1. Tsa go kwana le go phadisana di ka maka gore batho ba be byang?

DI TLELE ka matla lekgono tsa go kraya batho ba na le mokgwa wa go phadisana fote ba tinaganela ba ntoši. Mo re beyisa, motho wa go ba le bhizinisi a ka nyaka go ghanya go phala batho ba bangwana, a fetsa a kwisiye ba bangwana go baba. Ga tsa mekgano, ye mongwana a ka fo kwaletsa ye mongwana ka bomu ga bo ba phigisanang nabo, gore ba thogo hlula. Mo go le nako ya gore bana ba sekolo ba ngwale, o ka kraya ngwana wa sekolo a kopa a makela gore a thogo kena yunivesithi. Rune Makreste re ya di tšiba gore dilo tsone a yi tsona; mara ke tse dingwana tsa “dilo tso re di nabelang.” (Magal. 5:19-21) Ayitsano di ka makega gore malata ya Jehova ya mangwana ma make gore re kwane le tso tsa go phadisana ka ho phutegong, mara wona beng ma sa tiponi? Putsiso yone yi kwagala gabutši ka taba la gore mokgwa wone wo ka maka gore ngata ya batho ba ka ho phutegong yi šehle.

2. Re nyoko bolabola ka ying ga hlogotaba yowa?

² Ga hlogotaba yowa, re nyoko bolabola ka mekgwa ya go befa ya gore yi ka maka gore re phadisane le magageru. Re nyoko bona le mešupetso ya banna le basadi ba go tshepega ba dinako tsa mo go sa ngwadiwa Bhayibele, ba gore a baa lisetsa mokgwa wone wa go phadisana wo ba kena. Sa mathomo, tla re bolaboleneng ka dilo tso di re tšhofang gore re šinye re maka dilo tse dingwana.

3. Di nyaka re tiputsisa diputsiso tsa mošaga mang?

³ Di gabutši ka matla go fela re tinyakolla gore re tšhofa king mo re šinya re maka dilo tse dingwana. Re ka tiputsisa gore: ‘Mo  ke kwa nkare ke kawone go phala batho ba bangwana, ayitsano ke kwa le pelo yaka yi tlulatlula? Mo ke šinya ke karakara ka matla ka ho phutegong, ayitsano ke makela gore le batho ba di bone gore ga mogageru moketekete ke mo phala kgole? Kela ke karakara ka mokgonone ka taba la gore ke nyaka go jabodisa Jehova?’ Ke ntaba di nyaka re tiputsisa diputsiso tsone? Kwang gore Lentsu la Modimo le re king.

4. Tso di hlayang ke Magalata 6:3, 4 di šupetsa gore ke ntaba di se gabutši go titshwanisa le batho ba bangwana?

⁴ Bhayibele yi re re sa kwane natso tsa go phadisana le ba bangwana. (Bala Magalata 6:3, 4.) Ke ntaba? Taba ye nngwana ke gore mo re ka fo thomisa go tikwa nkare re phala magageru, re ka thomisa go ba le magetla. Fote mo re fo dulela go tipotsa gore magageru ma re phala ka selo se sengwana le se sengwana, re nyoko kgongwela. Mo re ka nagana ka mokgonone, re ko ba re sa šupetsi gore re hlalefiye. (Marom. 12:3) Mogageru ye mongwana wa mosadi ye ba reng ke Katerina * wa go dula Greece o re: “Ke mo ke tseya nkare batho ba bangwana ba bafele go mphala, baa phomelela mo ba le tšhomong fote ba kgona go maka banghana. Tsotsone di yye dya maka gore ke kwe nkare a yi nna selo.” A di nyake re lebala gore mo Jehova a re goga, aa re goga ka taba la gore re bafele, re ya di tšiba tsa go bolabola kela re tšiba ke batho ba go tlala, mara o re gogiye ka taba la gore re mo nyaka ka matla fote re nyaka go theetsela Morwayi wage.—Joh. 6:44; 1 Makor. 1:26-31.

5. Tso mogageru Hyun a fitiyeng ga tsona di re tšhutisa ying?

⁵ Putsiso ye nngwana yo re ka tiputsisang yona ke gore, ‘Ayitsano magageru ma ntšiba go le nna motho wa go maka gore go dule go bebiye kela ke fo dula ke ngapanana le batho ba bangwana?’ Tseya ka mošupetso wa mogageru Hyun, wa go dula South Korea. Ke mo a nagana gore batho bo ne ba maka mmereko wa ka ho phutegong ba liketsa go timaka nkare bona ke bona. O re: “Ke mo ke ba solasola ka matla, fote ga go tlala ne ke phigisa tso ba di hlayang.” Di felele kaye? O re: “Phutego ke mo yi sa sa mamarelanne ka taba laka.” Banghana ba bangwana ba Hyun ba mo gelepiye gore a di bone gore o na le bothatha. Hyun ke mo go na go le mogolo mara o yye a tšhentšha ka mokgo a makang dilo, fote mo re bolabola re yitsa, ke mogolo wa gabutši ka matla. Mo re bona nkare a re sa maka gore go bebe mara re kwana le tso tsa go phadisana, a di nyake re fo phuta matsogo.

6. Magalata 5:26 yi re ke mekgwa yifeng ya go befa ya gore yi ka maka gore motho a kwane le go phadisana le ba bangwana?

⁶ Bala Magalata 5:26. Ke mekgwa yifeng ya go befa ya gore yi ka maka gore motho a fetse a phadisana le ba bangwana? Wo mongwana ke go ba le magetla. Motho wa gore o na le magetla o tinaganela a ntoši fote aa hlupege ka batho ba bangwana. Mokgwa wo mongwana wa go befa ke jelase. Motho wa gore o na le jelase o nabela dilo tsa batho ba bangwana fote o kwa a nabela le go ba yamoga tsona. Mo re fo yi beya gabutši, mo o jelasela motho ke setšha o mo hloyye. Mekgwa yone yi bodiye, tla re kganeleneng kgole ka matla nayo!

7. Go ba le magetla le jelase re ka go tshwanisa le ying?

⁷ Go ba le magetla le jelase re ka go tshwanisa le mo makapa ya ntlo ma kene ma ja ke muhlwa. Ntlo yone yi ka fo ba yi bafele, mara mo makapa ya yona ma jile ke muhlwa, ma nyoko feleletsa ma wile. Le motho o ka kraya a fetsiye nako ya go lefanyana a berekela Jehova. Mara mo nkare o na le magetla le jelase, a ka sa yi kgole. (Diy. 16:18) O nyoko lisetsa go berekela Jehova, a tikwaletsa yene mong a boya a kwaletsa le  ba bangwana. Mara byalo, re ka maka byang gore re sa be le magetla le jelase?

8. Go ba le magetla re ka go hlula byang?

⁸ Re ka yi hlula taba ya go ba le magetla mo re ka gopola mantsu ya gore Pawulo wa lepostola o ma ngwalele Mafilipi, ya gore: “Le sa make dilo ka go kokola kela le na le magetla mara le di make le tinyanafatsiye le tseya gore ba bangwana baa le phala.” (Mafil. 2:3) Mo re ka fo dumela gore ba bangwana baa re phala re boya re dumela gore di ko ba gona dilo tsa gore ba kgona go di maka tsa gore rune di ya re šita, re ka sa phadisane nabo. Mara re nyoko jabola nabo. Tsotsone ka matlamatla re nyoko di maka mo nkare ba berekisa matšhika ya bona gore ba thanake Jehova ka go mmerekela. Fote mo nkare mogageru yene wa gore o ro fiwa a latelela tso Pawulo a di hlayyeng, o nyoko lebelela mekgwa ya go bafala yo le ba bangwana ba nang nayo. Tsotsone di nyoko maka gore ka mokana ga rune re make gore ka ho phutegong go dule go bebiye fote re be ngata ka yyoši.

9. Re ka maka byang gore re sa jelasele magageru?

⁹ Mo re ka fo yamogela gore go na le mo re kgerang gona, kela go na le dilo tsa gore re ka sa kgone go di maka, re ka sa jelasele magageru. Go šupetsa gore re ya tinyanafatsa, re ka sa liketse go šupa nkare ke rune bo re kgonang go maka dilo go phala batho ka moka. Mara re nyoko liketsa go tšhuta ga bo ba gore ba kgona go maka dilo go re phala. Mo re beyisa, tla re fo re mogageru ye mongwana ka ho phutegong o kgona go beya dipolabolo. O ka mmutsisa gore o lukiselela byang dipolabolo tsage. Mo nkare mogageru wa mosadi wa yi teya poto, re ka mo kgopela gore a re gelepe le rune re thogo tšiba tsa go yapega. Fote mo nkare mogageru wa gore o sa gola aa di tšibi nyana gabutši tsa go maka banghana, a ka fo butsisa ye mongwana wa gore wa di kgona gore a mo gelepe. Mo re ka maka ka mokgonone, re ka sa be le jelase fote rune beng re nyoko ba digele ga dilo tsa go tlala.

10. Ghidiyoni o yye a ghula ke tsa mošaga mang?

¹⁰ Tseya ka tso di makegeleng Ghidiyoni, wa gore o tšwa ga moloko wa Manase, le banna ba moloko wa Ifrayimi. Jehova o gelepiye Ghidiyoni le 300 ya masole yage gore ba hlule ntweng, tsotsone ke mo di ka maka gore ba be  le magetla. Banna ba moloko wa Ifrayimi ba yye ba gahlana le Ghidiyoni, ne ba sa nyake go mo thanaka, mara ke mo ba nyaka go mo lakatsanya. Ke mo di ba silikisiye ka matla tsa gore Ghidiyoni aa ba bitsa mo a ye lwa le manaba ya Modimo. Ke mo ba hlupa ke gore batho ba nyoko ba tseyela fase ka taba la gore moloko wa bona ke mo ba sa wo bitsa, mara ke mo ba libele gore Ghidiyoni o makiye gore lebitso la Jehova le hlompiwe fote o tšhediye letsogo gore a pasope batho ba Modimo.—Bay. 8:1.

11. Ghidiyoni o yitseri king ga banna ba moloko wa Ifrayimi?

¹¹ Ghidiyoni ke mo a kene a tinyanafatsiye mo a butsisa banna ba moloko wa Ifrayimi a re: “Ke le phadiye ka ying mara?” Ke mokane a ba botsa se sengwana sa go ba gopotsa gore Jehova o ba rufiye ka ying. Tsotsone di makiye gore banna bone “ba kgibe.” (Bay. 8:2, 3) Ghidiyoni o yye a tinyanafatsa gore batho ba Modimo ba dule ba bebiye.

12. Re tšhuta ying ga mošupetso wa Maifrayimi le wa Ghidiyoni?

¹² Rune re ka tšhuta ying ga taba yowa? Taba yowa ya Maifrayimi yi re tšhutisa gore a di nyake re llela gore go thanakiwe rune beng mara di nyaka re hlupege ka gore go thanakiwe Jehova. Rune dihlogo tsa mitši le bagolo, re ka tšhuta se sengwana ga Ghidiyoni. Mo ye mongwana a kwatisiye ke tso re ka fo bang re di makiye, di nyaka re liketsa go kwisisa gore ke ntaba a kwatiye. Re ka mo thanaka mo a makiye dilo gabutši. Tsotsone di fo nyaka re tinyanafatsa, ka matlamatla mo o kraya gore a yi rune re sinnyeng. Mara di gabutši ka matla gore re kwane le magageru, re sa nyake go šupetsa gore rune a re ya sinya.

13. Hanna o yye a ghula ke dilo tsa mošaga mang, fote o yye a di hlula byang?

¹³ Nagana le ka Hanna. Ke mo go le mosadi wa Lelifi lo ba reng ke Elekana, fote monna yewa ke mo a mo nyaka ka matla ga mosadi wage. Mara Elekana ke mo a na le mosadi ye mongwana, ye ba reng ke Penina. Elekana ke mo a mo nyaka ka matla ga Hanna go phala ka mokgo ne a nyaka Penina, mara “Penina ke mo a na le bana, mara Hanna ke mo a se nabo.” Ka taba la tsotsone, Penina o yye a hlorisa Hanna “ka matla gore a mo kwise go baba.” Hanna o yye a maka ying? Di mo hlupiye ka matla! “Ke mo a fo dulela go lla, le go ja a sa ji.” (1 Sam. 1:2, 6, 7) Mara a go na mo Bhayibele yi hlayang gore Hanna o yye a busetsa ga Penina. O yye a botsa Jehova tso di mo hlupang fote ke mo a tshepa gore Jehova o nyoko lukisa ditaba ka nako yage. Ayitsano Penina o yye a thomisa go mo tshwara gabutši ga Hanna? Bhayibele a yi hlaye. So re se tšibang ke gore Hanna o yye a hlakarela fote a dula a bebiye. “Sefahlego sage ke mo se gadimela.”—1 Sam. 1:10, 18.

14. Re tšhuta ying ga Hanna?

¹⁴ Re ka tšhuta ying ga Hanna? Mo nkare go na le motho wa gore o liketsa go phadisana nago, o sa lebale gore wene o ka kgona go sa tshwane naye. A di nyake o tikraya le wene o šele o tšhutiye  gage, o thomisa go phigisana naye. Wene maka gore o dule o bebiye, o sa busetsi tsa go befa ka tsa go befa. (Marom. 12:17-21) Le mo a ka sa tšhentšhi, wene o nyoko dula o kgibiye fote o nyoko jabola.

15. Apholo le Pawulo ke mo ba tshwana ka ying?

¹⁵ Sa mafelelo, bona gore re ka tšhuta ying ga lelata lo ba reng ke Apholo le Pawulo wa lepostola. Banna bowa ka babedi ga bona ke mo ba tšiba Mangwalo gabutši ka matla. Ka babedi ga bona ga tsa go tšhutisa, ke mo o ka sa le beye. Fote ka babedi ga bona ba gelepiye ba go tlala gore go be malata. Mara banna bowa ke mo ba sa jelaselane.

16. O ka mo hlatolla byang ga Apholo?

¹⁶ Apholo ke mo ‘a belegediwwe Alekzandriya,’ ga gore ke mo go le poleke ya go tšhutela ga yona ka dinako tsa botala. Di šupa nkare ke mo a di kgona ka matla tsa go beya ditaba, go le segele, fote ke mo “a tšiba Mangwalo gabutši.” (Meber. 18:24) Nakwela Apholo a le hala Korente, ba bangwana ka phutegong ke mo ba maka gore di be lekgwaying gore ba mo kwisisa ka matla go feta ba bangwana ba go beya dipolabolo, le mong yene Pawulo. (1 Makor. 1:12, 13) Ayitsano Apholo le yene ke mo a yema natso tsotsone tsa go maka gore batho ba sa kwane? Ke mo a ka sa di make tsotsone. Gabutšibutši, nakwela Pawulo a kgopela Apholo gore a sologe a ye Korente, ke mo go se botala a tlugiye. (1 Makor. 16:12) Pawulo ke mo a ka sa make tsotsone hala Apholo go le motho wa go kwana le go dhunghanya phutego. Di fo ba lekgwaying gore Apholo ke mo a fiwwe, byalo dilo tso a di kgonang ke mo a di berekisela go tšhomayela ditaba tsa go bafala le go tiyisa magagabo ka ho phutegong. Fote a re kamake gore Apholo ke mo a tinyanafatsiye. Mo re beyisa, a go na sa go šupetsa gore o yye a tuba nakwela Akhwila le Phrisilla “ba mo hlatollela gabutši ka Modimo.”—Meber. 18:24-28.

17. Pawulo o makiye byang gore go dule go bebiye?

 ¹⁷ Pawulo wa lepostola ke mo a di bona tsa gore Apholo o kgona go maka dilo tsa go bafala. Mara Pawulo ke mo a sa kwi a mo tšhaba. Pawulo ke mo a tinyanafatsiye, a tšiba gore le yene di gona tsa gore di ya mo šita fote le yene o kgera go gongwana, tsotsone di napa di bonala nakwela a yeletsa phutego ya hala Korente. Ke mo a sa kwi di mo tšikinya mo batho ba bangwana ba re “Nna ke nna wa Pawulo,” mara ke mo a nyaka ba thanaka Jehova Modimo le Jeso Kreste.—1 Makor. 3:3-6.

18. Mo re lebelele 1 Makorente 4:6, 7, re tšhuta ying ga Apholo le Pawulo?

¹⁸ Re tšhuta ying ga Apholo le Pawulo? O ka kraya re karakara mo re kene re berekela Jehova fote re gelepiye batho ba go tlala gore ba thogo kolobetsiwa. Mara di nyaka re sa lebale gore re phomelele ka mokgonone ka taba la gore re rufiye ke Jehova. Re tšhuta taba ye nngwana fote ga taba yowa ya Apholo le Pawulo, gore mo re kene re thomisa go bonala ka matla, di nyaka re nape re berekisa lešuba lone gore re make seyemo gore se bebe. Go jabodisa ka matla mo banna ba gore ba yetiye mahlong ka ho phutegong ba maka gore go bebe fote re mamarelane, ba maka tsotsone ka go berekisa Lentsu la Modimo mo ba yeletsa motho fote ba maka gore batho ba lebelele ga ye re tshwaneleng re tseyele gage, Kreste Jeso, ba sa nyake re tseyela bona hlogong!—Bala 1 Makorente 4:6, 7.

19. Ye mongwana le ye mongwana ho ga rune a ka maka ying? (Lebelela le lebhokisi la gore “ O sa Tšheli Pharafeni.”)

¹⁹ Ka mokana ga rune, Modimo aa re fa go tshwana. Tso a re neyyeng tsona re ka di berekisa “go berekela ba bangwana.” (1 Pet. 4:10) Re ka fo titseya nkare a yi rune selo. Setena se sengwana le se sengwana se maka gore ntlo yi tiyelele, le dilo tse dinyana tso re di makang ka ho phutegong di maka gore re mamarelane. Nkare ka mokana ga rune re ka karakara gore re sa tikraye re kwana le go phadisana le ba bangwana. Tla re karakareneng gore re make gore ka ho phutegong go bebe fote re mamarelane.—Maef. 4:3.