1-2. (a) Jeso o yye a pasopisa malata yage ka ying? (b) Ke ntaba malata ya Jeso ma yye ma mo šiya? (Lebelela le sethombhe.)

 “PELO yona ya nyaka go maka tsa gabutši, mara mmele wa gana.” a (Mat. 26:41b) Ka mantsu yawa, Jeso ne a fo šupetsa gore wa di kwisisa gore a re ya yenela. Mara mantsu yage fote ne ma na le tsa go pasopisa tsa gore: Re kganele kgole le taba ya go titshepa ka matla. Mo Jeso a soko hlaya mantsu yane, malata yage ne ma šele ma mo tshepisiye gore ma ka sa ro mo lahla. (Mat. 26:35) Wona ne ma sa yi lahla. Mara, ne ma sa di nagane gore ma ka yakgoswa ma tapega matšhika mo di ma kgahleletsiye. Nka taba lo Jeso a yyeng a ba pasopisa ka gore: “Le sa koboleneng, ariyeneng mahlong le rapela gore le sa phiriketsege.”—Mat. 26:41a.

² Sa go babisa pelo ke gore malata yage a sanka ma dula ma hlahlamme. Mo Jeso ba mo tshwara, ayitsano ma yye ma yema naye kela ma yye ma tšhoga ke mokane ma ja fase? Ka taba la gore malata ya Jeso a sanka ma dula ma ntshiye maahlo dikwakweng, ma yye ma maka dilo tsa gore ma hlayye gore le ka tšatši la mohlolo ma ka sa tsoge ma di makiye—ma yye ma šiya Jeso.—Mat. 26:56.

3. (a) Mo re nyaka go dula re tshepega ga Jehova, ke ntaba di nyaka re kganela kgole le taba ya go titshepa ka matla? (b) Re nyoko petapeta ka ying ga hlogotaba yowa?

³ A di nyake re dulela go nagana gore re nyoko di kgona go dula re maka tsa gabutši re sa phiki ke selo. Ke nnete gore re tikemisele go sa tikisi selo sa gore se ka maka gore re jikele Jehova. Fote ka taba la gore a re ya felegelela di tlele tsa gore di ka re woka gore  re make tsa go fo tikela ku. (Marom. 5:12; 7:21-23) Phela re sa di nagana o ka kraya tsa go re woka di re tapa ke mokane ra maka tsa go sa loka. Gore re thogo dula re tshepega ga Jehova le ga Morwayi wage, di nyaka re latelele tso Jeso a re yetetsang ka tsona gore re dule re ntshiye maahlo dikwakweng ga tsa go re woka gore re feleletse re sinya. Hlogotaba yowa yi ka re gelepa gore re make ka mokgonone. Sa thoko, re nyoko lebelela gore ke ga dilo difeng mo di nyakang re tipasopa. Ke mokane re nyoko petapeta ka mokgo re ka tipasopang ga tsa go re woka. Sa mafelelo, re nyoko lebelela ka mokgo re ka dulang re tipasopa.

DULA O NTSHIYE MAAHLO DIKWAKWENG—GA DILO DIFENG?

4-5. Ke ntaba go le taba ye kgolo go tipasopa ga tsa go sinya le mo go le tse dinyananyana?

⁴ Le mo re ka sinya ka gonyana tsotsone di ka kwetlakwetlisa senghana sa rune le Jehova. Fote di ka re roma gore re ye napa re sinya ka matla.

⁵ Ka mokana ga rune mo re yitsa re gahlana le tsa go re woka gore re šinye re sinye. Ka mokana ga rune tsa go re ghula di ya re tlela mara di re ghumula ka mokgwa wa go sa tshwane, re ka sinya ka matla, ra tšhela letsogo ga mekgwa ya gore a ya yela kela wa kraya re šele re nagana go tshwana le batho ba lefase lowa. Mo re beyisa, motho ye mongwana a ka ba a le ntweng ya go lwa le tsa go mo woka gore a make bonghwahla. Ye mongwana a ka fo ba a kikirisana le taba ya go maka tsa go sa yela tsa go tshwana le go tšhokotšha kela go lebelela dithombhe tsa batho ba go sa tšwara. Fote ye mongwana a ka fo ba a hlupa ke taba ya go yakgoswa a kwata, a hlupa ke magetla le go šitega go maka tsa go loka ka taba la go tšhaba batho gore ba ko re king. Jakobo o yitseri, “ye mongwana le ye mongwana o woka ke tso yene mong a di nabelang.”—Jak. 1:14.

6. Di nyaka re tshepega ga ying?

⁶ Ayitsano o tšiba dilo tso di go wokang ga go tlala? Phela di kotsi ka matla go tseyela fase taba ya gore re šitega mo di tla kaye kela go nagana gore re tiyye ka matla re ka sa tsoge re makiye tsa go kekema. (1 Joh. 1:8) O sa lebale gore Pawulo o yitseri le bo ba gore ba “yetetsa ke moya wa go hlawolega” di ka ba phukulusa mo nkare a ba pasope. (Magal. 6:1) Di nyaka re sa titshokanyi re boye re bone mo re šitegang gona.—2 Makor. 13:5.

7. Ke kaye mo di nyakang re tipasope gona? Beyisa.

⁷ Mo re ka fo tšiba dilo tso gatlele di re wokang, di nyaka re make ying? Karakara ka matla gore o thogo hlula dilo tsone tsa go go woka! Mo re beyisa, ka dinako tsa Bhayibele selo sa gore ne go le moroba ga sona ga mapharo ya hone mutšing ne go le digheyiti tsa gona. Byalo ke mo ba di ghatiye go phala dilo ka mokana ga tsona. Go  tshwana le ka ho ga rune di nyaka re nape re ro ntsha maahlo dikwakweng ga dilo tsa gore re ya di tšiba gore re ya lelemela ga tsona gore re sa tikraye re šele re logele.—1 Makor. 9:27.

RE KA MAKA BYANG GORE RE DULE RE NTSHIYE MAAHLO DIKWAKWENG?

8-9. Morene ba bolabolang ka yene ho ga Diyema tema 7 nke a yye a kganela kgole le ying gore a sa sinyi ka matla? (Diyema 7:8, 9, 13, 14, 21)

⁸ Rune re ka tipasopa ka mokgo mang gore re sa sinyi? Lebelela so re ka se tšhutang ga mosogana ye ba bolabodiyeng ka yene ga Diyema tema 7. O makiye bonghwahla le mosadi wa nghwahla. Temanyana 22 yi re botsa gore mosogana yene o yye a šala mosadi yene nthago “ka go yakgoswa.” Mara ditemanyana tsa ku nthago di šupetsa gore o yye a maka dilo tsa go tlala ke mokane ka gonyana ka gonyana dya maka gore a sinye.

⁹ King so se makiyeng gore a sinye? Sa thoko, mo go le ka malobana “ne a tifitisanya pateng ya mo mosadi yene wa nghwahla a dulang.” Byalo a sepela thina le ntlo ya mosadi yene. (Bala Diyema 7:8, 9.) Ke mokane mo a bona mosadi yene a sanka a jika. Mara o yye a rwala hlogo ke mokane a dumela mo mosadi yene a mo khisa a boya a ro mo theetsela mo a bolabola ka dihlabelo tso a di makiyeng, di ka makega gore ke mo a maka tsotsone go fo re a tanye mosogana yene a mmone nkare ke yene motho wa go loka. (Bala Diyema 7:13, 14, 21.) Hala mosogana yewa a sa maka dilo tsowa ka mokana ga tsona tsa go šupetsa bophokophoko, phela nke a yye a kganela kgole le dilo tsowa tsa go mo woka gore a make tsa go befa fote le go sinya nke a sa sinya.

10. Motho ye mongwana lekgono a ka maka byang tsa go kekema tsa go tshwana le tso di makiyeng ke mosogana yewa?

¹⁰ Taba yo Solomoni a bolabolang ka yona yi re šupetsa tso di ka makegelang ye mongwana le ye mongwana ye go leng lelata la Jehova. A ka sinya ka matla ke mokane ka nthago a kwa nkare di f’lo makega “ka go yakgoswa.” Kela a ka fo re, “Di f’lo makega.” Ke nnete gore mo a ka fo nagana gabutši ka tso di makegiyeng o nyoko di bona gore o makiye tsa bophokophoko gore a feleletse a sinnye. Phela di ka makega gore ga tso a di kgetiyeng go na le banghana ba go maka tsa go befa, tse dingwana tso a tijabodisang ka tsona ke tsa go sa hlamatsega, o tlatsa mawoto ga dipoleke tsa gore batho ba tiputsisa diputsiso mo a le ga tsona kela mo a segelang gona ga tsa inthanete a re sa bolabola. Di ka makega gore o lisetsiye le go rapela, go bala Bhayibele, go ya megahlanong kela le mong tšhomong aa sa le beya. Go fo tshwana le mosogana ye ba bolabolang ka yene ho ga Diyema, di ka makega gore taba ya go sinya a ya makega “ka go yakgoswa.”

11. Di nyaka re kganela kgole le ying gore re sa sinyi?

¹¹ Re tšhuta ying? Di nyaka re sa kganele kgole le taba ya go sinya fela mara re kganele kgole le tso di ka makang gore re sinye. Tsowa ke tso Solomoni a di hlayyeng ka nthago ga mo a hlatolliye tso di yyeng dya makegela mosogana ye mongwana le mosadi wa nghwahla. Mo a bolabola ka mosadi yene o yitseri: “Le sa yarogele ditseleng tsage.” (Diy. 7:25) Fote o hlayye le gore: “Kganela kgole naye; o sa šutele thina le monyako wa ntlo yage.” (Diy. 5:3, 8) Eya, re tipasopa gore re sa sinyi ka go dula re kganela kgole le dilo tsa gore di ka maka gore re sinye. b Tsotsone di rela gore le mo go sa sinyege felo gore Mokreste a ka maka selo sone mara re ka sa se make mo nkare se re woka gore re šinye re make tsa go sa yi ka tsela.—Mat. 5:29, 30.

12. Jobo o yye a segelela sepheto sa mošaga mang sa go šupetsa gore aa thogathoge fote tsotsone di mo gelepiye byang gore a tipasope ga tsa gore di ka mo woka? (Jobo 31:1)

¹² Gore re thogo kganela kgole le dilo tsa gore  di ka maka gore re sinye, di nyaka re segelele sepheto sa go šupetsa gore a re thogathoge. Tsotsone ke tso Jobo a di makiyeng. O “makiye kwano le maahlo [yage]” a sanka a lebelela mosadi ye mongwana ka mokgwa wa go šupetsa gore wa mo nabela. (Bala Jobo 31:1.) Phela go fo maka tsotsone go mo gelepiye gore a sa tikraye a hlagamele ke mokane a sa tshepege ga ye a šadhiyeng naye la mathomo. Le rune re ka di kgona go kganela kgole le se sengwana le se sengwana sa gore se ka re woka.

13. Ke ntaba di nyaka re pasopa ka mokgo re naganang? (Lebelela le dithombhe.)

¹³ Di nyaka re pasope ka mokgo re naganang. (Ek. 20:17) Ba bangwana ba tseya gore mo ba fo nagana nje ba maka tsa go befa a di hlupi, a di tshwane le mo ba tlogamela ba di maka. Mara tsotsone ba di naganang a yi tsona phela. Motho wa gore o dulela go nagana ka go maka tsa go befa, o nyoko fo kwa a nabela gore a tlogamele a ye di makeng. Mo a maka ka mokgonone, o tipitsela mathatha ma le kgole naye. Ke nnete gore tsa go kekema tso re di naganang di ko fela di re vakašela. Mo tsotsone di re tlela di nyaka ka go yakgoswa re di kwale ka go nagana tsa gabutši. Mo re maka ka mokgonone, re ba re tipasopa ga taba ya go sinya ka matla ka taba la gore a re dumelele go nagana tsa go befa go mila midu ka dipelong tsa rune.—Mafil. 4:8; Makol. 3:2; Jak. 1:13-15.

14. King se sengwana sa gore se ka re gelepa gore re tipasope ga tso tsa go re woka?

¹⁴ King se sengwana sa gore re ka se maka gore re thogo tipasopa ga tsa go re woka? Di nyaka re sa kamake taba ya gore di ko dula di re berekela mo re theetsela melawo ya Jehova. Ka dinako tse dingwana di ka re thathafela go nagana le go tikwa ka mokgo Jehova a nyakang gore go be ka gona mara mo re ka karakara ka matla re ko fo kwa dipelo tsowa di kgehlemele.

15. Ke ntaba go nabela go maka tsa go loka go ka re gelepa gore re tipasope ga tsa go re woka?

¹⁵ Di nyaka re nabele go ba le mokgwa wa gabutši. Mo re ka tšhuta go ‘hloya tsa go befa, ra nyaka tsa go bafala,’ re nyoko tikemisela go maka tsa go loka ke mokane ra kganela kgole le dilo tsa gore di ka maka gore re sinye. (Amo 5:15) Mo re nabela go maka tsa go loka re nyoko ba re yemme gabutši ga taba ya tsa go re woka mo di fo re palakata.

16. Mo re dula re tshwaraganne ka go maka tsa go yelana le tso tsa Modimo, di nyoko re gelepa ka mokgo mang gore re dule re tipasopa? (Lebelela le dithombhe.)

 ¹⁶ Re ka maka byang gore re be le mokgwa wa go nabela go maka tsa go loka? Re ka di kgona go maka ka mokgonone mo re ka ya mahlong re tshwaragana ka dilo tsa gore di tiyisa taba ya rune ya go nyaka Jehova ka matla. Mo re le megahlanong ya Sekreste kela tšhomong a di lula gore go maka tsa go befa go re woke. Mara, re ba re gotetsa taba ya rune ya go nabela go jabodisa Jehova. (Mat. 28:19, 20; Maheb. 10:24, 25) Mo re bala, re tšhuta Lentsu la Modimo re boya re ghayela ka tso re di badiyeng, re tiyisa taba ya rune ya go maka tsa go loka le go napa re nyenya go maka tsa go befa. (Još. 1:8; Pis. 1:2, 3; 119:97, 101) O sa lebale gore Jeso o butsiye malata yage gore: “Ariyeneng mahlong le rapela gore le sa phiriketsege.” (Mat. 26:41) Mo re rapela Papa wa rune wa ku magedimong re ba re mo thulela lešuba la gore a re gelepe fote re tiyisa taba ya rune ya go tikemisela go mo jabodisa.—Jak. 4:8.

DULA O NTSHIYE MAAHLO DIKWAKWENG

17. Ke bothatha bofeng byo Petro ne a kikirisana nabyo?

¹⁷ Le rune re ka di kgona go hlula mekgwa ya rune ya go šupetsa go sa yenela yo re kikirisanang nayo. Mara di ka makega gore re fo ya re kene re lwa nayo mekgwa yowa nako ya go lefanyana. Tseya ka mošupetso wa Petro wa lepostola. O yye a tšhaba batho mo a šinya a phiga Jeso gararo. (Mat. 26:69-75) Di šupa nkare Petro o yye a hlula letšhogo nakwela a tšhomayela a kene a šišimele mahlong ga batho ba Sanhedrini. (Meber. 5:27-29) Mara, ka nthago ga mengwaganyana, o yye a “tšhaba bala ba go bollwa” ke mokane a yemisanyana go ja le Makreste ya gore a yi Majuda. (Magal. 2:11, 12) Taba ya Petro ya go tšhaba batho yi yye ya boya fote. Di ka makega gore ke mo yi sa napa yi tšwa ka midu.

18. King so se ka makegang mo di tla ga mekgwa ye mengwana yo re nang nayo ya go kekema?

¹⁸ Le rune re ka tikraya re le ga seyemo sa go tshwana le sosone. Ka mokgo mang? Mokgwa wa gore ne re nagana gore re wo lahliye botala di ka makega gore wo boye fote wo re woke. Mo re beyisa, mogageru ye mongwana o re: “Ke na le lesome la mengwaga ke lisetsiye go lebelela dithombhe tsa batho ba go sa tšwara ke boya ke tipotsa gore mokgwa wone wo yye. Mara mokgwa wone ne wo tshwana le phoolwane ya gore yi kotsi ka matla fote yi lalele sa gore yi ka re se voo.” Wa tšiba re ya mo thanaka ga mogageru yene ka taba la gore a sanka a lahla tewu. O di bonne  gore di nyaka a make se sengwana ka moka matšatši gore a thogo kikirisana le mokgwa wo wa go befa le gore di nyaka a make ka mokgonone lephelo lage ka mokana ga lona ho ga lefase lowa la go bola. Phela hala go se ka mosadi wage le bagolo ba phutego nke go sa fo ba ntshitshire gore a šinye a tiyelele a lwe le taba yowa ya go lebelela dithombhe tsa batho ba go sa tšwara.

19. Re ka maka byang mo nkare mokgwa wa go lelemela wo sa f’lo re gememe ya pala go wo hlula?

¹⁹ Re ka maka byang gore mokgwa wa go lelemela wa gore a re soko wo hlula re pasope gore wo sa re kutšetsele re fetsa re maka tsa go befa? Re ka latelela taba yo Jeso a re pasopisang ka yona ga tsa go re woka ya gore: “Le sa koboleneng.” Le ka nako ya mo o kwa nkare o na le matšhika, o sa lisetsi go kganela kgole le seyemo se sengwana le se sengwana sa gore se ka go tsosa fase. (1 Makor. 10:12) Dula o latelela tso di makang gore o phomelele. O “karakare ka matla” gore o dule o tipasopa ga dilo tsa gore di ka go woka.—2 Pet. 3:14.

TSO RE RUFEGANG KA TSONA MO RE DULA RE NTSHIYE MAAHLO DIKWAKWENG

20-21. (a) Re nyoko jabolela patela ya mohlobo mang mo re sa lisetsi go tipasopa ga tsa go re woka? (b) Mo re karakara ka matla gore re lwe le tsa go re woka, Jehova yene o nyoko re makela ying? (2 Makorente 4:7)

²⁰ Phela a re kamake gore mo re dula re tipasopa ga tsa go re woka di nyoko berekela runebeng. Mo re sinya, di ka makega gore re fo “tijabodisa ka dilo … tsa nako yonone” mara mo re phela ka mokgo Jehova a nyakang, a go jiki re nyoko jabola mong go jabola. (Maheb. 11:25; Pis. 19:8) Nka taba la gore o re makiye ka mokgwa wa gore re phele ka ditsela tsage. (Gen. 1:27) Tsotsone di nyoko maka gore re jabolele go ba le lekwalo la go yela fote tšatši le lengwana re ko kraya go phela go ya go yye.—1 Thim. 6:12; 2 Thim. 1:3; Juda 20, 21.

²¹ Ke nnete “mmele wa gana.” Mara tsotsone a di rele gore ke moka yi padiye ka rune. Jehova o dula a tikemisele go re neya matšhika ya re ma hlokang. (Bala 2 Makorente 4:7.) Mara, lebelela gore ke matšhika ya gore a maa tlwayelaga ya Modimo a re neyang wona. Matšhika ya gore ma tlwayelegiye—ke ya mo re karakara ka matla letšatši le letšatši gore re tipasope ga tsa go re woka—ke rune re tshwaneleng re karakare gore re be nawo. Mo re maka mmereko wa rune, re ka sa kamake gore Jehova o nyoko fetola merapelo ya rune ka go re yeketsela matšhika mo re ma hloka. (1 Makor. 10:13) Eya, mo re gelepa ke Jehova re ka sa pumutsi ga taba ya go tipasopa ga tsa go re woka.