1. Molingana na Mateyu 7:13, 14, ndaŵa yanji tingalaŵile kuti tili pa ulwendo?

TONSE tili pa ulwendo. Colinga casu ni kuyonkhala m’calo calomba cati cikolamuliliwa na Yehova wamene ni wacikondi. Tetyo, siku iliyonse tuyesayesa kuyenda pa njila ya ku moyo. Monga ni mwecilaŵila Yesu, njila iyi ni yopapatizhya ndipo ingankhale yovuta kuyendamo. (Ŵelengani Mateyu 7:13, 14.) Cifukwa cakuti tiliye ungwilo, n’cosavuta kupatuka pa njila iyi.​—Agal. 6:1.

2. Tilaŵizhyane cinji m’nkhani ino? (Onani bokosi yakuti “ Kulicefya Kungatiyavye Kucinja.”)

² Ngati tufuna kupitilizhya kuyenda pa njila yopapatizhya, tufunika kunkhala ofunishisha kucinja kaganizidwe, nkhalidwe na zocita. Mtumwi Paulo elimbikisha Akhristu a ku Korinto kupitilizhya “kucinja.” (2 Akor. 13:11) Malangizo aŵa okata soti nchito kuli seo. M’nkhani ino, tilaŵizhyane mwamene Baibo ingatiyavyile kucinja, na mwamene ashamwali ŵasu angatiyavyile kupitilizhya kuyenda pa njila ya ku moyo. Tilaŵizhyane soti cingapangishe kuti cinkhale covuta kukonkha malangizo a gulu ya Yehova. Tione mwamene kulicefya kungatiyavyile kucinja nopitilizhya kutumikila Yehova mwacimwemwe.

3. Kansi Mau a Mulungu angatiyavye tyani?

³ N’cinthu lini cipepu kufufuza maganizo ŵasu na mwatumvwila. Izi zili teti cifukwa mtima ni wonyenga, ndipo cingankhale covuta kuziŵa kwaungatisogolele. (Yer. 17:9) N’cinthu cosavuta kuzinyenga seka na “maganizo awenye.” (Yak. 1:22) Tetyo, tufunika kuseŵenzesha Mau a Mulungu pozifufuza kuti tiziŵe “maganizo na zolinga” za mtima wasu. (Aheb. 4:12, 13) Mau a Mulungu tingaŵalinganizhye na mashini yopimila muŵili  wa munthu kuti tiziŵe mwamulili mkati. Kuti tipindule na malangizo yatulondela kufumila m’Baibo olo kuli ŵanthu ŵakuseŵenzesha Mulungu, tufunika kunkhala olicefya.

4. Kansi n’cinji cuonesha kuti Mfumu Sauli enkhala wolikuzhya?

⁴ Cisanzo ca Mfumu Sauli cuonesha zingacitike ngati nise lini olicefya. Sauli enkhala wolikuzhya cakuti ekangiwa kuvomelezhya kuti enzofunika kucinja kaganizidwe na zocita zake. (Sal. 36:1, 2; Hab. 2:4) Mwacisanzo, Yehova peciuzhya Sauli zeenzofunika kucita pavuli pogonjesa Aamaleki, yove aliyomumvwile. Tetyo, mneneli Samueli pecilaŵila naye za kusamvwila kwake malangizo, Sauli ekana kuvomelezhya colakwa cake. M’malomwake, eyamba kucepesa colakwa cake mwa kutwala vifukwa vozikhululukila nopasa mlandu ayakine. (1 Sam. 15:13-24) Izi zikaliyocitika, Sauli enze ecitako soti zolingana na izi. (1 Sam. 13:10-14) Cocitisha cisoni n’cakuti elola mtima wake kulikuzhya. Tetyo, cifukwa cakuti aliyocinje maganizo ŵake, Yehova emukana.

5. Kansi tingaphunzile cinji pa cisanzo ca Sauli?

⁵ Kuti tisatolele cisanzo ca Sauli, tufunika kuzikonsha kuti: ‘Nikaŵelenga malangizo kufumila m’Mau a Mulungu, ko nukonda kutwala vifukwa vozikhululukila? Kansi nukonda kuganiza kuti zanucita ni ziipa lini ngako? Ko nukonda kupasa mlandu ayakine pa vinthu vanucita?’ Ngati yankho yasu pa makonsho aya ni yakuti eee, niye kuti tufunika kucinja. Cifukwa ngati tucinja lini, mtima wasu ungankhale wolikuzhya ndipo Yehova angatikane.​—Yak. 4:6.

6. Fotokozani kusiyana pakati pa Mfumu Sauli na Mfumu Davide.

⁶ Onani kusiyana pakati pa Mfumu Sauli na Mfumu Davide wamene enzokonda “cilamulo ca Yehova.” (Sal. 1:1-3) Davide enzoziŵa kuti Yehova opulumusa ŵanthu olicefya, koma osusha olikuzhya. (2 Sam. 22:28) Tetyo, Davide elola cilamulo ca Mulungu kucinja kaganizidwe kake. Yove elemba kuti: “Nitamande Yehova wamene wanipasa malangizo. Usiku maganizo a mumtima mwangu oniongolela.”​—Sal. 16:7.

7. Kansi tikocitanji ngati nise olicefya?

⁷ Ngati nise olicefya, tikolola Mau a Mulungu kucinja maganizo ŵasu tikaliyopanga colakwa. Mau a Mulungu ankhale monga ni munthu otiuzhya kuti: “Njila ni iyi. Yendani mwamene umu.” Angaticenjeze ngati tapatukila kumanzhyele olo kumalendi. (Yes. 30:21) Ngati tumvwila Yehova, tipindule m’njila zosiyanasiyana. (Yes. 48:17) Mwacisanzo, tikocita lini nsoni cifukwa copasiwa uphungu na ayakine. Kuyangizhyila apo, tivwendele pafupi na Yehova cifukwa tuziŵa kuti otisamalila monga ŵana ŵake.​—Aheb. 12:7.

8. Molingana na Yakobo 1:22-25, kansi Mau a Mulungu angankhale tyani monga ni gilasi?

⁸ Mau a Mulungu angankhale monga ni gilasi kuli seo. (Ŵelengani Yakobo 1:22-25.) Anyinji a seo tukonda kulolesha pa gilasi siku iliyonse tikaliyocoka pa ng’anda. Tikacita izi, niye patingaone mbali zatufunika kucinja ŵanthu akaliyotiona. Molingana na izi, ngati tuŵelenga Baibo siku iliyonse, tingaziŵe zatufunika kucinja pa kaganizidwe na nkhalidwe yasu. Anyinji oona kuti kuŵelenga lemba ya siku m’mawa akaliyocoka pa ng’anda n’koyavya. Olola zaaŵelenga kukhuza kaganizidwe kao. Tetyo, siku yonse oona njila mwaangaseŵenzeshele malangizo a m’Baibo. Kuyangizhyila apo, tufunika soti kuŵelenga nosinkhasinkha Mau a Mulungu siku iliyonse. Kucita izi kungaoneke monga ni kopepuka, koma niye zinthu zofunika ngako zamene zingatiyavye kupitilizhya kuyenda pa njila yopapatizhya.

9. Kansi ni pa nthawi yotyani pamene shamwali wanu angafunikile kukuongolelani?

⁹ Kansi mwecitapo kale vinthu vamene vesokoneza ushamwali wanu na Yehova? (Sal. 73:2, 3) Ngati shamwali wokhwima mwauzimu etang’a mtima nokuongolelani, ko mwemvwishila noseŵenzesha malangizo ŵake? Ngati mwecita tetyo, niye kuti mwecita luweme ndipo mosakaikila mweyamikila ngako shamwali wanu cifukwa cokucenjezani.​—Miy. 1:5.

10. Kansi mufunika kucita cinji ngati shamwali wanu wakupasani uphungu?

¹⁰ Mau a Mulungu otikumbusha kuti: “Vilonda vocitishiwa na munthu okukonda, vunkhala vokhulupilika.” (Miy. 27:6) Kansi mau aŵa otanthauzanji? Tiyeni tilaŵizhyane cisanzo ici: Ganizilani kuti mufuna kulumpha mseu mwamene mupita mamotoka anyinji, ndipo mwatangwanika pa foni. Tetyo, muyamba kulumpha mseu mukaliyololesha kuti muziŵe ngati kukuza motoka olo yai. Poona izi, muyanu okukatani kwanja nokudonselani m’mbali mwa mseu. Okukatani mwamphamvu cakuti mwamvwa kuŵaŵa, koma cifukwa cocitapo kanthu kamangu wakutetezani kuti musakunthiwe na motoka. Olo kuti pecikukatani kwanja mwecimvwa kuŵaŵa kwa masiku anyinji, kansi mungankhale okalipa cifukwa cakuti ekukatani kwanja? Yai! Mungayamikile thandizo yake. Molingana na izi, ngati shamwali wanu wakucenjezani kuti kalaŵilidwe na zocita zanu zukatizhyana lini na mfundo zolungama za Mulungu, mungakhumudwe poyamba. Koma mufunika lini kukalipa cifukwa cokupasani malangizo. Cifukwa kucita izi kungankhale kusaganiza bwino. (Mlal. 7:9) M’malomwake, mufunika kuyamikila shamwali wanu cifukwa cokuuzhyani motang’a mtima nkhani yamene iyi.

11. Kansi n’cinji cingacitishe munthu kukana malangizo yofumila kuli shamwali wake?

¹¹ Kansi n’cinji cingacitishe munthu kukana malangizo yofumila kuli shamwali wake? Ni kulikuzhya. Ŵanthu olikuzhya okonda “kumvwa zoŵawamila m’matu mwao.” Ove “okana kumvwishila ku mau acendi.” (2 Tim. 4:3, 4) Oona kuti ofunika lini kupasiwa malangizo cifukwa oziona kuti ni anzelu koma soti ofunika ngako kupambana ayakine. Olo n’tetyo, mtumwi Paulo elemba kuti: “Pakuti ngati muyakine oziona kuti ni wofunika pamene ali lini tetyo, niye kuti ozinyenga.” (Agal. 6:3) Mfumu Solomo eifotokoza bwino mfundo iyi. Yove elemba kuti: “Mwana wosauka koma wanzelu ali bwino kupambana mfumu yokalamba koma yopusa, yamene yuona lini kufunika kocenjezewa.”​—Mlal. 4:13.

12. Molingana na Agalatiya 2:11-14, kansi tingaphunzilenji pa cisanzo ca mtumwi Petulo?

¹² Ganizilani zecicita mtumwi Petulo peciongolelewa na mtumwi Paulo pamenso pa ŵanthu. (Ŵelengani Agalatiya 2:11-14.) Petulo sembe ekalipa na mau yecilaŵila Paulo, koma soti cifukwa com’pasila uphungu pa gulu. Koma Petulo ecita zinthu mwanzelu. Yove elondela uphungu ndipo aliyosungile cakumkosi Paulo. M’malomwake, elaŵila kuti Paulo enze “mkwake okondeka.”​—2 Pet. 3:15.

13. Kansi tufunika kukumbukila mfundo zotyani ngati tupeleka uphungu kuli shamwali wasu?

¹³ Ngati mufuna kupasa uphungu shamwali wanu, kansi mufunika kukumbukila mfundo zotyani? Mukaliyolaŵila na shamwali wanu, mungazikonshe kuti, ‘Kansi nukonda “kuzilungamisha ngako”?’ (Mlal. 7:16) Munthu wozilungamisha okonda kuweluza ayakine osati mokatizhyana na maganizo a Yehova, koma na maganizo ŵake, ndipo onkhala aliye cifundo. Pavuli pakuti mwazifufuza ndipo mwapeza kuti mufunika kulaŵila na shamwali wanu, mufunika kuyomuuzhya momvwika bwino  vuto yake. Mufunika soti kuyoseŵenzesha makonsho pomuyavya kuti akamvwishe kuti zecicita ni ziipa. Kuyangizhyila apo, mufunika kuyooneshesha kuti zati mukalaŵile zikafumile m’Malemba. Mukokumbukila kuti muliye udindo womuweluza, koma kumuyavya kuziŵa mwakumvwila Yehova pa zinthu zakucita. (Aro. 14:10) Mukodalila nzelu zofumila m’Mau a Mulungu, ndipo potwala uphungu mukotolela cisanzo ca Yesu wamene enzocita zinthu mwacifundo. (Miy. 3:5; Mat. 12:20) Ndaŵa yanji? Cifukwa ngati tucitila lini cifundo ayakine, naye Yehova akaticitile lini cifundo.​—Yak. 2:13.

14. Kansi gulu ya Yehova yutipasa cinji?

¹⁴ Yehova otisogolela pa njila ya ku moyo poseŵenzesha gulu yake ya pacalo. Gulu iyi yutipasa mavidyo, mabuku na misonkhano yamene yutiyavya kuziŵa mwatingaseŵenzeshele malangizo opezeka m’Mau a Mulungu. Malangizo aŵa ni odalilika cifukwa ofumila m’Baibo. Ngati akwasu a m’Bungwe Yolamulila opanga cosankha cokhuza nchito yolalikila, odalila cisogozo ca mzimu utuŵa. Olo n’tetyo, nthawi na nthawi Bungwe Yolamulila yuwelelamo mu cosankha cao kuti aone ngati pali pofunika kucinja. Ndaŵa yanji? Cifukwa “vocitika va pacalo vucinja,”ndipo gulu ya Yehova yufunika kucita vinthu mokatizhyana na mwazilili zinthu pacalo.​—1 Akor. 7:31.

15. Kansi ofalisa ayakine akumana na mavuto otyani?

¹⁵ Ngati gulu ya Yehova yafotokoza kamvwedwe kalomba kokhuza ziphunziso za m’Baibo olo malangizo okhuza minkhalidwe, tukonkha. Kansi tucita tyani ngati gulu ya Mulungu yacinja vinthu vamene vingakhuze mbali ziyakine za umoyo wasu? Mwacisanzo, m’vyaka valombapano mtengo wa vinthu vomangila olo kukonza soti mang’anda olambilila wakwela ngako. Tetyo, Bungwe Yolamulila yatwala malangizo okhuza mwatingaseŵenzeshele Mang’anda a Ufumu. Niye cifukwa cake mipingo iyakine yaikiwa pamozi ndipo Mang’anda a Ufumu ayakine agulisiwa. Ndalama izi zuseŵenzeshewa kumanga Mang’anda a Ufumu ku madela kwamene yofunikila ngako. Ngati munkhala ku madela kwamene Mang’anda a Ufumu ogulisiwa ndipo mipingo yuikiwa pamozi, payakine mungavutike kuti muyoŵelele na kucinja kwamene uku. Ofalisa ayakine angafunike kuyenda msenga utali kuti apezeke pa misonkhano. Ndipo ayakine amene eseŵenza na  mphamvu pomanga olo kukonza soti Ng’anda ya Ufumu angadabwe kuona kuti yugulisiwa. Angaone kuti nthawi na mphamvu zao zeluta patyala. Olo n’tetyo, ovomelezhya kucinja kwamene uku, ndipo tufunika kuŵayamikila.

16. Kansi kuseŵenzesha malangizo ali pa Akolose 3:23, 24 kungatiyavye tyani kupitilizhya kunkhala acimwemwe?

¹⁶ Tingapitilizhye kunkhala acimwemwe ngati tukumbukila kuti tuseŵenzela Yehova koma soti kuti niye osogolela gulu yake. (Ŵelengani Akolose 3:23, 24.) Mfumu Davide eonesha cisanzo ciweme mwa kutwala ndalama zomangila kacisi. Yove elaŵila kuti: “N’ne ŵani neo, ndipo ŵanthu ŵangu ni ŵani kuti tikwanishe kutwala nsembe zaufulu monga izi? Pakuti ciliconse cufumila kwa mweo, ndipo takupasani zofumila ku kwanja yanu.” (1 Mbi. 29:14) Patutwala ndalama, nase tupasa Yehova zofumila ku kwanja yake. Olo n’tetyo, Yehova oyamikila nthawi, mphamvu na cuma zatutwala pocilikiza nchito yake.​—2 Akor. 9:7.

17. Ndaŵa yanji tufunika lini kucita ulesi ngati tuona kuti pali patufunika kucinja?

¹⁷ Kuti tipitilizhye kuyenda pa njila yopapatizhya ya ku moyo, tufunika kukonkha maluwayo a Yesu mosamala. (1 Pet. 2:21) Ngati muona kuti pali pamufunika kucinja, musacite ulesi. Ngati muzindikila kufunika kocinja, niye kuti muonesha kuti mufuna kukonkha malangizo a Yehova. Osaluŵa kuti Yehova oziŵa kuti tiliye ungwilo. Tetyo, oyembekezela lini kuti titolele cisanzo ca Yesu ndendende.

18. Kansi tufunika kucita cinji kuti tipitilizhye kuyenda pa njila yopapatizhya ya ku moyo?

¹⁸ Tiyeni tonse tikoika maganizo ŵasu pa zinthu za msogolo ndipo tinkhale ofunishisha kucinja maganizo, nkhalidwe na zocita zasu. (Miy. 4:25; Luka 9:62) Tiyeni tipitilizhye kunkhala olicefya, mwa ‘kupitilizhya kukondwela, na kucinja maganizo ŵasu.’ (2 Akor. 13:11) Ngati tacita izi, “Mulungu wamene ni wacikondi koma soti wa mtendele ankhale [nase].” Yove akotiyavya kunkhala acimwemwe lomba koma soti akatipase moyo wosasila m’calo calomba.