1-3. (a) Jehova ke mo a jabodisa king ka Solomoni, fote yene Solomoni o yye a rufiwa ka ying? (b) Re nyoko fetola diputsiso difeng mo ga hlogotaba yowa?

SOLOMONI ke mo go sa le ye monyana mo a ba kgoši ya Israyele. Ke mo go se botala Solomoni a thomisiye go lawola mo Jehova a nyarela molorong wage a re: “Kgopela tso o nyakang ke go makela tsona.” Solomoni a re: “Go sa fo ba mong bošego ho ga ka fote a ke tšibi selo. . . . Maka gore lelata lago le be le pelo ya go theetsela gore le thogo yahlola batho bago.” (1 Mag. 3:5-10) “Pelo ya go theetsela”—morenewa o kgopele taba ye nngwana ya gabutši ka matla! Ke tsotsone di makiyeng gore Jehova a mo nyake ka matla ga Solomoni! (2 Sam. 12:24) Modimo yewa wa rune ke mo a jabodisiye ke mantsu ya kgoši yewa ya mosogana a šinya a neya Solomoni “pelo ya go hlalefa le ya go kwisisa.”—1 Mag. 3:12.

² Solomoni o yye a rufiwa ka matla nakwela a kene a ya mahlong go le motho wa go tshepega. O yye a neyiwa mayemo ya gore go be yene a yagang tempele “ya lebitso la Jehova Modimo wa Israyele.” (1 Mag. 8:20) O yye a tšibega ka gore o hlalefiye, ka mokgonola a neyyeng ke Modimo. Fote tso a yyeng a di bolabola tsa gore ke mo a di botsa ke Modimo di yye tsa ngwadiwa ga dipuku ka ditharo tsa Baebele. Ye nngwana ya dipuku tsone ke ya Diyema.

³ Lentsu lowa la gore pelo le nyarela ga go tlala ka matla ga puku ya Diyema. Mo re fo beyisa, Diyema 4:23, yi re: “Ga dilo ka mokana ga tsona tsa gore wa di tšhireletsa, ka matlamatla tšhireletsa pelo yago.” Mo temanyana yowa yi bolabola ka lentsu la gore “pelo,” gabutšibutši yi ra ying? Re tl’le fetola putsiso yone ga hlogotaba yowa. Re nyoko fetola le diputsiso tse dingwana ka dipedi ke tsowa: Sathane o leketsa go di thilafatsa byang dipelo tsowa tsa rune. Byalo mara re ka maka byang gore dipelo tso tsa rune a sa di kraye? Gore re dule re tshepegela Modimo, di nyaka re kwisise  gore diphetolo tsa diputsiso tsone tse dikgolo di ra gore king.

4, 5. (a) Pisalema 51:6 yi re gelepa byang gore re thogo kwisisa gore lentsu lowa la gore “pelo” le rela ying? (b) Mo motho a philegiye mmeleng, tsotsone di šupetsa ka ying gore di nyaka a karakarele go philega le ka ku teng?

⁴ Lentsu lowa la gore “pelo” ga Diyema 4:23, le rela “so motho a leng sona ka ho teng gage” kela “so a leng sona ka makhukhung.” (Bala Pisalema 51:6) Ka mantsu ya mangwana, “pelo” yi rela tso re di naganang re ntoši, ka mokgo re tikwang, tso re nyakang go di maka le tso re nabelang go di segelela. Gabutšibutši a yi rele so re leng sona ka ho tawong, mara yi ra so ka nnete-nnete re leng sona ka ho teng.

⁵ Bona gore ho mmeleng re šupetsa ka ying gore ke rune ba mohlobo mang ka ho teng. Sa mathomo ke gore mo re nyaka go dula re philegiye, di nyaka re je tsa go ja tsa gore di ya re yaga fote re dule re jima gore re thogo wolologa. Byalo, di nyaka re bale Baebele ka moka matšatši le dipuku tsa mokgahlo fote re ye mahlong re tshepegela Jehova gore re thogo dula re philegiye ga tso tsa Modimo. Mo re berekisa tso re di balang re boya re botsa batho ba bangwana ka tso re di dumelang, re šupetsa gore re na le tumelo. (Maroma 10:8-10; Jak. 2:26) Sa bobedi ke gore mo re tilebelela, re ka fo tseya nkare re philegiye, mara wa kraya gore ka ho teng re fehliye. Le mo ga tsa Modimo go ka mokgonone, re ka fo tipotsa gore tumelo ya rune yi tiyelele mara wa kraya dipelo tsa rune di nagana dilo tsa go kekema. (1 Makor. 10:12; Jak. 1:14, 15) A di nyake re lebala gore Sathane o nyaka go maka gore re fokoge. Mara a ka berekisa selo sa mošaga mang gore a re lobe ka sona? Re ka tipasopa ka mokgo mang?

6. Sathane o nyaka go tipona a makiye ying, fote o maka-maka byang gore a segelele tsotsone?

⁶ Sathane o nyaka gore re tshwane naye—o yye a woma hlogo a kgeluga ga tso Jehova ke mo a di bolabola. Sathane a ka sa di kgone tsa gore re makisa ka tšhinghi dilo tso yene a di naganang kela a di makang. Byalo o leketsa go re loba ka mekgwa ya go tlala. Ye nngwana yo a yi berekisang ke ya gore a re šutetse thina le batho ba gore o šele a na a ba tlanyetsiye. (1 Joh. 5:19) Mo a maka tsotsone, o fo tshepa gore kela batho bone re nyoko nghanelana nabo, le mo re kene re di tšiba tsa gore banghana ba go kwana le tsa go befa ba nyoko re “sinya.” (1 Makor. 15:33.) Taba yone yi berekiye le ga Kgoši Solomoni.  O nyadiye basadi ba go tlala ba gore ke mo ba sa rapele Modimo, basadi bone ba šinnye ba mo kutšetsela ka matla ke mokane “pelo yage ya thomisa” go šepa ka ho ga Jehova.—1 Mag. 11:3.

7. King se sengwana so Sathane a se berekisang gore a re fokole, fote ke ntaba di nyaka re bule mahlo?

⁷ Sathane o berekisa dimuvi le TV gore a re naganise dilo tsage tsa go kekema. O di tšiba gabutši gore ditori re kwana natso ka matla fote re yakgoswa re yekisela tso re di bonang ga ditori tsone, tsa go tshwana le go nagana, go tikwa ka mokgo mongwana le go maka dilo. Jeso ke mo a di kgona ka matla tsa go tšhutisa batho ka go ba hlatollela setori. Nagana ka mešupetso ye mengwana ya gore o yye a yi bolabola, go tshwana le wola wa Lesamariya la pelo ye butši le wa morwayi wa segeyageya wa go tloga gaye a ye sinyanya dilo ka mokana ga tsona tso a nang natso. (Mat. 13:34; Luka 10:29-37; 15:11-32) Mara batho ba gore Sathane o ba tlanyetsiye, ba ka re woka le rune ka ditori tsa bona. Di nyaka re gate gabutši. Go na le dimuvi le dilo tso di leng ho ga TV tsa gore re ka fokatsa ka tsona ra boya ra tšhuta se sengwana fote ra sa šale re kenne ke dithila ka ho menaganong. Mara a di nyake re ya ka matla. Mo re šele re lebelela so re ka ga se makang, di nyaka re tiputsisa gore, ‘Ayitsano muvi wowa kela selo so se kganang mo TV se ntšhutisa gore a di hlupi le mo ke maka dilo tsa gore di nabela ke nama yo yaka?’ (Magal. 5:19-21; Maef. 2:1-3) Di nyaka o make ying mo o bona nkare dilo tso o di lebeleleng di na le bosathane ka ho teng? Napa o kganela kgole natso go tshwana le mo o sa nyake go tshilela ke bolwele!

8. Babelegi ba ka ba gelepa byang bana ba bona gore dipelo tsa bona di sa fokoge?

⁸ Lune babelegi, le na le mmereko wo mongwana wo mogolo ka matla wa go gelepa bana ba lune gore ba sa fokole ke Sathane. Nnete ke gore bana ba lune le ya ba pasopa gore ba sa kene ke malwele. Le yedisa mitši ya lune le go lahla dilo tso di ka ba tšhelang malwele. Di nyaka le make tsotsone gore bana ba lune ba sa topele ka taba la gore Sathane a ba kutšetsele ka dimuvi, TV, mekgano ya go makiwa mo difowunung  kela ga TV le diwepesayete tse dingwana. Jehova o neyye lune mmereko wa go pasopa bana bowa le go ba gelepa gore ba butšwe ga tso tsa Modimo. (Diy. 1:8; Maef. 6:1, 4) Byalo o sa tšhabe go beya melawo ya go yelana le Baebele ka ho mutšing gago. Botsa bana bago gore king sa gore a o nyake ba se lebelela, fote o leketse go maka gore ba di kwisise gore ke ntaba o ba rakela ga tse dingwana. (Mat. 5:37) Mo bana bago ba kene ba gola, ba tšhutise gore ba thogo di tšiba bona beng gore sa go loka le sa go befa ke sefeng sa gore a se yelane le melawo ya Jehova. (Maheb. 5:14) Fote o gopole gore bana bago ba nyoko tšhuta tsa go tlala ga tso o di bolabolang mara di nyoko napa di ro kikitelega mo ba bona le wene o maka tsotsone.—Dot. 6:6, 7; Maroma 2:21.

9. Sathane o kutšetsela batho gore ba make ying, mara ke ntaba tsotsone di le kotsi?

⁹ Taba ye nngwana ke gore Sathane o leketsa a šwennye gore dipelo tsa rune di re makise tsa go kekema, re thomise go tseya nkare batho ba hlalefiye go phala Jehova. (Makol. 2:8) Bona taba ye nngwana ke yowa ya gore Sathane wa yi berekisa—o re mo o ka ghanya, o nyoko ba o le motho. Le mo batho ba kene ba lelekisana le dilo tsowa, ba bangwana ba ka tikraya ba ghannye mara ga ba bangwana di sa make. Batho bone ba kgana ka mollo? Ke ntaba? Ba fo dulela go lelekisa tsotsone tsa go nyaka go ba le sekwetše sa go tlala, a ba na taba le mo ba ka kwalela, a ba na taba le mitši ya bona fote le tsa Modimo a ba sa di kena, so ba hlupegang ka sona go fo ba tšheleta. (1 Thim. 6:10) Re kwa re jabola ka taba la gore Papa wa rune wa ku magedimong wa re gelepa gore re sa tlungwele ga taba yowa ya go tabogisana le tšheleta.—Mmo. 7:12; Luka 12:15.

10-11. (a) Di nyaka re make ying gore re pasope dipelo tsa rune? (b) Bomatšinghelani ba ku botala ke mo ba maka-maka dilo byang, fote makwalo ya rune ma ka tshwanisiwa nabo byang?

¹⁰ Mo nkare ka nnete re ya di nyaka go tšhireletsa dipelo tsa rune, di nyaka re tšiba dilo tso di ka ga re tlonyang gore mo di nyarela, re tšibe gore re kena kakaye. Lentsu lowa la gore ga Diyema 4:23 ba le hlatolla go le “tšhireletsa” le re gopotsa ka mmereko wo wo makang ke matšinghelani. Bomatšinghelani ba dinako tsela tsa Kgoši Solomoni ke mo ba yema mo mapharong ya mutši ke mokane ba yahlamela mo ba bona go šutela se sengwana sa go tshosa. Mo re nagana ka taba yowa ya bomatšinghilane bowa, re thogo kwisisa gabutši gore ke ntaba di nyaka re karakare gore Sathane a sa re fokole.

¹¹ Ku botala, bomatšinghelani bo ba berekelang ka ho teng ga mutši ke mo ba berekisana le bo ba kwalang digheyiti tsa hone mutšing. (2 Sam. 18:24-26) Ka mokana ga bona ke mo ba berekisana gore mutši o pasopege, ke mo ba kwala digheyiti tsa mutši mo di šupa nkare lenaba le ya šutela. (Neh. 7:1-3) Le rune makwalo ya rune ya gore ma lokotšiwwe gabutši ka Baebele * ma ka bereka go tshwana le bomatšinghelani ke mokane ma yakgoswa ma re botsa mo Sathane a nyarela le mathayithayi yage ya go sinya dipelo tsa rune—ka mantsu ya mangwana, mo a nyaka gore tso re di naganang, ka mokgo re tikwang, tso re nyakang go di segelela kela tso re di nabelang go be tsa go kekema. Mo makwalo ya rune ma yahlamela ma re go nyarela kotsi, le rune di nyaka re yakgoswe re kwala digheyiti.

12-13. Re ka kwa re nabela go maka ying, mara di nyaka re make ying?

¹² Bona taba ye nngwana ke yowa ya go šupetsa ka mokgo re ka makang gore Sathane a sa re fokole. Jehova o re tšhutisiye gore “bonghwahla le mehlobo ka mokana ga yona ya dilo tsa go sa yela [re] sa boye [ra] ro bolabola  ka tsona.” (Maef. 5:3) Mara byalo re nyoko maka byang mo re kraya gore ku sekolo kela mmerekong go bolabodiwa ka tsotsone tsa gore mang o yetsele le mang? Re ya di tšiba gore di nyaka “re gane dilo tsa go sa yelane le Modimo le dinabetsane tsa lefase.” (Tito 2:12) Lekwalo la rune lela la go tshwana le matšinghelani le ka re botsa mo go šutela kotsi. (Maroma. 2:15) Nje re ko le theetsela? Mara go gongwana re ka fo kwa re nabela go theetsela dithaka tsa rune kela go lebelela mo ba šupetsana dithombhe. Mara gana byalo ke nako ya go kwala digheyiti tsa mutši, o ka fo tšhentšha taba yo go bolabodiwang ka yona kela wa fo titlugela.

¹³ Di nyaka lešiši gore re sa kwe re nabela mo dithaka tsa rune di re kutšetsela go nagana kela go maka dilo tsa go sa yela. Nnete ke gore mo re na re karakara, Jehova o kene o lebelele, fote o nyoko re neya matšhika le go re hlalefisa gore re sa be le monagano wa bosathane. (2 Dikor. 16:9; Jes. 40:29; Jak. 1:5) Mara re ka maka ying gore re tšhireletse dipelo tsa rune?

14-15. (a) Ke dilo difeng tsa gore di nyaka re di bulela dipelo tsa rune, fote re ka di maka byang tsotsone? (b) Diyema 4:20-22 yi re re ka maka byang gore tso re di balang Baebeleng di re tikise dipelo? (Lebelela le lebhokisi la gore “ Mokgwa wa go Ghayela.”)

¹⁴ Di nyaka re tlosa dipelo tsa rune ga dilo tsa go sa yi ka tsela re boye re di tšhutise go theetsela tsa gore di gabutši. Tla re boyele ka gonyana ga taba yela ya mutši ya gore wo yagelele ke mapharo. Matšinghelani o kwala digheyiti gore manaba ma šitege go kena, mara go gongwana wa di bula gore go thogo kena ba gore ba tl’le khita tsa go ja kela dilo tse dingwana hone mutšing. Mo go ka fo dula go kwadiwwe digheyiti, batho ke mo ba nyoko kgwa ka tlala. Le rune di nyaka re bule dipelo tso tsa rune gore Jehova a di tlatse ka dilo tsa gabutši gore re thogo maka dilo tso yene a di nyakang.

¹⁵ Baebele yi tlele ka ditaba tsa go tšwa monaganong wa Jehova, byalo mo re kene re yi bala, ke setšha re lesetsa monagano wa Jehova o re lawola ga tso re di naganang, ka mokgo re tikwang le tso re di makang. Re ka maka byang gore tso re di balang Baebeleng di re tikise dipelo? Go rapela go gabutši ka matla. Mokreste ye mongwana wa mosadi o re: “Mo ke soko bala Baebele, ke thomisa ka go rapela Jehova, ke kgopela gore a nthuše ke thogo ‘kwisisa gabutši dilo tsa go jabodisa’ tso di leng ka ho Lentsung lage.” (Pis. 119:18) Di nyaka re ghayela ka tso re di balang. Lentsu la Modimo le thogo segelela ka ku “teng-teng ga dipelo tsa rune” mo re rapela, mo re bala, le mo re ghayela ka tso re di balang, ke mokane sosone se maka gore thogo kwisisa gabutši ka mokgo Jehova a naganang.—Bala Diyema 4:20-22; Pis. 119:97.

16. Go lebelela Setiši sa JW go ba gelepiye ka ying ba go tlala?

¹⁶ Ye nngwana yo re ka ga yi makang ke go lesetsa Setiši sa JW^® se re kutšetsela go nagana go tshwana le Modimo. Monna ye mongwana le mosadi wage ba re: “Letheto lowa la kgwedi ye nngwana le ye nngwana ka nnete le ya šupetsa gore re fetolegiye mo re rapela! Le re tiyisa ga go tlala le go re neya matšhika mo re na le tsa go re kgongwetsa kela re kwa bodutu. Fote ka mutšing wa rune re fo dula re teya dikoša tsa Setiši sa JW. Re di kgana mo re yapega, re suwela le mo re fo tinwela tiya.” Dilo tsowa di re gelepa gore re tšhireletse dipelo tsa rune. Fote di re tšhutisa go nagana go tshwana le Jehova le go hlula dilo ka mokana ga tsona tso Sathane a leketsang go re fokola ka tsona.

17-18. (a) Tso di hlayang ke 1 Magoši 8:61 di šupetsa gore go makega ying mo re berekisa tso re di tšhutisang ke Jehova? (b) Re ka tšhuta ying ga tso di makegeleng Kgoši Hezekiya? (c) Go ya ka so Dafita a se rapelelang ga Pisalema 139:23, 24, king sa gore re ka se rapelela?

¹⁷ Tumelo ya rune ya tiyelela mo re bona dilo di gahlana ka taba la gore re maka dilo gabutši. (Jak. 1:2, 3) Re kwa re jabola ka taba la gore Jehova aa kwe a tšeba mo a re ke rune bana bage fote sosone se napa se maka gore re ngangarele ga tso di mo jabodisang. (Diy. 27:11) Se sengwana le se sengwana so se leketsang go re phiriketsa se ya re šiginya, gore di thogo šupetsa  gore a ra tšhela loto ka lloši ka ho ga Jehova. (Pis. 119:113) Mara, re šupetsa gore ga Jehova re mo nyaka ka dipelo tsa rune ka mokana ga tsona, fote re tiputsiye gore re nyoko theetsela melawo yage le go maka tso yene a di nyakang ka dipelo tsa go felegelela.—Bala 1 Magoši 8:61.

¹⁸ Ayitsano di ka makega gore re tšwe pateng? Eya; phela a ra yenela gabutši ho mmeleng. Mo re ka tšhoga re tšwile pateng, o sa lebale gore le ga Kgoši Hezekiya di makegiye. Le yene o di makiye tsa go tšwa pateng. Mara o yye a tisola ke mokane a ya mahlong a berekela Jehova “ka pelo ya go felegelela.” (Jes. 38:3-6; 2 Dikor. 29:1, 2; 32:25, 26) Byalo, tla re sa kganeleneng thina le Sathane, a ka šinya a re fokola. Tlaneneng re fo rapela gore Modimo a re neye “pelo ya gore ya theetsela.” (1 Mag. 3:9; bala Pisalema 139:23, 24.) Mo re ka fo tšhireletsa dipelo tsa rune go feta tse dingwana ka mokana ga tsona, re nyoko dula re tshepegela Jehova.