Maulosi ayakine otomolewa pa chati iyi ofotokoza zocitika zamene zecitika panthawi imozi. Maulosi aya yoonesha m’njila zinyinji kuti tunkhala “m’masiku osilizhya.”​—Dan. 12:4.

• Lemba Chiv. 11:7; 12:13, 17; 13:1-8, 12

  Ulosi “Cilombo” cankhala culamulila ŵanthu kwa vyaka masauzande. M’masiku osilizhya mutu wa namba 7 wecitiwa. Koma pavuli pake wepola “ndipo calo conse” ceyamba kukonkha cilombo. Satana oseŵenzesha cilombo camene ici “kucita nkhondo na osala.”

  Kukwanilishiwa Pavuli pa cigumula, maulamulilo ya ŵanthu eyamba kususha Yehova. Kwa vyaka vinyinji, pavuli pa nkhondo yoyamba pacalo conse, ulamulilo wa Britain weyamba kusila mphamvu. Wenkhala soti wamphamvu pewekatizhyana na calo ca America. M’masiku osilizhya, Satana wankhala oseŵenzesha maboma pacalo kuti anzunze atumiki a Yehova.

• Lemba Dan. 11:25-45

  Ulosi Masiku osilizhya, mfumu ya kumpoto na mfumu ya kum’mwela ankhala olimbilana ulamulilo

  Kukwanilishiwa Calo ca Germany na ulamulilo wa Anglo-America enzolimbilana ulamulilo. Mu 1945 ulamulilo wa Soviet Union na vyalo venze kumbali yake wecizonkhala mfumu ya kumpoto. Mu 1991, ulamulilo wa Soviet Union wesila, ndipo pavuli pake Russia na vyalo viyakine enkhala mfumu ya kumpoto.

• Malemba Yes. 61:1; Mal. 3:1; Luka 4:18

  Ulosi Yehova etumizhya “mthenga” kuti “akonze njila” Ufumu wa Mesiya ukaliyonkhazikishiwa. Mthenga eyamba “kulalikila uthenga uweme kuli ŵanthu ofasa.”

  Kukwanilishiwa Kufumila m’ma 1870, Mkwasu C. T. Russel na ayake, eyamba kuphunzisa mfundo za m’Baibo mwacangu. M’ma 1880, ezindikila kuti cinthu cofunika ngako kwa atumiki a Mulungu ni kulalikila. Tetyo elemba nkhani ya mutu wakuti “Pofunika alaliki 1,000,” na yakuti “Ozozewa Ofunika Kulalikila.”

• Lemba Mat. 13:24-30, 36-43

  Ulosi Munthu muyakine ekomola tirigu m’munda mwake, koma pavuli pake mdani ewela nokomolamo uzu. Uzu wekulila pamozi na tirigu, koma panthawi yowezhya, niye pecipatula uzu na tirigu.

  Kukwanilishiwa Cakosilizhyila kwa caka ca 1800, Akhristu acendi eyamba kusiyanishiwa na Akhristu awenye. M’masiku osilizhya, Akhristu acendi ankhala osonkhanishiwa mumpingo noŵasiyanisha na Akhristu awenye.

• Lemba Dan. 2:31-33, 41-43

  Ulosi Mendo ya nsimbi na lito ni mbali ya cifanizilo, ndipo yupangiwa na nsimbi zosiyanasiyana.

  Kukwanilishiwa Lito yupanamila ŵanthu amene enzolamuliliwa na Britain koma soti America amene epandukila ulamulilo. Zamene izi zacitisha kuti ulamulilo unkhale wofooka.

• Lemba Mat. 13:30; 24:14, 45; 28:19, 20

  Ulosi “tirigu” uikiwa “m’cimphaka” ndipo “kapolo wokhulupilika na wanzelu” esankhiwa kuti akoyanganila “apamlyango.” Uthenga uweme wa Ufumu weyamba kulalikiliwa “pacalo conse kwamene kuli ŵanthu.”

  Kukwanilishiwa Mu 1919 kapolo wokhulupilika esankhiwa kuti akoyanganila atumiki a Mulungu. Kuyambila nthawi yamene iyo, ophunzila Baibo elalikila mokwanila. Masiku ŵano, Mboni za Yehova zulalikila m’vyalo vopitilila pa 200, ndipo zufalisa mabuku m’vilaŵilo vopitilila 1,000.

• Malemba Dan. 12:11; Chiv. 13:11, 14, 15

  Ulosi Cilombo ca nsengo ziŵili ceuzhya ŵanthu onkhala pacalo kupanga “cifanizilo ca cilombo.” Ndipo “celolewa kutwala m’mphuye ku cifanizilo.”

  Kukwanilishiwa Britain na America niye esogolela popanga bungwe ya League of Nations. Bungwe yamene iyi yenzocilikiziwa na vyalo viyakine. Posilizhyila, mfumu ya kumpoto yenkhala membala wa bungwe ya League of Nations kuyambila mu 1926 mpaka mu 1993. Ŵanthu enzokhulupilila kuti League of Nations ingalete mtendele pacalo, pamene ni Ufumu wa Mulungu tyala wati ukalete mtendele. Mpaka lomba akalukhulupilila kuti United Nations ingalete mtendele.

• Lemba Dan. 8:23, 24

  Ulosi Mfumu yamene yuoneka yoyofya “ikaononge vinthu vinyinji.”

  Kukwanilishiwa Ulamulilo wa Britain na America wapaya ŵanthu anyinji ngako. Mwacisanzo, pa nkhondo yaciŵili ya pacalo conse, calo ca America cepaya ŵanthu anyinji ngako, peceponya mabomba aŵili pa adani ŵao.

• Malemba Dan. 11:31; Chiv. 17:3, 7-11

  Ulosi “Cilombo cisweta” ca nsengo 10 cefuma m’cisengu conoka ngako ndipo niye mfumu ya namba 8. Buku ya Danieli yufotokoza mfumu iyi kuti ni “cinthu conyansa coleta cionongeko.”

  Kukwanilishiliwa Pa nkhondo yaciŵili ya pacalo conse, bungwe ya League of Nations yesila. Pavuli pa nkhondo iyi, bungwe ya UN “yenkhazikishiwa.” Monga ni mwezenzele na bungwe ya League of Nations, bungwe ya UN yupasiwa ulemu wamene ufunikila Mulungu. Bungwe ya UN ikaukile cipembezo.

• Malemba 1 Ates. 5:3; Chiv. 17:16

  Ulosi Ŵanthu amitundu akalengeze mtendele na citetezo,” ndipo “nsengo 10” na “cilombo” zikaukile “hule.” Pavuli pake mitundu ikaonongeke.

  Kukwanilishiwa Ŵanthu amitundu akanene kuti akwanisha kuleta mtendele na citetezo. Pavuli pake, vyalo vamene vili mbali ya bungwe ya UN, vikaononge magulu a vipembezo vawenye. Uku niye kwati kukankhale kuyamba kwa cisauso cikulu. Cisauso cikasile Yesu akayoononga calo ca Satana pa Aramagedo.

• Malemba Ezek. 38:11, 14-17; Mat. 24:31

  Ulosi Gogi akaukile atumiki a Mulungu. Pavuli pake, angelo akasonkhanishe “osankhiwa ŵake.”

  Kukwanilishiwa Mfumu ya kumpoto na olamulila ayakine akaukile atumiki a Mulungu. Pavuli pa kuukila kwamene uku, osalila ozozewa akasonkhanishiwile kululu.

• Malemba Ezek. 38:18-23; Dan. 2:34, 35, 44, 45; Chiv. 6:2; 16:14, 16; 17:14; 19:20

  Ulosi “Wonkhala pa mpando” “ekwela pa hosi ituŵa” esilizhya “kugonjesa kwake” poononga Gogi na gulu yake. “Cilombo” ceponyewa “m’nyanja ya mulilo” ndipo cifanizilo cikulu cephwanyiwa.

  Kukwanilishiwa Yesu monga wolamulila wa ufumu wa Mulungu, akapulumuse atumiki a Mulungu. Yove pamozi na a 144,000 na magulu ya angelo, akaononge mgwilizano wa amitundu na magulu andale ali mu calo ca Satana