1. Ke ntaba batho ba go lefisa pelo re ba teyela matsogo?

 KA MOKANA ga rune mo re yitsa re ba teyela matsogo batho ba gore ba lefisa pelo. Ke ntaba re maka tsotsone? Re ba hlompa ka matla ka gore ba ka di kgona go litela selo ba sa tšhoga. Re ro thinya le letolo mo ba bangwana ba re lefisela pelo mo re kekemisa go gongwana. Fote re yi leboga re sa fetsi taba ya gore ye a re tšhutisiyeng Bhayibele o re lefisele pelo mo re sa lwa le go tšhuta, go yamogela kela go maka tso Bhayibele yi di tšhutisang. Sa go di phala ka moka ke gore a re hlaye matsaka mo re re ga Jehova Modimo re mo leboga re sa fetsi mo a re lefisela pelo!—Marom. 2:4.

2. Ke ga seyemo sa mošaga mang mo o ka krayang di thathafa go lefisa pelo?

² Le mo re yi tseyela gedimo taba ya gore ba bangwana ba lefisa pelo, mara ga runebeng go lefisa pelo o ka kraya go le mong sejumbha. Mo re beyisa, o ka kraya di se lula go dula re kgibiye mo re fodiye layini ya go lefa, ka matlamatla mo re teyye ke nako. O ka kraya re kwata ka matla mo ba bangwana ba maka tsa go re tshwatisa. Fote ka dinako tse dingwana go yemela lefase la nyuwane lo Jehova a re tshepisiyeng go ka ba mong ntshitshire. Ayitsano wa di nyaka go dula o lefisiye pelo? Ga hlogotaba yowa, re nyoko lebelela gore di ra gore king mo ba re go lefisa pelo le gore ke ntaba re tshwanele re yi tseyele gedimo taba yone. Fote re nyoko boya re petapeta ka gore king so se ka re gelepang gore re sa tinwi go lefisa pelo.

3. Motho wa gore o lefisa pelo o maka byang mo ba bangwana ba mo šuhlašuhla?

³ Lebelela kanne ya mekgwa yo re ka šupetsang ka yona gore nnete re lefisa pelo. Sa thoko, motho wa gore o lefisa pelo aa yakgoswele go kwata. O liketsa ka matla gore a dule a kgibiye fote aa  tshwarane ka pelo mo ba mo šuhlašuhla kela mo a kwa di mo kgahleletsiye. Mantsu ya gore “go diyega go kwata” ma nyarele la mathomo ka ho Bhayibeleng nakwela Jehova ba mo hlatolla go le “Modimo wa go kwelana go baba wa gore o na le pelo ya gabutši, wa go diyega go kwata, wa go nyakanana ka matla, wa gore fote wa tshepega.”—Ek. 34:6.

4. Motho wa gore o lefisa pelo o maka byang mo a tshwanele gore a lite?

⁴ Sa mabedi, motho wa go lefisa pelo o lita a kene a kgibiye. Mo selo se tseya nako ya go tlala go feta ka mokgo ne a litiye, motho wa go lefisa pelo o liketsa ka matla gore a kganele kgole le taba ya go sa bo pate kela go fo kwa a tshwatisega. (Mat. 18:26, 27) Ke ga go tlala mo di nyakang gore re yeme re kene re kgibiye. Mo re beyisa, di nyaka re theetsele re kene re lefisiye pelo mo ye mongwana a bolabola, re sa mo tshware molomo. (Jobo 36:2) Fote di ka nyaka gore re lefise pelo mo re gelepa ye re tšhutang naye Bhayibele gore a thogo kwisisa tso Bhayibele yi di tšhutisang kela go hlula mokgwa wa go sa loka.

5. Ke wofeng mokgwa wo mongwana wa go šupetsa go lefisa pelo?

⁵ Sa kararo, motho wa go lefisa pelo aa jage. Ke nnete gore ka dinako tse dingwana di nyaka re make dilo ka go yakgoswa. Mara, mo motho wa gore o lefisa pelo a na le mmereko wo mogolo wa gore di nyaka a wo fetse, o liketsa ka matla gore a sa jagele go wo thoma kela go jagela go wo fetsa. So a se makang ke gore o tipeyela nako ya gore a bone gore o nyoko di makisa sekaye. Ke mokane o berekisa nako yone gore a thogo maka mmereko wone gabutši.

6. Motho wa go lefisa pelo o maka byang mo a gahlana le tsa go mo ghula kela dintshitshire?

⁶ Sa kanne, motho wa go lefisa pelo o liketsa ka matla gore a tiyisele dintshitshire a sa kokole. Re ka fo re go lefisa pelo go nyakiye go tshwana le go tiyisela. Ke nnete gore a yi phošo go bulela monghanago sekguba, o mmotsa ka mokgo o tikwang ka tso o ghulanang natso. Mara, motho wa go lefisa pelo o nyoko maka so a ka se kgonang gore a ye mahlong a tiyisela a kene a sa nagane tsa go kekema. (Makol. 1:11) Rune Makreste  di nyaka re šupetsa mekgwa yowa ka mokana ga yona ya go lefisa pelo. Ke ntaba? Tla re boneneng tse dingwana tsa gona.

7. Jakobo 5:7, 8, yi re ke ntaba go lefisa pelo go le selo se segolo? (Lebelela le sethombhe.)

⁷ Phela di nyaka motho a lefisa pelo gore a thogo phona. Go fo tshwana le malata ya go tshepega ya ku botala, di nyaka re yemele Modimo re lefisiye pelo gore a thogo maka tso a di tshepisiyeng. (Maheb. 6:11, 12) Bhayibele yi tshwanisa seyemo sa rune le sa motho wa go lema. (Bala Jakobo 5:7, 8.) Motho wa go lema wa gaša a boya a tšheletsa tso a di gašiyeng mara aa di tšibi gore di nyoko mela leng. Byalo, ye wa go lema o yema a kene a lefisiye pelo fote a sa kamake gore o nyoko kraya se sengwana ga seyengwa sone. Le rune, re karakara ka matla ga tso tsa Modimo le mo re sa di “tšibi gore Morena wa [rune] o nyoko tla leng.” (Mat. 24:42) Re yema re kene re lefisiye pelo re sa kamake gore Jehova o nyoko maka dilo ka mokana ga tsona tso a di tshepisiyeng ka nako ya gona. Phela mo re ka sa lefisi pelo re ko fo kwa re tinwisa ke go yema, ke mokane ra thomisa go lisetsa nnete ka gonyana ka gonyana. Fote re nyoko thomisa go lelekisana le dilo tsa gore re nagana gore di nyoko maka gore re jabole tsa gana byalo. Mara mo re ka lefisa pelo, re nyoko tiyisela go segela mafelelong fote ra phona.—Mmik. 7:7; Mat. 24:13.

8. Mo re lefisa pelo di re gelepa ka mokgo mang mo re berekisana le ba bangwana? (Makolosi 3:12, 13)

⁸ Mo re lefisa pelo di re gelepa gore re berekisane le ba bangwana gabutši. Di re gelepa gore re theetsele mo ba bangwana ba bolabola. (Jak. 1:19) Fote go lefisa pelo go maka gore go dule go bebiye. Mo re lefisa pelo, re ka sa gate mapotlela ra boya ra fo phahluga mo re bolabola ka taba la gore di re kgahleletsiye. Fote mo re lefisa pelo re ka sa yakgoswele go kwata mo ye mongwana a re kwisa go baba. Mara re ko fo ya ‘mahlong re lefiselana pelo fote re tshwarelana re sa kokole.’—Bala Makolosi 3:12, 13.

9. Mara go lefisa pelo go ka re gelepa ka mokgo mang mo re nyaka go segelela dipheto? (Diyema 21:5)

⁹ Phela mo re lefisa pelo, tsotsone di ka re gelepa gore re segelele dipheto tsa gabutši. A re fo tabogelanya dilo kela go maka re sa thomisa ka go nagana, mara re fetsa nako ya rune re nyakolla re boya re pombhola gabutši tso re di kgetiyeng. (Bala Diyema 21:5.) Mo re beyisa, mo re nyaka mmereko, o ka kraya mmereko wa mathomo wo ba re neyang wona re fo wo yamogela le mo mmereko wone wo ka maka gore re phuke ke megahlano kela tšhomong re fo ya ka go thothela. Mara, mo nkare nnete re lefisa pelo, re nyoko lebelela mahlaya ka moka go tshwana le gore mo re ye berekelang gona ke kgole go segela kaye, re bereka diawara ka dikaye le gore mmereko wone wo nyoko yama ba ka ho mutšing fote le senghana sa rune le Jehova ka mokgo mang. Mo re ka lefisa pelo, a go jiki re ka sa pumutsi ga taba ya go segelela sepheto.

10. Mokreste a ka maka byang gore a lefise pelo fote a fo ya mahlong a kene a yi lefisa?

¹⁰ Rapelela taba ya gore o fo ya mahlong o kene o lefisa pelo. Go lefisa pelo ke seyengwa sa moya wa go hlawolega. (Magal. 5:22, 23) Byalo, re ka rapelela moya wa go hlawolega fote re kgopele Jehova gore a re gelepe re be le diyengwa tsone. Mo re gahlana le seyemo sa go liketsa go lefisa pelo ga rune, a re lisetse taba ya gore,“ariyeneng mahlong le kgopela” moya wa go hlawolega gore wo re gelepe re lefise pelo. (Luk. 11:9, 13) Fote re ka kgopela Jehova gore a re gelepe gore re thogo bona dilo ka mokgo yene a di tseyang. Ke mokane mo re šele re rapele, di nyaka re make so re ka se kgonang gore re lefise pelo ka moka matšatši. Mo re ka rapelela taba ya go lefisa pelo ra boya ra sa tinwi go yi lefisa, Jehova o nyoko re gelepa gore mokgwa wone wo be le  midu ka dipelong tsa rune wo boye wo re mamarele.

11-12. Jehova o šupetsiye ka mokgo mang gore o lefisa pelo?

¹¹ Ghayela ka mešupetso ya ka ho Bhayibeleng. Bhayibele yi na le mešupetso ya batho ba go tlala ba gore ne ba lefisa pelo. Mo re ka ghayela ka mešupetso yone, re ka tšhuta mekgwa ya go tlala ya go šupetsa go lefisa pelo. Mo re soko bane re lebelela mešupetso ye mengwana, tla re lebeleleneng mošupetso wa gabutši ka matla wa go lefisa pelo—wa Jehova.

¹² Ku tšhomong ya Edeni, Sathane o yye a poyilanya lebitso la Jehova a boya o ro mo sinya a re aa di kgone go Lawola gabutši. Mara, Jehova a sanka a fo re ka nako yonone a potanya ye wa go mo sinya lebitso, o yye a šupetsa gore o lefisa pelo a boya a titshwara a kene a di tšiba gore di ko tseya nako gore di bonale gore mo go lawola Yene, wa di khwaya. Fote mo a sa yemme ka mokgonone, o kene wa tiyisela mo ba mo sinya lebitso. Go tokegela gana hone, Jehova ke botala a yemme a kene a lefisiye pelo gore batho ba go tlala ba thulegele ke lešuba la go tl’le phela go ya go yye. (2 Pet. 3:9, 15) Phela tsotsone di makiye gore dimiliyone tsa batho ba thogo tšiba ka yene. Mo re ka sa yi takisi maahlo taba ya gore Jehova o lefisa pelo, di ko re fefogela go yemela nako yage ya gore dilo di segele mafelelong.

13. Jeso o šupetsiye ka mokgo mang gore tsa go lefisa pelo o di tsere ka moka ga Papage? (Lebelela le sethombhe.)

¹³ Jeso o šupetsiye gore tsa go lefisa pelo o di tsere ka moka ga Papage fote o yye a šupetsa mokgwa wone nakwela a le ho lefaseng. Mara ka dinako tse dingwana ne go ka ba ntshitshire gore a šupetse go lefisa pelo, ka matlamatla ga bomabhalane ba go timakisa le Mafaraseyi. (Joh. 8:25-27) Go fo tshwana le Papage Jehova, Jeso ke mo a sa yakgoswele go kwata. A sanka a busetsa mo ba mo rogelela kela ba mo šuhlašuhla. (1 Pet.  2:23) Jeso o yye a tiyisela dintshitshire a kene a lefisiye pelo a sa kokole. A re kamake mo Bhayibele yi re botsa gore, “di nyaka le napa le nagana ka ye wa gore o tiyisele mo bo ba go sinya ba mo kgwasolanya ka dilo tsa gore di ka sa ba berekele!” (Maheb. 12:2, 3) Mo re gelepa ke Jehova, le rune re ka tiyisela re kene re lefisiye pelo le mo go ka nyarela dintshitshire tsa mošaga mang.

14. Re tšhuta ying ga taba ya gore Abhrahama ke mo a lefisa pelo? (Maheberu 6:15) (Lebelela le sethombhe.)

¹⁴ Byalo, re re king mo nkare taba ya gore lefase lowa go nyoko fela ka lona yi bonala nkare a yi makege? Di ka makega gore ke botala re yi yemele taba yone. Re ka fo tshosa ke taba ya gore re ka fo kgwa re sa di bona ka maahlo di makega. King so se ka re gelepang gore re ye mahlong re yemme re kene re lefisiye pelo? Lebelela mošupetso wa Abhrahama. Mo Abhrahama a na le 75 ya mengwaga a se na ngwana, Jehova o mo tshepisiye gore: “Ke nyoko maka gore mo gago go tšwe setšhaba se segolo.” (Gen. 12:1-4) Ayitsano Abhrahama o di bonne di makega tsotsone ba mo tshepisiyeng? A yi ka mokana ga tsona. Ka nthago ga mo a tshidiye Noka ya Eforate fote a yemme 25 ya mengwaga, Abhrahama o yye a bona mohlolo wa mo morwayi wage Isaka a belegiwa ke mokane ka nthago ga 60 ye nngwana ya mengwaga go yye gwa belegiwa ditlogolwane tsage Esewu le Jakobo. (Bala Maheberu 6:15.) Mara Abhrahama a sanka a bona ditlogolwane tsa ditlogolwane tsage go feleletsa go ba setšhaba se segolo le go kena ga Naga yo yi Tshepisiwweng. Le mo go le ka mokgonone, monna yene wa go tshepega o yye a jabolela go ba le senghana sa thina ka matla le ye a mo Makiyeng. (Jak. 2:23) Fote mo Abhrahama a tsusiwa, phela a re kamake gore o nyoko jabola la go sa hlayisegi mo a kwa gore ka taba la tumelo yage le go lefisa pelo, ditšhaba ka mokana ga tsona ho lefaseng di yye dya rufiwa! (Gen. 22:18) Re tšhuta ying? Di  ka makega gore re sa bone dilo ka mokana ga tsona tso Jehova a di tshepisiyeng di makega. Mara, mo nkare re lefisa pelo go tshwana le Abhrahama, re ka sa kamake gore Jehova o nyoko re rufa gana byalo fote ka matlamatla ga lefase la nyuwane lo a le tshepisiyeng.—Mar. 10:29, 30.

15. King so di nyakang re sa se takisi maahlo mo re tšhuta re le ntoši?

¹⁵ Bhayibele yi na le mešupetso ye mengwana ya go tlala ya batho ba gore le bona ne ba lefisa pelo. (Jak. 5:10) Ke ntaba mo o tšhuta o sa nape o tinyakollela ka mešupetso ya mošaga wonone? b Mo re beyisa, le mo Dafita ba yye ba mo tlotsa a sa le ye monyana gore a tle a be kgoši ya Israyele, ne di nyaka a yeme mengwaga ya go tlala gore a tle a be kgoši. Simiyoni le Ana ba yye ba berekela Jehova ba tshepegiye ba kene ba yemele Mesiya wa gore ne a tshepisiwwe. (Luk. 2:25, 36-38) Mo o kene o tšhuta ka ditaba tsa mošaga wonone, nyakana le diphetolo tsa diputsiso tsa go latela ke tsowa: Motho yewa o gelepiye king gore a lefise pelo? Go lefisa pelo go mmerekele ka mokgo mang? Nka mo yekisela byang? Fote di ka go berekela go tšhuta le ka ba gore a sanka ba šupetsa taba ya go lefisa pelo. (1 Sam. 13:8-14) O ka tiputsisa gore: ‘Mara king so se makiyeng gore ba sa lefisi pelo? Ba yye ba makegela ke tsa mošaga mang?’

16. Mo o lefisa pelo, tsotsone di ka go berekela ka mokgo mang?

¹⁶ Lebelela ka mokgo go lefisa pelo go ka go berekelang ka gona. Re ya jabola re boya re kgiba mo re lefisa pelo. Phela mo re lefisa pelo di re gelepa gore re phelege gabutši monaganong le ho mmeleng. Mo re lefisela ba bangwana pelo, re tikwisa ka go nghanelana nabo. Phutego ya rune yi napa yi mamarelana go ba selo ka ssoši. Mo ye mongwana a re šuhlašuhla fote re sa yakgoswe re kwata re ka sa make gore seyemo se tlemeletsane. (Pis. 37:8; Diy. 14:29) Mara sa go di phala ka moka ke gore re yekisela Papa wa rune wa legedimong re boya re šutela thina ka matla naye.

17. Di nyaka re tikemisele go maka ying?

¹⁷ Wa tšiba go lefisa pelo ke mokgwa wa gabutši wa gore fote wo ka berekela ye mongwana le ye mongwana! Le mo di ka sa duli di fefoga gore re lefise pelo mara mo re gelepa ke Jehova re ka sa komoge kela go tinwisa ke go šupetsa mokgwa wowa. Fote mo re kene re yemele lefase la nyuwane re lefisiye pelo, a re kamake gore “lihlo la Jehova le lebelele bo ba gore baa mo hlompa, ba gore ba yemele gore a ba šupetse gore o ba nyaka tsa mannete.” (Pis. 33:18) Nkare ka mokana ga rune re ka tikemisela taba ya gore re sa tinwi go lefisa pelo.