Sara * elaŵila kuti,“Mwacibadwa n’ne munthu wansoni, ndipo n’ne munthu wosamasuka. Tetyo, numasuka lini ngati nili na ŵanthu amene ni aukali. Koma nukumvwa luweme nikankhala na munthu wofasa koma soti wolicefya. Nunkhala omasuka kuŵauzhya mwanumvwila na mavuto yanili nayo. Ashamwali ŵangu ni ofasa koma soti olicefya.”

Zecilaŵila Sara zuonesha kuti kunkhala wofasa kungacitishe ayakine kunkhala ashamwali ŵasu. Kufasa kukondwelesha soti Yehova. Baibo yutilimbikisha kuti: “Vwalani . . . Kufasa.” (Akol. 3:12) Kansi kufasa kutanthauza cinji? Ko Yesu eonesha tyani kufasa? Kansi nkhalidwe iyi ingatiyavye tyani kunkhala osangalala?

Kufasa ni nkhalidwe yamene yuonekela ngati tili na mtendele wa m’maganizo. Munthu wofasa ocita vinthu na ayakine modekha, mowama mtima ndipo onkhala wozilesha akakumana na vinthu vokhumudwisha.

Kufasa ni cizindikilo lini cakuti munthu ni wofooka. Liu ya Cigiriki yeseŵenzeshewa m’Baibo yakuti kufasa, yenzoseŵenzeshewa pofotokoza za hosi yamene yaphunzisiwa luweme. Hosi yunkhala yamphamvu, koma ngati yaphunzisiwa, yukwanisha kuongolela mphamvu zake. Molingana na izi, ngati nise ofasa, tingakwanishe kulamulila cibadwa casu nonkhala mwamtendele na ayakine.

Nthawi ziyakine tingaganize kuti nise lini ofasa. Izi zili tetyo cifukwa cakuti tunkhala m’calo mwamene ŵanthu anyinji ni aukali koma soti osadekha. Tetyo cingankhale covuta kuonesha nkhalidwe yofasa. (Aro. 7:19) Kulaŵila cendi, tufunika kuyesayesa kuti tinkhale ofasa. Mzimu utuŵa wa Yehova ungatiyavye kukulisha nkhalidwe yamene iyi. (Agal. 5:22, 23) Ndaŵa yanji tufunika kuyesayesa kuti tinkhale ofasa?

Kufasa ni nkhalidwe yamene ŵanthu okopeka nayo. Molingana na Sara, nase tukumvwa luweme kunkhala na ŵanthu ofasa. Yesu ni cisanzo ciweme pa nkhani yonkhala wofasa na kuwama mtima. (2 Akor. 10:1) Nangu ŵana amene enzomuziŵa lini bwino, enzomasuka naye.—Maliko 10:13-16.

 Kufasa kutiteteza noteteza soti ayakine. Kufasa kutiyavya kuti osati tikokalipa kamangu. (Miy. 16:32) Tingaziimbe lini mlandu ngati tupewa kukhumudwisha ayakine, makamaka ŵala ŵatukonda. Kunkhala ofasa kungapindulishe ayakine, cifukwa tikokwanisha kuzilesha kuti tisaŵakhumudwishe.

Nangu kuti Yesu enze na vocita vinyinji, enze wofasa ku ŵanthu onse. Ŵanthu anyinji m’nthawi yake enze olemewa ndipo enzofunika kusisimuliwa. Etonthozewa ngako Yesu peciŵauzhya kuti: “Welani kuli neo, . . . cifukwa n’ne wofasa koma soti wolicefya”!—Mat. 11:28, 29.

Kansi tingakulishe tyani nkhalidwe yofasa monga ni Yesu? Tufunika kuphunzila Mau a Mulungu noona mweenzocitila vinthu na ŵanthu ayakine, makamaka pa nthawi yakuti vinthu vavuta. Tetyo, ngati takumana na vinthu vamene vingayese kufasa kwasu, tufunika kuyesayesa kutolela cisanzo ca Yesu. (1 Pet. 2:21) Ganizilani vinthu vitatu ivi veyavya Yesu kuti ankhale ofasa.

Yesu enze munthu wolicefya. Yesu elaŵila kuti enze “wofasa koma soti wolicefya.” (Mat. 11:29) Baibo yutomolela pamozi minkhalidwe iŵili iyi, cifukwa kufasa na kulicefya n’zokatizhyana. (Aef. 4:1-3)

Kulicefya kutiyavya kupewa kukalipa kamangu. Kansi Yesu eyankha tyani ŵanthu peenzomuneneza kuti ni “wosusuka koma soti wokonda kumwa vinyu”? Cisanzo cake ceonesha kuti zeenzomuneneza zenze zawenye. Tetyo mofasa elaŵila kuti “nzelu yunkhala yolungama cifukwa ca nchito zake.”—Mat. 11:19.

Ngati munthu muyakine okamba vinthu viipa vokhuza mtundu, kwemwekulila, kaya nimwe munakazi olo munalume, mufunika kuyesayesa kumuyankha mofasa. Mkwasu Peter wamene ni mkulu mumpingo ku South Africa, elaŵila kuti: “Ngati muyakine wanikhumudwisha, nuzikonsha kuti, kuti ni Yesu sembe wacita tyani?’” eyangizhyilapo kuti: “Naphunzila kuti nufunika lini kukalipa kamangu.”

Yesu enzoziŵa kuti ŵanthu aliye ungwilo. Ophunzila a Yesu enzofuna kucita vinthu viweme, koma nthawi ziyakine enzokangiwa cifukwa ca kusoŵa ungwilo. Mwacisanzo, usiku wakuti m’mawa mwake Yesu apaiwe, Petulo, Yakobo na Yohane ekangiwa kunkhala menso monga ni mweciŵauzhyila Yesu. Yesu ezindikila kuti “Mzimu ni wofunishisha koma muŵili ni wofooka.” (Mat. 26:40, 41) Cifukwa coziŵa kuti ophunzila ŵake aliye ungwilo, Yesu aliyokhumudwe.

Kalongosi mandy, enze munthu wovuta pocita vinthu na ayake, koma lomba oyesayesa ngako kukonkha cisanzo ca Yesu conkhala wofasa. Yove eciti, “Nuyesayesa kukumbukila kuti ŵanthu onse aliye ungwilo, koma soti nuona vinthu viweme vakucita monga ni mwakucitila Yehova.” Mukaona mwamene Yesu enzooneshela cifundo kuli ŵanthu aliye ungwilo, kansi zingalekokuyavyani kucita vinthu mofasa na ayakine?

Yesu esiya vinthu vonse m’manja mwa Mulungu. Yesu peenze pacalo epilila vinthu viliye cilungamo. Yove eweluziwa, kuzondewa novutishiwa. Nangu n’tetyo, epitilizhya kunkhala wofasa cifukwa “esiya vonse m’manja mwa Yove wamene oweluza mwacilungamo.” (1 Pet. 2:23) Yesu enzoziŵa kuti Ausuwake akululu amuyavye kupilila, ndipo akatwale cilango kuli onse enzomucitila viipa.

Ngati ŵanthu aticitila vinthu viipa tukalipa. Ndipo ngati takalipa, tingapangishe kuti vinthu viipiletu. Niye cifukwa cake Malemba otikumbusha kuti: “Ukali wa munthu uvyala lini cilungamo ca Mulungu.” (Yak. 1:20) Nangu kuti tili na cifukwa comvwika cokalipila, tufunika kusamala cifukwa kusoŵa ungwilo kungatipangishe kucita vinthu viipa.

Kalongosi Cathy wa ku Germany enzokonda kuganiza kuti, ‘Ngati uziteteza lini weka, kuliye muyakine angakuteteze.’ Koma peciphunzila kudalila Yehova, ecinja maganizo yake. Yove eciti, “Lomba nufunika lini kuziteteza neka nthawi zonse, koma nunkhala omasuka kucita vinthu mofasa poziŵa kuti Yehova akakonze vinthu vonse m’calo. “ Ngati mwacitiliwa vinthu viliye cilungamo, mukotolela cisanzo ca Yesu codalila Mulungu.  Kucita izi kukuyavyeni kupitilizhya kuonesha nkhalidwe yofasa.

Yesu elaŵila kuti ngati munthu ofuna kunkhala wokondwa, ofunika kunkhala wofasa. Elaŵila kuti: “Osangalala ni ŵanthu ofasa.” (Mat. 5:5) Onani mwamene kufasa kungatiyavyile pa vocitika ivi.

Kufasa kucepesha mikangano mu ukwati. Mkwasu Robert wa ku Australia elaŵila kuti, “Nelaŵila vinthu vinyinji viipa kuli mkazi wangu, vamene nenzofunika lini kuvilaŵila. Neona kuti ngati walaŵila mau aipa, ungawezhye lini mau yawalaŵila kale. Necimvwa caipa peneona mweyemukhuzila mau.”

“Tonse tulakwisa nthawi zinyinji” m’mau, ndipo mau yasu yosaganizila bwino yangalete mavuto mu ukwati. (Yak. 3:2) Kufasa kungatiyavye kunkhala odekha nokwanisha kulamulila lilime yasu.—Miy. 17:27.

Mkwasu Robert eyesayesa kukulisha nkhalidwe yodekha na yozilesa. Kansi penkhala zofumapo zotyani? Elaŵila kuti, “Masiku ŵano tikakangana na mkazi wangu nuyesayesa kumvwishila mosamala, kulaŵila mofasa nolamulila ukali wangu. Lomba nukatizhyana ngako na mkazi wangu.”

Kufasa kutiyavya kunkhala luweme na ŵanthu ayakine. Ŵanthu amene okalipa kamangu onkhala na ashamwali atontho. Koma kufasa kutiyavya “kunkhala okatizhyana . . . koma soti mwamtendele monga comangila cotigwilizanisa.” (Aef. 4:2, 3) Kalongosi Cathy watatomola koyambilila epitilizhya kuti, “kufasa kuniyavya kukatizhyana na ŵanthu amene ooneka kuti ni ovuta kucita nao vinthu.”

Kufasa kutiyavya kunkhala na mtendele wa mumtima. Baibo yugwilizanisa, “nzelu yofumila kululu,” na kufasa koma soti mtendele. (Yak. 3:13, 17) Munthu wofasa onkhala na “mtima wodekha.” (Miy. 14:30) Martin wamene eyesayesa kukulisha nkhalidwe yofasa elaŵila kuti, “Nuyumilila lini maganizo ŵangu kuti vinthu vicitike mwanufunila. Lomba nusangalala na mtendele wa mumtima.”

Kulaŵila cendi, tufunika kuyesayesa kukulisha nkhalidwe yofasa. Mkwasu muyakine elaŵila kuti: “Kulaŵila cendi, nthawi ziyakine nukonda kukalipa ngako.” Koma Yehova wamene otilimbikisha kunkhala ofasa, atiyavye kuti tipambane. (Yes. 41:10; 1 Tim. 6:11) Yove ‘asilizhye kutiphunzisa,’ ndipo ‘atipase mphamvu.’ (1 Pet. 5:10) M’kuluta kwa nthawi, tingatolele kufasa na kuwama mtima kwa Yesu monga ni mwecicitila mtumwi Paulo.—2 Akor. 10:1.