Nje o di Kwelele?
Tso di ngwadiwweng letlapeng tsa ku botala di thega Baebele ka mokgo mang?
LETLAPA la gore le ngwadiwwe gana hala ga mengwaga ya bo 700 go segela ga bo 600 B.C.E., ke mo go le la muziyamu wo ba reng ke Bible Lands wa ku Jerusalema. Letlapa lone ba le tsere ga lekori la gore ke lebitla thina le Heburone ku Israyele. Tso ba ngwadiyeng ga lona di re: “Yahweh Sabaot a tšhele morwayi wa Hagav ye ba reng ke Hagaf senyama.” Tso di ngwadiwweng ga letlapa lone di thega Baebele ka mokgo mang? Di šupetsa gore lebitso la Modimo la, Jehova, YHWH la gore ba le peletiye ka Seheberu sa ku botala, ke mo le tšibega fote le berekisiwa ka moka matšatši ku botala. Gabutšibutši, tse dingwana tsa gore di ngwadiwwe tso ba di krayyeng ga makori ya gore ke mabitla, di šupetsa gore bo ne ba berekisa mabitla yane go le di poleke tsa go gahlanela kela tsa go tšhabela ga tsona, ke mo ba tlwayele go ngwala lebitso la Modimo le mabitso ya batho ya gore ke mo ma yelana le lebitso la Modimo gana hone mapharong ya makori.
Dr. Rachel Nabulsi wa Yunivesithi ya ku Georgia mo a bolabola ka tso ba di ngwadiyeng hone matlapeng o yitseri: “Taba ya gore lebitso lowa la YHWH ba le berekisiye ba le boyelela ke ye kgolo ka matla. . . . Tso ba di ngwadiyeng le ka mokgo ba ngwadiyeng ka gona di šupetsa gore lebitso lone la YHWH le tseyediwa gedimo ku Israyele le ku Juda.” Fote tsotsone di napa di fo re kwatla gabutši le Baebele ya gore ga yona lebitso la Modimo la go peletiwa ka Seheberu la YHWH le nyarela ga sekete. Ga go tlala le mabitso ya batho ke mo ma tokegela le lebitso lone la go hlawolega.
Mantsu yawa ya gore “Yahweh Sabaot,” ya gore ma ngwadiwwe hone letlapeng ma ra gore, “Jehova wa masole.” Tsotsone nkare di napa di šupetsa gore ku botala ke mo ba sa fo berekisa lebitso la Modimo le le ntoši, ke mo ba tlwayele go berekisa le mantsu ya gore, “Jehova wa masole.” Fote taba yowa yi thegana le mantsu ya ma leng ka Baebeleng ya gore, “Jehova wa masole,” ya gore ma nyarela ga 283 ga Baebele ya Seheberu, ka matlamatla ga Jesaya, Jeremiya, le Zakariya.