1. Re ka tiputsisa putsiso yifeng mo re nagana ka tumelo ya Abhrahama?

 LE MO batho ba go tlala ba kwile gore go na le motho ye ba reng ke Abhrahama, mara a ba tšibi tsa go tlala ka yene. Mara, mo go le wene o tšiba tsa go tlala ka Abhrahama. Mo re beyisa, o tšiba le gore Abhrahama ne ba re ke “papa wa batho ka moka ba go ba le tumelo.” (Marom. 4:11) Phela o ka tiputsisa gore, ‘Ayitsano nka di kgona go gata mo Abhrahama a gatiyeng ka boya ka ba le tumelo go tshwana naye?’ Eya, gabutši fote.

2. Ke ntaba di nyaka re tšhute ka mošupetso wa Abhrahama? (Jakobo 2:​22, 23)

² Se sengwana so se ka re gelepang gore re be le tumelo ya go tshwana le ya Abhrahama ke ka go tšhuta ga mošupetso wage. Abhrahama o yye a theetsela tso Modimo a mmotsang, a rurela ga naga ya kgole le gaye, a dula matenteng mengwagangwaga fote ne a tikemisele le go maka sehlabelo ka morwayi wage wa gore o mo nyaka ka matla ye ba reng ke Isaka. Phela tsotsone a di makiyeng di fo šupetsa gabutši gore tumelo yage ne yi tiyye ka matla. Tumelo ya Abhrahama le tso a di makiyeng di makiye gore Modimo a mo yamogele fote a nghanelane naye. (Bala Jakobo 2:​22, 23.) Jehova o re nyaka ka matla ka mokana ga rune—re ra le wene—o nyaka go go rufa ka mokgonone. Ka taba la tsotsone, o yye a hlohletsela bo ba ngwadiyeng Bhayibele Pawulo le Jakobo gore ba ngwale ka mošupetso wa Abhrahama. Tla re fo kwa ka mošupetso wage wa gore wo ga Maroma tema 4 le ga Jakobo tema 2. Ka mokana ga bona Pawulo le Jakobo ba bolabodiye ka dilo tsa gore re ka di tseyela gedimo ka Abhrahama.

3. Ke temanyana yifeng ya ka Bhayibeleng yo Pawulo le Jakobo ne ba bolabola ka yona?

³ Mantsu ya ma leng ga Genesi 15:6 ya gore ma bolabola ke Pawulo  le Jakobo ma re: “Abhramo a napa a ba le tumelo ga Jehova, fote Modimo a tseya Abhramo go le motho wa go loka.” Gabutšibutši mo ba bolabola ka motho wa go loka ba rela wa gore Modimo wa mo yamogela fote motho yene o hloka selabi. Ye lune, phela a yi go jabodisa ga tsona gore Modimo a tseye motho wa gore aa yenela le wa go sinya go le wa go hloka selabi! Le wene mo nkare wa di nyaka gore Modimo a go tseye o lukiye, di ya kgonega gore a make ka mokgonone. Gana byalo re nyoko tšhuta gore ke ntaba Jehova a yitseri Abhrahama ke motho wa go loka le gore rune re ka maka byang gore ba re ke rune batho ba go loka.

4. King so se parakang batho gore go sa be ba go loka?

⁴ Ga lengwalo lo Pawulo a le ngwaleleng Maroma o hlayye gore batho ka mokana ga bona baa sinya. (Marom. 3:23) Byalo, ke ntaba ba re ye mongwana le ye mongwana Modimo a ka mo tseya go le wa go loka kela a hloka selabi fote a mo yamogela? Pawulo o berekisiye Abhrahama go le mošupetso ga taba yone.

5. Ke mo go ro maka byang mo Jehova a šinya a re Abhrahama ke motho wa go loka? (Maroma 4:​2-4)

⁵ Jehova o yye a re Abhrahama ke motho wa go loka nakwela a dula ga naga ya Kanana. Ke ntaba Jehova a re Abhrahama ke motho wa go loka? Ayitsano nka taba la gore Abhrahama o yye a theetsela Molawo wa Moše? Le ka gonyana. (Marom. 4:13) Molawo wone ba wo neyye setšhaba sa Israyele ka nthago ga mengwaga ya go teya ka ku ga 400 Modimo a šele a hlayye gore Abhrahama ke motho wa go loka. Byalo, ke ntaba Modimo a re Abhrahama ke motho wa go loka? Ka gore Jehova o kwelana go baba o hlayye gore Abhrahama o lukiye ka taba la gore ne a na le tumelo.—Bala Maroma 4:​2-4.

6. Ke ntaba Jehova a re motho wa go sinya ke wa go loka?

⁶ Pawulo o yitseri mo motho a šupetsa gore o na le tumelo ga Modimo, “Modimo o mmona a lukiye ka taba la tumelo yo a nang nayo.” (Marom. 4:5) Pawulo o tokegele ka gore: “Mo Dafita a bolabola ka motho wa go jabola wa gore Modimo o mo tseya a lukiye le mo a sa berekela go loka mone, o yitseri: ‘Go jabola bo ba gore ba tshwarediwwe ga dilo tso ba di makiyeng tsa go sa sipidisane le molawo le tso ba di sinnyeng; go jabola motho wa gore Jehova aa fo dula a naganne ka dilo tso a di sinnyeng.’” (Marom. 4:​6-8; Pis. 32:​1, 2) Bo ba šupetsang gore ba na le tumelo ga Modimo, wa ba tshwarela kela go kogela tso ba di sinnyeng. O ba tshwarela tsela tsa go napa a ro sula. Batho ba mošaga wonone o ba tseya go le ba go hloka selabi fote ba lukiye ka taba la tumelo ya bona.

7. Ke ntaba re re malata ya Modimo ya ku botala ne ma lukiye?

⁷ Le mo Abhrahama, Dafita le malata ya mangwana ya Modimo ya gore maa tshepega ba ba tseya go le ba go loka mara ke mo go sa na go le batho ba go sa yenela fote go le ba go sinya. Mara ka taba la tumelo ya bona, Modimo ke mo a ba tseya go le ba go hloka so ba ka ba solang ka sona, ka matlamatla mo ba ba tshwanisa le bo ne ba sa rapele yene. (Maef. 2:12) Ga lengwalo lo Pawulo a le ngwaleleng Maroma o hlatolliye gore di nyaka re be le tumelo gore re thogo nghanelana le Modimo. Phela ke nnete ga Abhrahama le Dafita ne go le ka mokgonone fote le ga rune go fo ba ka mokgonone.

8-9. Batho ba bangwana ba yi lahliye mo di tla kaye ga taba ya tso Pawulo le Jakobo ba di ngwadiyeng fote ke ntaba?

⁸ Di tsere mengwagangwaga bo ba go yeta tsa sedumedi mahlong ba kene ba phigisana ka taba ya gore mmereko wa go ba le tumelo king le gore ke ntaba ba tshwanele ba make dilo gabutši. Baruti ba bangwana ba tšhutisa gore tso re tshwaneleng re di make gore re thogo phona, ke go fo dumela ga Morena Jeso Kreste. Di ka makega gore o šele o ba kwile ba re, “Tshepela ga Jeso  gore o thogo phona.” Baruti bone ba ka boya ba hlaya le mantsu ya Pawulo ya gore: “Modimo o mo tseya a lukiye le mo a sa berekela go loka.” (Marom. 4:6) Fote, ba bangwana ba ka hlaya le gore o ka “tiphonisa” mo o ka vakašela ga dipoleke tsa gore ba di tseya go le tsa go hlawolega tsa go tshwana le kerekeng o boye o make dilo tsa go loka. Ba ka boya ba šihlela taba ya bona ka go hlaya mantsu ya ma leng ga Jakobo 2:24 mo yi re: “Gore motho o lukiye di bonala ka tso a di makang, a di bonale ka tumelo fela.”

⁹ Ka taba la go sa tshwane ga tso ba di dumelang, ba bangwana ba go tšhutela tsa Bhayibele ne ba nagana gore Pawulo le Jakobo ba phigisana ka taba ya gore motho o tshwanele a make ying gore Modimo a thogo mo yamogela. Baruti ba re Pawulo o dumela ga taba ya gore di nyaka motho a be le tumelo fela gore Modimo a thogo mo yamogela mara Jakobo yene o dumela ga taba ya gore di nyaka motho a make dilo tsa gabutši gore Modimo a thogo mo yamogela. Phrofesa ye nngwana ya tsa di kereke yi re: “Jakobo ne a sa kwisisi gore ke ntaba Pawulo a šihlele taba gore di nyaka motho a be le tumelo fela gore a thogo ba wa go loka fote Jakobo a sanka a kwana natso tso Pawulo a di hlayang.” Mara Jehova o hlohletsele Pawulo le Jakobo gore ba ngwale tso ba di makiyeng. (2 Thim. 3:16) Byalo, a re kamake gore go na le mokgwa wa go kwagala wa go hlatolla tso ba di hlayyeng. Di nyaka re lebelele tse dingwana ga mangwalo ya ba ma ngwadiyeng gore re thogo kwisisa taba ya bona gabutši.

10. Anthe Pawulo ke mo a ra ying mo a bolabola ka go “latelela”? (Maroma 3:​21, 28) (Lebelela le sethombhe.)

¹⁰ Pawulo ke mo a bolabola ka taba yifeng mo a bolabola ka go “latelela” mo ga Maroma 3 le 4? Gabutšibutši ke mo a bolabola ka “go latelela molawo,” wa gore ke Molawo wa Moše wo ba wo neyyeng Maisrayele ku Thabeng ya Sinayi. (Bala Maroma 3:​21, 28.) Di šupa nkare ka dinako tsa bo Pawulo Makreste ya mangwana ya Majuda ne ma dumela gore ma sa na ma ya mahlong ka go latelela Molawo wa Moše. Mara, Pawulo o bolabodiye ka mošupetso wa Abhrahama gore a thogo  šihlela taba ya gore go loka mahlong ga Modimo a di yi ka “go latelela molawo.” Mara o yitseri di nyaka re be le tumelo. Tsotsone di ya re tiyisa ka taba la gore di re tšhutisa gore mo re ka ba le tumelo ga Modimo le ga Kreste a go jiki, Modimo o nyoko re yamogela.

11. Ke go “maka” dilo tsa mošaga mang ga gore Jakobo o yye a go šihlela?

¹¹ Se sengwana ke gore mo ba bolabola ka go “maka” dilo tsa gabutši mo ga Jakobo tema 2 a ba bolabole ka go “latelela molawo” ga gore go hlayye ke Pawulo. Mowa Jakobo o bolabola ka dilo tso Makreste ma di makang mo ma kene ma phela. Dilo tsone ke tsona di šupetsang gore Mokreste o na le tumelo ya go tiya ga Modimo kela awwa. Lebelela mešupetso ka mmedi yo Jakobo a yi berekisiyeng.

12. Jakobo o yye a yi hlatolla ka mokgo mang taba ya go yelana ga tumelo le go maka dilo? (Lebelela le sethombhe.)

¹² Ga mošupetso wa mathomo, Jakobo o bolabodiye ka taba ya gore di nyaka Makreste ma sa hlawolane mo ma berekisana le ba bangwana. O yye a šihlela taba yowa ka mošupetso wa monna wa gore o kwela go baba motho wa gore o ghannye mara a sa kwele go baba motho wa go tihlupegela. Jakobo o yi beyye lekgwaying gore di ka makega gore morenene ne a titseya gore yene o na le tumelo mara nje tso a di makiyeng a di šupetse gore ke mo a titshwere ka lebilibili? (Jak. 2:​1-5, 9) Ga mošupetso wa mabedi Jakobo o bolabodiye ka ye mongwana wa gore o bonne ‘mogageru wa monna kela wa mosadi wa gore aa na dikobo, kela tsa go ja’ mara a sanka dya mo kokona. Le mo motho yene a ka re yene o na le tumelo, tso a di makiyeng di fo šupetsa gore le ka gonyana aa nayo, go fo tshwana le noto. Jakobo o ngwadiye gore, “mo motho a na le tumelo mara a sa šupetsi ka tso a di makang, go fo tshwana le mo a se na tumelo.”—Jak. 2:​14-17.

13. Jakobo o re beyisele ka mokgo mang taba ya go ba le tumelo le go maka tsa gabutši? (Jakobo 2:​25, 26)

¹³ Jakobo o bolabodiye ka Rahaba go le motho  wa go šupetsa ka tso a di makang gore o na le tumelo. (Bala Jakobo 2:​25, 26.) O f’lo kwa gore go na le Jehova ke mokane a feleletsa a di bona gore ke mo a thega Maisrayele. (Još. 2:​9-11) O šupetsiye ka tso a di makang gore o na le tumelo—fote o yye a tšhireletsa banna ka babedi ba Maisrayele ba gore ne ba tl’le hlola naga ka nakwela ba nkgela ke likgu. Le mo mosadi yewa wa gore a yi Leisrayele a sa yenela, mara ne ba re le yene o lukiye go fo tshwana le Abhrahama. Mošupetso wa Rahaba wo re tšhutisa gore di nyaka re sa yi tseyi ka gonyana taba ya go šupetsa ka tso re di makang gore re na le tumelo.

14. Ke ntaba re ka re tso Pawulo le Jakobo ba di ngwadiyeng a di phigisane?

¹⁴ Byalo, re napa re di bona gore gabutšibutši Pawulo le Jakobo ne ba re hlatollela ka tumelo le go maka dilo gabutši ka mekgwa ka mmedi ya go sa tshwane. Pawulo ke mo a botsa Makreste ya Majuda gore Jehova a ka sa tsoge a ba yamogele go le ka taba la gore ba latelele Molawo wa Moše. Jakobo ke mo a šihlela taba ya gore di nyaka Makreste ka mokana ga wona ma šupetse gore ma na le tumelo ka go makela ba bangwana tsa gabutši.

15. Ke mekgwa yifeng yo re ka šupetsang gore re na le tumelo le ka tso re di makang? (Lebelela le dithombhe.)

¹⁵ Phela ga taba yowa, Jehova aa hlaye gore mo re nyaka gore a re tseye re le ba go loka di nyaka re make tsetsela Abhrahama a di makiyeng go šupetsa gore re na le tumelo. Gabutšibutši, go na le mekgwa ya go tlala ya go maka dilo gabutši ya gore re ka šupetsa gore ka nnete re na le tumelo. Re ka yamogela ba gore ba sa thoma go tla ka phutegong, ra gelepa magageru ya gore ma gayela sa go gayela ra boya ra makela mašaga ya rune tsa gabutši ka gore tsotsone ka mokana ga tsona ke dilo tsa gore Modimo wa di yamogela fote wa di rufa. (Marom. 15:7; 1 Thim. 5:​4, 8; 1 Joh. 3:18) Selo se segolo so re ka šupetsang ka sona gore re na le tumelo ke ka go tšhomayelela ba bangwana  ditaba tsa go bafala re na le matšato. (1 Thim. 4:16) Ka mokana ga rune re ka šupetsa ka tso re di makang gore re na le tumelo ya gore tso Jehova a di tshepisiyeng di nyoko makega le gore mokgwa wage wa go maka dilo ke mong wona. Fote mo re maka ka mokgonone, re ka sa kamake gore Modimo o nyoko re bala ga batho ba go loka a boya a re ke rune banghana bage.

16. King tso Abhrahama ne a di yemele ka maahlo ya makhubedu fote a ne a na le tumelo ga ying?

¹⁶ Maroma tema 4 yi šihlela taba ye nngwana ye kgolo ya gore re ka yi tšhuta ga Abhrahama ke yowa: tshepo ya tsa ku mahlong. Jehova o tshepisiye gore ka Abhrahama “ditšhaba tsa go tlala” di nyoko rufiwa. O fo nagana ka tshepo ya mayemo ya gedimo yo a Abhrahama a nang nayo! (Gen. 12:3; 15:5; 17:4; Marom. 4:17) Le mo Abhrahama a šele a na le 100 ya mengwaga ke mokane Sara a na le 90 ya wona, morwayi yela ba ba tshepisiyeng ke mo a soko bane a ba gona. Go bolabola nnete ne di sa tshepisi gore Abhrahama le Sara ba ka ba le morwayi. Ka nnete taba yone ne yi šiginya tumelo ya Abhrahama. “Ke mo a tshepa fote a na le tumelo ya gore o nyoko ba papa wa ditšhaba tsa go tlala.” (Marom. 4:​18, 19) Ye lune, phela tsetsela Abhrahama ke mo a di yemele di yye dya makega. O yye a ba papa wa Isaka, morwayi wa gore ke botala a litiye gore a be naye.—Marom. 4:​20-22.

17. Re di tšibela kaye gore le rune ba ka re bala ga batho ba go loka fote re le banghana ba Modimo?

¹⁷ Le rune Modimo a ka re yamogela a boya a re bala ga batho ba go loka fote re le banghana bage go fo tshwana le Abhrahama. Tsotsone ke tso Pawulo a di šihleleng mo a ngwala gore: “Mantsu yawa ya gore ‘o mmone a’ ke mo ba sa ma ngwalela [Abhrahama] a ntoši, ba ma ngwalele le rune. Modimo o nyoko re bona re lukiye ka taba la gore re tshepele gage, yene wa gore o tsusiye Jeso.” (Marom. 4:​23, 24) Le rune go fo tshwana le Abhrahama, di nyaka re be le tumelo re make tsa gabutši fote re sa kamake gore tso re di yemeleng ku mahlong a go jiki, di ko makega. Pawulo o yye mahlong a bolabola ka tshepo yo re nang nayo ga Maroma tema 5, ya gore re nyoko petapeta ka yona ga hlogotaba ya go latela.