Skip to content

Skip to table of contents

MBILI YA MOYO WANGU

Kuonesha Cidwi Ŵanthu Ayakine Kuleta Madaliso Osasila

Kuonesha Cidwi Ŵanthu Ayakine Kuleta Madaliso Osasila

Nili na amama na mlongosi wangu Pat mu 1948

“CHECHI ca Anglican cuphunzisa lini cendi. Pitilizhya kusakila cendi.” Pavuli pakuti ambuya amene enzopemphela ku Anglican auzhya amama izi, amama eyamba kusakila cipembezo cacendi. Olo n’tetyo, enzonyalanyaza Mboni za Yehova ndipo enzoniuzhya kuti ngati kwawela a Mboni za Yehova nikofisama. Pa nthawi iyi tenzonkhala ku Toronto, Canada. Koma msaza wa amama peciyamba kuphunzila Baibo na Mboni za Yehova mu 1950, nao amama eyamba kuphunzila Baibo. Enzophunzilila ku ng’anda kwa amama atontho ndipo pavuli pake ebatizika.

Atata enze akulu mu chechi ca United ndipo wiki iliyonse enzotitwala ku Sande sukulu pamozi na azilongosi ŵangu ndipo pa nthawi ya 11 koloko tenzolutila nao pamozi ku chechi. Mcingulo, tenzoluta na amama ku Ng’anda ya Ufumu. Tetyo, tenzoona kusiyana pakati pa vipembezo viŵili ivi.

Nili na banja ya a Hutcheson pa Msonkhano wa Vyalo mu 1958 wa mutu wakuti Divine Will

Amama efotokozelako ayao a Bob na a Marion Hutcheson zeenzophunzila kufumila m’Baibo ndipo nao enkhala Mboni. Mu 1958, banja iyi yenitola pamozi na ŵana ŵao atatu kuluta ku Msonkhano wa Vyalo wa masiku 8 ku New York, wamene wenze na mutu wakuti Divine Will. Lomba, nikalolesha kuvuli nuona kuti cenze lini cipepu kwa ove kunitola. Koma msonkhano uyu ni cimozi mwa vinthu vapadela ngako mu umoyo wangu.

AKWASU NA AZILONGOSI ENIYAVYA KUTI NICITE ZINYINJI POTUMIKILA YEHOVA

Penenze mlumbwana, tenzonkhala pa famu pamene nenzosangalala kusamalila viŵeto. Tetyo, neziikila colinga cakuti nikacite maphunzilo osamalila viŵeto. Amama efotokozela mkulu muyakine wa mumpingo mwasu za nkhani iyi. Mkulu uyu enikumbusha kuti tunkhala “m’masiku osilizhya,” ndipo eniyavya kuzindikila kuti ngati ningankhale vyaka vinyinji ku yuniveziti, zingakhuze ushamwali wangu na Yehova. (2 Tim. 3:1) Tetyo, nesankha kuti nisaluteko ku yuniveziti.

Nenzoziŵa lini zaningacite pavuli pakuti nasilizhya sukulu. Olo kuti nenzotolamo mbali mu nchito yolalikila kosilizhyila kwa wiki, nenzosangalala lini na nchito iyi olo kuganizilako kuti ningankhale mpainiya. Pa nthawi imozimozi, atata amene enze lini Mboni na asaza ŵao enzonilimbikisha kuti nikoseŵenzesha nthawi ikulu poseŵenza ku kampani ikulu ya inshuwalansi ku Toronto. Asaza ŵa atata enze na udindo ukulu ku kampani iyi, tetyo nevomela nchito iyi.

Penenze ku Toronto, nenzoseŵenzesha nthawi yangu ikulu poseŵenza notandala na ŵanthu amene enze lini Mboni. Izi zecitisha kuti nifooke mwauzimu. Poyamba, nenzonkhala na asikulu amene enze lini Mboni koma pavuli pakuti amwalila, nenzofunikila malo ayakine onkhala.

Banja ya a Hutcheson yamene yenitola kuluta ku Msonkhano wa Vyalo mu 1958, enze monga ni makolo kuli neo. Tetyo, enitola kuti nikonkhala nao ndipo eniyavya kukula mwauzimu. Mu 1960, nebatizika pamozi na mwana wao John. Yove eyamba kucita upainiya ndipo izi zeniyavya kuti nane niyangizhyile utumiki wangu. Akwasu mumpingo eona kuluta kwangu pasogolo ndipo m’kuluta kwa nthawi, enisankha kuti ninkhale mtumiki wa Sukulu ya Utumiki wa Mulungu. a

NEPEZA MUYANGU MUWEME NDIPO NEYAMBA UPAINIYA

Pa siku ya ukwati wasu mu 1966

Mu 1966, nelungula Randi Berge mpainiya wacangu wamene enzofunishisha kuyotumikila ku malo kufunika anchito anyinji. Woyanganila dela wasu etionesha cidwi ndipo etilimbikisha kuti tikatumikile mumpingo wa Orillia ku Ontario. Tetyo, telonga katundu noluta.

Petefwika ku Orillia neyamba kucita upainiya na Randi. Cisanzo cake cenilimbikisha ngako. Peneyamba kuseŵenza mwakhama kuti ninkhale mpainiya wacangu, neyamba kusangalala cifukwa coseŵenzesha Baibo mwaluso koma soti kuyavya ŵanthu kumvwisha cendi. Yenze daliso ikulu ngako kuyavya banja iyakine ya ku Orillia kupanga masinthidwe mu umoyo wao noyamba kutumikila Yehova.

TEPHUNZILA CILAŴILO CALOMBA NOCINJA KAGANIZIDWE KASU

Peneluta kuyotandala ku Toronto, nekumana na mkwasu Arnold MacNamara wamene enze m’mozi mwa ŵanthu enzosogolela pa Beteli. Enikonsha ngati tingakonde kutumikila monga apainiya apadela. Nthawi yamene iyo neyankha kuti: “Eee, mungatitume kulikonse kucoselako tyala ku Quebec.” Nenze nesonkhezelewa na maganizo olakwika yeenze nayo ŵanthu olaŵila Cizungu a ku Canada, ponena za ŵanthu olaŵila Cifulenci a ku Quebec. Pa nthawi iyi, ŵanthu enzocita cioneselo cakuti mzinda wa Quebec unkhale woziimila paweka.

Mkwasu Arnold eyankha kuti, “Ku Quebec niye tyala malo amene ofesi ya msambo yutumako apainiya apadela pali lomba.” Tetyo nthawi yamene iyo nevomela kuluta cifukwa nenzoziŵa kuti mkazi wangu Randi enze kale wofunishisha kuyotumikila ku malo amene aŵa. Pavuli pake, nezindikila kuti cosankha ici cenze cimozi mwa zosankha zofunika ngako pa umoyo wangu.

Pavuli poloŵa sukulu ya mawiki 5 yophunzisa Cifulenci, neo na Randi pamozi na banja iyakine teluta ku Rimouski, kwamene kwenze msenga wa makilomita pafupifupi 540 kumpoto koma ca kum’mawa patontho kwa Montreal. Tenze tikalufunika kuphunzila zinyinji ndipo izi zeonekela bwino penenzoŵelenga zilengezo pa msonkhano. Nelaŵila kuti pa msonkhano ukuza tikankhale na alwendo anyinji “Aciostrici,” m’malo mokamba kuti “a ku Australia.”

“Ng’anda Ituŵa” ku Rimouski

Petenze ku Rimouski, teyamba kunkhala na azilongosi 4 amene enze mbeta koma soti na banja ya mkwasu Huberdeaus na ŵana ŵao anakazi aŵili. Banja ya mkwasu Huberdeaus yenzocita lendi ng’anda ya vipinda 7 volalamo ndipo tonse monga apainiya tenzoyavya kulipila ng’anda iyi. Ng’anda iyi tenzoiita kuti Ng’anda Ituŵa cifukwa yenze yopentewa na penti ituŵa kusogolo. Tonse amene tenzonkhala mu ng’anda iyi, nthawi ziyakine tenzokwana 12 olo 14. Monga apainiya apadela, neo na Randi tenzolalikila m’mawa, mzuŵa na mcingulo. Tetyo, tenzoyamikila ngako kutumikila pamozi na ayakine olo pa nthawi yakuti nikozizila ngako.

Ushamwali wasu na apainiya aŵa okhulupilika wetang’a ndipo enkhala monga ni banja. Nthawi ziyakine tenzoyota mulilo ndipo nthawi ziyakine tenzopikila pamozi cakulya. M’mozi mwa akwasu aŵa enze na luso yoimba. Tetyo, kanyinji-kanyinji pa Ciŵelu usiku, tenzokonda kuimba nyimbo novina.

Ŵanthu anyinji ku Rimouski enze ofunishisha kuphunzila Baibo. Mu vyaka tyala 5, tesangalala kuona kuti ophunzila Baibo ayakine eluta pasogolo mpaka kubatizika ndipo ciŵelengelo ca ofalisa mumpingo cekula kufwika mpaka pafupifupi 35.

Petenze ku Quebec telandila maphunzilo apalulu amene etiyavya kunkhala alaliki aluso. Teona mwamene Yehova etiyavyila pa nchito yolalikila koma soti pa zosoŵa zasu zamuŵili. Kuyangizhyila apo, teyamba kukonda ŵanthu olaŵila Cifulenci, cilaŵilo cao na cinkhalidwe cao, zamene zecitisha kuti tiyambe soti kukonda vinkhalidwe viyakine.​—2 Akor. 6:13.

Mosayembekezeleka, ofesi ya msambo yetisenga kuti tikatumikile mumzinda wa Tracadie, ca kum’mawa kwa New Brunswick. Kucita izi kwenze kovuta cifukwa cakuti tenze tesaina kontrakiti yolipila ng’anda ya lendi ndipo nenzocitako nchito yophunzisa kwa maawazi atontho pa sukulu iyakine. Kuyangizhyila apo, ayakine mwa ophunzila Baibo ŵasu n’kuti angonkhala tyala ofalisa osabatizika ndipo tenze mkati momanga Ng’anda ya Ufumu.

Tepemphela wikendi yonse ndipo teluta kuyoona malo ku Tracadie. Malo aŵa enze osiyana ngako na ku Rimouski. Koma tepanga cosankha cakuti tilute, cifukwa Yehova enzofuna kuti tilute ku malo aŵa. Temuyesa Yehova ndipo teona mwamene ecosela copinga ciliconse. (Mal. 3:10) Randi enze pa ushamwali wotang’a na Yehova, enze wozipeleka ndipo enze wansangala. Izi zecitisha kuti cinkhale cipepu kuluta ku malo aŵa.

Mumpingo wasu walomba, mwenze tyala mkulu m’mozi wamene ni mkwasu Robert Ross. Yove na mkazi wake Linda, enzotumikila monga apainiya. Ndipo pavuli pakuti ankhala na mwana, esankha kupitilizhya kunkhala ku malo aŵa. Olo pa nthawi yeenzosamalila mwana wao mtontho, etilimbikisha ngako cifukwa enze oceleza koma soti acangu pa nchito yolalikila.

TEPEZA MADALISO CIFUKWA COTUMIKILA KU MALO KULIKONSE KWETETUMIWA

Nthawi ya mphepo peteyamba kutumikila m’dela

Pavuli potumikila monga apainiya ku Tracadie kwa vyaka viŵili, mosayembekezeleka, telandila soti kalata yotisenga kuti tiyambe kutumikila mu dela. Tetumikila m’madela a Cizungu kwa vyaka 7 ndipo pavuli pake tewelela soti ku Quebec kwamene tenzotumikila m’dela ya Cifulenci. Ku Quebec, woyanganila cigao, mkwasu Léonce Crépeault enzokonda kuniyamikila nikakamba nkhani. Koma pavuli pake enzonikonsha kuti, “Kansi mungacitenji kuti nkhani zanu zikonkhala zokata mtima ngako?” b Izi zeniyavya kuongolela kaphunzisidwe kangu cakuti kenkhala kosavuta kumvwa.

Umozi mwa utumiki wenecitako wanukonda kukumbukila, ni wenepasiwa ku Montreal mu 1978 pa Msonkhano wa Vyalo wa mutu wakuti “Victorious Faith.” Nenzoseŵenzela ku dipatimenti yokonza vakulya. Pa msonkhano uyu, tenzoyembekezela ŵanthu okwanila 80,000 ndipo penze makonzedwe alomba okhuza mopelekela vakulya. Tenzofunikila kuseŵenzesha mamashini yalomba. Ndipo tenzofunikila soti kukonza vakulya valomba koma soti kuseŵenzesha njila yosiyanako na yetenzoseŵenzesha kale. Tenze na mafiliji akulu-akulu pafupifupi 20 amene nthawi ziyakine enzoonongeka. Siku yakuti msonkhano ukayambe mailo, tiliyokwanishe kuloŵa mu stediyamu kuti tiyambe kukonza vinthu cifukwa enzochailamo bola. Tetyo, pa siku ya msonkhano tenzofunika kuuka m’mamawa ngako kuti tiyashe mauvuni na colinga cakuti tikonze cakulya ca m’mawa. Teŵeŵa ngako koma nephunzila zinyinji kuli akwasu na azilongosi ŵenenzoseŵenza nao amene enze akhama pa nchito, acikulile mwauzimu koma soti ansangala. Ushamwali wasu wetang’a ngako cakuti na lomba tikali pa ushamwali. Zenze zosangalasa ngako kupezeka pa msonkhano ukulu ku Quebec kwamene kwenze cinzunzo m’vyaka va m’ma 1940 na 1950.

Nuyavya kukonzekela msonkhano pamozi na Randi ku Montreal mu 1985

Nephunzila zinyinji kufumila kuli oyanganila ayangu pa misonkhano ikulu-ikulu ku Montreal. Caka ciyakine, mkwasu David Splane wamene lomba otumikila m’Bungwe Yolamulila niye enze woyanganila msonkhano. Pa msonkhano uyakine, neo niye nenze nesankhiwa kunkhala woyanganila msonkhano ndipo mkwasu David enicilikiza ngako.

Mu 2011, pavuli pakuti tatumikila mu nchito ya dela kwa vyaka 36, nesengewa kuti nikatumikile monga mlangizi wa Sukulu ya Akulu a Mpingo. Neo na Randi telala pa mabedi 75 osiyanasiyana m’vyaka tyala viŵili koma izi zetiletela madaliso anyinji. Cakosilizhyila kwa wiki iliyonse, akulu enzoyamikila cifukwa coona mwamene Bungwe Yolamulila yusamalilila ushamwali wao na Yehova.

Pavuli pake, neitiwa kuti nikatumikile monga mlangizi wa Sukulu ya Alengezi a Ufumu. Ŵana a sukulu enzonkhala oŵeŵa koma soti ankhaŵa cifukwa ca zocita zinyinji zeenzonkhala nazo monga kunkhala m’kilasi kwa maawazi 7 siku iliyonse, kucita mahomuweki kwa maawazi atatu mcingulo mulimonse koma soti kusamalila mbali zeenzopasiwa zili 4 olo 5 wiki iliyonse. Neo na mlangizi muyakine teŵafotokozela kuti angakwanishe lini kucita izi paliye thandizo ya Yehova. Nikokumbukila nthawi zonse mwamene ŵana a sukulu aŵa edabwila kuti mwa kudalila Yehova, ekwanisha kucita zinyinji kupambana na mweenzoganizila.

KUONESHA CIDWI ŴANTHU AYAKINE KULETA MADALISO OSASILA

Cifukwa cakuti amama enzoonesha cidwi ŵanthu ayakine, zesonkhezela ophunzila Baibo ŵao kuluta pasogolo ndipo zeyavya soti atata kunkhala na maganizo oyenelela ponena za cendi. Masiku atatu pavuli pakuti amama amwalila, atata etidabwisa mwa kuluta ku Ng’anda ya Ufumu kuyomvwishila ku nkhani ya onse. Ndipo epitilizhya kupezeka pa misonkhano kwa vyaka 26. Olo kuti atata aliyobatizike, akulu eniuzhya kuti nthawi zonse ove enzonkhala oyamba kufwika pa misonkhano wiki iliyonse.

Amama enze cisanzo cabwino ngako kuli neo na azilongosi ŵangu. Azilongosi ŵangu onse atatu pamozi na azilume ŵao otumikila Yehova mokhulupilika. Azilongosi ŵangu aŵili otumikila pa maofesi a msambo. Muyakine otumikila pa ofesi ya msambo ku Portugal ndipo muyakine ya ku Haiti.

Lomba, neo na Randi tutumikila monga apainiya apadela ku Hamilton, Ontario. Petenze mu nchito ya dela, tenzosangalala kulutila pamozi na ayakine ku maulwendo owelelako na ku maphunzilo ŵao a Baibo. Koma lomba tusangalala ngako kuona maphunzilo ŵasu a Baibo oluta pasogolo mwauzimu. Cifukwa cakuti tili pa ushamwali wotang’a na akwasu koma soti azilongosi mumpingo wasu walomba, tulimbikishiwa kuona mwamene Yehova oŵacilikizila pa nthawi yabwino koma soti yovuta.

Tikalolesha kuvuli, tuyamikila ngako cidwi cecitionesha ŵanthu anyinji. Tetyo nase tuonesha kuti ‘tudela nkhaŵa’ ŵanthu ayakine mwa kuŵalimbikisha kuti acite zinyinji potumikila Yehova. (2 Akor. 7:6, 7) Mwacisanzo, m’banja iyakine, munakazi, mwana wao munalume na mwana wao munakazi, onse ali mu utumiki wanthawi zonse. Nekonsha mulume ngati eganizilako kale zocitako upainiya. Eyankha kuti nucilikiza kale apainiya atatu. Tetyo nemukonsha kuti, “Kansi weo ungaŵacilikize kupambana mwakuŵacilikizila Yehova?” Nemulimbikisha kuti naye angasangalale na utumiki wakusangalala nao a m’banja mwake. Pavuli pa miyezi 6, naye eyamba kutumikila monga mpainiya.

Neo na Randi tipitilizhye kuuzhya “m’badwo wokonkhapo” za “nchito zodabwisa” za Yehova. Ndipo tili na cidalilo cakuti nao apeze cimwemwe pa utumiki wao monga ni mwatacitila seo.​—Sal. 71:17, 18.

a Wamene lomba oziŵika kuti woyanganila Msonkhano wa Umoyo na Utumiki.

b Onani mbili ya mkwasu Léonce Crépeault mu Nsanja ya Mulonda ya February 2020 mapeji 26-30.