anakazi na luso yakuti akomvwisha cendi ca m’Baibo notolela minkhalidwe yake iweme. Yove oona cikhulupililo ca anakazi na analume m’njila yolingana mosasamala kanthu kuti ciyembekezo cao ni cakuyonkhala na moyo kosasila m’paladaiso pacalo olo kuyotumikila monga mafumu na ansembe kululu. (2 Pet. 1:1) N’zoonekelatu kuti Yehova aliye sankho.
Oŵamvwishila. Yehova osamala za mavuto yakukumana nayo anakazi koma soti mwakumvwila. Mwacisanzo, emvwishila noyankha mapemphelo a Rakele na Hana. (Gen. 30:22; 1 Sam. 1:10, 11, 19, 20) Yehova euzhyila soti analume amene elemba Baibo kuikamo visanzo va analume amene emvwishila anakazi. Mwacisanzo, Abulahamu emvwila malangizo a Yehova akuti amvwishile mkazi wake, Sara. (Gen. 21:12-14) Mfumu Davide emvwishila Abigayeli. Ndipo eona kuti Yehova niye emutuma kuti alaŵile naye. (1 Sam. 25:32-35) Yesu wamene otolela minkhalidwe ya Ausuwake ndendende, emvwishila amai ŵake, Mariya. (Yoh. 2:3-10) Visanzo ivi vuonesha kuti njila imozi yamene Yehova ooneshela ulemu kuli anakazi ni mwa kuŵamvwishila.
Oŵakhulupilila. Mwacisanzo, Yehova ekhulupilila Eva kuti ayavye pa nchito yosamalila calo conse. (Gen. 1:28) Mwa kucita izi, eonesha kuti enze muyake womuyenelela kuli Adamu osati kuti enze munthu wapansi. Yehova ekhulupilila soti Debora na Hulida amene enze aneneli anakazi kuti alangize atumiki ŵake, kuyangizhyilapo woweluza na mfumu. (Ower. 4:4-9; 2 Maf. 22:14-20) Masiku ŵano, Yehova okhulupilila anakazi acikhristu kuti akocita nchito yake. Azilongosi aŵa okhulupilika, otumikila monga ofalisa, apainiya na amishonale ndipo ayakine oyavya pa nchito za m’cimango. Ayakine otumikila pa Beteli na pa maofesi omasulila. Azilongosi aŵa ali monga ni gulu ikulu ya nkhondo yakuseŵenzesha Yehova kuti akwanilishe cifunilo cake. (Sal. 68:11) N’zoonekelatu kuti Yehova oona lini anakazi kuti ni ofooka olo apansi.
KANSI AKWASU ANGAPHUNZILE TYANI KUONA ANAKAZI MONGA NI MWAKUŴAONELA YEHOVA?
Akwasu, kuti muziŵe ngati muona anakazi monga ni mwakuŵaonela Yehova, mufunika kuzifufuza moona mtima kuti muziŵe maganizo ŵanu na mwamucitila zinthu. Dokota angaseŵenzeshe mashini ya X-ray kuti aziŵe ngati mtima wa munthu uli bwino olo yai. Molingana na izi, ashamwali aweme na Mau a Mulungu, angakuyavyeni kuti muziŵe ngati muona anakazi monga ni mwakuŵaonela Yehova. Kansi mungacitenji kuti mupindule na thandizo iyi?
Mukokonsha muyanu muweme. (Miy. 18:17) Mungacite bwino kukonsha muyanu wamukhulupilila koma soti wamuziŵa kuti ni wacifundo na woganiza bwino makonsho monga aŵa: “Kansi nucita tyani zinthu na azilongosi? Kansi akumvwa kuti nuŵalemekeza? Kansi pali mbali zaningafunike kucinja?” Ngati muyanu wakuuzhyani mbali zamungafunike kucinja, mukopewa kulaŵila mau oziikila kuvuli. M’malo mwake, mukonkhala ofunishisha kucinja.
Mukophunzila Mau a Mulungu. Njila yabwino ngako yangaseŵenzeshe akwasu kuti aziŵe ngati ocita zinthu na azilongosi monga ni mwakucitila Yehova, ni mwa kufufuza maganizo na zocita zao poseŵenzesha Mau a Mulungu. (Aheb. 4:12) Pamuphunzila Baibo, muphunzile za analume amene enzolemekeza anakazi na ŵala amene enzoŵalemekeza lini. Mungacite bwino kulinganizhya visanzo vao na mwamucitila zinthu na anakazi. Kuyangizhyila apo, kulinganizhya mavesi osiyanasiyana a m’Baibo kungakuyavyeni kuti mupewe kuseŵenzesha Malemba molakwika, pofuna kucilikiza maganizo olakwika amungankhale nao ponena za anakazi. Mwacisanzo, molingana na 1 Petulo 3:7, munakazi ofunika “kulemekezewa monga ciya cosakosa.” b Kansi izi zutanthauza kuti munakazi ni wapansi, aliye nzelu ngako olo maluso kupambana munalume? Yai. Linganizhyani mau yecilaŵila Petulo na zayulaŵila Agalatiya 3:26-29 yamene yuonesha kuti Yehova wasankha anakazi na analume kuti akalamulile pamozi na Yesu kululu. Ngati muphunzila Mau a Mulungu nosenga malangizo kuli ashamwali aweme pa nkhani yocita zinthu na anakazi, muphunzile kuŵalemekeza.
KANSI AKULU OONESHA TYANI KUTI OLEMEKEZA AZILONGOSI?
Akwasu mumpingo angaphunzile kulemekeza azilongosi mwa kutolela cisanzo ca akulu acikondi. Kansi akulu angankhale tyani cisanzo cabwino pa nkhani yolemekeza azilongosi? Onani ziyakine mwa zinthu zakucita.
Oŵayamikila. Mtumwi Paulo ni cisanzo cabwino ngako cakufunika kutolelako akulu. M’kalata yake yecilembela Akhristu a ku Roma, yove eyamikila azilongosi osiyanasiyana. (Aro. 16:12) Ganizilani tyala mwecimvwila azilongosi aŵa, kalata ya Paulo peyenzoŵelengewa ku mpingo. Molingana na izi, akulu oyamikila azilongosi cifukwa ca minkhalidwe yao iweme koma soti nchito yakucita potumikila Yehova. Izi zucitisha azilongosi kuzimvwa kuti olemekezewa na kuti oyamikiliwa. Mau yacilimbikiso yaangalaŵile mkulu, yangankhale cinthu caangafunikile ngako azilongosi kuti apitilizhye kutumikila Yehova mokhulupilika.—Miy. 15:23.
Mukoŵayamikila
Poyamikila azilongosi, akulu oŵayamikila moona mtima koma soti otomola cinthu caacita bwino. Ndaŵa yanji? Kalongosi muyakine wa zina yakuti Jessica, elaŵila kuti: “Cumvwika bwino ngati akwasu auzhya kalongosi kuti ‘mwacita bwino.’ Koma tulimbikishiwa ngako makamaka ngati akwasu atomola cinthu catacita bwino, monga kuphunzisa ŵana ŵasu kunkhala celele pa misonkhano olo kuyotola wophunzila Baibo wasu kuti apezekepo pa misonkhano.” Ngati akulu oyamikila azilongosi mwa kutomola cinthu caacita bwino, zucitisha azilongosi kumvwa kuti ni ofunika mumpingo.
Oŵamvwishila. Akulu amene ni olicefya ozindikila kuti ni ove lini ŵeka onkhala na malingalilo aweme. Akulu oteti osenga azilongosi kufotokozapo maganizo ŵao ndipo omvwishila mosamala paakulaŵila. Mwa kucita izi, akulu olimbikisha azilongosi ndipo ozipindulisha ŵeka. Motyani? Mkulu muyakine wa zina yakuti Gerardo wamene otumikila pa Beteli elaŵila kuti: “Nusenga azilongosi kufotokozapo maganizo ŵao cifukwa oniyavya kucita bwino nchito yangu. Nthawi zinyinji zunkhala kuti azilongosi aŵa acita nchito iyi kwa vyaka vinyinji kupambana akwasu anyinji.” Mumpingo, azilongosi anyinji otumikila monga apainiya. Tetyo oziŵa zinyinji zokhuza ŵanthu a m’gao. Mkulu muyakine wa zina yakuti Bryan, elaŵila kuti: “Azilongosi ŵasu ali na minkhalidwe inyinji yabwino koma soti maluso amene ni ofunika ngako m’gulu yasu. Tetyo, mukopindula na cisanzo cao.”
Mukoŵamvwishila
Akulu ofunika lini kunyalanyaza malingalilo ya azilongosi. Ndaŵa yanji? Mkulu muyakine wa zina yakuti Edward, elaŵila kuti: “Lingalilo ya kalongosi na cisanzo cake, zingayavye mkwasu kumvwisha bwino nkhani yonse ndipo zingamuyavye kumvwisha mwakumvwila ŵanthu ayakine.” (Miy. 1:5) Olo kuti mkulu angaseŵenzeshe lini lingalilo ya kalongosi, ofunika kumuyamikila pofotokoza maganizo ŵake koma soti zakuziŵa.
Oŵaphunzisa nchito. Akulu amene ni ozindikila, osakila mipata yaangaphunzisilemo nchito azilongosi. Mwacisanzo, ophunzisa azilongosi mwaangacitile msonkhano wokonzekela ulaliki ngati paliye mkwasu wobatizika. Oŵaphunzisa soti moseŵenzeshela mamashini na colinga cakuti akoyavya pa nchito zacimango. Pa Beteli, akwasu amene ni oyanganila ophunzisa azilongosi mocitila nchito zosiyanasiyana monga kukonza zinthu, kugula zinthu, kupenda ndalama, zamakompyuta na ziyakine. Ngati akulu ophunzisa nchito azilongosi, oonesha kuti oŵaona kuti ni ofunika koma soti odalilika.
Mukoŵaphunzisa
Azilongosi anyinji oseŵenzesha zakuphunzila kufumila kuli akulu kuti apindulishe ayakine. Mwacisanzo, azilongosi ayakine oseŵenzesha zakuphunzila m’cimango poyavya ayakine kumanga soti mang’anda ŵao pavuli pakuti kwacitika soka yacilengedwe. Ayakine oseŵenzesha zaaphunzisiwa pa ulaliki wa patuŵa poyavya azilongosi ayakine kuti nao akotolamo mbali mu nchito iyi. Kansi azilongosi aŵa akumvwa tyani akaganizila za akulu amene eŵaphunzisa nchito izi? Kalongosi muyakine wa zina yakuti Jennifer, elaŵila kuti: “Peneseŵenzelako pa nchito yomanga Ng’anda ya Ufumu iyakine, woyanganila etola nthawi itali kuniphunzisa mocitila nchito iyi. Pavuli pake, eona nchito yenecita ndipo eniyamikila. Nesangalala ngako kuseŵenzela nao pamozi cifukwa zenipangisha kuzimvwa kunkhala wofunika koma soti wodalilika.”
MAPINDU YONKHALAPO NGATI MUONA AZILONGOSI MONGA NI MWAKUŴAONELA YEHOVA
Akwasu okonda ngako azilongosi amene ni okhulupilika monga ni mwakuŵakondela Yehova. Ndipo oŵaona kuti ni banja yao. (1 Tim. 5:1, 2) Oyamikila ngako koma soti osangalala kuseŵenzela nao pamozi. Osangalala soti ngati azilongosi aziŵa kuti akwasu oŵakonda noŵacilikiza. Kalongosi muyakine wa zina yakuti Vanessa, elaŵila kuti: “Nuyamikila ngako Yehova cifukwa conisankha kunkhala mbali ya gulu yake mwamene muli akwasu amene anilimbikisha ngako.” Kalongosi muyakine wa ku Taiwan elaŵila kuti: “Nuyamikila ngako Yehova na gulu yake cifukwa coona azilongosi kuti ni ofunika nolemekeza mwakumvwila. Izi zutang’isha cikhulupililo cangu ndipo zunipangisha kuyamikila ngako mwai wonkhala mbali ya gulu ya Yehova.”
Yehova osangalala ngako akaona kuti analume okhulupilika acikhristu oona anakazi monga ni mwakuŵaonela yove. (Miy. 27:11) Mkwasu muyakine wa zina yakuti Benjamin wamene onkhala ku Scotland, elaŵila kuti: “Analume anyinji m’calo ici masiku ŵano, olemekeza lini anakazi olo patontho. Tetyo, ngati azilongosi aloŵa m’Ng’anda ya Ufumu, tufuna kuoneshesha kuti ozimvwa kuti olemekezewa na kuti okondewa.” Lekani kuti tikocita zonse zatingakwanishe kuti tikotolela cisanzo ca Yehova pa nkhani yolemekeza nokonda azilongosi.—Aro. 12:10.
a M’nkhani ino, mau akuti “azilongosi” oseŵenzeshewa potanthauza azilongosi acikhristu osati ovyalika nao vumo imo.
b Kuti muziŵe tanthauzo yoyangizhyilika ya mau akuti “ciya cosakosa,” onani nkhani yakuti “Mtengo wa ‘Chotengera Chochepa Mphamvu’” mu Nsanja ya Mulonda ya Chichewa ya May 15, 2006, na yakuti “Malangizo Anzeru Kwa Okwatirana” mu Nsanja ya Mulonda ya Chichewa ya March 1, 2005.
