1. Ke seyemo sefeng sa go thathafa so Jehowaši, Uziya le Josiya ba yyeng ba gahlana naso?

 NE O ko tikwa byang hala o yye wa ba kgoši ya batho ba Modimo nakwela o sa le ye monyana? Ne o nyoko ma berekisa ka mokgo mang matšhika yago ya go lawola? Bhayibele yi re botsa ka ba go tlala ba gore ba yye ba ba magoši ya Juda go sa le ba banyana. Mo re beyisa, Jehowaši ke mo a na le 7 ya mengwaga, Uziya yene a na le 16 ya mengwaga ke mokane Josiya ne a na le 8 ya mengwaga. O fo nagana gore taba yone ne yi ba roba go segela kaye! Le mo taba yone ne yi sa ba fefogele, mara ka mokana ga bona ba yye ba gelepa ke Jehova le ba bangwana gore ba thogo maka dilo tsa go tlala tsa gabutši.

2. Ke ntaba di le gabutši gore re lebelele mešupetso ya Jehowaši, Uziya le Josiya?

² Le mo rune re se magoši kela magoši ya basadi, mara re ka tšhuta tsa go tlala ga batho bowa kararo ya bona ba go tšwa ka ho Bhayibeleng. Re tšhuta ga dipheto tsa gabutši tso ba yyeng ba di segelela re boya re tšhuta le ga dipheto tsa gore a yi tsona. Mo re ka berekisa mešupetso ya bona, re ko di boneng gore ke ntaba di nyaka re kgete banghana ba gabutši, re dule re tinyanafatsiye fote re dule re nyakana le Jehova.

3. Jehoyada o gelepiye Kgoši Jehowaši ka mokgo mang gore a thogo segelela dipheto tsa gabutši?

³ Yekisela dipheto tsa gabutši tsa Jehowaši. Mo Kgoši Jehowaši go sa le ye monyana, o yye a segelela sepheto sa go šupetsa gore o hlaefiye. Ka taba la gore ke mo a hlokofalele ke papa, o yye a theetsela Moprista ye Mogolo wa gore wa tshepega ye ba reng ke Jehoyada mo a mo yeletsa. Phela moprista yene o yye a yeletsa Jehowaši tsa nkare go ro ba mong morwayi wage. Ka taba la gore o yye a kopisela ga Jehoyada,  Jehowaši o yye a fetsa ka gore o nyoko berekela Jehova a boye a gelepe batho gore le bona ba berekele Jehova. Jehowaši o yye a maka gore tempele ya Jehova yi lukisiwe.—2 Dikor. 24:​1, 2, 4, 13, 14.

4. Di re berekela ka mokgo mang mo re tseyela gedimo melawo ya Jehova? (Diyema 2:​1, 10-12)

⁴ Mo nkare babelegi bago kela ye mongwana o go tšhutisa gore ga Jehova o mo nyake ka matla fote o phele ka melawo yage, taba yone ba go makelang yona ke ye kgolo ka matla. (Bala Diyema 2:​1, 10-12.) Babelegi bago ba ka go tšhutisa tsa go tlala ka mekgwa ya go sa tshwane. Lebelela ka mokgo papa wa mogageru wa mosadi ye ba reng ke Katya a yyeng a mo gelepa gore a segelele dipheto tsa gabutši. Letšatši le lengwana le le lengwana mo a mo felegetsa sekolong, ne a bolabodisana le Katya ka temanyana ya letšatši. Katya o re, “Dipolabodisano tsone di n’gelepiye gore ke thogo segelela dipheto tsa gabutši mo go nyarela dintshitshire ka tšatši lolone.” Byalo, re ka re king mo nkare mayele ya babelegi bago ba go neyang wona ya gore ma tšwa ka ho Bhayibeleng ma šupetsa nkare maa go kgerela, o šitega le go maka dilo tso di go jabodisang? O ka gelepa king gore o yamogele mo ba go yeletsa? Mogageru wa mosadi ye ba reng ke Anastasia o gopola ka mokgo babelegi bage ba yyeng ba liketsa ka matla gore ba mo hlatollele gore ke ntaba go na le melawo yo ba yi beyyeng. O re, “Tsotsone di n’gelepiye gore ke thogo kwisisa gore melawo yowa ne go se ya go nlawola mara ne go le ya go pasopa nnabeng ka taba la gore ba nnyaka ka matla.”

5. Dilo tso o di makang di ka yama babelegi bago le Jehova ka mokgo mang? (Diyema 22:6; 23:​15, 24, 25)

⁵ Babelegi bago ba nyoko jabola ka matla mo o berekisa mayele ya ba go neyang wona ya gore ma tšwa ka Bhayibeleng. Se segolo ke gore, o nyoko jabodisa Modimo wa boya o tiyisa senghana sago naye. (Bala Diyema 22:6; 23:​15, 24, 25.) Ayitsano dilo tsowa a di nape di go tšhofa gore o kopisele ga mošupetso wa Jehowaši nakwela a sa le ye monyana?

6. Ka nthago ga mo Jehoyada a hlokofele, Jehowaši o yye a theetsela mayele ya bomang, fote tsotsone di yye dya ba le maphomela mafeng? (2 Dikoronika 24:​17, 18)

⁶ Tšhuta ga dipheto tsa go kekema tsa Jehowaši. Ka nthago ga mo Jehoyada a hlokofele, Jehowaši o yye a kgeta banghana ba go sa loka. (Bala 2 Dikoronika 24:​17, 18.) O kgetiye go theetsela magoši ya Juda ya gore ne ma sa mo nyake ga Jehova. Le wene o ka fo ba o dumela gore Jehowaši nke a kganele kgole nawo ka taba la gore tso ne ma di maka ne di sa loka. (Diy. 1:10) Mara ayya, o yye a theetsela mayele ya bo a reng ke banghana bage. Gabutšibutši, mo motswalage ye ba reng ke Zakariya a liketsa go mo wolola, Jehowaši o yye a layelela gore ba mmolaye. (2 Dikor. 24:​20, 21; Mat. 23:35) Ye lune, phela tsone ne go le bophokophoko! Jehowaši o gudiye a le motho wa gabutši, mara sa go kwisa go baba ke gore o yye a kgeloga fote gwa ba motho wa gore wa bolaya. Mafelelong, malata yage ma yye ma mmolaya. (2 Dikor. 24:​22-25) O fo nagana gore lephelo lage nke le le byang hala a  yye mahlong a theetsela Jehova le bo ba gore ga Modimo ba mo nyaka ka matla! O tšhuta ying ga mošupetso wowa?

7. Di nyaka o kgete bomang gore go be banghana bago? (Lebelela le sethombhe.)

⁷ So re ka se tšhutang ga dipheto tsa go kekema tsa Jehowaši ke gore di nyaka re kgete banghana ba gore ga Jehova ba mo nyaka ka matla fote ba nyaka go mo jabodisa—banghana ba mošaga wonone ba nyoko re gelepa gore re make dilo tsa gabutši. Re ka nghanelana le ba gore ke ba bagolo ga rune kela ba gore re ba feta ka mengwaga. O sa lebale gore Jehowaši ke mo go le ye monyana ka matla ga monghanage Jehoyada. Ga banghana bo o ba kgetiyeng, di nyaka o tiputsise gore: ‘Ayitsano ba n’gelepa gore ke tiyise tumelo yaka ga Jehova? Nje ba nhlohletsela gore ke phele ka melawo ya Modimo? Ayitsano ba bolabola ka Jehova le dilo tso ba di tšhutang ka ho Bhayibeleng? Ayitsano baa yi hlompa melawo ya Modimo? Ayitsano ba fo kwalakwala taba kela ba na le lešiši la go n’wolola mo ke keketlela?’ (Diy. 27:​5, 6, 17) Go bolabola nnete, mo nkare banghana bago a ba mo nyake ga Jehova, a o ba hloke. Mara mo nkare o na le banghana ba gore ba mo nyaka ka matla ga Jehova, napa o ba ngangarele—ba ko dula ba go gelepa!—Diy. 13:20.

8. Mo nkare re berekisa Inthanete gore re bolabole le ba bangwana, king so re tshwaneleng go nagana ka sona?

⁸ Lekgono go na le mekgwa ya gabutši ya go bolabodisana le ba genu le banghana o berekisa Inthanete. Le mo go le ka mokgonone, batho ba go tlala ba berekisa mokgwa wowa wa go bolabodisana gore ba jabodise ba bangwana, ka go šupetsa batho ka mokana ga bona dinepe le dividiyo tsa dilo tso ba di rekiyeng kela tso ba di makiyeng. Mo nkare o bolabodisana le batho o berekisa Inthanete, tiputsise gore: ‘Ayitsano ke nyaka go fo jabodisa ba bangwana? Ayitsano ke nyaka go šupetsa ba bangwana dilo tsa gabutši kela ke fo nyaka go kganyisa se sengwana? Ayitsano ke yikela batho bo ba berekisang thulusi yowa ya Inthanete gore ba kutšetsele ka mokgo ke naganang, mabolabolelo yaka le ka mokgo ke makang dilo ka mokgwa wa gore a yi wona?’ Mogageru Nathan Knorr, wa gore o berekiye go le ye mongwana wa ba Mogoba wa go Lawola, o yeletsiye ka gore: “O sa liketse go jabodisa batho. O ko feleletsa o sa jabodisa le mong ka wweši. Wene jabodisa Jehova, ke mokane o ko jabodisa ka moka bo ba mo nyakang ka matla ga Jehova.”

9. Jehova o gelepiye Uziya gore a make ying? (2 Dikoronika 26:​1-5)

⁹ Yekisela dipheto tsa gabutši tsa Uziya. Mo Kgoši Uziya a sa gola, ke mo a tinyanafatsiye. O yye a tšhuta “go tšhaba Modimo wa mannete.” Fote Jehova o mo rufiye gatleletlele ga 68 ya mengwaga yo a yi phidiyeng. (Bala 2 Dikoronika 26:​1-5.) Uziya o yye a hlula manaba ya go tlala ya setšhaba fote o yye a di bona gore Jerusalema yi dula yi tšhireletsegiye. (2 Dikor. 26:​6-15) A re kamake gore Uziya ne a jabodisa ke dilo ka mokana ga tsona tso Modimo a mo gelepiyeng gore a di make.—Mmo. 3:​12, 13.

10. Go makegiye ying ka Uziya?

¹⁰ Tšhuta ga dipheto tsa go kekema tsa Uziya. Kgoši Uziya ne a šele a tlwayele go botsa ba bangwana gore ba make ying. Ayitsano tsotsone di makiye gore a tseye gore a ka maka se sengwana le se sengwana so a se nyakang? Wa tšiba, tšatši le lengwana o yye a fo kena ka tempeleng ya Jehova ke mokane a kene a kakudiye magetla a liketsa go tšhuba tsa go nkgela aletareng, mmereko wa gore magoši a maa tshwanela go wo maka. (2 Dikor. 26:​16-18) Moprista ye Mogolo ye ba reng ke Azariya o liketsiye go mo wolola, mara Uziya o yye a kwata ka matla. Sa go kwisa go baba ke gore, Uziya a sanka a dula a tshepega fote Jehova o yye a mo teya ka bolwele bya go jega dinama byo ba reng ke lephera. (2 Dikor. 26:​19-21) Phela lephelo lage nke le yye la ba kawone ka matla hala a yye a fo dula a tinyanafatsiye!

11. Re ka gelepa king gore re dule re tinyanafatsiye? (Lebelela le sethombhe.)

¹¹ Mo Uziya a thomisa go ba le matšhika, o yye a lisetsa go leboga Jehova ga dilo ka mokana ga tsona tsa gabutši tso Jehova a mo makeleng tsona. Re tšhuta ying? Re ko ba re maka gabutši mo re dula re gopola gore ke Jehova ye a re neyang dilo ka mokana ga tsona tsa gabutši tso re di jabolelang mo re kene re phela le ga mmereko wage. A di nyake re titeya sekguba re kganya ka taba la dilo tso re kgonneng  go di segelela, mara di nyaka re leboge Jehova ga dilo tsone re kgonneng go di segelela. b (1 Makor. 4:7) Di nyaka re tinyanafatse, re gopole gore a re ya yenela fote di nyaka ba re wolole. Mogageru ye mongwana wa gore o na le gana hala ga bo 60 ya mengwaga, o ngwadiye gore: “Ke tšhutiye gore di sa nkwisi go baba kela dya nkgongwetsa mo ba bangwana ba bona tso ke di kekemisiyeng. Mo ba n’wolola ga dilo tsa bophokophoko tso ke felang ke di maka, ke liketsa go potolla ke mokane ke ye mahlong ke berekela Jehova ka mokgo nka kgonang.” Nnete ke gore, mo re theetsela Jehova fote re dula re tinyanafatsiye, re nyoko jabola tsa mannete mo re kene re phela.—Diy. 22:4.

12. Mo Josiya a sa gola, o yye a maka byang gore a nyakane le Jehova? (2 Dikoronika 34:​1-3)

¹² Yekisela dipheto tsa gabutši tsa Josiya. Josiya ke mo a na le 16 ya mengwaga mo a thomisa go nyakana le Jehova. Ke mo a nyaka go tšhuta ka Jehova le go maka tso A di nyakang. Mara, lephelo ke mo le sa fefogi ga kgoši yowa ya gore yi sa gola. Ka dinako tsone, batho ba go tlala ne ba rapela medimo ya matsaka, byalo ne di nyaka gore Josiya a šišimale gore a thogo ba lisisa go maka tsotsone. Phela o yye a di kgona! Mo Josiya a soko bane a ba le 20 ya mengwaga, o yye a thomisa go tlosa morapelo wa matsaka setšhabeng.—Bala 2 Dikoronika 34:​1-3.

13. Lephelo lago le ko ba le tšhentšhiye ka mokgo mang mo o šele o tineyele ga Jehova?

¹³ Le mo nkare o sa le ye monyana ka matla, o ka yekisela Josiya ka go nyakana le Jehova le ka go tšhuta tsa go tlala ka Jehova le ka mekgwa Yage ya go bafala. Mo o ka maka dilo tsowa, tsotsone di nyoko go tšhofa gore o tineyele gage. Mara tsotsone di nyoko yama lephelo lago ka mokgo mang? Luke, wa gore o kolobetsiwwe a na le 14 ya mengwaga, o re, “Go tlugisela gana byalo, ke nyoko yetisa mahlong taba ya go berekela Jehova mo nkene ke phela fote nko liketsa go mo jabodisa.” (Mar. 12:30) Phela le wene mo o ka nabela go maka tsotsone, o nyoko rufiwa la go sa hlayisegi!

14. Re beyisele ka mokgo ba bangwana ba gore ba sa gola ba yekiselang Kgoši Josiya.

¹⁴ Ke dintshitshire difeng tso di ka tlelang lelata la Jehova la gore le sa gola? Johan, wa gore o kolobetsiwwe a na le 12 ya mengwaga, o re bo a kenang nabo tlelaseng ba liketsiye go mo gatelela gore a kgokge lefole la elekthroniki. Gore Johan a thogo  gana mo ba kene ba mo gapeletsa, o dula a tigopotsa ka mokgo go kgokga lefole la elekthroniki go ka mo kwaletsang ho mmeleng gwa boya gwa sinya le senghana sage le Jehova. Rachel, wa gore o kolobetsiwwe a na le 14 ya mengwaga, o hlatolla tso di mo gelepiyeng gore a thogo lebana le dintshitshire tso a gahlanang natso sekolong. O re: “Ke liketsa ka matla gore ke nyakane le dilo tsa gore di n’gopotsa ka Bhayibele le Jehova. Mo re beyisa, tso ba di tšhutisang tsa ku botala di ka fo n’gopotsa ka taba yo yi leng ka ho Bhayibeleng kela ka seporofeto. Kela ka dinako tse dingwana mo ke bolabodisana le ye mongwana sekolong, ke nagana ka lengwalo lo nka mmotsang ka lona.” Dintshitshire tso o gahlanang natso di ka fo sa tshwane le tsa Kgoši Josiya, mara le wene o ka šupetsa gore o hlalefiye fote o dula o tshepega go fo tshwana naye. Mo o thogo lebana le dintshitshire gana byalo o kene o sa gola, tsotsone di go lukiselela gore o thogo lebana le dintshitshire tse dingwana ga mengwaga yo yi sa tlang.

15. Josiya o gelepiye king gore a thogo berekela Jehova ka go tshepega? (2 Dikoronika 34:​14, 18-21)

¹⁵ Mo Kgoši Josiya a šele a na le 26 ya mengwaga, o yye a lukisa tempele. Mo ba kene ba tshwaraganne ka mmereko wone, ba yye ba kraya “puku ya Molawo wa Jehova ya gore yi ngwadiye ke Moše.” Mo kgoši yi kwa tso di hlayang ke puku yone, ka go yakgoswa yi yye ya tšhentšha tse dingwana gore yi theetsele tso di ngwadiwweng ga puku yone. (Bala 2 Dikoronika 34:​14, 18-21.) Ayitsano o ka di jabolela go bala Bhayibele ka moka matšatši? Mo nkare o šele o liketsa go yi bala, di sepela byang mara? Ayitsano o dula o lebelela ditemanyana tsa gore di ka gelepa wenebeng? Luke ye go bolabodiwweng ka yene o ngwala ka pukung yage ditaba tsa go mo jabodisa tso a di krayang. Ayitsano go maka tsa go yelana le tsowa, di ka go gelepa gore o gopole ditemanyana kela ditaba tso di go jabodisang? Mo o kene o tšiba Bhayibele o boya o kwana nayo ka matla, o nyoko ro napa o di nyaka ka matla tsa go berekela Jehova. Fote go fo tshwana le mo Lentsu la Modimo le gelepiye Kgoši Josiya gore a thogo maka tsa gabutši, le wene le ko go gelepeng.

16. King so se makiyeng gore Josiya a sinye ka matla, fote rune re tšhuta ying?

¹⁶ Tšhuta ga dipheto tsa go kekema tsa Josiya. Mo Josiya a na le 39 ya mengwaga, o yye a maka selo sa gore se fetsiye ka lephelo lage. O yye a titshepa yenebeng,  a sanka a kgopela Jehova gore a mo yeletse. (2 Dikor. 35:​20-25) Go na le so re se tšhutang ga taba yowa. A di na taba gore re šele re gudiye kela ke botala re bala Bhayibele, mara di nyaka re dule re nyakana le Jehova. Gana hone go kena le taba ya go dula re rapela gore a re yetetse, re bale Lentsu lage fote re theetsele mo re yeletsa ke Makreste ya gore ma butšwiye. Ka mokgonone, re ka sa sinyi ka matla fote re nyoko jabola.—Jak. 1:25.

17. Re tšhutiye ying ga magoši yawa kararo ya wona ya Juda?

¹⁷ Go na le dilo tsa go tlala tsa gore fote di ya jabodisa tso o ka di makang mo o sa gola. Ditaba tsa go bolabola ka Jehowaši, Uziya le Josiya di šupetsa gore bo ba gore ba sa gola ba ka segelela dipheto tsa gabutši fote ba jabodisa Jehova mo ba kene ba phela. Ke nnete gore bo ba gore ba sa gola ba yye ba kekemisa fote tsotsone di ba leyele maphomela ya go sa jabodisi. Le mo go le ka mokgonone, re ka kopisela dilo tsa gabutši tso di makiyeng ke magoši yawa ke mokane ra kganela kgole le tsa go kekema tso ma di makiyeng. Mo re ka maka ka mokgonone re nyoko jabolela lephelo.

18. Ke mešupetso yifeng ya ka Mangwalong yo yi šupetsang gore o ka ba le lephelo la go jabodisa? (Lebelela le sethombhe.)

¹⁸ Mangwalo ma tshwere ditaba tsa ba bangwana ba gore ba sa gola ba gore ba yye ba šutela thina le Jehova, a ba rufa ke mokane dilo dya ba sepelela gabutši mo ba kene ba phela. Ye mongwana wa bona ne go le Dafita. Mo a sa gola, o yye a kgeta go ba monghana wa Modimo ke mokane ka nthago a ba kgoši ya gore ya tshepega. Re ya di tšiba gore Dafita o yye a kekemisa ka dinako tse dingwana, mara Modimo ne a mo tseya go le motho wago tshepega. (1 Mag. 3:6; 9:​4, 5; 14:8) Mo o bala ka Dafita, mošupetso wage wo nyoko go hlohletsela gore o berekele Jehova o kene o tshepega. Kela o ka tšhuta tsa go tlala ka go lebelela mošupetso wa Mareka kela wa Thimothi. O ko di boneng gore ba berekele Jehova mo ba sa gola fote ba yye mahlong ba mmerekela ba kene ba tshepega. Sepheto so ba se segeleleng se jabodisiye Jehova fote le bona ne ba dula ba jabodiye.

19. O ka ba le lephelo la mošaga mang?

¹⁹ Phela gore lephelo lago le nyoko ba byang ku mahlong le di ya ka gore wene o maka ying gana byalo. Mo o ka tshepa Jehova wa sa tshepi wenebeng, yene o nyoko go gelepa gore o segelele dipheto tsa gabutši. (Diy. 20:24) O ka ba le lephelo la gore le ya jabodisa la gore fote le tlele morufo. O sa lebale, Jehova o di tseyela gedimo tso o mo makelang tsona. A wo šiyo mokgwa wo mongwana wo o ka berekisang lephelo lago gabutši go phala go berekela Papa wa rune ye a re nyakang ka matla, Jehova.