ZAKUKONSHA ACILUMBWANA
Kansi Nukonda Kuvwala Vovwala Votyani?
Ndaŵa yanji mufunika kusamala na vovwala vamukonda kuvwala? Cifukwa cakuti vovwala vuonesha zinyinji zokhuza mweo. Nanga ŵanthu oganizanji akaona vovwala vamuvwala?
Maganizo olakwika atatu yakunkhala nayo ŵanthu pa nkhani ya mafashoni
#1: Ningatolele tyala mafashoni a pa TV na pa Intaneti.
Msimbi muyakine wa zina yakuti Theresa eciti: “Nthawi ziyakine nukopeka na vovwala viyakine vakusasa azamalonda pa TV kapena pa Intaneti. Ndipo ukayoŵelela kuona malonda amene aŵa, m’maganizo uyamba kuona kuti vovwala ivi ni vabwino.”
Ni asimbi lini ŵeka amene okumana na vuto iyi. Buku iyakine yulaŵila kuti: “Nao alumbwana okopeka ngako akaona malonda pa TV kapena pa Intaneti. Ndipo pofwana kuti osasa malonda oiziŵa mfundo iyi, oyesayesa kuŵakopa ndipo ocita izi olo kuli alumbwana atontho-atontho.”—The Everything Guide to Raising Adolescent Boys
Zamungacite: Baibo yukamba kuti: “Munthu wamene oziŵa lini vinthu okhulupilila mau alionse, koma wocenjela oganizila mwakuyendela.” (Miyambo 14:15) Mungacite bwino kucita zayukamba lemba iyi. Osakhulupilila ciliconse cakulaŵila azamalonda. Mwacisanzo, ngati osasa covwala nolaŵila kuti mukooneka okopa koma soti okongola ngako mukavwala covwala ico, mungacite bwino kuzikonsha kuti:
‘Kansi ni ŵani angapindule ngako nikagula covwala ici?’
‘Nanga nikavwala covwala ici, ŵanthu akoniona kuti n’ne munthu wolongosoka?’
‘Kansi covwala ico cupangisha ŵanthu kuganiza kuti n’ne munthu wa nkhalidwe yotyani?’
Mfundo Ingakuyavyeni: Kwa sondo imozi, mumvwishile noonelela malonda onena za vovwala vamene vafumyiwa calombapano. Ndipo zikonsheni kuti, ‘Kansi aŵa osasa malonda olimbikisha ŵanthu kunkhala na umoyo wotyani? Kansi oseŵenzesha mau okopa na colinga cakuti mukoona tyala kuti mufunika kugula covwala?’ “Wacilumbwana aliyense ofuna kuti akooneka bwino koma soti kuti ŵanthu ayakine akomukumbwila. Ndipo osasa malonda oiziŵa mfundo iyi. Tetyo colinga cao cunkhala kukopa acilumbwana kuti akogula tyala covwala ciliconse cacoka.”
#2: Nufunika kuvwala covwala ciliconse camene cili mufashoni kuti nisaoneke wosalila.
Mlumbwana muyakine wa zina yakuti Manuel eciti: “Zunkhala zosavuta kuyamba kuvwala vovwala viyakine ukaona kuti ŵanthu anyinji niye vakuvwala. Ngati wasala weka uvwala vovwala vacikale, ŵanthu oyamba kukunena.” Msimbi muyakine wa zina yakuti Anna naye elaŵila cimozimozi kuti: “Anyinji ovwala vovwala vamene vili mufashoni na colinga cakuti akooneka olingana na ŵanthu ayakine.”
Zamungacite: Baibo yukamba kuti: “Musatolele nzelu za nthawi ino.” (Aroma 12:2) Namwe mungacite bwino kuyesayesa kukonkha malangizo amene aŵa. Tetyo, onani soti vovwala vamuli navo nozikonsha kuti:
‘Kansi nuloleshanji pogula vovwala vangu?’
‘Kansi nukonda kugula vovwala vopangiwa na kampani iyakine, mwakuti ciliconse cayapanga kampani iyi nuciona kuti ni cabwino?’
‘Kansi nufuna kuzioneshela ku ŵanthu?’
Mfundo Ingakuyavyeni: M’malo moganizila tyala kuti pali vovwala va mitundu iŵili, vamene vili mufashoni koma soti vacoka mufashoni, mungacite bwino kuziŵa kuti pali vovwala viyakine soti vabwino vamene vingacitishe kuti ŵanthu akokupasani ulemu. Kuzindikila mfundo iyi kungakuyavyeni kuti osati mukovwala tyala vovwala vamene vawanda na colinga cakuti ŵanthu akokuonani kuti nimwe wozindikila.
#3: Nufuna kuti menso ya ŵanthu yakonkhala tyala pali neo.
Msimbi muyakine wa zina yakuti Jennifer eciti: “Kulaŵila cendi, nthawi ziyakine nufuna kuvwala vovwala vifupi olo vofyantha.”
Zamungacite: Baibo yukamba kuti: “Kuzikongolesha kwanu kusankhale kwakunja, . . . koma kunkhale kwa munthu wofisika wamumtima.” (1 Petulo 3:3, 4) Mokatizhyana na mfundo iyi, tiyeni tiganizile izi: Kansi cingankhale cokopa ngako n’cotyani pakati pa kuvwala vovwala vakuti ŵanthu anyinji okuceukila na kunkhala munthu waminkhalidwe yabwino?
Mfundo Ingakuyavyeni: Cinthu cingacitishe kuti ŵanthu akokopeka namwe koma soti kukulemekezani ni kuvwala vovwala voyenela. N’cendi kuti anyinji angakatizhyane lini nazo. Koma tiyeni tiganizile izi:
Kansi mwetandalapo kale na munthu wamene ongonkhalila kuzitama na kuzioneshela? Mwina mwecimvwa caipa ngako, cifukwa enzoonesha kuti mweo nimwe wosafunika ngako.
Vovwala vili monga ni kukambilana na munthu, vingapangishe kuti ŵanthu ‘akokulolesha ngako’ olo kucitisha kuti akokupewa
Mukavwala vovwala vokopa ŵanthu ayakine, munkhala monga ni munthu uyu. Cunkhala monga kuti vovwala vanu vuuzhya ŵanthu kuti, “mukololesha neo.” Ndipo izi zingacitishe kuti ŵanthu ayakine akoona kuti nimwe munthu wozikonda. Zingacitishe soti kuti ŵanthu ayakine akucitileni zacipongwe kapena akoganiza kuti muŵakopa kuti munkhale nao pacibwenzi kapena mulale nao.
Munthu osasa lini cinthu camene ocigulisa lini. Tetyo, m’malo movwala vovwala vokopa ŵanthu ayakine, mungacite bwino kuvwala mozilemekeza. Msikana muyakine wa zina yakuti Monica eciti: “Kuvwala mozilemekeza kutanthauza lini kuvwala monga ni ambuya ŵako. Koma kutanthauza tyala kuvwala vovwala vakuti ŵanthu akakuona, osati akocita nsoni.”
