1. Di nyaka re make ying gore re thogo ba Makreste ya gore ma butšwiye?

 PHELA di re šiya re yahlamme go fo bona ngwana a gola ka go yakgoswa ke yenela a ba motho ye mogolo. Di bonala nkare o fo tigolela ka mohlolo. Mara, mo go le go gola ga tso tsa Modimo a go fo timakegela ka mohlolo. b (1 Makor. 13:11; Maheb. 6:1) Gore re thogo segelela taba yone, di nyaka re be le mong senghananghana le Jehova. Fote re hloka gore moya wage wa go hlawolega wo re gelepe gore tso re tšibegang ka tsona go be tsa go mo jabodisa, re tšhute mebereko ya gore yi ka re berekela fote re tilukiselele mebereko ya gore di ka makega gore re yi make ku mahlong.—Diy. 1:5.

2. Re tšhuta ying ga Genesi 1:​27, fote re nyoko petapeta ka ying ga hlogotaba yowa?

² Jehova o makiye batho gore go be monna kela mosadi. (Bala Genesi 1:27.) Di fo ba lekgwaying gore monna le mosadi mmele wa bona a wo tshwane fote go na le ditsela tse dingwana tsa gore a ba tshwane ga tsona. Mo re beyisa, Jehova o makiye banna le basadi gore ba thogo segelela mmereko wa bona, byalo di nyaka ba tšibege gabutši fote ba tšhute mebereko gore ba thogo maka mmereko wa bona ba sa hlupegi ka selo. (Gen. 2:18) Ga hlogotaba yowa, re nyoko lebelela gore king so se ka gelepang mogageru wa mosadi wa gore ke sesi gore a be mosadi wa gore ke Mokreste wa gore o butšwiye. Ke mokane ga hlogotaba ya go latela, re nyoko petapeta ka tso magageru ya banna ya gore ke bobhuti ma ka di makang.

3-4. Bosesi ba ka yi kraya kaye mešupetso ya gabutši ya gore ba ka yi kopisela? (Lebelela le sethombhe.)

³ Bhayibele yi bolabodiye ka basadi ba go tlala ba go tlwayelega ba gore ga Jehova ne ba mo nyaka ka matla fote ba mmerekela. (Lebelela ga jw.org hlogotaba ya gore, “Re ka Ithuta Eng go Basadi Bao go Bolelwago ka Bona ka Beibeleng?”) Ne ba le ka mokgo lengwalo la hlogotaba ya rune le ba hlatollang ka gona mo le re, ne ba ‘titshwere gabutši’ fote ba ‘tshepega ga dilo ka mokana ga tsona.’ Go tokegela gana hone, bosesi ba ka tikrayela mešupetso ya gabutši ga basadi ba Makreste ya ka ho phutegong ya bona ya gore ba ka tšhuta tsa go tlala ga wona.

⁴ Lune bosesi, ayitsano a go na mogageru wa mosadi ye le mo naganang wa gore o butšwiye fote ke mošupetso wa gabutši wa gore le ka wo kopisela? Lebelela mekgwa ya gabutši yo ba tšibegang ka yona; ke mokane o bone gore le wene o ka šupetsa mekgwa yone byang. Ga direle tsa go latela, re nyoko petapeta ka kararo ya mekgwa yo di nyakang magageru ya basadi ma be nayo.

5. Ke ntaba di nyaka gore basadi ba Makreste ya gore ma butšwiye ba tinyanafatse?

⁵ Di nyaka re tinyanafatse gore re thogo ba Makreste ya gore ma butšwiye. Mo mosadi a di tinyanafatsa, o nyoko tikwisa ka senghana sa gabutši le Jehova le ba bangwana. (Jak. 4:6) Mo re beyisa, mosadi wa gore ga Jehova o mo nyaka ka matla o nyoko hlompa taba ya bohlogo a kene a tinyanafatsiye ka gore yi thomme ke Papage wa ku legedimong. (1 Makor. 11:3) Taba yone ya bohlogo yi na le so yi se bolabolang ka phutegong le ka mokgo dilo di makiwang ka gona ka ho mutšing. c

6. Bosesi ba ka tšhuta taba ya go tinyanafatsa ka mokgo mang ga Rebhekha?

⁶ Tseya ka mošupetso wa Rebhekha. Ke mo go le mosadi wa go hlalefa wa gore lephelong lage ka mokana ga lona o yye a maka dilo tsa go šupetsa gore o na le lešiši. (Gen. 24:58; 27:​5-17) Fote ke mo a hlompa fote a tikemisele go theetsela mo ba mo yetetsa. (Gen. 24:​17, 18, 65) Mo nkare le wene o tinyanafatsiye go fo tshwana le Rebhekha fote o thega bo Jehova a ba neyyeng mmereko wa gore ba yete mahlong, o nyoko ba mošupetso  wa gabutši ga ye mongwana le ye mongwana ga mašaga yago le ka ho phutegong.

7. Bosesi ba ka yekisela Esita ka mokgo mang ga taba ya go tšiba mo ba kgerang?

⁷ Makreste ka mokana ga wona ya gore ma butšwiye di nyaka ma tšibe mo ma kgerang. Bhayibele yi re “go hlalefiye wa gore o tinyanafatsiye.” (Diy. 11:2) Esita ke mo a tšiba mo a kgerang fote go le lelata la Modimo la go tshepega. Ka taba la gore ke mo a tšiba mo a kgerang tsotsone di mo gelepiye gore a sa phophoroge a maka dilo tsa gore aa tshwanela go di maka. O yye a theetsela mo lešaga lage lo ba reng ke Morodekhayi a mo yetetsa a boya a latelela tso ba mmotsang tsona. (Est. 2:​10, 20, 22) Le wene o ka šupetsa gore o tšiba mo o kgerang ka go kgopela ba bangwana gore ba go yetetse o boya o maka tso ba go yetetsang ka tsona.—Tito 2:​3-5.

8. Thimothi wa Mathomo 2:​9, 10, yi re go tšiba mo o kgerang go ka gelepa bosesi ka mokgo mang mo ba kgeta tsa go yapara le mo ba tilukisa?

⁸ Esita o yye a boya a šupetsa ka mokgo mongwana gore o tšiba mo a kgerang. Ke “mo [a] bafele ka matla”; mara a sanka a maka gore ye mongwana le ye mongwana a fo lebelela yene. (Est. 2:​7, 15) Mošupetso wa Esita wo ka ma berekela ka mokgo mang magageru ya basadi? Tsela ye nngwana ba yi šihlele ga 1 Thimothi 2:​9, 10. (Bala.) Pawulo wa lepostola o butsiye basadi ba Makreste gore ba yapare ka mokgwa wa go šupetsa gore ba hlompa Modimo. Mantsu ya Segerika ya a ma berekisiyeng ma šupetsa gore mosadi o tshwanele a dule a yapere ka mokgwa wa gabutši fote o tshwanele gore a naganele ba bangwana ka tso a kgetang go di yapara. Re ro titeya sekguba ka lune magageru ya basadi ya gore ma yapara ka mokgwa wa go šupetsa gore a maa ro phiphila mara ma butšwiye mong go butšwa!

9. Re tšhuta ying ga mošupetso wa Abhigheyili?

⁹ Magageru ka mokana ga wona ya basadi ya gore ke Makreste ya gore ma butšwiye, ma ko bonala ka go bona dilo gabutši. Anthe ba ra byang mo ba re go bona dilo gabutši? Ke go yahlula gabutši—go tšiba sa gabutši le sa gore a yi sa gabutši ke mokane wa kgeta go maka sa gabutši. Tseya ka mošupetso wa Abhigheyili. Monnage o yye a segelela sepheto sa bophokophoko sa gore ne se nyoko leya tsa go sasamela ga batho ka mokana ga bona bo ba dulang ka hone mutšing. Ka go yakgoswa Abhigheyili o yye a maka se sengwana. Taba ya gore ne a bona dilo gabutši yi yye ya phonisa maphelo ya batho. (1 Sam. 25:​14-23, 32-35) Go bona dilo gabutši go re gelepa gore re tšibe nako ya go bolabola le ya go kgomolela. Fote go re gelepa gore re jabolele ba bangwana ke mokane re kganele kgole le taba ya gore ba tikwe nkare ba lahlegiye.—1 Mathes. 4:11.

10-11. Taba ya go bala gabutši le go ngwala yi ka go berekela ka mokgo mang wene le ba bangwana? (Lebelela le sethombhe.)

¹⁰ Di nyaka mosadi wa Mokreste a tšhute mebereko ya gore yi ka mo gelepa. Mebereko ye mongwana ya gore ngwana ngwannyana o yi tšhuta  mo a sa gola yi ka ya mahlong yi mmerekela mo a kene a phela. Lebelela mešupetsonyana yowa.

¹¹ Tšhuta go bala le go ngwala gabutši. Ga ditšo tse dingwana go bala le go ngwala a ba di tseyi go le mmereko wa gore basadi ba ka wo tšhuta. Mara, di gabutši ka matla gore Makreste ka mokana ga wona ma tšhute go bala le go ngwala. (1 Thim. 4:13) Byalo, o sa dumelele selo se go paraka ga taba ya go tšhuta go bala gabutši le go ngwala. Tsotsone di nyoko go gelepa ka ying? Go tšiba mebereko go ka go gelepa gore o kraye sekwetše so o se hlokang gore lephelo le thogo ya mahlong. O nyoko thogo di kwa gabutši mo ba go tšhutisa wa boya wa ba thitšere ya Lentsu la Modimo. Sa go napa se di phala ka moka ke gore o nyoko šutela thina ka matla le Jehova mo o kene o bala Lentsu lage o boya o ghayela ka lona.—Još. 1:8; 1 Thim. 4:15.

12. King so o se tšhutang ga Diyema 31:26?

¹² Tšhuta go bolabola le ba bangwana gabutši. Di nyaka Makreste ma bolabole ka mokgwa wa go ba le maphomela ya gabutši. Ga taba yowa, Jakobo wa lepostola o re yeletsiye ka gore: “Ye mongwana le ye mongwana a yakgoswele go theetsela, a sa yakgoswele go bolabola.” (Jak. 1:19) Mo o theetsela gabutši mo ba bangwana ba bolabola, o šupetsa gore o ba ‘kwela go baba.’ (1 Pet. 3:8) Mo nkare a wa kwa gabutši kela go kwisisa gabutši so ye mongwana a se hlayang kela ka mokgo a tikwang, butsisa barena. Ke mokane o goge moya o soko bane o bolabola. (Diy. 15:28) Tiputsise gore: ‘Ayitsano tso ke nyakang go di bolabola gana byalo ke nnete fote di ya yagisa? Ayitsano di šupetsa go hlompa le go kwelana go baba?’ Tšhuta ga magageru ya basadi ya gore ma butšwiye fote ma teya ma tshwarelele mo di tla ga taba ya go bolabola gabutši. (Bala Diyema 31:26.) Theetsela di go baba mo ba bolabola. Mo o kene o tšhuta ka mokgonone, di ko ba moroba go nghanelana le ba bangwana.

13. O ka kota ying ga taba ya go pasopa legaye? (Lebelela le sethombhe.)

¹³ Tšhuta go pasopa legaye. Ga dipoleke tsa go tlala, basadi ba tshwaraganne le mmereko wo mogolo wa go pasopa ka ho gaye. Mmane wago kela mogageru ye mongwana wa mosadi ba ka go gelepa ka go go tšhutisa mebereko yone gore ba yi makamaka byang. Mogageru wa mosadi ye ba reng ke Cindy o re: “Sa go di phala ka moka so ke se tšhutiyeng ga mmane ke gore mo ke karakara ka matla, tsotsone di maka gore ke jabole. Go tšhuta mebereko ya go tshwana le go yapega, go yedisa, go roka le go ya ditolo di makiye gore lephelo laka le be lula dya boya dya nthulela lešuba la gore ke karakare ka matla mo ke berekela Jehova. Mmane o ntšhutisiye le go yamogela divakaši fote tsotsone di makiye gore ke thogo gahlana le magageru ya gore nka kopisela ga mešupetso ya wona.” (Diy. 31:​15, 21, 22) Mosadi wa go karakara ka matla a boya a yamogela divakaši, ke mong lekolwane ga ba gabo le ka phutegong.—Diy. 31:​13, 17, 27; Meber. 16:15.

14. Ditaba tsa Crystal di go tšhutisa ying fote king so di nyakang o sa se lebale?

¹⁴ Tšhuta go timakela dilo ka bowene mong. Go timakela dilo ka bowene mong ke selo se segolo so di nyakang Makreste ka mokana ga wona ya gore ma butšwiye ma tshwaneleng ma se segelele. (Mafil. 4:11) Mogageru wa mosadi ye ba reng ke Crystal o re: “Babelegi baka ke bona bo ba nhlohletseleng gore ku sekolong ke tšhute mebereko ya gore yi ka mperekela le ku mahlong mo nkene ke phela. Papa o nhlohletsele gore ke kgete tlelase ya gore ba  tšhutisa ka mokgo nka berekisang le go balela tšheleta, tsotsone di n’gelepiye ka matla.” Phela go fo tšhuta gore tšheleta o ka yi kraya byang a gwa yenela, di nyaka o tšhute le gore o ka yi berekisa byang gore o sa tikraye o berekisa le ya gore a o nayo. (Diy. 31:​16, 18) Maahlo yago ma sa tloge ga tso o nyakang go di segelela ga tso tsa Modimo, o kganele kgole le go maka dikoloto go sa hlokege fote o kgotsofatse ke go phela lephelo la lula.—1 Thim. 6:8.

15-16. Ke ntaba re re magageru ya basadi ya gore a ma soko šadha ke makolwane? (Mareka 10:​29, 30)

¹⁵ Thomisa go ba le mekgwa ya gore yi jabodisa Jehova fote o tšhute mebereko ya gore yi nyoko go berekela ku mahlong. Lebelela mešupetso ya tso o ka kgetang go di maka.

¹⁶ O ka fo kgeta go dula o sa šadha tsa gana byalo. Ka mokgo Jeso a hlayyeng, basadi ba bangwana ba kgetiye go sa šadhe le mo go maka ka mokgonone ka setšo sa bona go le sepoyila. (Mat. 19:​10-12) Ba bangwana ba dula ba sa šadha ka taba la seyemo sa go sa tshwane. O sa kamake taba ya gore Jehova le Jeso a ba go tseyele fase ka taba la gore o Mokreste wa gore aa šadha. Lefaseng ka mokana ga lona magageru ya basadi ya gore a ma soko šadha ke mošupetso wa gabutši ka phutegong. Ka taba la gore baa nyakanana fote baa tihlupa ka ba bangwana re ba tseya go le bosesi fote go le bommane ga ba go tlala ka ho ga Modimo.—Bala Mareka 10:​29, 30; 1 Thim. 5:2.

17. Ke ntaba mogageru wa mosadi wa gore ke sesi di nyaka a tilukiselele gana byalo go kenela mmereko wa nako ka moka?

¹⁷ O ka maka mmereko wa nako ka moka. Basadi ba Makreste ba karakara ka matla ga mmereko wa lefase ka mokana ga lona wa go tšhomayela. (Pis. 68:11) Ayitsano o ka thomisa go polana gana byalo gore o kenele mmereko wa go tšhomayela wa nako ka moka? O ka bereka o le mošupatsela, wa gelepa ga tsa go yaga kela wa berekela Bethele. Rapelela tso o nyakang go di segelela. Bolabola le ba bangwana ba gore ba šele ba di segelele tsa mošaga wonone ke mokane o bone gore o ka phetša kaye gore le wene o tshwanelege. Ke mokane o make polane ya gore yi ka go berekela. Mo o ka fetsa o le ga mmereko wa nako ka moka tsotsone di nyoko go thulela mašuba ya gore o jabolele go maka mebereko ya go tlala ka ho ga Jehova.

18. Ke ntaba di nyaka mogageru wa mosadi mo a kgeta monna a kgete gabutši? (Lebelela le sethombhe.)

¹⁸ O ka kgeta go šadha. Mekgwa ya gabutši le mebereko yo re šeleng re bolabodiye ka yona yi nyoko go gelepa gore o be mosadi wa gabutši. Mo nkare o kgeta go šadha, di nyaka o kgete gabutši ye o nyakang go šadha naye. Phela ke taba ye kgolo fote a go sa na go sologa nje. O sa lebale gore o nyoko ba ka tlase ga monna ye o kgetiyeng go šadha naye. (Marom. 7:2; Maef. 5:​23, 33) Byalo tiputsise gore:  ‘Nje yenewa ke Mokreste wa gore o butšwiye? Ayitsano o yetisa tso tsa Modimo mahlong mo a kene a phela? Ayitsano dipheto tso a di segelelang di šupetsa gore o hlalefiye? Nje wa dumela mo a makiye phošo? Basadi nje bona wa ba hlompa? Nje a ka di kgona go nthega ga tso tsa Modimo, ga sela le sela gore ke thogo phela le ka mokgo ke tikwang? Ayitsano o kgona go tshwaragana le mmereko wage gabutši? Mo re beyisa, ke mebereko yifeng yo a nang nayo ka ho phutegong fote o tshwaragana nayo ka mokgo mang?’ (Luk. 16:10; 1 Thim. 5:8) Ke nnete gore mo nkare o nyaka go kraya monna wa gabutši le wene di nyaka o tilukiselele gore o be mosadi wa gabutši.

19. Ke ntaba mosadi a jabola mo ba re ke wa go “gelepa” monnage?

¹⁹ Bhayibele yi re mosadi wa gabutši ke “wa go . . . gelepa” monna wage fote a “tshwarisana” naye. (Gen. 2:18) Ayitsano tsotsone di rela gore mosadi go fo sekwakwapi sa go hloka mokgola? Le ka gonyana! Mmereko wo mosadi a wo makang wa go gelepa, ke wa go hlompega. Gabutšibutši, ga go tlala Bhayibele mo yi bolabola ka Jehova yi re wa “gelepa.” (Pis. 54:4; Maheb. 13:6) Re ka re mosadi ke wa go gelepa monnage mo a mo thega mo a segelela dipheto tsa gore di yama ka ho mutšing fote o berekisana naye di šinya di phomelela. Fote ka taba la gore ga Jehova o mo nyaka ka matla o maka so a ka se kgonang gore a gelepe ba bangwana ba thogo bona mekgwa ya gabutši ga monnage. (Diy. 31:​11, 12; 1 Thim. 3:11) O ka thomisa gana byalo go tilukiselela go ba mosadi wa gabutši ka go tiyisa taba ya go nyaka Jehova ka matla, go gelepa ba bangwana ka ho gaye le ka phutegong.

20. Mmane a ka makela ba mutši wage tsa gabutši ka mokgo mang?

²⁰ O ka kgeta go ba mmane. Di ka makega gore mo o šele o šadhiye le be le bana. (Pis. 127:3) Byalo, o ko ba o šupetsa gore o hlalefiye mo o ka naganela ku mahlong. Mekgwa ya gabutši le mebereko yo re šeleng re yi tšhutiye ga hlogotaba yowa, yi nyoko go gelepa ka matlamatla mo o ka tla wa ba mosadi kela mmane. Mo o ka šupetsa taba ya go nyakanana, go kwelana go baba le go lefisa pelo tsotsone di nyoko maka gore ka ho mutšing gago go fufume ka mojabolo fote le bana bago ba ko ro naama ba tshwana le moreke wa šuping.—Diy. 24:3.

21. Re tikwa byang ka magageru ya basadi fote ke ntaba? (Lebelela sethombhe sa ka tawong.)

²¹ Lune magageru ya basadi, phela tso le di makelang Jehova le batho bage, di maka gore re le nyake tsa nkare ke moka. (Maheb. 6:10) Le karakara ka matla gore le thogo ba le mekgwa ya gabutši ga tso tsa Modimo, le tšhutiye mekgwa ya gabutši le mebereko ya go tlala ya gore yi maka gore lune le ba bangwana bo ba leng thina le lune le jabole le boya le tilukiselela ga mebereko ya gore di ka makega gore le tle le tshwaragane nayo ku mahlong. Phela le mong makolwane ga mokgahlo wa Jehova!