NKHANI YOPHUNZILA 44
Pitilizhyani Kunkhala na Ciyembekezo Cotang’a Cacikhristu
“Yembekezela Yehova.”—SAL. 27:14.
NYIMBO 144 Loleshani pa Mphoto
ZATI TIPHUNZILE a
1. Kansi Yehova watipasa ciyembekezo cotyani?
YEHOVA watipasa ciyembekezo cosangalasa ca moyo wosasila. Ayakine ali na ciyembekezo cakuyonkhala na moyo wosasila kululu monga zolengewa zauzimu. (1 Akor. 15:50, 53) Koma anyinji ali na ciyembekezo cakuyosangalala na moyo wosasila pano pacalo. (Chiv. 21:3, 4) Tetyo, mosasamala kanthu kuti tili na ciyembekezo cakuyonkhala na moyo wosasila kululu olo pacalo, ciyembekezo casu n’camtengo wapatali.
2. Kansi ciyembekezo casu n’cozikiwa pa cinji, ndipo ndaŵa yanji talaŵila teti?
2 M’Baibo, mau akuti “ciyembekezo” angatanthauze ‘kuyembekezela zinthu zabwino kuti zicitike.’ Nise osimikizhya kuti zinthu zatuyembekezela msogolo zikacitike cifukwa Yehova niye watilonjeza. (Aro. 15:13) Zili teti cifukwa cakuti yove okwanilisha malonjezo ŵake nthawi zonse. (Num. 23:19) Yehova ni wofunishisha ndipo ali na mphamvu zokwanilisha zinthu zilizonse zawalonjeza. Tetyo, ciyembekezo casu n’cozikiwa lini pa zinthu zatuganiza, koma pa umboni wenewene.
3. Kansi tilaŵizhyane cinji m’nkhani ino? (Salimo 27:14)
3 Ausuwasu akululu otikonda ngako ndipo ofuna kuti tikoŵakhulupilila. (Ŵelengani Salimo 27:14.) Tetyo, ngati ciyembekezo casu n’cotang’a, citiyavye kupilila mayeselo mwacimwemwe koma soti kunkhala otang’a mtima. Lomba, tiyeni tilaŵizhyane mwamene ciyembekezo cingatitetezele. Coyamba, tione mwamene ciyembekezo culinganila na nangula koma soti cisote. Pavuli pake, tilaŵizhyane mwatingatang’ishile ciyembekezo casu.
CIYEMBEKEZO CASU CILI MONGA NI NANGULA
4. Kansi ciyembekezo culingana tyani na nangula? (Aheberi 6:19)
4 M’kalata yecilembela Aheberi, mtumwi Paulo elinganizhya ciyembekezo casu na nangula. (Ŵelengani Aheberi 6:19.) Pofwana kuti nthawi zinyinji Paulo enzoyenda maulwendo a pa manzi, yove enzoziŵa kuti nangula yuyavya kuti boti isakankhiwe na cimphepo. Pa nthawi iyakine peenze m’boti, kweyamba cimphepo camkuntho. Pa nthawi iyi, eona mwamene oyendesha boti eseŵenzeshela nangula poteteza boti kuti isagunde ku vimiyala. (Mac. 27:29, 39-41) Molingana na nangula, ciyembekezo casu cutiyavya kuti tisapatuke pa njila ya Yehova ngati takumana na mavuto yamene yali monga ni cimphepo. Ciyembekezo casu cutiyavya soti kunkhala odekha poziŵa kuti zinthu zinkhale bwino msogolo. Tufunika kukumbukila kuti Yesu eticenjeza kuti tikanzunziwe. (Yoh. 15:20) Tetyo, kusinkhasinkha pa malonjezo a msogolo kutiyavya kupitilizhya kutumikila Yehova mokhulupilika.
5. Kansi ciyembekezo cemuyavya tyani Yesu pecisala patontho kupaiwa?
5 Ganizilani mwamene ciyembekezo ceyavyila Yesu kupitilizhya kunkhala wokhulupilika, mosasamala kanthu kuti enze kuzokufwa imfwa yoŵaŵa. Pa Pentekosite wa mu 33 C.E., mtumwi Petulo ekata mau a ulosi wa m’buku ya Masalimo wamene ufotokoza mwamene Yesu enkhalila wodekha. Ulosi uyu ukuti: “Ninkhale na ciyembekezo cifukwa musiye lini moyo wangu m’Manda, ndipo mulole lini kuti muŵili wa wokhulupilika wanu uole. . . . Ninkhale na cimwemwe pamenso panu.” (Mac. 2:25-28; Sal. 16:8-11) Olo kuti Yesu enzoziŵa kuti apaiwe, yove enze na ciyembekezo cakuti Mulungu amuukishe nosangalala kunkhala soti pamozi na Ausuwake kululu.—Aheb. 12:2, 3.
6. Kansi mkwasu muyakine elaŵilanji ponena za ciyembekezo?
6 Ciyembekezo casu cacikhristu cayavya akwasu na azilongosi anyinji kupilila mavuto. Ganizilani cisanzo ca mkwasu wokhulupilika Leonard Chinn, wamene enzonkhala ku England. Pa Nkhondo Yoyamba ya Pacalo Conse, enze emangiwa cifukwa cokana kuloŵa usoja. Kwa miyezi iŵili, enzonkhala m’kacipinda kayeka ndipo pavuli pa izi enzokata nchito yoŵaŵa. Yove elaŵila kuti: “Zenekumana nazo, zeniyavya kuziŵa kuti ciyembekezo cutiyavya kupilila mavuto. Tili na cisanzo ca Yesu, atumwi na aneneli koma soti malonjezo a vinthu viweme opezeka m’Baibo. Izi zutipasa ciyembekezo cakuti vinthu vinkhale bwino msogolo ndipo zutiyavya kupilila mavuto.” Ciyembekezo cenze monga ni nangula kwa mkwasu Leonard, ndipo cingankhale soti monga ni nangula na kuli seo.
7. Kansi mayeselo otang’isha tyani ciyembekezo casu? (Aroma 5:3-5; Yakobo 1:12)
7 Ciyembekezo casu cutang’ilako tikaona mwamene Yehova otiyavyila kupilila mayeselo koma soti mavuto osiyanasiyana. (Ŵelengani Aroma 5:3-5; Yakobo 1:12.) Zoteti zikacitika ciyembekezo casu cutang’ilako kupambana na cetenze naco peteyamba kutumikila Yehova. Satana ofuna kuti mayeselo atifookeshe. Koma moyavyiwa na Yehova tingakwanishe kupambana mayeselo alionse atingakumane nao.
CIYEMBEKEZO CASU CILI MONGA NI CISOTE
8. Kansi ciyembekezo culingana tyani na cisote? (1 Atesalonika 5:8)
8 Baibo yulinganizhya soti ciyembekezo casu na cisote. (Ŵelengani 1 Atesalonika 5:8.) Msoja ovwala cisote kuti ateteze mutu wake ku mikondo yaangaponye adani ŵake. Pa nkhondo yasu yauzimu, tufunika kuteteza maganizo ŵasu ku wenye wa Satana. Yove oseŵenzesha zinthu zosiyanasiyana kuti atiyese na kuti asokoneze kaganizidwe kasu. Monga ni mwamene cisote cutetezela mutu wa msoja, ciyembekezo casu cuteteza kaganizidwe kasu kuti tipitilizhye kunkhala okhulupilika kwa Yehova.
9. Kansi ponkhala zofumapo zotyani ngati ŵanthu aliye ciyembekezo?
9 Ciyembekezo casu ca moyo wosasila, cingatiyavye kupanga zosankha mwanzelu. Koma ngati ciyembekezo casu cingafooke, tingayambe kuganizila ngako pa zinthu zamuŵili. Izi zingacitishe kuti tiluŵe za ciyembekezo casu ca moyo wosasila. Ganizilani cisanzo ca ayakine mwa Akhristu a ku Korinto. Ove enzokhulupilila lini lonjezo ya Mulungu yakuti akufwa akauke. (1 Akor. 15:12) Paulo elemba kuti Akhristu aŵa, enzonkhala umoyo wofuna tyala kukhutilisha zofuna zao. (1 Akor. 15:32) Molingana na izi, masiku ŵano ŵanthu anyinji amene okhulupilila lini malonjezo a Mulungu, ocita zonse zaangakwanishe pofuna tyala kukhutilisha zofuna zao. Koma seo tukhulupilila malonjezo a Mulungu a zinthu za msogolo. Ciyembekezo casu cili monga ni cisote camene cuteteza maganizo ŵasu notiyavya kupewa kuika maganizo ŵasu pa zofuna zasu zeka zamene zingacitishe kuti ushamwali wasu na Yehova uonongeke.—1 Akor. 15:33, 34.
10. Kansi ciyembekezo cingatiyavye tyani kupewa kunkhala na maganizo olakwika?
10 Ciyembekezo cingatiyavye kupewa maganizo akuti tingakwanishe lini kukondwelesha Yehova. Mwacisanzo, ayakine angankhale na maganizo akuti: ‘N’ne lini munthu muweme, ndipo nikapeze lini moyo wosasila. Ningakwanishe lini kukonkha malamulo onse a Mulungu.’ Kumbukilani kuti Elifazi wamene enze shamwali wawenye wa Yobu, ekamba mau olinganako na aŵa peenzolaŵila na Yobu. Yove eciti: “Munthu ni ŵani kuti ankhale mtuŵa?” Ndipo ponena za Mulungu yove elaŵila kuti: “Yove aliye cikhulupililo mwa angelo ŵake, ndipo kululu n’kutuŵa lini m’menso mwake.” (Yobu 15:14, 15) Uyu ni wenye ukulu ngako. Kumbukilani kuti Satana niye ofuna kuti mukonkhala na maganizo oteti. Yove oziŵa kuti mukankhala na maganizo oteti, ciyembekezo canu cifooke. Tetyo, mukopewa maganizo oteti ndipo mukoika maganizo ŵanu pa malonjezo a Yehova. Osati mukokaikila kuti yove ofuna kuti mukankhale na moyo wosasila na kuti akuyavyeni kukwanilisha colinga ici.—1 Tim. 2:3, 4.
PITILIZHYANI KUTANG’ISHA CIYEMBEKEZO CANU
11. Ndaŵa yanji tufunika kunkhala oleza mtima patuyembekezela Yehova kuti akwanilishe ciyembekezo casu?
11 Kutang’isha ciyembekezo casu n’kupepu lini. Nthawi ziyakine tingakangiwe kunkhala oleza mtima patuyembekezela Mulungu kuti akwanilishe malonjezo ŵake. Pofwana kuti Yehova wankhalapo kuyambila kale, nthawi yatingaone seo kuti ni itali, kwa yove ni ifupi. (2 Pet. 3:8, 9) Yove akakwanilishe malonjezo ŵake pa nthawi yoyenela, koma payakine ni pa nthawi lini yatuyembekezela seo. Lomba kansi n’cinji cingatiyavye kupitilizhya kunkhala na ciyembekezo cotang’a patuyembekezela moleza mtima kuti Mulungu akwanilishe malonjezo ŵake?—Yak. 5:7, 8.
12. Molingana na Aheberi 11:1, 6, kansi ciyembekezo cukatizhyana tyani na cikhulupililo?
12 Kuti tinkhale na ciyembekezo cotang’a tufunika kupitilizhya kunkhala pa ushamwali wotang’a na Yehova. Izi zili teti cifukwa niye wati akakwanilishe zinthu zatuyembekezela. Niye cifukwa cake Baibo yulaŵila kuti ciyembekezo cukatizhyana na kukhulupilila kuti Yehova aliko na kuti “opeleka mphoto kuli ŵanthu amene omusakilasakila na mtima wonse.” (Ŵelengani Aheberi 11:1, 6.) Ngati tukhulupilila kuti Yehova aliko, cidalilo casu cakuti akakwanilishe malonjezo ŵake onse cutang’ilako. Lomba, tiyeni tilaŵizhyane zinthu zamene zingatiyavye kunkhala pa ushamwali wotang’a na Yehova. Zinthu izi zitiyavye soti kutang’isha ciyembekezo casu.
13. Kansi tingavwendele tyani pafupi na Mulungu?
13 Mukopemphela kwa Yehova noŵelenga Mau ŵake. Olo kuti Yehova tingamuone lini, tingakwanishe kunkhala naye pafupi. Tingacite izi mwa kulaŵila naye kupitila m’pemphelo apo tili na cidalilo cakuti atiyankhe. (Yer. 29:11, 12) Ndipo tingamvwishile kwa Mulungu mwa kuŵelenga Mau ŵake noŵasinkhasinkha. Patuŵelenga zokhuza mwamene Yehova esamalila atumiki ŵake okhulupilika a m’nthawi zakuvuli, ciyembekezo casu cutang’ilako. Vinthu vonse vamene velembewa m’Mau a Mulungu, “velembewa kuti vitilangize, kuti kupitila m’kupilila kwasu na citonthozo ca m’Malemba, tinkhale na ciyembekezo.”—Aro. 15:4.
14. Ndaŵa yanji tufunika kusinkhasinkha pa zinthu zamene Yehova ecitila ŵanthu ayakine?
14 Mukosinkhasinkha pa mwamene Yehova ekwanilishila malonjezo ŵake. Ganizilani vinthu vamene Yehova ecitila Abulahamu na Sara. Ove enze efwika pa msinkhu wakuti angavyale lini ŵana. Olo n’tetyo, Mulungu eŵalonjeza kuti akankhale na mwana. (Gen. 18:10) Kansi Abulahamu ecitanji? Baibo yulaŵila kuti: ‘Enze na cikhulupililo cakuti akankhale atata a mitundu inyinji.’ (Aro. 4:18) Olo kuti enzoziŵa lini mwamene Yehova enze kuzokwanilishila lonjezo iyi, Abulahamu enze na cikhulupililo cakuti Yehova akwanilishe lonjezo yake. Yove aliyokatishiwe mwala. (Aro. 4:19-21) Nkhani zoteti zutiphunzisa kuti tufunika kukhulupilila kuti Yehova akakwanilishe malonjezo ŵake mosasamala kanthu kuti zingaoneke monga kuti n’zosakwanishika.
15. Ndaŵa yanji tufunika kuganizila pa zinthu zawaticitila Mulungu?
15 Mukoganizila zinthu zawakucitilani Yehova. Mukoganizila mwamwapindulila na kukwanilishiwa kwa malonjezo opezeka m’Mau a Mulungu. Mwacisanzo, Yesu elonjeza kuti Ausuwake akotipasa zofunikila za pa umoyo. (Mat. 6:32, 33) Yesu etisimikizhyila soti kuti Yehova akotipasa mzimu utuŵa ngati tamusenga. (Luka 11:13) Yehova wankhala okwanilisha malonjezo aŵa. Payakine mungaganizile soti za zinthu zawakucitilani Yehova pa mweo mweka. Mwacisanzo, yove elonjeza kuti akokukhululukilani, kukutonthozani nokupasani cakulya cauzimu. (Mat. 6:14; 24:45; 2 Akor. 1:3) Ngati musinkhasinkha pa zinthu zawakucitilani Mulungu, ciyembekezo canu ca msogolo citang’ileko.
KONDWELANI NA CIYEMBEKEZO
16. Ndaŵa yanji ciyembekezo ni mphaso yapadela?
16 Ciyembekezo casu ca moyo wosasila ni mphaso yapadela yofumila kwa Mulungu. Tuyembekezela mwacidwi sogolo yabwino, ndipo nise osimikizhya kuti izi zikakwanishike. Ciyembekezo casu camene cili monga ni nangula, cutiyavya kupilila mayeselo na cinzunzo. Cutiyavya soti kunkhala odekha ngati ŵanthu atiyofya kuti atipaye. Ciyembekezo casu camene cili monga ni cisote, cutiyavya kuteteza maganizo ŵasu mwa kupewa kunkhala na maganizo aipa nonkhala na maganizo oyenelela. Ciyembekezo casu cozikiwa pa Baibo, cutiyavya kuvwendela pafupi na Mulungu noziŵa kuti otikonda ngako. Kulaŵila cendi, tupindula ngako ngati tupitilizhya kunkhala na ciyembekezo cotang’a.
17. Ndaŵa yanji tusangalala na ciyembekezo casu?
17 M’kalata yecilembela Akhristu a ku Roma, mtumwi Paulo etilimbikisha kuti: “Kondwelani na ciyembekezo.” (Aro. 12:12) Paulo enzosangalala cifukwa cakuti enzoziŵa kuti ngati apitilizhye kunkhala wokhulupilika, akapeze moyo wosasila kululu. Nase tusangalala na ciyembekezo casu cifukwa nise osimikizhya kuti Yehova akakwanilishe malonjezo ŵake. Wamasalimo elemba kuti, “Wodala ni munthu . . . wamene ciyembekezo cake cili mwa Yehova Mulungu wake,. . . munthu wamene opitilizhya kunkhala wokhulupilika mpaka kale-kale.”—Sal. 146:5, 6.
NYIMBO 139 Ganizila Kuti Uli m’Calo Calomba
a Yehova watipasa ciyembekezo cabwino ngako ca vinthu va msogolo. Ciyembekezo ici, cutilimbikisha notiyavya kuona moyenelela mavuto yatukumana nayo. Cutiyavya soti kupitilizhya kunkhala okhulupilika mosasamala kanthu za mavuto yatingakumane nayo. Kuyangizhyila apo, cutiyavya kupewa kunkhala na maganizo olakwika. Monga ni mwati tiphunzilile m’nkhani ino, ivi ni vifukwa vabwino ngako vamene vutipangisha kupitilizhya kunkhala na ciyembekezo cotang’a cacikhristu.
b MAU OFOTOKOZA CITHUNZITHUNZI: Monga ni mwamene cisote cutetezela mutu wa msoja koma soti mwamene nangula otetezela boti, ciyembekezo casu cuteteza kaganizidwe kasu ndipo cutiyavya kunkhala odekha tikakumana na mayeselo. Kalongosi opemphela kwa Yehova mwacidalilo. Mkwasu osinkhasinkha pa mwamene Mulungu ekwanilishila malonjezo ŵake kwa Abulahamu. Mkwasu muyakine oganizila pa mwamene Yehova wamudalisila.