Ndaŵa Yanji Ŵanthu Aleka Kulemekeza Moyo?

MVWISHILANI

CIFUKWA CAKE KULEMEKEZA MOYO N’KOFUNIKA

Kucita vinthu vosaonesha kulemekeza moyo kungaike pangozi thanzi yanu na ya ŵala ŵamunkhala nao.

Kupepa fwaka kuyambisha lini tyala kansa koma kungapangishe soti muŵili kukangiwa kuziteteza ku matenda aŵa. Cuoneka kuti 90 pesenti ya ŵanthu amene akufwa na kansa ya m’mapwapwa, yuyamba cifukwa ca kupepa fwaka olo kufuza cusi cakucosa munthu ngati opepa.
Kwa vyaka vinyinji, ŵanthu ovutika na maganizo cifukwa coombelana mfuti. Lipoti ya Stanford University yukamba kuti: “Kafukufuku uonesha kuti olo ŵala epulumuka kuukila uku [kuombelana mfuti ku masukulu] opitilizhya kuvutika maganizo olo pavuli pa vyaka vinyinji.”
Ŵanthu ngati oyendesha motoka uku ni okolwa koma soti ngati aseŵenzesha mankhwala osokoneza tomfwe, opangisha madilaiva ayao koma soti ŵanthu oyenda na mendo kunkhala osatetezeka. Ngati ŵanthu ocita vinthu vosaonesha kulemekeza moyo, ŵanthu osalakwa okhuziwa.

ZAMUNGACITE

Mukoteteza thanzi yanu. Mungakwanishe kuleka kucita vinthu vamene vingaike moyo pa ngozi monga kupepa fwaka, kumwa walwa mwaucakolwa na kuseŵenzesha mankhwala osokoneza tomfwe olo kuti mwankhala mucita izi kwa nthawi itali. Kucita izi kungaononge moyo wanu ndipo kungaoneshe kuti mulemekeza lini moyo wa ŵanthu ŵamunkhala nao, kuyangizhyilapo a m’banja mwanu.

“Tiyeni tizituŵishe ndipo ticose ciliconse coipisha muŵili.”—2 Akorinto 7:1.

Mukoyesayesa kupewa ngozi. Mukooneshesha kuti ng’anda yanu ni yokonza bwino kuti mupewe ngozi. Mukonkhala osamala poyendesha motoka ndipo mukooneshesha kuti motoka yanu ni yokonza bwino. Musalole kuti ayakine akokukakamizhyani kucita vinthu vamene vingaononge moyo olo kuleta imfwa.

“Ngati mwamanga ng’anda yalomba, mukomanga soti kampanda pa m’tenje pa ng’anda yamene iyo, kuyopela kuti ng’anda yanu ingankhale na mlandu wa milopa ngati munthu angapone kufumila pa m’tenje.”—Deuteronomo 22:8. a

Mukonkhala aweme mtima kuli ayakine. Kulemekeza moyo kuyangizhyilapo mwatuonela ŵanthu ŵatusiyana nao cinkhalidwe, mtundu, olemela olo osauka, ophunzila olo osaphunzila. Kanyinji-kanyinji, sankho niye yuyambisha ciwawa koma soti nkhondo zinyinji zamene zucitika pacalo.

“Kuŵaŵiwa mtima, ukali, kulalata, mau onyoza koma soti zinthu zonse ziipa zicosewe muli mweo. Koma mukowamilana mtima.”—Aefeso 4:31, 32.

ZATUCITA

A Mboni za Yehova ophunzisa ayakine kunkhala na umoyo wa thanzi. Pulogilamu yasu yophunzisa Baibo yayavya ŵanthu kuleka minkhalidwe yamene ingaike moyo pa ngozi.

Tukonkha malangizo ya citetezo patukata nchito yomanga. Ŵanthu amene ozitwala kuyavya pa nchito yomanga mang’anda yatucitilamo misonkhano na mang’anda ayakine amene opitisha pasogolo nchito yasu yophunzisa Baibo, ophunzisiwa kupewa ngozi pokata nchito iyi. Oyanganila vimango ivi oviyendela kaŵili-kaŵili kuti aone ngati kamangidwe kake kokatizhyana na malamulo acitetezo aku malo kwamene uko.

Tuyavya ŵanthu amene akumana na masoka acilengedwe. Mu miyezi 12-yapita, telandila malipoti ya masoka yoyofya ngako yokwana 200 pacalo conse. Ndipo peseŵenzeshewa ndalama zokwanila madola pafupifupi 12 miliyoni zamene zupelekewa mozifunila, poyavya ŵanthu amene ekhuziwa na masoka aŵa.

Mlili wa Ebola peweyamba ku mcingulo kwa Africa mu 2014 na ku calo ca Democratic Republic of Congo mu 2018, tephunzisa ŵanthu mwangazitetezele ku matenda aŵa. Tetumizhya ŵanthu otipanamilako, kukamba na ŵanthu pa nkhani yakuti “Kumvwila Kupulumusa Moyo.” Teika vosambilamo ku manja pa ng’anda zasu zolambililamo nogogomezela pa kufunika kosamba m’manja noseŵenzesha njila ziyakine zozitetezela kuti mlili uyu usafalikile.

Pa wailesi ku Sierra Leone, eyamikila a Mboni za Yehova cifukwa coyavya a Mboni ayao na ŵanthu ayakine kuziŵa mwaangapewele kufalisa matenda ya Ebola.

Malo osambilapo ku manja pa Ng’anda ya Ufumu mu 2014 peweyamba mlili wa Ebola ku Liberia

a Kale ku Middle East, ŵanthu enzokonkha malangizo aŵa anzelu pofuna kuteteza ŵanthu a m’banja mwao na ayakine.

GALAMUKA!