NKHANI YOPHUNZILA 26
Cikondi Cutiyavya Kugonjesa Wowa
“Yehova ali ku mbali yangu, niyope lini.”—SAL. 118:6.
NYIMBO 105 “Mulungu Niye Cikondi”
ZATI TIPHUNZILE *
1. Fotokozani visanzo vuonesha vinthu vingaticitishe wowa.
GANIZILANI visanzo ivi. Mkwasu Nestor na mkazi wake María enzofuna kuyotumikila ku mpingo kwamene kwenzofunikila ofalisa anyinji. * Kuti akwanilishe colinga ici, enzofunika kucinja mbali ziyakine pa umoyo wao na colinga cakuti ayambe kunkhala na umoyo wosalila zinyinji. Koma enzoyopa kuti payakine angapeze lini cimwemwe cenecene ngati angankhale na ndalama zitontho. Mkwasu Biniam enkhala wa Mboni za Yehova pa nthawi yamene nchito yasu yenze yoleshewa m’calo cao. Pecizindikila kuti anganzunziwe cifukwa coyamba kutumikila Yehova, ecita wowa. Koma kupambana zonse, ecita wowa ngako peciganizila mwamene abanja ŵake angakhuziwile ngati aziŵa kuti yove wankhala wa Mboni. Kalongosi Valérie emupeza na matenda akulu ngako a khansa. Ndipo eyesayesa kuti apeze adokota amene olemekeza cikhulupililo cake cozikiwa pa Baibo pa nkhani ya milopa. N’pomvwika kuti ecita wowa poganiza kuti payakine angafwe.
2. Ndaŵa yanji tufunika kuyesayesa kugonjesa wowa?
2 Mosakaikila, anyinji a seo tankhalako na mantha oteti. Ngati tingasamale lini, wowa ungaticitishe kupanga zosankha zolakwika zamene zingaononge ushamwali wasu na Yehova. Izi niye zakufuna Satana. Yove oyesayesa kuseŵenzesha wowa pofuna kutipangisha kuti tiphwanye malamulo a Yehova, kuyangizhyilapo lamulo yakuti tikolalikila uthenga uweme. (Chiv. 12:17) Olo kuti Satana ni muipa, aliye cifundo ndipo ali na mphamvu ngako, tingakwanishe kuziteteza kwa yove. Motyani?
3. N’cinji cingatiyavye kugonjesa wowa?
3 Tingakwanishe kugonjesa Satana ngati tukhulupilila kuti Yehova otikonda na kuti ali ku mbali yasu. (Sal. 118:6) Ganizilani cisanzo ca munthu wamene elemba Salimo 118. Yove ekumana na mavuto yosiyanasiyana. Mwacisanzo, enze na adani anyinji, kuyangizhyilapo ŵala amene enze na maudindo apalulu (mavesi 9, 10). Nthawi ziyakine enzopanikizika maganizo (vesi 13). Ndipo pa nthawi iyakine, Yehova em’pasa uphungu wamphamvu (vesi 18). Olo n’tetyo, wamasalimo uyu eimba kuti: “Niyope lini.” Kansi n’cinji cemupangisha kuzimvwa kuti enze wotetezeka? Yove enzoziŵa kuti Yehova omukonda ngako olo kuti emupasa uphungu wamphamvu. Enzoziŵa soti kuti mosasamala kanthu za mavuto yaangakumane nayo, Mulungu wake wacikondi ni wokonzeka kumuyavya nthawi zonse.—Sal. 118:29.
4. Kansi kukhulupilila kuti Mulungu otikonda kungatiyavye kugonjesa wowa wotyani?
4 Tufunika kukhulupilila kuti Yehova otikonda aliyense payeka. Kucita izi kungatiyavye kugonjesa wowa wakunkhala nao ŵanthu anyinji monga (1) kuyopa kuti tingakangiwe kusamalila banja yasu, (2) kuyopa ŵanthu na (3) kuyopa imfwa. Akwasu na azilongosi ŵatatomola m’ndime yoyamba ekwanisha kugonjesa wowa woteti cifukwa enzokhulupilila kuti Yehova oŵakonda.
KUYOPA KUTI TINGAKANGIWE KUSAMALILA BANJA YASU
5. Kansi Akhristu amene ni mitu ya mabanja angacite nkhaŵa na cinji? (Onani cithunzithunzi ca pacikuto.)
5 Mkhristu wamene ni mutu wabanja oona udindo wosamalila banja yake mwamuŵili kunkhala wofunika ngako. (1 Tim. 5:8) Ngati nimwe mutu wabanja, payakine mwecita nkhaŵa pa nthawi ya mlili wa COVID-19 poganiza kuti mungacosewe nchito. Ndipo payakine mwenzocita nkhaŵa kuti mungakwanishe lini kupezela banja yanu vakulya na ng’anda. Olo payakine mwenzocita nkhaŵa kuti nchito ikasila mukakwanishe lini kupeza iyakine. Molingana na mkwasu Nestor na kalongosi María ŵatatomola m’ndime yoyamba, payakine namwe muwayawaya kucinja zinthu pa umoyo wanu poganiza kuti mungakwanishe lini kunkhala na umoyo wosalila zinyinji. Poseŵenzesha wowa woteti, Satana wakwanisha kucitisha ŵanthu anyinji kuleka kutumikila Yehova.
6. Kansi Satana oyesayesa kutipangisha kukhulupilila cinji?
6 Satana oyesayesa kutipangisha kukhulupilila kuti Yehova otikonda lini na kuti angatiyavye lini kupeza zofunikila za banja yasu. Cifukwa ca izi tingayambe kuganiza kuti tufunika kucita zilizonse zatingakwanishe kuti tipitilizhye kukata nchito yatili nayo pali lomba olo kuti ingaticitishe kuphwanya mfundo za m’Malemba.
7. Kansi Yesu etisimikizhyila cinji?
7 Yesu oŵaziŵa bwino Ausuwasu akululu kupambana munthu aliyense. Niye cifukwa cake etisimikizhyila kuti: “Ausuwanu oziŵa zamufunikila olo mukaliyosenga.” (Mat. 6:8) Yesu oziŵa kuti Yehova ni wokonzeka kutiyavya kupeza zofunikila za pa umoyo. Monga Akhristu, nise mbali ya banja yake. Pofwana kuti yove ni mutu wabanja yasu, tingankhale osimikizhya kuti angakangiwe lini kucita zecilamula mitu ya mabanja kuti ikocita zamene zupezeka pa 1 Timoteyo 5:8.
8. (a) N’cinji cingatiyavye kugonjesa wowa wakuti tingakwanishe lini kupeza zofunikila za banja yasu? (Mateyu 6:31-33) (b) Kansi tingatolele tyani cisanzo ca banja yaoneshewa pa cithunzithunzi yamene yatwalila kalongosi muyakine vakulya?
8 Ngati tukhulupilila kuti Yehova otikonda na kuti okonda banja yasu, tingankhale osimikizhya kuti atiyavye kupeza zofunikila za pa umoyo. (Ŵelengani Mateyu 6:31-33.) Yehova ofunishisha kutiyavya. Talaŵila teti cifukwa kuyambila pecilenga calo, etipasa zinthu zofunikila kuti tipitilizhye kunkhala na moyo. Kuyangizhyila apo, elenga soti vinthu vinyinji na colinga cakuti tikosangalala. (Gen. 2:9) Olo kuti nthawi ziyakine tunkhala tyala na zinthu zitontho zofunikila pa umoyo, tufunika kukumbukila kuti zinthu zamene izi ni Yehova watipasa. (Mat. 6:11) Tufunika kukumbukila soti kuti zinthu zatusoŵekela pali lomba, tingazilinganizhye lini na zakutipasa Mulungu wasu wacikondi, kuyangizhyilapo moyo wosasila wati akatipase msogolo. Izi niye zecizindikila mkwasu Nestor na kalongosi María.—Yes. 65:21, 22.
9. Kansi mwaphunzilapo cinji pa cisanzo ca mkwasu Nestor na kalongosi María?
9 Ganizilani cisanzo ca mkwasu Nestor na kalongosi María amene onkhala ku Colombia. Ove enze na ng’anda iweme ndipo enzosangalala na nchito yao ya ndalama zinyinji. Ove elaŵila kuti: “Teganiza zoyamba kunkhala na umoyo wosalila zinyinji na colinga cakuti tiyangizhyile utumiki wasu. Koma tenzoyopa kuti payakine tingapeze lini cimwemwe cenecene ngati tingankhale na ndalama zitontho.” Kansi n’cinji ceŵayavya kugonjesa wowa? Eganizila njila zosiyanasiyana mwamene Yehova wankhala oŵaoneshela kuti oŵakonda. Pofwana kuti esimikizhyila kuti Yehova apitilizhye kuŵasamalila, esiya nchito yao nogulisa ng’anda yao. Ndipo eluta kuyotumikila ku malo kwamene kwenzofunikila ofalisa anyinji. Kansi apeza madaliso otyani cifukwa ca cosankha cecipanga? Mkwasu Nestor elaŵila kuti: “Taona kukwanilishiwa kwa mau opezeka pa Mateyu 6:33. Tusoŵa lini kanthu kalikonse. Ndipo lomba tili na umoyo wacimwemwe ngako.”
KUYOPA ŴANTHU
10. Ndaŵa yanji n’pomvwika kuti ŵanthu oyopa ŵanthu ayao?
10 Kufumila tyala pamene Adamu na Eva epondokela Yehova, ŵanthu ankhala ocitila ŵanthu ayao vinthu viipa. (Mla. 8:9) Mwacisanzo, ayakine oseŵenzesha mphamvu na udindo wao molakwika, anyankapondo ocitila nkhanza ŵanthu ayao, ŵana a sukulu ayakine ovutisha ŵana a sukulu ayao ndipo ayakine ocitila nkhanza ŵanthu a m’banja mwao. Niye cifukwa cake ŵanthu oyopa ŵanthu ayao. Kansi Satana oseŵenzesha tyani wowa woteti?
11-12. Kansi Satana ocitanji pofuna kuti tileke kulalikila?
11 Satana ofuna kuti tikoyopa ŵanthu na colinga cakuti tileke kulalikila na kuti tiphwanye malamulo a Mulungu. Mosonkhezelewa na Satana, maboma ayakine alesha nchito yasu noyamba kunzunza akwasu na azilongosi. (Luka 21:12; Chiv. 2:10) Ndipo ŵanthu anyinji a m’calo ici, ofalisa nkhani zawenye zokhuza Mboni za Yehova. Ŵanthu ayakine amene okhulupilila wenye uyu oyamba kutiukila notinzunza. (Mat. 10:36) Koma tudabwa lini na njila iyi yakuseŵenzesha Satana. Ndaŵa yanji? Cifukwa wankhala oiseŵenzesha kuyambila m’vyaka 100 voyambilila.— Mac. 5:27, 28, 40.
12 Kuyopa kusushiwa na maboma niye lini tyala njila yakuseŵenzesha Satana. Akhristu ayakine oyopa ngako akaganizila mwaangamvwile abanja ŵao akaziŵa kuti ove ayamba kutumikila Yehova. Akhristu aŵa oŵakonda ngako abanja ŵao. Ndipo ofunishisha kuti nao aphunzile za Yehova noyamba kum’tumikila. Tetyo, okhumudwa ngako akaona kuti abanja ŵao olaŵila vinthu viipa ponena za Mulungu wacendi na atumiki ŵake. Olo n’tetyo, ayakine mwa ŵanthu amene enzosusha atumiki a Mulungu, ecinja noyamba kutumikila Yehova. Nanga tyani ngati abanja ŵasu atikana cifukwa cakuti tayamba kutumikila Yehova? Kansi tufunika kucitanji ngati zoteti zaticitikila?
13. Kansi kukhulupilila kuti Mulungu otikonda kungatiyavye tyani ngati abanja ŵasu otisusha? (Salimo 27:10)
13 Tulimbikishiwa na mau opezeka pa Salimo 27:10. (Ŵelengani.) Kukumbukila kuti Yehova otikonda kutiyavya kuzimvwa kuti nise otetezeka ngati abanja ŵasu otisusha. Ndipo tili na cidalilo cakuti ngati tupitilizhya kupilila, Yehova akotisamalila mwamuŵili na mwauzimu kupambana mwaangacitile munthu aliyense. Izi niye zecizindikila mkwasu Biniam watatomola koyambilila.
14. Kansi mwaphunzilapo cinji pa cisanzo ca mkwasu Biniam?
14 Mkwasu Biniam esankha kunkhala Mboni ya Yehova olo kuti enzoziŵa kuti cosankha ici cimupangishe kuti ayambe kunzunziwa. Kukhulupilila kuti Yehova omukonda kwemuyavya kuti aleke kuyopa ŵanthu. Yove elaŵila kuti: “Neziŵa kuti nikankhala Mboni ya Yehova, niyambe kunzunziwa na a boma monga ni mweenzonzunziwila a Mboni ayakine. Koma kupambana zonse, nenzoyopa zaangacite abanja ŵangu akaziŵa kuti nayamba kutumikila Yehova. Nenzoyopa kuti atata akhumudwe ngako na kuti abanja ŵangu aleke kunilemekeza.” Olo n’tetyo, mkwasu Biniam enze wosimikizhya kuti Yehova osamalila ŵanthu amene omukonda. Yove efotokoza kuti: “Neganizila pa mwamene Yehova eyavyila ayakine kupilila mavuto a zacuma, kucitiliwa sankho na kunzunziwa. Ndipo nezindikila kuti ngati nupitilizhya kunkhala wokhulupilika, Yehova anidalise. Nthawi zosiyanasiyana, nemangiwa cifukwa ca cikhulupililo cangu ndipo nenzonzunziwa. Koma pa nthawi zamene izi neona umboni wosasushika wakuti Yehova odalisa ŵala onse amene opitilizhya kunkhala okhulupilika.” Olo kuti abanja ŵake emukana, Yehova enkhala Ausuwake a mkwasu Biniam ndipo Akhristu ayake enkhala abanja ŵake.
KUYOPA IMFWA
15. Ndaŵa yanji kuyopa imfwa pa mlingo woyenelela kuliye vuto?
15 Baibo yulaŵila kuti imfwa ni mdani. (1 Akor. 15:25, 26) Tingayope imfwa makamaka ngati seo olo munthu watukonda ni wolwala ngako. Ndaŵa yanji tuyopa imfwa? N’cifukwa cakuti Yehova etilenga na mtima wofuna kunkhala na moyo mpaka kale-kale. (Mla. 3:11) Kuyopa imfwa pa mlingo woyenelela kungatiyavye kuteteza umoyo wasu. Mwacisanzo, kungatiyavye kupanga zosankha mwanzelu pa nkhani yokhuza vakulya, masoŵela otang’isha muŵili, cithandizo ca mankhwala na kupewa vinthu vamene vingaike moyo wasu pangozi.
16. Poziŵa kuti mwacibadwa tuyopa imfwa, kansi Satana ocitanji?
16 Satana oziŵa kuti tusangalala kunkhala na moyo. Tetyo olaŵila kuti tingaleke kutumikila Yehova, tyala kuti tipulumuse moyo wasu. (Yobu 2:4, 5) Uyu ni wenye ukulu ngako. Koma pofwana kuti Satana niye “ali na njila yoleta imfwa,” oyesayesa kutipangisha kuti tikoyopa kufwa pofuna kutilekesha kutumikila Yehova. (Aheb. 2:14, 15) Nthawi ziyakine, ŵanthu amene otumikila lini Yehova otiyofya kuti atipaye ngati tukana kuleka kutumikila Yehova. Ndipo ngati talwala, Satana angaticitishe kuti tiphwanye malamulo a Mulungu pa nkhani yokhuza cithandizo ca mankhwala cifukwa coyopa kuti tingafwe. Nthawi ziyakine, madokota na abanja ŵasu amene ni Mboni lini angotikakamizhya kuti tiikiwe milopa olo kuti kucita izi ni kuphwanya malamulo a Mulungu. Ndipo payakine ŵanthu ayakine angotinyengelela kuti tilandile cithandizo ca mankhwala camene ni cosemphana na mfundo za m’Baibo.
17. Molingana na Aroma 8:37-39, ndaŵa yanji tufunika lini kuyopa imfwa?
17 Olo kuti tufuna lini kufwa, tuziŵa kuti Yehova angaleke lini kutikonda ngati tamwalila. (Ŵelengani Aroma 8:37-39.) Ngati ashamwali a Yehova amwalila, yove opitilizhya kuŵakumbukila monga kuti akali moyo. (Luka 20:37, 38) Ndipo olakalaka kuŵaukisha. (Yobu 14:15) Yehova ecitopeleka nsembe ya dipo kuti tikapeze moyo wosasila. (Yoh. 3:16) Uyu ni umboni wakuti otikonda ngako ndipo otisamalila. Tetyo, m’malo moleka kutumikila Yehova ngati talwala olo ngati ŵanthu otiyofya kuti atipaye, tufunika kumudalila kuti atitonthoze notipasa nzelu koma soti mphamvu. Izi niye zecicita kalongosi Valérie na mulume wake.—Sal. 41:3.
18. Kansi mwaphunzilapo cinji pa cisanzo ca kalongosi Valérie?
18 Peenze na vyaka 35, kalongosi Valérie emupeza na mtundu uyakine wa matenda a khansa wamene ni woyofya ngako. Cikondi cake pa Yehova cemuyavya kugonjesa wowa wakuti angafwe. Yove elaŵila kuti: “Pecitiuzhya kuti nili na khansa, neo na mulume wangu tecita nkhaŵa ngako. Ndipo eniuzhya kuti nenzofunika kucitiwa opaleshoni ikulu. Teyesayesa kusakila dokota anganicite opaleshoni iyi, koma onse enzokana kunicita opaleshoni posaseŵenzesha milopa. Necita wowa ngako, koma nesimikizhya mtima kumvwila lamulo ya Mulungu yakuti tufunika kupewa kuikiwa milopa. Mu umoyo wangu wonse, Yehova wanionesha cikondi cake m’njila zosiyanasiyana. Neona kuti pa nthawi iyi wenze mwai wangu wakuti nane nioneshe kuti numukonda. Nthawi zonse ngati ŵanthu aniuzhya zinthu zocitisha wowa zokhuza matenda ŵangu, nenzocita lini nkhaŵa. M’malo mwake, zenzonipangisha kuti ninkhale wosimikizhya mtima kukondwelesha Yehova osati Satana. Pavuli pake, enicita opaleshoni posaseŵenzesha milopa ndipo yeyenda tyala bwino. Olo kuti matenda ŵangu akalipo, Yehova opitilizhya kutipasa zinthu zonse zatufunikila. Mwacisanzo, pekwesala patontho kuti nicitiwe opaleshoni, pa misonkhano ya mpingo tephunzila nkhani ya mutu wakuti ‘Limbani Mtima Polimbana Ndi Mabvuto.’ * Nkhani iyi yenze ya pa nthawi yake ndipo yetilimbikisha ngako. Tetyo, teiŵelenga mowelezhyawelezhya. Nkhani zoteti koma soti kucita zinthu zauzimu kwetiyavya kuti tinkhale na mtendele wa m’maganizo na kuti tikopanga zosankha mwanzelu.”
TINGAKWANISHE KUGONJESA WOWA
19. N’cinji cati cicitike lombapano?
19 Moyavyiwa na Yehova, akwasu na azilongosi pacalo conse akwanisha kususha Maleŵania mwa kugonjesa mavuto yosiyanasiyana yakukumana nayo. (1 Pet. 5:8, 9) Namwe mungakwanishe. Lombapano, Yehova akalamule Yesu na a 144,000 kuti ‘akaononge nchito zonse za Maleŵania.’ (1 Yoh. 3:8) Izi zikayocitika, atumiki a Mulungu pacalo, ‘akoyopa lini cinthu ciliconse.’ (Yes. 54:14; Mika 4:4) Koma patuyembekezela nthawi iyi, tufunika kupitilizhya kucita khama kuti tikwanishe kugonjesa wowa.
20. N’cinji cingatiyavye kugonjesa wowa?
20 Kuti tikwanishe kugonjesa wowa, tufunika kupitilizhya kunkhala na cidalilo cakuti Yehova otikonda na kuti oteteza atumiki ŵake. Cinthu cingatiyavye kucita izi ni kusinkhasinkha nouzhyako ayakine mwamene Yehova etetezela atumiki ŵake m’nthawi zakuvuli. Tufunika kukumbukila soti mwamene Yehova otiyavyila tikakumana na mavuto mu umoyo wasu. Moyavyiwa na Yehova, tingakwanishe kugonjesa wowa.—Sal. 34:4.
NYIMBO 129 Tipitilizhye Kupilila
^ Kunkhala na wowa n’kwabwino cifukwa kutiteteza ku ngozi. Koma kunkhala na wowa wopitilila malile ni kuipa. Talaŵila teti cifukwa Satana ouseŵenzesha pofuna kuticitisha kuti tipange vosankha volakwika. Tetyo, tufunika kuyesayesa kuugonjesa. Monga ni mwati tionele m’nkhani ino, kukhulupilila kuti Yehova otikonda na kuti ali ku mbali yasu, kungatiyavye kugonjesa wowa.
^ Mazina ayakine acinjiwa.