1-2. Majuda ya ne ma le Bhabhilona ne ma tshwanele ma make sepheto sefeng se segolo? (Ezera 1:2-4)

 LENTSU le tšwile! Majuda ya gore ma fetsiye gana hala ga 70 ya mengwaga ma le bobhantiting Bhabhilona, ne ma lukulugiye gore ma ka boyela gaye, Israyele. (Bala Ezera 1:2-4.) Di fo ba lekgwaying gore ke Jehova ye a makiyeng gore di kgonege tsotsone. Ke ntaba re reyane? Bhabhilona ne yi sa tšibege ka go lokolla mabhantiti. (Jes. 14:4, 17) Mara Bhabhilona ba yi hludiye, fote ye a lawolang wa nyuwane o butsiye Majuda gore ma ka tloga hone nageng. Byalo, tsotsone ne di nyaka gore Lejuda le lengwana le le lengwana, ka matlamatla dihlogo tsa mitši ne di tshwanele di segelele sepheto sa gore: ba tloge Bhabhilona kela ba fo tidulela. Phela sone ne go sa fo ba sepheto sa go kgana. Ke ntaba mara?

² Ba go tlala ne ba šele ba tsofele ka matla gore ba ka sepela leyeto lone la go lefa. Fote ka taba la gore Majuda ya go tlala ba ma belegele Bhabhilona, ne ma fo tšiba gore gana hone ke gaye. Bona ne ba tseya Israyele go le naga ya bokokwane ba bona. Ne di šupetsa nkare Majuda ya mangwana ne ma ghannye gana hone Bhabhilona, byalo ne di ka sa be lula gore ma šiye magaye ya wona ya mabešebeše kela dibhizinisi tsa wona ke mokane ma phanakele ma ye ga naga ya gore a ma yi tlwayela.

3. Majuda ya gore ma boyele Israyele, Jehova ne a nyoko ma rufa ka mokgo mang?

³ Majuda ya go tshepega ne ma di tšiba gore go boyela Israyele di nyoko ba berekela ka matla go phala selo se sengwana le se sengwana so ba ka tikonang sona. Selo se segolo so ne ba nyoko ba rufa ka sona ke morapelo wa bona. Le mo yi le gore ne go na le ditempele tsa go teya ka ku ga 50 tsa batho ba gore a ba rapele Modimo ku Bhabhilona, ke mo go se na le mong tempele ka yyoši ya Jehova ga mutši wone. Ke mo go se na aletare yo Maisrayele ne ma ka makela dihlabelo ga yona ka mokgo go hlayyeng Molawo wa Moše, fote ke mo go se na maprista ya gore ma ka maka dihlabelo tsone. Go tokegela gana hone, mutši wone ne wo tlele ka batho ba gore ba  rapela medimo ya matsaka go phala bo ba gore ne ba hlompa Jehova kela melawo yage. Byalo, dikitikiti tsa Majuda ya gore ga Jehova ma mo nyaka ka matla ne ma jagele go boyela nageng ya wona ga gore ma ka tsosa morapelo wa go yela.

4. Jehova o tshepisiye Majuda ya gore ma boyela Israyele gore o nyoko ma gelepa ka mokgo mang?

⁴ Leyeto lo la go baba la go tloga Bhabhilona go segela Israyele ne le nyoko tseya gana hala ga kanne ya dikgwedi, mara Jehova o tshepisiye gore se sengwana le se sengwana sa gore se ka ba šitisa mo ba kene ba le leyetong, o nyoko se ragela ku kgole. Jesaya o ngwadiye gore: “Kgoraneng pata ya Jehova! Makaneng pata ye kgolo ga gore go na le kgwakgwa le makela Modimo wa rune. . . . Di nyaka ga gore ke makgwakgwa go be kgaliki, fote ga gore ke dighindlighindli go be moyedi.” (Jes. 40:3, 4) O fo nagana ka taba yowa: pata ye kgolo ya gore yi bhukulela ga gore ke kgwakgwa, moyeding wa gore wa sepelega. Ye lune, ne ba nyoko jabolela go sepela ga pata yone! Phela ne di nyoko ba lula gore ba sepele ga pata ye kgolo ya gore yi wolologiye go phala mo ba kalama ba phologa dithaba, ga gore gwa rotoga kela meyedi. Ne yi nyoko yakgoswa yi ba segetsa.

5. Pata ye kgolo ya go fo tshwanisela ya gore yi gare ga Bhabhilona le Israyele ba yi neyye lebitso lefeng?

⁵ Lekgono, dipata tse dikgolo tsa go tlala di tšibega ka mabitso kela dinombhoro. Pata ye kgolo ya go fo tshwanisela yo Jesaya a ngwadiyeng ka yona le yona yi na le lebitso. Re bala gore: “Pata ye kgolo yi nyoko ba gona, eya, pata yo ba reng ke Pata ya go Hlawolega. Wa go sa yela a ka sa sepele ga yona.” (Jes. 35:8) Taba yo ba yi tshepisiyeng Maisrayele ku botala ne yi rela ying ga wona? Fote yi rela ying ga rune lekgono?

6. Ke ntaba ba re pata yowa ke ya go hlawolega?

⁶ “Pata ya go Hlawolega”—a yi go bafala ga lona lebitso lone la pata ye kgolo! Ke ntaba ne ba re pata yowa ke ya go hlawolega? Ka taba la gore ku Israyele ne ba ka sa dumelele gore go dule “wa go sa yela”—go leng Lejuda le lengwana le lengwana la gore le maka tsa go sa hlamatsega, le rapela medimo ya dithombhe kela la gore le sinya ka matla. Ne di nyaka gore Majuda ya gore ma boyele nthago ma be “batho ba go hlawolega” ga Modimo wa bona. (Dot. 7:6) Mara, tsotsone ne di sa rele gore bo ba tlugiyeng Bhabhilona ne di sa nyake ba tšhentšha se sengwana gore ba thogo jabodisa Jehova.

7. Ke dilo difeng tso ne di nyaka Majuda ya mangwana ma di make? Beyisa.

⁷ Re šele re bolabodiye ku nthago gore Majuda ya go tlala ba ma belegele Bhabhilona, di relang gore ne ma tlwayele ka mokgo Mabhabhilona ma tseyang dilo ka gona fote ma tlwayele le melawo ya gona. Ka nthago ga mengwagangwaga, Ezera o di bonne gore Majuda ya mangwana ya mathomo ya gore ma boyele Israyele ma thomisiye go tseyana le basadi ba gore a ba rapele Modimo. (Ek. 34:15, 16; Eze. 9:1, 2) Fote ka nthago, Ndhuna yo ba reng ke Nehemiya yi yye ya makala ka matla mo yi kraya gore bana ba gore ba ba belegele Israyele a ba soko tšhuta mmolabolo wa Sejuda. (Dot. 6:6, 7; Neh. 13:23, 24) Mara bana bone ba nyoko mo nyaka ka mokgo mang ga Jehova ba boya ba mmerekela mo ba sa di kgone go bolabola Seheberu le go se kwisisa—go leng mmolabolo wo Lentsu la Modimo ba le ngwadiyeng ka wona? (Eze. 10:3, 44) Byalo, ne di nyaka gore Majuda yane ma tšhentšhe ka matla, mara ne di ko ba lula ka matla ga bona gore ba tšhentšhe mo ba le Israyele ga gore morapelo wa go yela ba yye ba wo tsosa fote.—Neh. 8:8, 9.

8. Ke ntaba dilo tso di makegiyeng botala di re jabodisa lekgono? (Lebelela sethombhe sa ka tawong.)

⁸ ‘Ka mokana ga tsona di ya jabodisa,’ ba bangwana ba ka fo nagana gore, ‘mara ayitsano tso di makegeleng Majuda ku botala di bolabola se sengwana ga rune lekgono?’ Nnete di bolabola se sengwana ka taba la gore tso re di makang re ka di tshwanisa le go sepela ga “Pata ya go Hlawolega.” Le mo re le ba go tlotsiwa kela ba “dinku tse  dingwana,” di nyaka re dule re le ga “Pata ya go Hlawolega” ka taba la gore yi nyoko re gelepa gore re dule re berekela Jehova gana byalo le ku mahlong mo Mmušo wa Modimo wo leya tsa go bafala ho lefaseng. b (Joh. 10:16) Go tlugisela ka 1919 C.E., dimiliyoni tsa banna, basadi le bana di lisetsiye Bhabhilona ye Mogolo go leng mmušo wa lefase ka mokana ga lona wa dikereke tsa matsaka ke mokane ba thomisa go sepela ga pata ya go tshwanisela. Re ka fo re le wene o gare ga bona. Le mo batho ba thomisiye go sepela ga pata yone 100 ya mengwaga ya go fela mara ba bangwana ba thomisiye go lukiselela pata yowa mong botalatala.

9. Jesaya 57:14, yi re ba wo makiye ka mokgo mang mmereko wa go kgora “Pata ya go Hlawolega”?

⁹ Jehova o makiye gore go sa be le selo sa go šitisa Majuda ya gore ne ma tloga Bhabhilona. (Bala Jesaya 57:14.) Byalo, re re king ka “Pata ya go Hlawolega” ya dinako tsa gana byalo? Dikitikiti tsa mengwaga go soko segela 1919, Jehova o berekisiye banna ba gore ne ba mo hlompa gore ba gelepe ka go kgora pata ya go tšwa Bhabhilona ye Mogolo. (Tshwanisa le Jesaya 40:3.) Ba yye ba maka mmereko wa gore di thogo ba lula ga batho ba dipelo tsa go bafala gore ba tloge ga dikereke tsa matsaka, ke mokane ba rapele Jehova ba na le batho bage ga morapelo wa go yela wa gore ba wo tsusiye fote. Ga mmereko wo wa go “kgora pata” go kena le ying? Lebelela wo mongwana mmereko wa go kgora pata wa gore ba wo makiye.

10-11. Taba ya go phrintha le go hlatolla Bhayibele yi tšhediye letsogo ka mokgo mang gore go thogo sabalala nnete ya Bhayibele? (Lebelela sethombhe.)

¹⁰ Go phrintha. Phela go segela gana hala ga mengwaga ya bo 1450, Bhayibele ke mo ba yi kopolla ka letsogo. Mmereko wone wo yye wa tseya nako ya go lefa, Dibhayibele ke mo di sa krayege lula fote di tura ka matla. Mara mo ba šele ba berekisa motšhini wa go phrintha gore ba thogo maka Dibhayibele, ne di le lula go maka tsa go tlala ba boya ba di sabalatsa bathong.

¹¹ Go hlatolla. Go fitiye mengwagangwaga Bhayibele yi kene yi krayega ka mmolabolo wa Selatini fela go leng mmolabolo wa gore ne wo kwisisa ke batho ba gore ba tšhutegiye. Mo taba ya go phrintha yi šele yi tlwayelega, banna ba gore ga Modimo baa mo hlompa ba yye ba karakara ka matla gore ba hlatolle Bhayibele ka mebolabolo ya go tlala yo batho ba yi bolabolang. Byalo, bo ba balang Bhayibele ba ko thogo lebelela gore di fapana mo di tla kaye tso ba di tšhutisiyeng ke baruti le tso Bhayibele yi di tšhutisang.

12-13. Re beyisele gore ku botala gana hala ga bo 1835 bo ba go tšhuta Bhayibele ba thomisiye ka mokgo mang go wunyulla matsaka ya dikereke di ma tšhutisang.

¹² Dikgatiso tsa go gelepa go tšhuta Bhayibele. Bo ba go tšhuta Bhayibele ba tšhutiye dilo tsa gabutši ka matla mo ba bala ka Lentsung la Modimo. Fote baruti ba yye ba kwata ka matla mo bo ba go tšhuta Bhayibele ba thomisa go botsa ba bangwana ka tso ba di tšhutiyeng. Mo re beyisa, ku botala gana hala ga bo 1835, ba go tlala bo ba dipelo tsa go bafala ba yye ba thomisa go sipidisa diphephane tsa gore di ma ntshela lekgwaying matsaka ya ma tšhutisang ke dikereke.

¹³ Gana hala ga bo 1835, morene mongwana wa go hlompa Modimo ye ba reng ke Henry Grew o yye a sipidisa sephephane sa go bolabola ka seyemo sa bo ba kgwileng. Ga sephephane sone, o yye a šupetsa ka Mangwalo gore go phela go ya go yye re go neya ke Modimo, a yi selo so ka mokana ga rune re belegiwang re le naso go ya ka mokgo ba dikereke tsa go tlala ba tšhutisang. Ka 1837 morene mongwana ye ba reng ke George Storrs o yye a kraya sephephane a kalamme setimela. O yye a se bala ke mokane a sa kamake gore yowa ke mong yona nnete. O yye a fetsa ka gore a botse ba bangwana so a se tšhutiyeng. Ka 1842 o yye a tšhutisa batho ka dihlogotaba tsa go lategetsana tsa gore di jabodisa ka matla tsa gore, “Baa Butsisa—Ayitsano Batho ba go sa Loka ba Phela go ya Yye?” Nnete tso George Storrs a di ngwadiyeng  di yye dya hlohletsela morene mongwana ye ba reng ke Charles Taze Russell.

14. Mogageru Russell le bo a berekisanang nabo ba berekele ke mekgwa yifeng ga pata yo ba ba kgoreleng yona ku botala ga tso tsa Modimo? (Lebelela sethombhe.)

¹⁴ Mogageru Russell le bo a berekisanang nabo ba berekele ke mekgwa yifeng ga pata yo ba ba kgoreleng yona ku botala ga tso tsa Modimo? Mo ba kene ba tšhuta, ke mo ba lebelela dipuku tsa go hlatolla mantsu ya ka Bhayibeleng le dihlatollo tsa mohlobohlobo tsa Bhayibele tsa gore di makiwwe ba soko bane ba thomisa mmereko wa bona. Fote tso di yyeng dya nyakolla ke banna ba go tshwana le Henry Grew, George Storrs le ba bangwana di yye dya ba berekela ka matla. Mogageru Russell le bo a berekisanang nabo ba yye ba tšhela letsogo ga taba ya go kgora pata ga tso tsa Modimo ka go maka gore go be le dipuku tsa go tlala le diphephane tsa gore di bolabola ka tso Bhayibele yi di hlayang.

15. Ke dilo difeng tso di yyeng dya makega ka 1919?

¹⁵ Ka 1919, Bhabhilona ye Mogolo o yye a sa tshware batho ba Modimo gabutši. Ka mongwaga wonone, “lelata la go tshepega la gore fote le hlalefiye” le yye la thomisa go bereka ka matla gore bo ba gore baa tshepega ba thomise go sepela ga “pata ya go hlawolega.” (Mat. 24:45-47) Mmereko wo ba bangwana ba wo makiyeng ku botala gore ba lukise pata yone wo gelepiye batho ba gore ba thomisiye go sepela ga pata ye kgolo gore ba tšhute tsa go tlala ka Jehova le ka tso a tikemiseleng go di maka. (Diy. 4:18) Fote ba ka maka gore maphelelo ya bona ma sipidisane le tso Jehova a di nyakang. Jehova aa yemela gore batho bage ba tšhentšhe ka nako ka yyoši. Mara o fo ya a kene a re yedisa ka gonyana ka gonyana. (Lebelela lebhokisi la gore, “ Jehova o Dula a Yedisa Batho Bage.”) Phela ka mokana ga rune di nyoko re jabodisa ka matla mo šele re kgona go jabodisa Modimo wa rune ka se sengwana le se sengwana so re se makang!—Makol. 1:10.

16. Go tlugisela ka 1919 “pata ya go hlawolega” ba yye ba yi lukisa ka mokgo mang? (Jesaya 48:17; 60:17)

¹⁶ Pata ye nngwana le ye nngwana yi nyaka go fela yi lukisiwa. Go tlugisela ka 1919, bo ba go  bereka ga “pata ya go hlawolega” ba yye mahlong ba gelepa batho ba go tlala gore ba khwanyudise ga Bhabhilona ye Mogolo. Lelata la go tshepega la gore fote le hlalefiye la gore a yi botala ba le hlawodiye le kenne fase ke mokane ka 1921 ba yye ba ntsha dikgatiso tsa go tšhuta Bhayibele tsa gore ba di makele go gelepa bo ba gore ba thomisa go tšhuta nnete ya Bhayibele. Kgatiso ya The Harp of God yi feleletsiye yi na le ga na hala ga kobodi ya dimiliyoni ya dikgatiso ka 36 ya mebolabolo fote ba go tlala ba yye ba tikotela nnete ga puku yone. Phela a yi botala re kraye puku ya nyuwane ya gore re berekisa yona go tšhutisa batho Bhayibele ya Tikwise ka Lephelo go ya go Yye! Ka dinako tso tsa mafelelo, Jehova o berekisa mokgahlo wage gore wo re yetetse ka Lentsu Lage gore le re gelepe ka mokana ga rune gore re thogo sepela ga “pata ya go hlawolega.”—Bala Jesaya 48:17; 60:17.

17-18. Anthe “pata ya go hlawolega” yi ya kaye?

¹⁷ Re ka fo tseya gore mo motho a yamogela go tšhuta Bhayibele, o thulegele ke lešuba la gore a sepele ga “pata ya go hlawolega.” Ba bangwana ba sepela ho ga yona tsa senakonyana ke mokane ba lisetsa go sepela ga pata ye kgolo. Hala ba bangwana ba tikemisele go fo sepela mo ga yona go segela mo ba yang gona. Anthe ba ya kaye?

¹⁸ Bo ba nang le tshepo ya go ye phela legedimong, “pata ya go hlawolega” yi ba yisa “pharadeyising ya Modimo” ku legedimong. (Kut. 2:7) Bo ba nang le tshepo ya go phela ho lefaseng, pata yone ye kgolo yi ba yisa ga lephelo la gore le yenele ka nthago ga 1000 ya mengwaga. Mo nkare o kene o sepela ga pata ye kgolo lekgono, o sa sologe. Ye na, o sa ro yi lisetsa, sepela ga yona go segela o kena ga lefase la nyuwane! Re nabela nkare le ka “sepela gabutši.”