1. Molingana na Mateyu 24:9, ndaŵa yanji tufunika lini kudabwa ngati calo cutizonda?

YEHOVA etilenga m’njila yakuti tikokondewa nokonda ayakine. Niye cifukwa cake ngati munthu muyakine otizonda, tukumvwa caipa ndipo payakine tucita wowa. Mwacisanzo, kalongosi Georgina wa ku Europe, elaŵila kuti: “Penenze na vyaka 14, amama enzonizonda cifukwa cotumikila Yehova. Nenzozimvwa kuti nili neka ndipo neyamba kuganiza kuti payakine n’ne lini munthu wabwino.” * Mkwasu Danylo elemba kuti: “Masoja pecininiata, kuninyoza noniuzhya kuti anicite ngozi cifukwa cakuti n’ne wa Mboni za Yehova, necimvwa wowa ngako noziona kuti n’ne watyalatyala.” Tukumvwa caipa ngako ngati ŵanthu otizonda, koma tudabwa lini cifukwa Yesu elosela kuti tikazondewe.​—Ŵelengani Mateyu 24:9.

2-3. Ndaŵa yanji atumiki a Mulungu ozondewa?

² Ndaŵa yanji calo cuzonda atumiki a Yehova? Cifukwa molingana na Yesu, “tili lini mbali ya calo.” (Yoh. 15:17-19) Olo kuti tulemekeza maboma a ŵanthu, tukana kuŵalambila olo kulambila vizindikilo vamene vupanamila calo. Seo tulambila tyala Yehova. Tuona kuti Yehova niye woyenelela kulamulila calo. Koma Satana na “ŵanthu amene ali ku mbali yake”, osusha ulamulilo wa Mulungu. (Gen. 3:1-5, 15) Tulalikila kuti ni Ufumu wa Mulungu tyala wati ukasilizhye mavuto ya ŵanthu, noononga ŵanthu ocita viipa. (Dan. 2:44; Chiv. 19:19-21) Uthenga uyu, ni uweme kuli ŵanthu ofasa koma ni uipa kuli ŵanthu ocita viipa.​—Sal. 37:10, 11.

 ³ Tuzondewa soti cifukwa cakuti tumvwila malamulo a Mulungu. Zinthu zakuona Yehova kuti ni ziweme olo ziipa, n’zosiyana ngako na mwakuzionela ŵanthu a m’calo. Mwacisanzo, ŵanthu anyinji oona kuti ni kulakwa lini kucita ciwelewele. Koma iyi niye nkhalidwe yecitisha kuti Mulungu aononge ŵanthu a ku Sodomu na Gomora! (Yuda 7) Cifukwa cakuti tumvwila malamulo a m’Baibo nopewa minkhalidwe iyi, ŵanthu anyinji otinyoza notiona kuti nise ŵanthu osalila!​—1 Pet. 4:3, 4.

4. Ni minkhalidwe yotyani ingatiyavye kupilila ngati tuzondewa?

⁴ Kansi n’cinji cingatiyavye kupilila ngati ŵanthu otizonda notinyoza? Tufunika kunkhala na cikhulupililo cotang’a cakuti Yehova atiyavye. Molingana na cishango, cikhulupililo cingatiyavye “kuzimya mikondo yonse yoyaka mulilo ya muipa.” (Aef. 6:16) Kuyangizhyila pa kunkhala na cikhulupililo, tufunika soti kunkhala na cikondi. Ndaŵa yanji? Cifukwa “cikondi cukalipa lini.” Cufwikila nopilila vinthu vonse viipa. (1 Akor. 13:4-7, 13) Lomba, tiyeni tione mwamene kukonda Yehova, okhulupilila ayasu koma soti adani ŵasu, kungatiyavyile kupilila ngati tuzondewa.

5. Kansi kukonda Yehova kwemuyavya tyani Yesu?

⁵ Pa usiku wakuti mailo apaiwe na adani ŵake, Yesu euzhya ophunzila ŵake okhulupilika kuti: “Nukonda Atata, [ndipo] nucita izi pokonkha zecinilamula.” (Yoh. 14:31) Cifukwa cakuti Yesu enzokonda Yehova, ekwanisha kupilila mavuto akulu yecikumana nayo. Kukonda Yehova nase kungatiyavye kupilila mavuto.

6. Molingana na Aroma 5:3-5, kansi atumiki a Yehova akumvwa tyani akapilila pakunzunziwa na calo?

⁶ Kukonda Yehova kwankhala kuyavya atumiki ŵake kupilila cinzunzo. Mwacisanzo, atumwi pecilamuliwa na khoti ikulu yaciyuda kuti aleke kulalikila, cikondi cao pa Yehova, ceŵalimbikisha “kumvwila Mulungu monga wolamulila osati ŵanthu.” (Mac. 5:29; 1 Yoh. 5:3) Kukonda ngako Yehova kuyavya akwasu amene onzunziwa na maboma ankhanza cifukwa ca cikhulupililo cao. M’malo mofooka, tuona kuti ni mwai kupilila patuzondewa na calo.​—Mac. 5:41; ŵelengani Aroma 5:3-5.

7. Kansi tufunika kucita cinji ngati tunzunziwa na abanja ŵasu?

⁷ Cingankhale cinthu covuta ngako kupilila ngati tusushiwa na abanja ŵasu. Tikayamba kuphunzila cendi, ayakine mwa abanja ŵasu angaone kuti tataika. Ndipo ayakine angayambe kuganiza kuti tasokonezeka. (Linganizhyani na Maliko 3:21.) Payakine angayambe kutilaŵilila olo kuticitila vinthu viipa. Izi zufunika lini kutidabwisa, cifukwa Yesu elaŵila kuti: “Adani a munthu akankhale a m’banja mwake.” (Mat. 10:36) Olo kuti abanja ŵasu angatisushe olo kuticitila vinthu viipa, tufunika lini kuŵazonda. Tetyo, cikondi casu pa Yehova pacukula, tuyamba soti kukonda ngako ŵanthu ayakine. (Mat. 22:37-39) Koma tingaleke lini kukonkha mfundo za m’Baibo pofuna kukondwelesha ŵanthu.

8-9. Kansi n’cinji ceyavya kalongosi Georgina kupilila peenzosushiwa?

⁸ Kalongosi Georgina, watatomola koyambilila ekwanisha kupilila peenzonzunziwa na amai ŵake. Yove elaŵila kuti: “Neo na amama teyamba kuphunzila Baibo na a Mboni za Yehova. Pavuli pa miyezi 6 nefuna kuyopezeka pa misonkhano. Koma amama eyamba kunisusha. Nezindikila kuti enzokatizhyana na ŵanthu ampatuko, ndipo enzolaŵila veenzoŵauzhya ampatuko ponisusha. Enzoninyoza, kunidonsa sisi, kunikata pamkosi nonitaila zofalisa. Penekwanisha vyaka 15,  nebatizika. Pofuna kunilesha kutumikila Yehova, amama enitwala ku malo kwakusungila ŵana osamvwila makolo ŵao. Ndipo ayakine mwa ŵanthu ŵenenze nao enzoseŵenzesha mankhwala osokoneza tomfwe nocita milandu iyakine. Cingankhale covuta kupilila cisuso, ngati munthu okususha ni wala wauyembekezela kuti ofunika kukukonda na kukusamalila.”

⁹ Kansi n’cinji ceyavya kalongosi Georgina kupilila? Yove elaŵila kuti: “Siku yeciyamba kunisusha amama, n’kuti nasilizhya kuŵelenga Baibo yonse. Apa nenze wosimikizhya kuti nepeza cendi, ndipo nenzozimvwa kuti nili pafupi na Yehova. Nenzopemphela nthawi zonse, ndipo yove ecimvwa mapemphelo ŵangu. Penenze ku malo kwakusungilako ŵana osamvwila makolo ŵao, kalongosi muyakine eniitila ku ng’anda kwake, ndipo tephunzila Baibo pamozi na yove. Pa nthawi iyi, akwasu na azilongosi enzonilimbikisha ngako nikaluta ku Ng’anda ya Ufumu. Enicitisha kuti nikozimvwa kuti n’ne mbali ya mabanja ŵao. Nesimikizhya kuti Yehova ali na mphamvu ngako kupambana enzonisusha.”

10. Kansi tingankhale na cidalilo cakuti Yehova acite cinji?

¹⁰ Mtumwi Paulo elemba kuti paliye ciliconse camene “cingatilekanishe na cikondi ca Mulungu camene cili mwa Yesu Khristu Asikulu ŵasu.” (Aro. 8:38, 39) Olo kuti tingavutike kwa kanthawi, Yehova otitonthoza notilimbikisha nthawi zonse. Molingana na zecitikila kalongosi Georgina, Yehova otiyavya kupitila muli akwasu na azilongosi.

11. Kansi cikondi cecifotokoza Yesu pa Yohane 15:12, 13 ceŵayavya tyani ophunzila ŵake? Fotokozani cisanzo.

¹¹ Pa usiku wakuti mailo apaiwe, Yesu euzhya ophunzila ŵake kuti akokondana. (Ŵelengani Yohane 15:12, 13.) Enzoziŵa kuti cikondi cikaŵayavye kupitilizhya kunkhala okatizhyana nopilila kuzondewa. Ganizilani cisanzo ca mpingo wa ku Tesalonika. Mpingo uyu pewengonkhazikishiwa, akwasu na azilongosi eyamba kunzunziwa. Olo n’tetyo, akwasu na azilongosi a mumpingo uyu, enkhala cisanzo ciweme pa nkhani yokhulupilika na cikondi. (1 Ates. 1:3, 6, 7) Paulo eŵalimbikisha kuti apitilizhye kuoneshana cikondi “moyangizhyilika.” (1 Ates. 4:9, 10) Cikondi, sembe ceŵayavya kulimbikisha amtima wacisoni koma soti ofooka. (1 Ates. 5:14) Akwasu na azilongosi aŵa ekonkha malangizo a Paulo.  Tuziŵa izi cifukwa cakuti peciŵalembela kalata yaciŵili pavuli pa caka cimozi, Paulo elaŵila kuti: “Cikondi ca aliyense wa mweo pali muyake cukula.” (2 Ates. 1:3-5) Cikondi cao ceŵayavya kupilila mavuto na cinzunzo.

12. Pa nthawi ya nkhondo, kansi akwasu na azilongosi m’calo ciyakine eoneshana tyani cikondi?

¹² Ganizilani zecitikila mkwasu Danylo, watatomola koyambilila na mkazi wake. M’calo cao pemwenze nkhondo, epitilizhya kupezeka pa misonkhano, kulalikila mwaangakwanishile noyaŵana vakulya na akwasu na azilongosi. Siku iyakine, masoja ewela ku ng’anda kwao na mfuti. Mkwasu Danylo elaŵila kuti: “Masoja eniuzhya kuti nisiye kunkhala wa Mboni za Yehova. Penekana, eniniata noyeselela kunishuta na mfuti. Akaliyozhyoka, eniuzhya kuti akawele soti kuzogwilila mkazi wangu. Koma akwasu ewela kamangu, notikwezeka tileni kuti tilute ku tauni iyakine. Nikaluŵe lini cikondi cecitionesha akwasu aŵa. Petefwika ku mzinda kweteutukila, akwasu na azilongosi etipasa vakulya notiyavya kupeza nchito na malo onkhala. Izi zeticitisha kuti nase tikolandila akwasu ayakine amene enzothaŵa nkhondo.” Zocitika izi, zuonesha kuti kukonda Akhristu ayasu kungatiyavye kupilila ngati tuzondewa.

13. Kansi mzimu utuŵa utiyavya tyani kupilila potumikila Yehova ngati ŵanthu ayakine otizonda?

¹³ Yesu euzhya ophunzila ŵake kuti akokonda adani ŵao. (Mat. 5:44, 45) Kansi kucita izi ni kupepu? Yai. Koma izi n’zokwanishika na thandizo ya mzimu utuŵa. Minkhalidwe ya mzimu utuŵa wa Mulungu yuyangizhyilapo cikondi, kuleza mtima, kuwama mtima, kufasa na kuzilesha. (Agal. 5:22, 23) Minkhalidwe iyi yutiyavya kupilila ngati tuzondewa. Ŵanthu anyinji eleka kutisusha cifukwa coona kuti mulume wao, mkazi wao, mwana wao olo neba wao wamene ni Mboni, oonesha minkhalidwe yamene iyi. Anyinji mwa ŵanthu amene enzotisusha, enkhala Mboni za Yehova pavuli pake. Ngati cukuvutani kukonda ŵanthu amene okuzondani cifukwa cakuti mutumikila Yehova, mukosenga mzimu utuŵa. (Luka 11:13) Mukokhulupilila kuti kumvwila Yehova niye cinthu cofunika ngako nthawi zonse.​—Miy. 3:5-7.

14-15. Kansi Aroma 12:17-21 yemuyavya tyani kalongosi Yasmeen kupitilizhya kuonesha cikondi kuli mulume wake olo kuti enzomususha?

¹⁴ Ganizilani cisanzo ca kalongosi Yasmeen wa ku Middle East. Pecinkhala Mboni  ya Yehova, mulume wake eganiza kuti wasoŵeshewa, ndipo eyesayesa kumulesha kutumikila Mulungu. Enzomunyoza nolimbikisha abanja ŵake, abusa na ng’anga kumuyofya kuti amucitile vinthu viipa. Ndipo enzomunena kuti enzoononga cikwati cake. Mulume wake efwika mpaka ponyoza akwasu na azilongosi pa Ng’anda ya Ufumu! Kalongosi Yasmeen enzongonkhalila kulila cifukwa cocitiliwa vinthu mwankhanza.

¹⁵ Kalongosi Yasmeen akaluta ku Ng’anda ya Ufumu, akwasu na azilongosi enzomutonthoza nomulimbikisha. Akulu emulimbikisha kuti akoseŵenzesha mau opezeka pa lemba ya Aroma 12:17-21. (Ŵelengani.) Kalongosi Yasmeen elaŵila kuti: “Cenze covuta. Koma nesenga Yehova kuti aniyavye ndipo nenzoseŵenzesha mfundo zenenzophunzila m’Baibo. Tetyo, alume ŵangu akaleta dothi mkhichini, nenzopyela. Akaninyoza, nenzoŵayankha mofasa. Ndipo akalwala, nenzoŵasamalila.”

16-17. Kansi tingaphunzilepo cinji pa cisanzo ca kalongosi Yasmeen?

¹⁶ Kalongosi Yasmeen epindula ngako cifukwa coonesha cikondi kuli mulume wake. Yove elaŵila kuti: “Mulume wangu eyamba kunikhulupilila ngako cifukwa ezindikila kuti nthawi zonse nenzomuuzhya zacendi. Eyamba kumvwishila mwaulemu ngati nulaŵila zacipembezo, ndipo teyamba kunkhala mwamtendele pa ng’anda. Lomba, onilimbikisha kuti nikopezeka pa misonkhano. Masiku ŵano, neo na mulume wangu tukondana ngako, ndipo tunkhala mwamtendele. Nufunishisha kuti mulume wangu akaphunzile cendi kuti tikotumikila Yehova pamozi.”

¹⁷ Cisanzo ca kalongosi Yasmeen, cuonesha kuti cikondi “cufwikila zinthu zonse, . . . cuyembekezela zinthu zonse, cupilila zinthu zonse.” (1 Akor. 13:4, 7) Cidani cingankhale camphamvu koma soti cokhumudwisha, koma cikondi n’camphamvu ngako kupambana vinthu vonse ivi. Ngati tuonesha ayakine kuti tuŵakonda, zingacitishe kuti acinje noleka kutisusha. Ndipo Yehova osangalala ngako ngati tupitilizhya kuonesha cikondi ku ŵanthu ayakine. Olo kuti osusha angapitilizhye kutizonda, tingapitilizhye kunkhala osangalala. Motyani?

18. Ndaŵa yanji tingankhale osangalala ngati tuzondewa?

¹⁸ Yesu elaŵila kuti: “Nimwe osangalala ngati ŵanthu okuzondani.” (Luka 6:22) Tufuna  lini kuti ŵanthu akotizonda. N’cinthu lini cosangalasa kunzunziwa cifukwa ca cikhulupililo casu. Koma, ndaŵa yanji tufunika kusangalala ngati tuzondewa? Ganizilani vifukwa vitatu ivi. Coyamba, Mulungu okondwela ngako ngati tupilila. (1 Pet. 4:13, 14) Caciŵili, cikhulupililo casu cuyengewa nonkhala cotang’a. (1 Pet. 1:7) Ndipo cacitatu, tikalandile mphoto ya moyo wosasila.​—Aro. 2:6, 7.

19. Ndaŵa yanji atumwi esangalala pavuli poniatiwa?

¹⁹ Nthawi itontho pavuli pakuti Yesu waukishiwa, atumwi epeza cisangalalo cecilaŵila Yesu. Ove esangalala pavuli pakuti aniatiwa nouzhyiwa kuti aleke kulalikila. Ndaŵa yanji? “Cifukwa cakuti Mulungu, eŵaona kuti ni oyenelela kucitiliwa cipongwe cifukwa ca zina ya [Yesu].” (Mac. 5:40-42) Enze na cikondi cotang’a pa Asikulu ŵao, kupambana wowa weenze nao pa adani ŵao. Eonesha cikondi ici mwa kupitilizhya kulalikila “mwakhama.” Masiku ŵano, anyinji mwa akwasu na azilongosi, opitilizhya kutumikila Yehova mokhulupilika olo kuti okumana na mavuto. Oziŵa kuti Yehova angaluŵe lini nchito zao koma soti cikondi cakuonesha pa zina yake.​—Aheb. 6:10.

20. Kansi tikaphunzile cinji m’nkhani yokonkhapo?

²⁰ Calo cipitilizhye kutizonda mpaka pa nthawi yati cikaonongewe. (Yoh. 15:19) Koma tufunika lini kucita wowa. Monga ni mwati tikaphunzilile m’nkhani yokonkhapo, Yehova “otang’isha . . . noteteza” atumiki ŵake okhulupilika. (2 Ates. 3:3) Tetyo, tiyeni tipitilizhye kukonda Yehova, akwasu na azilongosi koma soti adani ŵasu. Ngati tukonkha malangizo aŵa, tipitilizhye kunkhala okatizhyana ndipo titang’ishe cikhulupililo casu. Izi zitwale ulemelelo kwa Yehova ndipo tioneshe kuti cikondi n’camphamvu ngako kupambana cidani.