1. Nnete ke yifeng ka magageru ya gore go sa le masogana?

LUNE magageru ya gore le sa le masogana, di tlele dilo tso le ka kgonang go di maka. Ba go tlala le na le matšhika fote le na le matšato. (Diy. 20:29) Diphutego tso le leng ga tsona di le tseyela gedimo ka matla. O ka kraya o nabela ka matla go bereka go le wene lelata ka ho phutegong. Mara mo o lebelele, o ka fo bona nkare ba bangwana ba tseya nkare o sa le ye monyana kela ba bona nkare mmereko wo mogolo wo nyoko go šita ka taba la gore a o soko napa o butšwa gabutši. Di ka makega gore go sa le wene ye monyana, mara di gona dilo tsa gore le gana byalo lowa, o ka di maka gore phutego yo o leng ga yona yi go tshepe fote yi go hlompe.

2. Re nyoko bolabola ka ying ga hlogotaba yowa?

² Ga hlogotaba yowa, re nyoko beya lihlo la ntšhotšhonono ga lephelo la Kgoši Dafita. Re nyoko boya re tikisa hala le hala ga tso di yyeng dya makega ga Asa le Jehoshafate, ba gore ka babedi ga bona ke mo go le magoši ya Juda. Banna bowa ka bararo ba yye ba tlela ke tsa go gakga lephelong, re nyoko bolabola ka tsona ra boya ra bona gore ba makiye byang, gore re thogo bona tso magageru ya gore go sa le masogana ba ka se tšhutang ga bona.

3. Bowa ba gore ba sa gola ba ka maka ying se sengwana gore ba thogo gelepa batho ba bagolo ka ho phutegong?

³ Nakwela Dafita go sa le ye monyana, o yye a tšhuta dilo tsa gore ba bangwana ke mo ba di tseyela hlogong. A re kamake gore ke mo a tlalele ka matla ga tso tsa Modimo, fote o yye a tšhuta go teya dikoša a boya a berekisa tsotsone gore a gelepe Sawulo, wa gore ke mo go le kgoši ya gore yi beyye ke Modimo. (1 Sam. 16:16, 23) Lune masogana, nje di gona dilo tsa gore le kgona go di maka tsa gore di ka gelepa bo ba gore ba šele ga gudiye ka ho phutegong?  Ba go tlala le natso. Mo re beyisa, le ka fo ba le di bonne gore bowa ba gore ba šele ba tsofele baa jabola mo le ba šupetsa gore ba ka berekisa byang dithebholete tsa bona kela dilo tse dingwana tsa elekthroniki mo ba tipalela dipuku tsa mokgahlo kela mo ba le megahlanong ya phutego. Akere lune le ya di tšiba gore dilo tsowa ba di berekisa byang, byalo bowa ba gore ba šele ba gudiye le ko ba le ba gelepiye ka matla mo le ba tšhutisa.

4. Magageru ya gore go sa le masogana ma ka tseyela ga Dafita ka go titšhutisa dilo tsa mošaga mang? (Lebelela sethombhe sa ka tawong.)

⁴ Se sengwana le se sengwana so Dafita ne a se maka ka moka matšatši ke mo se šupetsa gore o butšwiye fote wa tshepega. Mo re beyisa, nakwela go sa le mošomanyana, ke mo a sa yemele ba mo kgarametsa nkare ke yene lebhara mo a tshwanele a pasope dinku tsa papage. Mmereko wone ke mo wo le kotsi ka matla. Tšatš’e nngwana Dafita o yye a hlatollela Kgoši Sawulo a re: “Nna lelata lago ke mo ke disa dinku tsa papa, ke mokane gwa tla tawu, gwa tla le bhere, ye nngwana le ye nngwana ya kota nku ho morapeng. Ka yi latelela ka yi teya ya wela fase ke mokane ka phonisa phoolwane yone ho molomong wa yona.” (1 Sam. 17:34, 35) Dafita ke mo a tseya gore mmereko wowa wa go pasopa dinku ke wa gage, byalo a ba le lešiši ke mokane a lwela diphoolwane tsone. Mo magageru ya gore go sa le masogana ma ka maka mmereko wa wona ma sa lepoge, ma ko ba ma tseyele ga Dafita.

5. Pisalema 25:14 yi re magageru ya gore go sa le masogana ma ka maka selo sefeng sa gore ke se segolo ka matla?

⁵ Mo Dafita go sa le ye monyana, o yye a maka gore a be le senghana sa thina ka matla le Jehova. Senghana sone ke mo go le selo se segolo ka matla go feta lešiši lo Dafita ke mo a le nalo kela go ba segele sa go kgana dikoša. Dafita ke mo a tseya Jehova go le Modimo wage fote go le Monghanage, mong monghananghana. (Bala Pisalema 25:14.) Lune magageru ya gore le sa gola, selo se segolo ka matla sa gore le ka se maka ke gore le tiyise senghana sa lune le Papa wa lune wa legedimong, ka taba la tsotsone, o ka kraya le lune le makele mo le bona ba thomisa go le neya mebereko ya go tlalanyana ka ho phutegong.

6. Ba bangwana ga Dafita ke mo ba mo tseya ka mokgo mang wa gore a yi wona?

⁶ Dafita ke mo a di tšiba gore batho ba bangwana a ba mo tseye gabutši. Mo re beyisa, nakwela a re yene a ka lwa le Gholiyate, Kgoši Sawulo o yye a leketsa go mo kena matolong, a re: “Go sa le wene sešomanyana.” (1 Sam. 17:31-33) Bhuti wage yene Dafita ke mo go se botala a mo lakatsannye, a mmotsa gore aa kwi. (1 Sam. 17: 26-30) Mara Jehova ga Dafita ke mo a sa mo tseye go le motho wa gore aa butšwa kela wa gore aa kwi. Ke mo a mo tšiba gabutši ga mosogana yewa. Dafita le yene ke mo a tshepiye Monghanage Jehova gore o nyoko mo neya matšhika, ke yenene o ro napa a teya a bolaya ga Gholiyate.—1 Sam. 17:45, 48-51.

7. Taba yo Dafita a yyeng a feta ga yona yi ka go tšhutisa ying?

⁷ O ka tšhuta ying ga tso di yyeng dya makega ga Dafita? Re tšhuta gore di nyaka re lefise pelo. Di ka tseya nako gore batho ba gore ba go tšibiye o sa yangwa ba thomise go di bona gore gana byalo o gudiye. Mara, o sa kamake gore Jehova yene aa go kale ka go fo go lebelela ka ho tawong. O go tšiba gabutši fote wa di tšiba le dilo tso o ka kgonang go di maka. (1 Sam. 16:7) Tiyisa senghana sago le Modimo. Tsotsone Dafita ke mo a di maka ka go lebelela dilo tso Jehova a di makiyeng. Dilo tsone ga Dafita ke mo di mo šupetsa gore Modimo ye a di makiyeng ke wa mohlobo mang. (Pis. 8:3, 4; 139:14; Mrm. 1:20) Se sengwana so di nyakang gore o se make ke go kgopela Jehova gore a go neye matšhika. Mo re beyisa, ayitsano batho bo o kenang nabo sekolo ba fela ba go kweranya ba re ke wene Hlatse ya Jehova? Mo nkare go ka mokgonone, rapela Jehova gore a go gelepe o tiyisele. Fote o berekise dilo tso a go yeletsang ka tsona mo o kene o bala Lentsu lage, dipuku tsa rune tsa go bolabola ka dilo tsa ka Baebeleng le dividiyo. Mo Jehova a kene a go takisa ga tso di go tlelang, o ko kwa o napa o mo tshepa ka matla. Fotefote, mo batho ba bangwana ba kene ba go lebelele ke mokane ba di bona tsa gore wa mo tshepa ga Jehova, le bona ba nyoko go tshepa.

8-9. Dafita o gelepiye king gore a fo lefisa pelo gwa šinya go segela nakwela ba mmeya gore go be kgoši, fote magageru ya gore go sa le masogana ma ka tšhuta ying gage?

⁸ Bona tse dingwana tsa gore di yye dya mo ghula ga Dafita. Mo Dafita ba fetsa go mo tlotsa gore a be kgoši, o yye a yema mengwaga ya go tlala ka matla gore ba tle ba mmeye setulong gore go be kgoši ya Juda. (1 Sam. 16:13; 2 Sam. 2:3, 4) O gelepiye king gore a fo lefisa pelo? Dafita aa kgongwela mo a bona nkare dilo di ya nanankela, mara yene ke mo a beyye monagano wage ga tso a kgonang go di maka. Mo re beyisa, nakwela a kene a tšhaba a le hala polekeng ya Mafilisita, o yye a berekisa lešuba lo le yyeng la thulega la gore a lwe le manaba ya setšhaba sa Israyele. Mo a maka tsotsone, ke mo a pasopa mo Juda yi kgerang gona.—1 Sam. 27:1-12.

⁹ Magageru ya gore go sa le masogana ma ka tšhuta ying ga Dafita? Mo nkare go thulegiye mašuba ya gore o ka ma berekisa gore o gelepe magageru, ma berekise. Theetsela tso di yyeng dya makega ga mogageru ye ba reng ke Ricardo. * Ke mo go sa le ye monyana mo a thomisa go nabela go ba lephayona la nako ka moka. Mara mo bagolo ba mo pombhola, ba yye ba re a fo tšwa a yemmenyana. Ricardo aa šepisa kela go kukumusa dikana, mara o yye a napa a o maka ka matla mmereko wowa wa go tšhomayela. O re: “Wa tšiba ke ya di bona gore ke mo di nyaka ke kekemolle go gongwana. Ke mo ke hlupega ka matla ke nyaka go boyela ga motho ye mongwana le ye mongwana wa gore o šupetsiye a jabolela ditaba tso fote ke mo ke lukiselela gabutši. Go yye gwa šinya go ba le motho ye ke mo tšhutisang Baebele. Mo nkene ke tšhuta tsa go tlala, le nna beng ke yye ka kwa ke tiyelela.” Gana byalo Ricardo ke mošupatsela wa gore o tšiba ditaba tsage fote ke lelata ka phutegong.

10. Go na le sepheto se sengwana se segolo sa gore Dafita o yye a se segelela, mara o makiye ying mo a soko bane a se segelela?

¹⁰ Taba ye nngwana ke yowa ka Dafita. Nakwela yene le banna bo ne a le nabo ba kene ba tšhaba, ba yye ba šiya mitši ya bona ke mokane ba ya ntweng. Mo ba sa yye, masole ya gore ke manaba ya bona ma yye ma kutulugela mitši ya bona ke mokane ma tseya basadi le bana ma ba yisa bobhantiting. Hala Dafita go le ye mongwana,  ke mo a ka fo re ka taba la gore ke segele ga tsa go lwa dintwa, a ka fo maka polane ya go phonisa batho bowa ba gore ba ba makiye mabhantiti. Mara Dafita o yye a llela ga Jehova. Dafita o yye a kgopela moprista ye ba reng ke Abhiathare gore a mmutsisele ga Jehova gore: “Ke wo lelekise mogoba wowa wa go tsama wo sinyanya?” Jehova o yye a re Dafita a wo lelekise a boya a mo tshepisa gore o nyoko phomelela. (1 Sam. 30:7-10) O ka tšhuta ying ga taba yowa?

11. O ka maka ying mo o soko bane o segelela dispheto?

¹¹ Butsisela mo o soko segelela dipheto. Butsisa babelegi bago. Le ga bagolo ba gore ba butšwiye o ka kraya mayele ya gabutši. Jehova o kgetiye banna bowa ka taba la gore wa ba tshepa, le wene ba tshepe. Jehova o ‘neyye’ phutego banna bowa. (Maef. 4:8) Di nyoko go gelepa ka matla mo o ka yekisela tumelo ya bona le go theetsela tso di ka go hlalefisang tso ba di hlayang. Gana byalo re nyaka go bona tso re ka di tšhutang ga Kgoši Asa.

12. Kgoši Asa ke mo go le motho wa mohlobo mang nakwela ba mmeya gore go be kgoši?

¹² Nakwela Kgoši Asa go sa le mosogana, ke mo go le motho wa go tipeya fase wa gore fote o na le lešiši. Mo re beyisa, mo ba mmeya gore go be kgoši ka nthago ga papage Abija, o yye a thoma letsima la go tlosetsela medimo ya dithombhe. Fote “o butsiye Majuda gore ma nyakane le Jehova Modimo wa bokokwane wa bona fote ba mamarele Molawo le tso a di hlayang.” (2 Dikor. 14:1-7) Fotefote, nakwela Leitopiya lo ba reng ke Zera le kutulugela Juda le na le 1 000 000 ya masole, Asa o yye a šupetsa gore o hlalefiye ke mokane a kgopela Jehova gore a mo gelepe, a re: “Barena Jehova, gago a di hlupe gore bo o ba gelepang ba tlele kela a ba na matšhika. Re gelepe Jehova Modimo wa rune, ka taba la gore re tshepiye wene.” Mantsu yawa ya go natefa ma šupetsa gore Asa ke mo a di tshepa tsa gore Jehova a ka phonisa yene le batho bage. Asa ke mo a mo tshepa ga Papage wa legedimong, fote “Jehova o yye a hlula Maitopiya.”—2 Dikor. 14:8-12.

13. Go yye gwa makega ying ka Asa ka nthago, fote ke ntaba go makegiye ka mokgonone?

¹³ Le wene wa yi bona taba yowa ya gore go lwa le 1 000 000 ya masole a yi go kgana, mara Asa o yye a phomelela. Sa go tšebisa ke gore mo Asa a gahlana le ntshitshire ya go šupa nkare ke ye nyana, aa hlwa a sa mmolabodisa ga Jehova. Kgoši ya Israyele ya go ba le pelo ye phifadu ye ba reng ke Bhasha yi yye ya mo šuhlašuhla, mara  Asa a llela ga kgoši ya Siriya. Anthe o kena mošohlong! Jehova o yye a botsa moporofeta wage ye ba reng ke Hanani gore a botse Asa gore: “Akere o yye wa tisamela ka kgoši ya Siriya ke mokane wa sa tshepe Jehova Modimo wago, masole ya kgoši ya Siriya o ka sa ma tshware.” Gabutšibutši, go tlugisela ka nako yone, Asa ke mo a fo dula a le ntweng. (2 Dikor. 16:7, 9; 1 Mag. 15:32) Re tšhuta ying?

14. O ka maka byang gore o mo tshepe ga Jehova fote go ya ka so se hlayang ke 1 Thimothi 4:12, o nyoko ba byang mo o ka maka ka mokgonone?

¹⁴ Dula o tipeyye fase fote o sa lesetse go tshepa Jehova. Nakwela o kolobetsiwa, o yye wa šupetsa gore tumelo yago yi tiyye ka matla le gore ga Jehova wa mo tshepa. Fote Jehova le yene o yye a jabola a šinya a go thulela lešuba la gore o be ka mutšing wage. Gana byalo di nyaka o ye mahlong o tisamele ka Jehova. Di ka šupa di le lula go tisamela ka Jehova mo go na le dipheto tse dikgolo tso o tshwaneleng go di segelela, mara nje o tisamela ka yene le ka dinako tse dingwana? Di nyaka ga Jehova o mo tshepa ka matla mo o segelela dipheto, le mong ga dilo tsa go tshwana le tsa go tijabodisa ka tsona, mmereko wo o nyoko thewogelang ga wona le dilo tso o nyakang go di segelela lephelong! O sa tseye nkare wene beng o hlalefiye. Mara lebelela ditšhiko tsa ka ho Baebeleng tsa go yelana le seyemo sago, ke mokane o make tsotso o di kwang. (Diy. 3:5, 6) Mo o ka maka ka mokgonone, o nyoko jabodisa Jehova fote o nyoko maka gore batho ba ka ho phutegong ba go tshepe.—Bala 1 Thimothi 4:12.

15. Dikoronika tsa Bobedi 18:1-3; 19:2 di šupetsa gore Kgoši Jehošafate o kekemisiye mo a tla kaye?

¹⁵ Le wene ke wene motho, go nyoko fela go ba le ga gore wa kekemisa, go tshwana le rune ka moka. Mara o sa nape o lesetsa tsotsone di go kena matolong mo o kene o karakara gore o berekele Jehova. Bona taba ya Kgoši Jehošafate. Ke mo go le motho wa gabutši ka matla. Nakwela go sa le mosogana, “o yye a nyakana le Modimo wa papage ke mokane a latelela molawo wage.” Go tokegela gana hone, o yye a romela dindhuna gore di kene mitšing ka moka ya Juda gore di tšhutise batho ka Jehova. (2 Dikor. 17:4, 7) Jehošafate ke mo a šupetsa a nyaka go maka dilo gabutši, mara go na le go gongwana ga gore o yye a maka tsa go tšiba ke yene. O kekemisiye ga selo ka ssoši, mara Jehova o yye a romela motho wa gore o yye a mo wolola go baba. (Bala 2 Dikoronika 18:1-3; 19:2.) Re tšhuta ying ga taba yone?

16. O ka tšhuta ying ga tso di yyeng dya makega ga Rajeev?

 ¹⁶ Ho ba go wolola, yamogela fote o di berekise. Di ka makega gore o tshwana le masogana ya go tlala, tsa gore o nyoko yetisa ying mahlong di ya go šita. Di sa go kgongwetse tsotsone. Theetsela tso di yyeng dya makegela mogageru wa mosogana ye ba reng ke Rajeev. O bolabola ka nakwela go sa le mosogana, o re: “Ka mengwaga yone ke mo ke fela ke kwa nkare ke lahlegiye. Ke mo ke tshwana le ba go tlala ba gore ba sa gola, ke mo ke fo jabolela go kgana le go tijabodisa, tsa go ya megahlanong kela tšhomong ke mo ke sa nape ke kwana natso gabutši.” Rajeev o gelepiye king byalo? Taba yage ke mo yi hlupa mogolo ye mongwana, mogolo yene a tla a bolabola naye. Rajeev o re: “O n’gelepiye gore ke nagane ka ditšhiko tso di leng ga 1 Thimothi 4:8.” Rajeev o yye a tipeya fase mo ba mo wolola ke mokane a tinyakolla. O re: “Ke yye ka segelela sepheto sa gore tso tsa Modimo go nyoko ba tsona ke di yetisang mahlong.” Go felele kaye? Ho di beya ke yene mong Rayeev o re: “A gwa fela mengwaga ya go tlala ba n’wolodiye ka mokgonone, ka kwa ba re ke nna lelata ka phutegong.”

17. Bowa ba gore ba titsofalele ba re king mara mo ba bona masogana ma kene ma berekela Jehova?

¹⁷ Bowa ba gore ba tsofele ba jabola ka matla mo ba na le lune masogana ya go ‘berekisana nabo’ mo le kene le berekela Jehova! (Zef. 3:9) Ba jabola ka matla ho ba le bona le kene le karakara, le na le matšato le boya le sa tshwate mo le maka mmereko wa lune. Ba fo ngwalangwala mo ba le lebelele.—1 Joh. 2:14.

18. Diyema 27:11 yi re Jehova o fo re king mo a lebelele masogana ya ma mmerekelang?

¹⁸ Lune magageru ya gore le sa le masogana, le ka tšatši ka lloši le sa di lebaleneng tsa gore Jehova o le nyaka ka matla fote wa le tshepa. O hlayye gore ka matšatši ya mafelelo, go nyoko ba le masole ya gore go sa le masogana ya ma nyoko mmerekelang ma sa tšhofe ke motho. (Pis. 110:1-3) Wa di tšiba le yene tsa gore le mo nyaka ka matla fote le nyaka go mmerekela ka mokgo le ka kgonang. Byalo lefisela batho ba bangwana pelo, le wene mong o tilefisele pelo. Mo o ka kekemisa go gongwana, yamogela mo ba go tšhutisa le mo ba go wolola, o tseye gore ke Jehova a go makelang tsotsone. (Maheb. 12:6) Mmereko wo mongwana le wo mongwana wo ba go neyang wona, o wo make ka matšato. Sa go napa re so di feta ka moka ke gore ga se sengwana le se sengwana so o se makang, maka gore Papago wa ku legedimong a titeye sekguba ka wene.—Bala Diyema 27:11.