1-2. (a) Pawulo ke mo a le ga seyemo sa mošaga mang mo a ngwalela Maefeso lengwalo? (b) Re nyoko fetola diputsiso difeng?

 NAKWELA Pawulo wa lepostola ba mo kwalele ga ntlo ye nngwana hala Roma, ke mo a nyaka go tiyisa magagabo. Ke mo a sa kgone go ma vakašela ka nama, byalo o yye a ma ngwalela mangwalo. Le lengwana la wona o le ngwalele Maefeso gana hala ga 60 kela 61 C.E.—Maef. 1:1; 4:1.

² Ke mo go šele go fediye gana hala ga lesome la mengwaga Pawulo a fitiye hala Efeso a tšhomayela ditaba tsa go bafala a boya a tšhutisa. (Meber. 19:​1, 8-10; 20:​20, 21) Ke mo a ma nyaka ka matla ga magagabo fote a nyaka go ma gelepa gore ma dule ma tshepega ga Jehova. Mara ke ntaba a yye a ngwalela Makreste ya go tlotsiwa ka taba ya letshwifi le go khanya? Fote Makreste ka mokana ga wona ma ka tšhuta ying ga tso a di hlayyeng? Tla re bolaboleneng ka diphetolo tsa diputsiso tso.

LE TLUGIYE LETSHWIFING LE YYE GA GO KHANYA

3. Pawulo o berekisiye mantsu mafeng ga lengwalo lage la go ya ga Maefeso?

³ Pawulo o ngwalele Makreste ya Efeso gore: “Ke mo le le letshwifing mara gana byalo le ya khanya.” (Maef. 5:8) Howa, Pawulo o berekisiye lentsu la letshwifi le la go khanya go šupetsa gore Maefeso ke mo ma šele ma tšhentšhiye ka matla. Tla re boneneng gore ke ntaba Pawulo a hlayye gore Maefeso “ke mo [ma] le letshwifing.”

4. Maefeso ke mo ma le letshwifing ka mokgo mang ga tsa sedumedi?

⁴ Go ba letshwifing ga tsa sedumedi. Mo Maefeso ya gore Pawulo o ma ngwalele ma soko tšhuta nnete fote ma soko ba Makreste, ke mo go le mabhantiti ya sedumedi sa matsaka fote ma kenne ka hlogo ga tsa masalamose. Tempele ya go tšibega ka matla ya Aretemisi ke mo yi le ga mutši wo mogolo wa Efeso fote batho  ba nako yonone ke mo ba yi bala gare ga kašupa ya dilo tsa go makatsa tsa gore di makiye ke batho. Batho ba gore ke mo ba rapela gana hone ke mo ba kwana ka matla le medimo ya dithombhe. Bo ba go tšiba mmereko wa matsogo ke mo ba maka tšheleta ya go tlala ka go maka medimo ya dithombhe ya Aretemisi ba boya ba yi rekisa. (Meber. 19:​23-27) Go tokegela gana hone, mutši wone ke mo wo tšibega ka tsa masalamose.—Meber. 19:19.

5. Maefeso ke mo ma le letshwifing ka mokgo mang ga taba ya go titshwara?

⁵ Go ba letshwifing ga taba ya go titshwara. Batho ba Efeso ke mo ba sa kgone go titshwara fote ke mo ba na le tšhinghi. Ke mo ba tlwayele go kwa dilo tsa go bola hala batho ba gahlanelang gona ku mutšing le menyanyeng ya sedumedi. (Maef. 5:3) Batho ba go tlala ba go dula hone ke mo ba sa “tšebe le go tšeba,” mantsu yane gabutšibutši ma rela gore ke mo “ba kgwile bogašu.” (Maef. 4:​17-19) Mo Maefeso ma soko tšhuta gore gabutšibutši sa go bafala ke sefeng le gore sa go kekema ke sefeng, ke mo ma sa kokone ke lekwalo fote ma se na taba gore Jehova o tikwa byang ka tso ma di makang. Pawulo o makiye ke tsotsone mo a šinya a re “menagano ya bona yi letshwifing fote ba keketlela kgole le lephelo lo ba le neyyeng ke Modimo.”

6. Ke ntaba Pawulo a butsiye Maefeso gore “gana byalo le ya khanya”?

⁶ Mara Maefeso ya mangwana a maa dula ma le letshwifing. Pawulo o ngwadiye gore “gana byalo le ya khanya ka taba la gore le berekela Morena.” (Maef. 5:8) Ke mo ma šele ma maka tso di hlayang ke lentsu la Modimo la gore ke mo le tshwana le llampa la go ma yetetsa. (Pis. 119:105) Maefeso ma lisetsiye tso ne ma di maka tsa go yelana le sedumedi sa matsaka le go sa titshware gabutši. Ke mo ma ‘yekisela Modimo’ fote ma karakara gore ma rapele Modimo ma boye ma mo jabodise.—Maef. 5:1.

7. Seyemo sa rune se tshwana ka ying le sa Makreste ya go tlala ya Efeso?

⁷ Le rune mo re soko tšhuta nnete, ke mo re le letshwifing ga tsa sedumedi le ga taba ya go titshwara. Ba bangwana ba rune ke mo re maka menyanya ya go sipidisana le sedumedi sa matsaka; ba bangwana ba rune ke mo re sa titshware gabutši. Mara mo re thomisa go tšhuta ka melawo ya Jehova ya go bolabola ka dilo tsa go  wolologa le tsa go kekema, re yye ra tšhentšha maphelelo. Re thomisiye go phela ka mokgo go hlayang melawo yage ya go loka. Fote re rufegiye ka matla ka taba la tsotsone. (Jes. 48:17) Mara gana byalo re gahlana le dintshitshire tsa go sa fele. Di nyaka re kganele kgole le letshwifi lo re le šiyyeng fote ‘re ye mahlong re sepela go tshwana le bana ba go khanya.’ Re ka di maka byang tsotsone?

KGANELA KGOLE LE LETSHWIFI

8. Maefeso 5:​3-5 yi šupetsa gore ne di nyaka Maefeso ma kganele kgole le ying?

⁸ Bala Maefeso 5:​3-5. Gore Makreste ya Maefeso ma sa be letshwifing ga taba ya go titshwara, ke mo di nyaka ma ya mahlong ma gana go maka dilo tsa gore a di jabodisi Modimo. Gana mone ke mo go kena bonghwahla le go bolabola tsa go ranya. Pawulo o guputsiye Maefeso gore ne di nyaka ma kganela kgole le dilo tsa mošaga wone mo nkare ma nyaka go kena “Mmušong wa Kreste le wa Modimo.”

9. Ke ntaba di nyaka re pasope dilo tsa gore di ka tšhoga di makiye gore re sa titshware gabutši?

⁹ Le rune di nyaka re ye mahlong re lwa le taba ya gore re sa tikraye re “maka dilo tsa gore di makediwa letshwifing.” (Maef. 5:11) Ke nnete gore mo motho a dulela go lebelela, go theetsela kela go bolabola ka dilo tsa gore a dya yela, mong dithila, di ba lula gore a make dilo tsa go tšwa pateng. (Gen. 3:6; Jak. 1:​14, 15) Ga naga ye nngwana, magageru ya go tlalanyana ma yye ma thomisa senghananyana sa mohlobo wa sona ka go handahanda ho ga inthanete. Mathomisong, ba go tlala mo ba kena gana hone ke mo ba bolabola ka tso tsa Modimo. Mara mo nako yi kene yi ya, ditaba tsa bona di thomisiye go kekema. Ga go tlala ke mo ba šele ba bolabola ka tsa mapaying. Ka nthago, ba go tlalanyana ba yitseri taba yono ya gore ke mo ba bolabola ka dilo tsa go sa yela yi šinnye yi ba makisa bonghwahla.

10. Sathane o maka ying mo a liketsa go re tshokanya? (Maefeso 5:6)

¹⁰ Lefase lowa la Sathane le liketsa go re tshokanya, gore re bone nkare Jehova o yi lahliye ga tso a reng di tšwile pateng fote a dya yela. (2 Pet. 2:19) Tsowa a di re makatse! Mathayithayi ya mangwana ya gore ke botala Diyabolo a ma berekisa ke go kwalakwala nnete gore batho ba sa bone gore sa gabutši le sa gore a yi sa gabutši ke sefeng. (Jes. 5:20; 2 Makor. 4:4) A di makatse gore dimuvi tsa go tlala, ditori tsa ho TV le diwepsayiti di yetisa mahlong dilo tsa gore a di sipidisane le melawo ya Jehova ya go loka! Sathane o liketsa go maka gore re tseye nkare a go na bothatha mo motho a maka dilo tsa go sa yela a boya a phela lephelo la go tšiba ke yene, o re gwa jabodisa fote go ka sa re kwaletse.—Bala Maefeso 5:6.

11. Tso di makegeleng Angela di šupetsa ka ying gore di nyaka re latelele tsa go re hlalefisa tso di leng ga Maefeso 5:7? (Lebelela le sethombhe.)

¹¹ Sathane o nyaka re nghanelana le batho ba gore ba nyoko maka gore di re thathafele go phela ka melawo ya Jehova. Pawulo o tšhofiye ke tsotsone mo a hlohletsela Maefeso a re: “Le sa di make nabo dilo tsone,” ke mo a ra bo ba gore ba tlwayele go maka dilo tsa go sa loka mahlong ga Modimo. (Maef. 5:7) Di nyaka re sa lebale gore go nghanelana le motho a di fo rela go fokatsa naye le duli thina le thina. Di rela le bo re fokatsang nabo inthaneteng, fote yone kotsi Maefeso ya ku botala a maa gahlana nayo. Angela, a wa gore o dula Asia, o di bonne gore tso tsa go bolabodisana le batho ka inthanete di ka ba kotsi. O re: “Go ka ba molabo, di fo ya di kene di tšhentšha ka mokgo o naganang. Ke krayye di sa sa nhlupa go ‘nghanelana’ le batho ba gore a ba yisi felo ka ditšhiko tsa ka Bhayibeleng. Ka gonyana ka gonyana, ke thomisiye go nagana gore maphelelo ya gore a ma jabodisi  Jehova a ma na bothatha.” Re leboga gore bagolo ba yye ba gelepa Angela gore a potolle ga gore go potegiye. O re: “Gana byalo ke tlalele ka matla ka mo ga tsa Modimo, ga tsa go bolabodisana le batho ka inthanete ke fo fela ke sikela.”

12. Re ka gelepa king gore re ngangarele melawo ya Jehova ga taba ya tsa go loka le tsa go sa loka?

¹² Di nyaka re lwisane le monagano wa lefase lowa wa gore go sa titshware gabutši a yi selo sa go hlupa. Re ya di tšiba gore a yi tsona. (Maef. 4:​19, 20) Di nyaka re tiputsise gore: ‘Ayitsano ke liketsa ka matla gore mo nkare a go hlokege, ke sa fo tikraya ke fokatsa le batho ba gore ke bereka nabo, ba gore ke kena nabo ka tlelaseng kela ba bangwana ba gore a ba hlomphe melawo ya Jehova ya go loka? Ayitsano ke latelela melawo ya Jehova nkene ke šišimele le mo ba bangwana ba ka fo re ke tseya nkare nna ke nna?’ Le ka ho phutegong ya Sekreste, di ka nyaka gore re kgete gabutši batho bo re nghanelanang nabo, ka mokgo go hlayang 2 Thimothi 2:​20-22. Wa tšiba go na le batho ba bangwana ba gore ba ka sa re gelepe gore re dule re tshepega mo re kene re berekela Jehova, a di nyake re yi lebala taba yone.

LE SEPELE “GO TSHWANA LE BANA BA GO KHANYA”

13. Go ya mahlong re sepela “go tshwana le bana ba go khanya” di ra gore king? (Maefeso 5:​7-9)

¹³ Pawulo o hlohletsele Makreste ya Maefeso gore ma ye mahlong ma gana letshwifi fote ma ‘ye mahlong ma sepela go tshwana le bana ba go khanya.’ (Bala Maefeso 5:​7-9.) Di ra gore king tsotsone? Di fo rela gore ka moka nako re titshware ka mokgwa wa go šupetsa gore ke rune Makreste ya nnete. Mokgwa wo mongwana wa go maka tsowa ke gore re bale Bhayibele gabutši re boye re yi kwisise, re bale le dikgatiso tsa rune tsa go yedisa ditaba tso di leng ka ho Bhayibeleng. Di nyaka re sa wo tseye ka gonyana mošupetso wa Jeso Kreste le tso ne a di tšhutisa, yene wa gore ke “go khanya ga lefase.”—Joh. 8:12; Diy. 6:23.

14. Moya wa go hlawolega wo ka re gelepa byang?

¹⁴ Moya wa go hlawolega wa Modimo le wona wa nyakega gore wo re gelepe gore re thogo ya mahlong re titshwara “go tshwana le bana ba go khanya.” Ke ntaba? Ka gore go ro ba mong letogo go dula re yediye ga lefase lowa la batho ba go maka tsa go fo tikela ku.  (1 Mathes. 4:​3-5, 7, 8) Moya wa go hlawolega wo ka re gelepa go lwisana le ka mokgo batho ba ho lefaseng ba naganang ka gona ba gore a ba tseye dilo go tshwana le Modimo. Fote moya wa go hlawolega wo ka re gelepa gore re make mehlobo ka mokana ga yona ya “dilo tsa gabutši fote re make dilo tsa go loka.”—Maef. 5:9.

15. Re ka wo kraya byang moya wa go hlawolega? (Maefeso 5:​19, 20)

¹⁵ Mokgwa wo mongwana wa gore re kraye moya wa go hlawolega ke gore re wo rapelele. Jeso o yitseri Jehova o nyoko “neya bo ba mo kgopelang moya wa go hlawolega.” (Luka 11:13) Fote mo re thanaka Jehova re le ggoši megahlanong ya Sekreste, re kraya le moya wa go hlawolega. (Bala Maefeso 5:​19, 20.) Dilo tsa gabutši tso moya wa go hlawolega wa Modimo wo re hlohletselang ka tsona di nyoko re gelepa gore re phele ka mokgwa wa gore wo jabodisa Modimo.

16. Re ka gelepa king gore re segelele dipheto tsa go šupetsa gore re hlalefiye? (Maefeso 5:​10, 17)

¹⁶ Mo re tshwanele re segelele dipheto tse dikgolo, di nyaka re kwisise gore king “tso Jehova a di nyakang” ke mokane re make tsa go kwana natso. (Bala Maefeso 5:​10, 17.) Mo re kraya ditšhiko tsa ka Bhayibeleng tsa gore di ya bereka ga seyemo sa rune, re ba re nyaka go tšiba gore Modimo o yi tseya byang taba yone. Ke mokane mo re berekisa ditšhiko tsage, re ko kgoneng go segelela dipheto tsa gabutši.

17. Re ka maka byang gore re thogo berekisa nako ya rune gabutši? (Maefeso 5:​15, 16) (Lebelela le sethombhe.)

¹⁷ Fote Pawulo o butsiye Makretse ya Efeso gore ma berekise nako ya wona gabutši. (Bala Maefeso 5:​15, 16.) Ye “wa pelo ye phifadu,” lona lenaba la rune lo ba reng ke Sathane, o nyaka gore re dule re tshwaraganne re kene re lelekisana le dilo tsa lefase lowa gore re sa be le nako ya go berekela Modimo wa rune. (1 Joh. 5:19) Mokreste a ka thomisa go kraya ka ku mahlong a beyye tšheleta, sekolo kela mmereko, a sa yi kene ya go nyakela mašuba ya gore a thogo berekela Jehova. Gwa ka makega ka mokgonone, di ka šupetsa gore lefase lowa le mo fukudiye. Ke nnete gore dilo tsowa ka botsona a dya sinya, mara a di nyake o kraya re beyye tsona ka  ku mathomisong lephelong la rune. Gore re thogo sepela go tshwana le “bana ba go khanya,” di nyaka re ‘berekise nako ya rune gabutši,’ re kene re lebelele tso ka nnetennete di tshwaneleng go yeta mahlong.

18. Donald o makiye ying gore a berekise nako yage gabutši?

¹⁸ Nyakela mašuba ya gore o yeketse tso o di makelang Jehova. Ke tso di makiyeng ke Donald, wa gore o dula Afrikha Borwa. O re: “Ke lebelele seyemo saka, ka rapela Jehova di mpaba gore a n’gelepe gore ke karakare ka matla tšhomong. Ke rapele gore ke kraye mmereko wa gore wo nyoko maka gore ke be le nako ya go tlala ya go tšhomayela. Jehova o n’gelepiye gore ke kraye mmereko wa gabutši. Nna le mosadi waka re thomisiye go maka mmereko wa nako ka moka re le ggoši.”

19. Re ka maka byang gore re dule re sepela “go tshwana le bana ba go khanya”?

¹⁹ Lengwalo lo Pawulo a le ngwaleleng Maefeso le ma gelepiye gore ma dule ma ngangarele pata ya Sekreste. Tso a ba yetetsiyeng ka tsona a hlohletsela ke moya, le rune di ka re gelepa. Re di bonne gore di ka re gelepa gore re kgete gabutši gore re tijabodisa ka ying le gore re nghanelana le bomang. Di ka re hlohletsela gore re be le letheto la go dula re bala Bhayibele gore go khanya ga nnete go ye mahlong go re yetetsa ga dilo ka mokana ga tsona tso re di makang. Fote lengwalo lo le šihlela gore moya wa go hlawolega wa nyakega, ke wona wa gore wo ka maka gore re be le mekgwa ya gabutši. Go berekisa tso Pawulo a di ngwadiyeng go ka re gelepa gore re segelele dipheto tsa gabutši tsa gore di sipidisana le mokgwa wa Jehova wa go nagana. Mo re maka dilo tsowa, re nyoko kganela kgole le letshwifi la lefase lowa, ra dula ga go khanya!