Ke belegiwwe ka di-19 tsa May 1940 ga toropo yo ba reng ke Amioûn, hala Lebanon. Ka nthago ga mengwaganyana, ba mutši wa geru wa gore ke mo wo kwana ka matla, ba gore ke mo ba jabodiye, ba tšiba Jehova Modimo fote ba mo nyaka ka matla, ba yye ba rurela ga toropo ye nngwana yo ba reng ke Tripoli mo ba yyeng ba n’gudisela gona. Ke mo ba na le sehlano sa bana, bannyana ka bararo le bašomanyana ka babedi, go le nna lekotwana la gona. Babelegi ba ka ne ba sa nape ba di yetisa mahlong tso tsa go ghanya. Ne re hlupega ka matla ka go tšhuta Bhayibele, go ya megahlanong ya Sekreste le go gelepa ba bangwana gore ba tšibe Modimo.

Ga phutego ya rune ke mo go na le Makreste ya go tlotsiwa ya go tlalanyana. Ye mongwana wa gona ne go le Michel Aboud, wa gore ke yene ye ne a re tshwarela puku ya phutego. Ke yene a tlileng le dinnete ku Lebanon ka bo 1920, ke mo a di tšhutiye New York. Ke gopola ka mokgo ne a hlompa ka gona le ka mokgo a yyeng a gelepa batho ka babedi ba gore ba yye ba yaloga ga Sekolo sa Gilead, ke Anne le Gwen ba ga Beavor. Go yye gwa ba banghana ba rune ba bagolo. Mo go šele go fitiye mengwaga ya go tlala, ke yye ka jabola mo ke bona Anne ku United States. Ka nthagonyana, ke gahlanne le Gwen wa gore ke mo a šadhiye le Wilfred Gooch, ba gore ne ba bereka Bethele ya lekala la London, hala England.

Dihlatse ke mo di sa tlala ku Lebanon mo ke sa gola. Mara ke mo re kene re tšhomayelela ba bangwana tso ne re di tšiba tsa ka Bhayibeleng re kene re na le matšato. Ne re maka tsotsone le mo baruti ba bangwana ba kene ba re phigisa. Ke sa na ke gopola tse dingwana tso di re makegeleng.

Tšatši le lengwana, nna le sesi waka ye ba reng ke Sana ke mo re tšhomayelela ba bangwana molayetsa wa Bhayibele ga poleke ya gore yi na le dintlo tsa go tlala. Mo re kene re sa bolabola le ba mutši wo mongwana, gwa fo nyarela moruti. Go ka fo ba go na le ye a mmitsiyeng. Moruti yene o yye a thomisa go rogelela sesi. Ke mo a kwatiye, a tšhofa Sana ku ditepising ke mokane Sana a wa a kwalela. Ye mongwana o yye a fowunela maphodisa ya gore ma yye ma tla ma bona so se makegiyeng ke mokane ma maka gore Sana a kraye motho wa go mo gelepa. Ma yye ma rwala moruti yene ma ya naye maphodiseng, ma kraya gore ke mo a tshwere sethunya. Ye mogolo wa maphodisa o yye a mmutsisa gore: “Gabutšibutši ke wene ying? Ke wene moruti kela ke wene sekgohlane?”

Se sengwana so ke se gopolang gabutši ke nakwela phutego ya rune yi hira bhesi gore yi re yise re ye tšhomayela ditaba tsa go bafala ga poleke ye nngwana ya gore yi thoko. Ne re sa kwa monate go segela mo moruti ye mongwana wa gana hone a di kwelela gore re maka ying, a kutšetsela mogoba wa batho gore wo tle wo lwisane le rune. Ba yye ba re maka lešidi, ba boya ba re pora ka matlapa, ba kwaletsa papa. Ke sa gopola ke mmona a tlele madi mo sefahlegong. O yye a boyela bhesing a na le mmane, le rune ka moka ra ba šala nthago re kene re šekela. Mara nka sa tsoge ke libele tso mmane a di hlayyeng nakwela a kene a sula madi yala ku ga papa, o yitseri: “Jehova, ba tshwarele barena. A ba tšibi tso ba di makang.”

Tšatši le lengwana fote, ke mo re vakašele mašaga ga poleke yo ne re dula ga yona. Ku ga kokwane re krayye go na le moruti ye mongwana wa gore ne a tšibega ka matla. Moruti yene ke mo a di tšiba gore babelegi baka ke Dihlatse tsa Jehova. O yye a fo tobollwa nna gare ga batho bala, le mo nkene ke na le kobodi ya mengwaga. A re, “Wene, ke ntaba o sa kolobetsiwa?” Ke mmutsiye gore ke sa le ye monyana, le gore di nyaka ke tšibe dilo tsa go tlalanyana ka Bhayibele fote ke be le tumelo ya go tiya gore ke thogo kolobetsiwa. Ke mo a sa kwane le tso ke mmotsang tsona, a botsa kokwane gore ke ya dhelela.

Mara tsa mošaga wonone a re ya gahlana natso ga go tlala. Gabutšibutši, batho ba ku Lebanon ke mo ba yamogelana fote ba kwana le batho. Sosone se makiye gore re bolabole le batho ba go tlala ka Bhayibele re boye re tšhute nabo.

Mo ke sa kena sekolo, mogageru ye mongwana wa gore o sa gola wa gore o tšwa Venezuela, o yye a vakašela Lebanon. Ke mo a tla megahlanong ya rune, a feleletsa a tlwayelanne le sesi waka ye ba reng ke Wafa. Mo go-ya-go-ya, ba yye ba šadha ke  mokane ba rurela Venezuela. Wafa o yye a ngwalela papa mangwalo ya go tlala, a mo kgopela gore ka mokana ga rune re rurele Venezuela. Ke mo a re hlologele ka matla. O yye a fetsa a makiye gore re rure!

Re segele Venezuela ka 1953, ra dula Caracas ya gore ne yi le thina le mo go dulang phresidente. Ka taba la gore ne ke sa le ye monyana, ne di njabodisa mo ke bona phresidente a feta ka koloyi yage ya go tura ba kene ba mo dhrayivelela. Mara ke mo di se lula gore babelegi baka ba tlwayelane le naga ya nyuwane, mmolabolo, setšo, tsa go ja le go fisa ga poleke yone. Gabutšibutši ke mo ba sa thomisa go tlwayelana le poleke yone mo se sengwana sa go kwisa go baba se makega.

Papa o yye a thomisa go lwala. Di re makatsiye ka taba la gore ne re mo tšiba go le motho wa go tiyelela, a philegiye. Ke mo re sa gopole re mmona a lwala. Ba mmutsiye gore o na le khensa ya ka mo maleng fote ba mo maka ophareyišene. Sa go kwisa go baba ke gore o yye a hlokofala ka nthago ga beke.

A ke kgone le go hlatolla ka mokgo ne di re kwisiye go baba ka gona. Ke mo ke fo ba le 13 ya mengwaga. Ke mo re makele, re sa sa tšiba ditaba tsa rune. Di tsere nako gore mmane a yamogele gore papa aa sa šiyo. Mara re yye ra fetsa re di bonne gore re tshwanele re ye mahlong ka lephelo, fote Jehova o re gelepiye. Mo ke fetsa sekolo ku Caracas ke na le 16 ya mengwaga, ke yye ka kwa di ntšhofa gore ke pasope ba ku gaye.

Ka nako yonone, sesi Sana o yye a šadha le Rubén Araujo wa gore o yalogiye ga Sekolo sa Gilead ke mokane a boyela Venezuela. Ba kgetiye go rurela New York. Mo ba ku gaye ba nyaka ke ya yunivesithi, ke yye yunivesithing ya ku New York ka napa ke dula ga sesi. Sesi le sebara ke mo ba n’yetetsa ga tsa go tlala ga tso tsa Modimo nakwela ke dula nabo. Go tokegela gana hone, ke mo go na le magageru ya go tlala ya gore ma butšwiye ga phutego yo ne re le ga yona ya Sepaniši ya ku Brooklyn. Ba bangwana ka babedi ba gore ne ke jabodisa ke gore ke tšibana nabo ke mo go le Milton Henschel le Frederick Franz, ba gore ne ba bereka Bethele ya ku Brooklyn.

Mo mongwaga wa mathomo wa mo ke le yunivesithi ya ku New York wo šele wo le thina le go fela, ke yye ka thomisa go kamaka, ka tiputsisa gore ke maka ying ka lephelo laka. Ne ke badiye fote ke ghayele ka matla ka dihlogotaba tsa Sewokamelo tsa go bolabola ka Makreste ya gore ne ma tipeyele tso ma nyakang go di segelela. Ne ke bona ka mokgo mašupatsela le magageru ya ne ma bereka Bethele bo ne ba le phutegong ya rune ba jabodiyeng ka gona, ne ke ba nabela. Mara ne ke soko kolobetsiwa. Ke yye ka di bona gore di nyaka ke neyele lephelo laka ga Jehova. Ke yye ka tineyela ke mokane ka kolobetsiwa ka di 30 tsa March 1957.

Ka nthago ga go kolobetsiwa, ke thomisiye go nagana ka go ba mošupatsela. Ke mo ke di nyaka ka matla tsa go ba mošupatsela mara ne ke bona nkare di ka sa be lula. Ne ke nyoko di kgona byang  go phayona ka thoko nkene ke tshwere tsa yunivesithi? Nna le ba ku gaye ne re ngwalelana marifi gatleletlele ke ba botsa gore ke nyaka go lisetsa yunivesithi, ke boyele Venezuela gore ke be mošupatsela.

Ke boyele Caracas ka June 1957. Mara ne ke di bona gore seyemo sa ku gaye a se gabutši. Sekwetše ke mo se sa nape se kena gabutši. Ne nka gelepa byang mara? Ke yye ka kraya mmereko pankeng mara ka matlamatla ke mo ke tinyakela go ba mošupatsela. Ke tsona tso ne ke boyele tsona. Ne ke tikemisele go maka mebereko yowa ka mmedi. Ke fetsiye mengwaga ya go tlala ke bereka pankeng fote ke le mošupatsela. Ne go le la mathomo ke le motho wa go dula ke tshwaraganne mara ke mo ke jabodiye!

Ke yye ka jabola ka matla mo ke gahlana le mogageru wa mosadi wa go bafala ka matla ye ba reng ke Sylvia wa go tšwa Jeremane ka šadha naye, fote ke mo a mo nyaka ka matla ga Jehova. O rurele Venezuela le babelegi bage. Mo nako yi kene yi ya, re yye ra kraya bana ka babedi, morwayi wa rune Michel (Mike) le morwediya wa rune Samira. Ke yye ka thomisa le go pasopa mmane waka. O tlile a dula le rune. Seyemo se ntšhofiye gore ke lisetse go ba mošupatsela, mara a ka lisetsa go ba le matšato ga mmereko wa go tšhomayela. Nna le Sylvia ke mo re gelepa ka go phayona mo go thulega lešuba.

Bana baka ke mo ba sa na ba kena sekolo mo ke makegela ke dilo tso ke di hlayyeng mathomisong ya hlogotaba yowa. Ke ya dumela gore ne ke phela lephelo la masithisithi fote le batho ba bangwana ba gore ne ba bereka dipankeng ne ba nhlompa. Mara ne ke sa na ke nyaka batho ba ntseya go le nna lelata la Jehova. Ne ke fo dula ke nagana ka taba yowa. Nna le mosadi waka re yye ra dula fase ra bolabola ka tsa ditšheleta. Mo nka lisetsa mmereko pankeng, ne ke nyoko kraya pakete ya ditšheleta tsaka. Ke mo re se na dikoloto, byalo re yye ra di bona gore mo re ka sa hlekeletse dilo tsa go tlala, sekwetše so re nang naso se nyoko re phidisa nako ya go lefa.

Ke mo di se lula gore re make sepheto sone mara mmane le mosadi waka wa gore ke mo nyaka ka matla, ke mo ba yema naso. Ne ke nyoko ba mošupatsela fote. Ne ke jabodiye ka matla! Ke mo go bonala gore ke bakiye kaye. Re so yi kgole, ra kraya ditaba tsa gore di re šiyye re yahlamme.

Tšatši le lengwana, togotela ya rune yi re butsiye gore Sylvia o yimme. Tsotsone di re šiyye re yahlamme! Ke mo re jabodiye ka matla mara ne nkene ke nagana ka sepheto so ke se makiyeng sa  go ba mošupatsela. Nje nko ba ke sa di kgona tsa go ba mošupatsela? Re napiye re lukisa menagano le ka mokgo re tikwang ka gona gore re thogo yamogela motho yewa wa nyuwane. Nje nko kgoneng go ba mošupatsela?

Mo re fetsa go bolabodisana ka tso ne re nyaka go di segelela, re kwanne ka gore re nyoko maka tsotso ne re di polanne. Morwayi wa rune Gabriel o belegiwwe ka 1985 ka Aporele. Mara ke yye ka lisetsa mmereko pankeng ka thomisa go ba mošupatsela wa nako ka moka ka 1985 ka June. Mo nako yi kene yi ya, ke yye ka thomisa go bereka ga Komiti ya Lekala. Mara lekala ke mo le se Caracas, tsotsone ne di rela gore ke sepele 80 ya dikhilomitha gabedi kela gararo ka beke.

Ofisi ya lekala ke mo yi le toropong ya La Victoria, byalo re fetsiye ka gore re rurele La Victoria gore re be thina le Bethele. Sone ke mo go le sepheto se segolo ga rune. Ba mutši waka ke ba nyaka ka matla fote ke ba leboga ke sa fetse. Tso ba di makiyeng di n’gelepiye ka matla. Sesi Baha ne a tikemisele go pasopa mmane. Mike ne a šele a šadhiye mara Samira le Gabriel ne ba sa na ba dula gaye. Ba šiyye banghana ba bona ku Caracas mo re rurela La Victoria. Le Sylvia waka ne di nyaka a tlwayele go dula ga toropo ye nyana ka taba la gore ne re dula ga poleke ya gore batho ne ba yemayema. Ka mokana ga rune ne di nyaka re tlwayele go dula ga ntlo ye nyana. Go makegiye dilo tsa go tlala mo re tloga Caracas re rurela La Victoria.

Mara dilo di yye dya tšhentšha fote. Gabriel o yye a šadha ke mokane Samira le yene a tloga gaye. Nna le Sylvia ba yye ba re bitsa Bethele ka 2007, le lekgono lowa re sa na re jabodisa ke go bereka gona. Morwayi wa rune ye mogolo ye ba reng ke Mike ke mogolo, fote yene le mosadi wage ye ba reng ke Monica ke mašupatsela. Gabriel le yene ke mogolo, fote yene le mosadi wage ye ba reng ke Ambra ba maka mmereko wa go tšhomayela ku Italy. Samira ke mošupatsela fote o gelepa Bethele a kene a dula gaye.

Ke mo di nyaka ke make dipheto tse dikgolo lephelong laka. Mara a ke tisole. Ne nka sa tšhentšhe selo. Ke leboga ka matla dilo ka moka tso ke yyeng ka kgona go di makela Jehova. Ga mengwaga yewa ya go fela, ke di bonne gore go dula ke na le senghana sa go tiya le Jehova ke mong taba ye kgolo. A di na taba gore dipheto tso re di makang ke tse dikgolo kela ke tse dinyana, mara Jehova a ka re maka gore re bebe “batho ba bangwana ba šala ba sa kwisisi.” (Mafil. 4:6, 7) Nna le Sylvia re jabodisa ke mmereko wa go hlawolega wo re wo makang Bethele, fote re bona nkare Jehova o rufiye dipheto tsa rune ka taba la gore ke mo re sepela re kene re naganne yene.