1. Hlatolla gore king so se yyeng sa makega nakwela Jeso a maka mohlolo la mathomo.

 O FO nagana gore ne go le byang nakwela Jeso a thomisa mmereko wa go tšhomayela mo 29 C.E. yi šele yi bakiye mafelelong. Jeso, mmane wage le ba bangwana ba mapostola yage ne ba ba memme mošadhong ku Khana, lebowa la dimitšaneng tsa mo Jeso a goleleng gona Nazareta. Mariya ke monghana wa ba mutši wone fote ke mo a tshwaraganne, a pasopa divakaši. Mara mo monyanya wa mošadho wo kene wo sa ya mahlong go yye gwa makega se sengwana sa gore se ka tšebisa ba hone mutšing le bo ba šadhang—wayini ke mo yi fediye. b Di ka makega gore ne ba sa di nagana gore go nyoko tla batho ba go tlala. Ka go yakgoswa Mariya o yye a botsa morwayi wage gore: “Wayini yi fediye.” (Joh. 2:1-3) Jeso o yye a maka ying? O yye a maka mong wona mohlolo wa gore a tšhentšhe meetši go be “wayini ya go natefa.”—Joh. 2:9, 10.

2-3. (a) Jeso o yye a maka mohlolo wa mošaga mang? (b) Di ka re berekela ka mokgo mang go petapeta ka mehlolo yo Jeso a yyeng a yi maka?

² Jeso o yye a maka mehlolo ye mengwana nakwela a tshwaraganne ka mmereko wage wa go tšhomayela. c O yye a berekisa mehlolo yone gore a thogo gelepa batho ba go tlala ka matla. Mo re beyisa, mehlolo ye mengwana ka mmedi yo a yyeng a yi maka ke go fepa 5 000 ya banna ke mokane tšatši le lengwana a fepa 4 000 ya banna fote, palo ya batho bone ka mokana ga bona ne ba teya ka ku ga 27 000 mo re bala basadi le bana bo ne ba le gona. (Mat. 14:15-21; 15:32-38) Ka nako yonone, Jeso o yye a boya a yalafa ba go tlala ba  gore ne ba lwala. (Mat. 14:14; 15:30, 31) O fo nagana gore mogoba wone wa batho wo yye wa tikwa ka mokgo mang mo Jeso a wo yalafa ka mohlolo a boya a ro wo fepa!

³ Lekgono re ka tšhuta tsa go tlala ga mehlolo yo Jeso a yi makiyeng. Ga hlogotaba yowa, re nyoko petapeta ka tse dingwana tsa gore di ka maka gore tumelo ya rune yi tiyelele mo re ya mahlong re tšhuta ka mehlolo yone. Ra boya ra petapeta ka gore re ka mo yekisela ka mokgo mang ga Jeso ga taba ya go šupetsa go tinyanafatsa le go kwelana go baba nakwela a maka mehlolo.

4. Mehlolo ya go tiyisa tumelo yo Jeso a yi makiyeng yi re tšhutisa ka mang?

⁴ Mehlolo ya go tiyisa tumelo yo Jeso a yi makiyeng a yi fo re tšhutisa ka yene mong mara yi re tšhutisa le ka Papage. Tsotsone di makegiye ka taba la gore ke Jehova Ye a makiyeng gore mehlolo yone yi makege. Mebereko 10:38 yi re botsa gore: “Modimo o yye a hlawola Jeso … ka moya wa go hlawolega a mo neya le matšhika, ke mo a tsama a maka tsa gabutši mone nageng fote a yalafa bo Diyabolo ne a ba kgahleletsiye ka taba la gore Modimo ke mo a le naye.” O sa lebale gore ga dilo ka mokana ga tsona tso Jeso a di hlayyeng le tso a di makiyeng re ra le ga mehlolo yo a yyeng a yi maka, o yye a fo šupetsa ka mokgo Papage a naganang le ka mokgo a tikwang. (Joh. 14:9) Lebelela kararo ya dilo tso re ka di tšhutang ga mehlolo yo Jeso a yi makiyeng.

5. Jeso o tšhofiye king gore a make mehlolo? (Matewu 20:30-34)

⁵ Sa thoko, Jeso le Papage ba re nyaka ka matla. Nakwela Jeso a le ho lefaseng, o šupetsiye gore batho o ba nyaka ka matla ka go berekisa matšhika yage a maka mehlolo gore a thogo gelepa ba go hlupega. Tšatši le lengwana banna ba bangwana ka babedi ba gore ba popele maahlo ba yye ba mo llela gore a ba gelepe. (Bala Matewu 20:30-34.) Lebelela ka mokgo Jeso “ne a ba kwela go baba” ke mokane a ba yalafa. Ka mokgo ba berekisiyeng lentsu lowa la Segerika la gore ba le hlatolliye gore “ne a ba kwela go baba,” tsotsone di rela gore ne a sa fo ba kwela go baba mo a ba lebelele mara ne a kwa go baba le ka ku tengteng gage. Mokgwa wone wa go kwelana go baba wa gore Jeso o šupetsiye gore wa nyakanana, wo mo tšhofiye gore a fepe ba gore ba kwa tlala a boye a yalafe ba gore ba na le bolwele ba go jega dinama byo ba reng ke lephera. (Mat. 15:32; Mar. 1:41) A re kamake gore Jehova Modimo le Morwayi wage ba gore ba re “kwela go baba ka matla” ba re nyaka ka matla fote ba kwa go baba mo ba re bona re hlupega. (Luk. 1:78; 1 Pet. 5:7) Wa tšiba ba fo kwa nkare nke yi šele yi segele nako ya gore ba fetse ka mathatha ka mokana ga wona ya ma tshwarisiyeng batho ntshitshire!

6. Modimo o neyye Jeso matšhika ya gore a make ying?

⁶ Sa mabedi, Modimo o neyye Jeso matšhika ya gore a lukise mathatha ka mokana ga wona ya batho. Nakwela Jeso a maka mehlolo ke mo a šupetsa gore o na le matšhika ya gore a ka di kgona go tlosa mathatha ka mokana ga wona ya gore ka borune re ka sa di kgone go ma hlula. Mo re beyisa, o na le matšhika ya gore a ka re yimulla ga mathatha ya ma makiyeng ke batho go leng senyama so re se yanngweng sa gore se re bakela malwele le likgu. (Mat. 9:1-6; Marom. 5:12, 18, 19) Mehlolo yo a yi makiyeng yi šupetsa gore a ka di kgona go yalafa “mehlobo ka mokana ga yona” ya malwele le mong go tsosa bo ba kgwileng. (Mat. 4:23 NWT; Joh. 11:43, 44) Fote o na le matšhika ya go kgomoletsa didingwane tsa go tshosa le ya go lokolla batho ga madimona. (Mar. 4:37-39; Luk. 8:2) Phela ke taba ya go jabodisa go tšiba gore Jehova o neyye Morwayi wage matšhika yanane!

7-8. (a) Mehlolo ya Jeso yi maka gore re sa kamake ying? (b) Ke mohlolo wofeng wa gore o wo yemele ka maahlo ya makhubedu gore wo makege ga lefase la nyuwane lo le sa tlang?

⁷ Sa kararo, a re kamake le ka gonyana gore tso Mmušo wa Modimo wo nyoko re rufang ka tsona ku mahlong di nyoko makega. Mehlolo yo Jeso a yi  makiyeng nakwela a le ho lefaseng yi re tšhutisa tso a nyoko di makang lefaseng ka mokana ga lona ka taba la gore ke Kgoši ya ku legedimong ya Mmušo wa Modimo. Lebelela tso re nyoko tikwisang ka tsona go se botala mo Kreste a šele a lawola ho lefaseng. Re nyoko jabolela go philega gabutši mmeleng ka taba la gore o nyoko suwelanya malwele ka mokana ga wona le bokoka go leng dilo tsa gore ke botala di kene di hlupegisa batho. (Jes. 33:24; 35:5, 6; Kut. 21:3, 4) Re ka sa sa kwa tlala kela go sa sa tšiba gore re ka kena kakaye ka taba la go wela ke dikotsi tsa hlago. (Jes. 25:6; Mar. 4:41) Re nyoko jabola la go sa hlayisege ka nako ya mo re yamogela mašaga ya rune ya gore ma ko ba ma tšwa ku “dilahlong.” (Joh. 5:28, 29) Ke mohlolo wofeng wa gore ka matlamatla o wo yemele ka maahlo ya makhubedu gore wo makege ga lefase la nyuwane lo le sa tlang?

⁸ Nakwela Jeso a maka mehlolo o šupetsiye gabutši gore o tinyanafatsiye fote o kwelana go baba—go leng mekgwa ya gore re ko ba re maka tsona mo re ka yi kopisela. Tla re fo lebelela mešupetso ka mmedi, re nyoko thomisa ka taba ya monyanya wa mošadho wa ku Khana.

9. King so Jeso a yyeng a se maka monyanyeng wa mošadho? (Johane 2:6-10)

⁹ Bala Johane 2:6-10. Ayitsano Jeso ne di mo tlema gore a make se sengwana nakwela go fediye wayini ku monyanyeng wa mošadho? Le ka gonyana. A go na seporofeto so se hlayyeng gore Mesiya o nyoko maka wayini ka mohlolo. Mara o fo nagana gore wene ne o nyoko tikwa byang mo go ka fela mokgete ga mošadho wago. Jeso o yye a kwela  ba mutši wone go baba ka matlamatla bo ba šadhang fote ne a sa nyake go ba bona ba tšebiye le ka gonyana. Byalo, o yye a maka mohlolo wo go bolabodiwweng ka wona mathomisong ga hlogotaba yowa. O yye a tšhentšha 390 ya dilitha tsa meetši gore go be wayini ya go natefa. Di ka makega gore mo a šinya a maka ya go tlala, ne a makela gore yo yi šalang ba thogo yi berekisa ka nthago kela le gore ba ka yi rekisa gore yi thogo gelepa bo ba šadhang gore ba be le sekwetšenyana. A go tshwane monna yewa le mosadi wage ba gore ba sa tšwa go šadha ba ba hakolliye go gongwana wa tšiba!

10. Ke ditaba difeng tsa gore di ya kwagala tso di ngwadiwweng ga Johane tema 2? (Lebelela sethombhe.)

¹⁰ Lebelela taba ye nngwana ya gore ya kwagala ya gore yi ngwadiwwe ga Johane tema 2. Ayitsano o di bonne gore Jeso a sanka a yi tlatsa ka boyene mong mekorotwane yela ka meetši? O butsiye malata gore ma tlatse mekorotwane yone ka meetši a makela gore a sa titšhelele maahlo. (Ditemanyana 6, 7) Fote ka nthago ga mo Jeso a fetosiye meetši gore go be wayini a sanka a tseya wayini yone ke mokane a yi yisa ka boyene mong ga yela wa go lawola mošadho. Mara, o butsiye malata gore ma make ka mokgonone. (Temanyana 8) Jeso a sanka a tseya komitši ya wayini ke mokane a yema mahlong ga divakaši a di kganyisela ka gore, ‘Kwanneng wayini yo ke yi makiyeng, gore mo ba ra wayini ba ra ying!’

11. Mohlolo wo Jeso a wo makiyeng wo re tšhutisa ying?

¹¹ Mohlolo wo Jeso a wo makiyeng wa go tšhentšha meetši gore go be wayini wo re tšhutisa ying? Re tšhuta taba ya go tinyanafatsa. Jeso a sanka a kakola magetla ka taba la gore o makiye mohlolo, gabutšibutši a sanka a kganyisa tso a kgonneng go di segelela. Mara, o yye a tinyanafatsa a boya a ro maka a boyelela gore go thanakiwe Papage. (Joh. 5:19, 30; 8:28) Mo re ka yekisela Jeso ga taba ya go tinyanafatsa, re ka sa tsoge re kganyisiye tso re kgonang go di maka. Le mo re ka ba re bereka se sengwana ka ho ga Jehova, tla re sa napeneng re kakola magetla barena, mara re kganye ka taba ya gore re berekela Modimo wa go ba phala ka moka. (Jer. 9:23, 24) Di nyaka a thanakiwe ka taba la gore di ya mo tshwanela. Le gona king sa gabutši sa gore re ka kgona go se segelela mo re sa gelepe ke Jehova?—1 Makor. 1:26-31.

12. Mokgwa wo mongwana wa gore re ka yekisela taba ya Jeso ya gore o tinyanafatsiye ke wofeng? Beyisa.

¹² Lebelela mokgwa wo mongwana wa gore re ka wo yekisela ga taba ya Jeso ya gore o tinyanafatsiye. Nagana ka taba ye nngwana ke yowa: Mogolo o fetsa nako yage ya go tlala a gelepa lelata ka ho phutegong gore le lukiselele polabolo ya batho ka moka ya gore go ko ba go le la mathomo le yi beya. Ka taba la gore mogageru o gelepiye ke mogolo yene, o yye a beya polabolo yone gabutši ka matla la go šinya le phutego yi yi jabolela. Ka nthago ga mogahlano, ye mongwana o yye a ya ga mogolo yene a re gage: ‘Wa tšiba mogageru Moketekete o yi teyye polabolo yage akere?’ Ayitsano di nyaka mogolo yene a fetole ka gore: ‘Eya, mara ke tsere nako yaka ya go tlala nkene ke gelepana naye’? Kela di fo nyaka a tinyanafatsa ke mokane a re: ‘Eya, o yi teyye wa tšiba. Ke titeya sekguba ka yene’? Mo nkare nnete re tinyanafatsiye, a di nyake re napa re llela go thanakiwa ka taba la tsa gabutši tso re di makelang ba bangwana. Re fo kwa re kgotsofele ka taba la gore re ya di tšiba gore Jehova wa di bona fote o di tseyela gedimo tso re di makang. (Tshwanisa le Matewu 6:2-4; Maheb. 13:16) Ke nnete gore re jabodisa Jehova mo re kopisela Jeso ga taba ya go šupetsa go tinyanafatsa.—1 Pet. 5:6.

13. King so Jeso a se bonang mo a le thina le ga poleke yo ba reng ke Nayine fote o maka ying ka yona taba yone a yi bonang? (Luka 7:11-15)

¹³ Bala Luka 7:11-15. O fo nagana ka tso di yyeng dya makega mo Jeso a sa tšwa go thomisa mmereko wage wa go tšhomayela. O yye a ya Nayine ga poleke ya Galeliya ga gore a yi kgole le Šunema ga gore moporofeta Eliša o yye a tsosa morwayi wa mosadi ye mongwana gana hala ga  900 ya mengwaga mo Jeso a soko segela. (2 Mag. 4:32-37) Mo Jeso a le thina le go kena ga poleke yone, o bona batho ba tšwa ga poleke yone ba ya go ye boloka motho. Phela taba yone yi kwisa go baba ka matla—mosadi wa gore o kgwele ke monna o hlokofalele ke ngwanage wa gore o fo ba a ntoši. Mara mmane yene wa gore o kwa go baba aa ntoši, o na le mogoba wa batho ba gore ba tšwa gana hone polekeng. Jeso o yye a ba yemisa fote a maka selo sa gore mmane yene wa gore o kwa go baba a ka sa tsoge a se libele—go leng go tsosa morwayi wage! Taba yone ke mo go le ya mathomo ga kararo ya ditsogo tso Jeso a di makiyeng tsa gore ba di ngwadiye ga Diebangedi.

14. Ke ditaba difeng tse dingwana tsa gore di ya kwagala tso di ngwadiwweng ga Luka tema 7? (Lebelela sethombhe.)

¹⁴ Lebelela ditaba tse dingwana tsa gore di ya kwagala ga Luka tema 7. Ayitsano o di bonne gore mo mosadi yela wa gore o hlokofalele ke morwayi a kwile go baba, Jeso o ‘mmonne’ ke mokane “a mo kwela go baba”? (Temanyana 13) Byalo, di ka makega gore Jeso o mmonne a lla a kene a sepela ho thina le setopo sa morwayi wage ke mokane tsotsone dya maka gore a mo kwele go baba. Jeso a sanka a fo kwa a mo kwela go baba ga mmane yene mara o mo šupetsiye gore o mo kwela go baba. O yye a bolabola naye ka mokgwa wa go šupetsa go mo tshepisa se sengwana fote, a re: “Kgomolela.” Ke mokane o yye a mo gelepa. O yye a tsosa morwayi wage fote “a mo yisa ga mmane wage.”—Ditemanyana 14, 15.

15. Re tšhuta ying ga mohlolo wo Jeso a wo makiyeng?

¹⁵ Re tšhuta ying ga mohlolo wo Jeso a wo makiyeng wa go tsosa morwayi wa mosadi yela wa go kgwela ke monna? Re tšhuta taba ya go šupetsa go kwela go baba bo ba gore ba kgongwele. Ke nnete gore re ka sa di kgone go tsosa ba gore ba kgwile go tshwana le ka mokgo Jeso a makiyeng. Mara go fo tshwana le Jeso re ka liketsa ka matla gore re be le mokgwa wa go sa ba takisi maahlo bo ba gore ba kgongwele. Re ka ba šupetsa ka tso re di bolabolang le tso re di makang gore re ba kwela go baba re boya re ro ba kgomoletsa. d (Diy. 17:17; 2 Makor. 1:3, 4; 1 Pet. 3:8) Le mo go ka ba tsa gore wene mo o di lebelele o bona nkare a di gelepe ka selo mara mo di šupetsa go kwelana go baba, di ka ba tiyisa dya boya dya ba kgomoletsa ka matla.

16. Ga sethombhe sowa sa go fo tshwanisela, king tso o di tšhutang ga taba yo yi makegeleng mosadi ye mongwana wa gore a yi botala a hlokofalele ke ngwana?

 ¹⁶ Lebelela tso di makegiyeng. Mengwaga ya go fela, mo ba kene ba yepelela mogahlanong wa phutego, mogageru ye mongwana wa mosadi o bonne mmane ye mongwana ho thina gage a lla. Koša yone yi na le mantsu ya go bolabola ka tshepo ya tsogo fote ke mo go se botala mmane yene a hlokofalele ke morwediya wage. Ka taba la gore mogageru yene wa mosadi ke mo a di tšiba, o yye a šutela thina naye ke mokane a haka mmane yene a yepelela koša yone yi šinya yi fela a le naye. Ka nthago, mmane yene o yitseri: “Ke f’lo di bona ka maahlo gore magageru ma nnyaka ka matla.” Ke mo a yi leboga a sa fetsi taba ya gore o yye mogahlanong. O yitseri “Phela Holong ya Mmušo ke gona mo ba re gelepang gona.” A re kamake gore Jehova o lebelele fote o tseyela gedimo le tse dinyana tso re di makang tsa go šupetsa gore re ba kwela go baba “bo ba gore ba kgongwele.”—Pis. 34:18.

17. Re tšhutiye ying ga hlogotaba yowa?

¹⁷ Ke nnete gore di ka re berekela ka matla mo re ka tšhuta ka ditaba tsa ka Bhayibeleng tsa go bolabola ka mehlolo yo Jeso a yi makiyeng. Di re tšhutisa gore Jehova le Jeso a ba timakisi mo ba re baa re nyaka, Jeso o na le matšhika ya gore a ka lukisa mathatha ka mokana ga wona ya batho fote a re kamake gore re nyoko rufiwa la go sa hlayisege ga Mmušo wo re tshepisiwweng wona wa gore wo šele wo le thina ka matla. Mo re kene re tšhuta ka ditaba tsone, re ka nagana ka taba ya gore re ka yekisela mekgwa ya Jeso ka mokgo mang. Ke ntaba o sa timakele letheto la go tšhuta Bhayibele kela la Morapelo wa Mutši la gore o thogo tšhuta ka mehlolo ye mengwana yo Jeso a yi makiyeng? Lebelela so o ka se tšhutang ke mokane o bolabole le ba bangwana ka tso o di tšhutiyeng. Phela mo o maka ka mokgonone, di nyoko maka gore o tiyisane le ba bangwana!—Marom. 1:11, 12.

18. Re nyoko petapeta ka ying ga hlogotaba ya go latela?

¹⁸ Mo Jeso a šele a le thina le go fetsa ka mmereko wage wa go tšhomayela, o yye a maka tsogo ya kararo ya gore ke ya mafelelo yo ba bolabolang ka yona ka ho Bhayibeleng. Mara yowa ne yi sa tshwane le tse dingwana, o yye a tsosa monghanage ye mogolo fote o makiye tsotsone ga seyemo sa go sa tlwayelega. Re tšhuta ying ga Ebangedi yone ya gore o makiye mohlolo? Fote re ka tiyisa tumelo ya rune ka mokgo mang ga tshepo yone ya tsogo? Re nyoko petapeta ka diputsiso tsone ga hlogotaba ya go latela.