MYUDA muyakine wa zina yakuti Moredekai, ecita mbali yofunika ngako pa zocitika zufotokozewa m’buku ya Esitere. Yove enze kapolo Waciyuda wamene enzoseŵenza m’ng’anda ya mfumu ku Perisiya. Izi zecitika cakoyambilila kwa vyaka va m’ma 400 B.C.E., “m’masiku a [Mfumu] Ahasiwero.” (Masiku ŵano, mfumu iyi yuziŵika ngako kuti Sasita Woyamba.) Pa nthawi iyakine, Moredekai eulula ŵanthu amene enze ekonza ciwembu cakuti apaye mfumu. Pofuna kuyamikila zecicita, mfumu yepanga makonzedwe yakuti Moredekai alemekezewe pamenso pa ŵanthu. Pavuli pakuti Hamani wamene enze mdani wa Moredekai koma soti Ayuda ayakine wamwalila, mfumu yesankha Moredekai kunkhala kalonga. Udindo uyu wemuyavya kuti akwanishe kupulumusa Ayuda amene enzonkhala mu mzinda wa Perisiya kuti asapaiwe.​—Est. 1:1; 2:5, 21-23; 8:1, 2; 9:16.

Olemba mbili ayakine a m’vyaka va m’ma 1900, elaŵila kuti nkhani yufotokozewa m’buku ya Esitere ni nthano tyala ndipo Moredekai aliyonkhaleko. Olo n’tetyo, mu 1941, ofukula za m’matongwe epeza umboni wamene ucilikiza nkhani ya m’Baibo yokhuza Moredekai. Kansi epeza cinji?

Ove epeza mwala ku Perisiya pamene penze polemba zina yakuti Marduka, (m’Cinsenga Moredekai). Yove enzoseŵenza monga woyanganila ku Susani. Pa nthawi pecepezeka cimwala ici, Arthur Ungnad wamene enze kaswili wolemba mbili ya ku malo aya, elaŵila kuti apa niye penze pa “nthawi yoyamba Moredekai kutomolewa pa zolemba ziyakine kupatulapo za m’Baibo.”

Kufumila pa nthawi yamene Arthur Ungnad elemba lipoti yake, akaswili amasulila zinthu zosiyanasiyana zokhuza zinthu zepezeka ku Perisiya. Ziyakine mwa zinthu zecipeza ni miyala yogoba yamene yepezeka m’matongwe a mzinda wa Pesepoli. Zinthu izi ezipeza mweenzosungila cuma kale, pafupi na vipupa va mzinda. Miyala izi zogoba, zuonesha kuti zenkhalako pa nthawi yeenzolamulila Sasita Woyamba. Zelembewa m’cilaŵilo ca Cielami ndipo zili na mazina ayakine opezeka m’buku ya Esitere. a

Inyinji mwa miyala yogoba yecipeza ku Pesepoli, yenze na zina yakuti Marduka wamene enzoseŵenza monga kalembela mu ng’anda ya mfumu ku Susani, mu ulamulilo wa Sasita Woyamba. Mwala umozi wogoba wefotokoza kuti Marduka enze womasulila. Izi zulingana na zayulaŵila Baibo zokhuza Moredekai. Moredekai enzotumikila Mfumu Ahasiwelo (Sasita Woyamba) ndipo enzolaŵila vilaŵilo viŵili. Kanyinji-kanyinji, yove enzonkhala pa geti ya ng’anda ya mfumu ku Susani. (Est. 2:19, 21; 3:3) Geti iyi yenze malo akulu ndipo niye kwezenzoseŵenzela nduna za mfumu.

Pali kulingana kocitisha cidwi pakati pa Marduka wotomolewa mu miyala yogoba na Moredekai wotomolewa m’Baibo. Onse aŵili enkhalako pa nthawi imozi, enzoseŵenza nchito imozi koma soti enzonkhala pa malo amozi. Tetyo, kulingana uku kwecipeza ofukula za m’matongwe kuonesha kuti Marduka ni munthu m’mozi na Moredekai wotomolewa m’buku ya Esitere.