1, 2. (a) Nnowa, Daniyele le Jobo ba re gelepa byang gore re sa nape re šekela ka matla? (b) Mo Hezekiyele a ngwala mantsu ya ma leng mo ga Hezekiyele 14:14, ke mo go makega ying?

GO SA phelege gabutši ka taba la go lwala, go hloka le peni ya lešidi kela go hlorisiwa—nje se sengwana ga tsotso a se go makegele gana byalo? A wo fele o kraya go se na sa go go jabodisa le mo o kene o berekela Jehova? Mo nkare o fela o tikwa ka mokg’onone, o sa nape o šekela ka matla, tšhuta ga Nnowa, Daniyele le Jobo. Le bona ke mo ba sa felegelela gabutši mmeleng, tsa go tlala tso di re hlorisang ba fitiye ga tsona, tse dingwana tsa tsona le go ba bolaya ke mo di ka ba bolaya. Mara ba yye ba dula ba tshepegela Modimo ke mokane ba ba batho bo re ka beyisang ka bona ba go ba le tumelo le ba go theetsela Modimo.—Bala Hezekiyele 14:12-14.

² Mantsu ya mo ga hlogotaba yowa ya rune ma ngwadiye ke Hezekiyele ka 612 B.C.E. a le ku Bhabhiloniya. * (Hez. 1:1; 8:1) Ke mo go bolabodiwwe  botala gore go nyoko fela ka batho bo ba go ba le sekokonono ba ku Jerusalema, fote taba yone ke mo yi le thina, sosone se makegiye ka 607 B.C.E. Go fl’o phona bobonenyana ba banyana bo ba yyeng ba yekisela Nnowa, Daniyele le Jobo. (Hez. 9:1-5) Batho ba gona ke bo-Jeremiya, Bharuke, Ebede-meleke le setšhaba sa Marekaba.

3. Re nyoko bolabola ka ying mo ga hlogotaba yowa?

³ Go fo tshwana le gana byalo, batho bo Jehova a bonang go le ba go tilukela go tshwana le Nnowa, Daniyele le Jobo, ba nyoko phona mo go fela lefase lo. (Kut. 7:9, 14) Tla re boneneng gore ke ntaba Jehova a re banna bo ke bona ba go loka ba gona bo re ka ba yekiselang. Mo re kene re bolabola ka ye mongwana le ye mongwana wa bona, re nyoko bona gore (1) ke dilo difeng tso di yyeng tsa phiriketsa motho yene le gore (2) re ka kopisela byang tumelo yage le go theetsela gage.

4, 5. Ke dilo tsa mohlobo mang tso di leketsiyeng go phiriketsa Nnowa, mara ke ntaba go jabodisa ka matla gore o yye a tiyisela?

⁴ Tso di leketsiyeng go phiriketsa Nnowa. Ka dinako tsa bokokwane wa kokwane wa Nnowa ye ba reng ke Henoge, batho ke mo ba sa nyake go kwa selo ka Modimo. Ke mo ba biye ba bolabola “dilo tsa go tshosa” ka Jehova. (Juda 14, 15) Ba go ba le lešidi ke mo ba fo yeketsega ba yeketsegiye. Gabutšibutši, ka dinako tsa bo-Nnowa, “ba go ba le lešidi ke mo ba tlele ka matla mo lefaseng.” Mangeloyi yala ya dipelo tse diphifadu ma yye ma titšhentšha gore ma tshwane le batho ba mo lefaseng, ma titseyela basadi ka tšhinghi ke mokane ma ba belegisa bana ba digoboro ba go ba le swele. (Gen. 6:2-4, 11, 12) Mara Nnowa yene a sanka a tšhentšha. “Nnowa ke mo a rata ke Jehova. . . . Le selibilibi ke mo a se naso gare ga batho bo ke mo a phela nabo. Nnowa o sepediye le Modimo wa mannete.”—Gen. 6:8, 9.

⁵ Tla re hlatolleneng mantsu yawa ma bolabodiwang ka monna ye wa go loka. Nnowa o sipidiye le Modimo le mo go kene go bifiye ka dinako tsela go soko segela mogogola, mara aa sepela naye ka 70 kela 80 ya mongwaga fela, e leng mengwaga yo ba go tlala ba yi phelang lekgono. Ampori go fela 600 ya mongwaga a kene a phela le batho bone! (Gen. 7:11) Rune lekgono re na le bo re gahlanelang nabo ka phutegong ba gore mo re kwa sa go re kokona ka mo ga tsa Modimo, re ka llela ga bona—Nnowa yene ke mo a se nabo, le bobhuti kela bosesi bage ke mo ba se šiyo mo thina. *

6. Nnowa o šupetsiye ka mokg’o mang gore o na le sebete ka matla?

⁶ Nnowa ke mo a sa fore ka gore nna ke lukiye, yema ke fore tsee. O yye a ‘tšhomayela le ditaba tsa go loka,’ batho ke mo ba di bona gore o na le tumelo ga Jehova. (2 Pet. 2:5) Mopostola Pawulo o ngwadiye gore: “Nnowa o hludiye lefase ka tumelo yowa.” (Maheb. 11:7) A yi tsa gore di nyaka ba ro go hlayisela, Nnowa ba yye ba mo kgwasola le go mo ganetsa, ba bangwana ba ka fo ba ba mo tshepisiye le dibhakele. Mara ke mo a sa “hlagasele ka taba la batho.” (Diy. 29:25) Mara, le yene Jehova ke mo a mo neyye sebete so a se neyang bo ba tshepegang.

7. Nnowa o yye a gahlana le ying mo a kene a yaga areka?

⁷ Mo go šele go fitiye 500 ya mengwaga Nnowa a kene a sepela le Modimo, Jehova o yye a mmotsa gore a yage areka gore a thog’o phonisa batho le diphoofolo. (Gen. 5:32; 6:14) Wone mmereko ke mo yi se go kgana—mo re fo bolabola ka go yaga go ntoši, ke mo go se semmerekwane! Nnowa ke mo a di tšiba gore batho ke mo ba nyoko napa ba mo kwera le go mo ganetsa la go baba. Mara o yye a fo theetsela Modimo, tumelo yage ya sa komele. “O f’lo maka ka mokg’onone.”—Gen. 6:22.

8. Nnowa o yye a tshepa Jehova gore o nyoko mo gelepa byang?

⁸ Se sengwana so Nnowa ke mo a tshwanele go se maka ne go le go pasopa mutši wage. Mo go soko segela Mogogola, batho ke mo ba tshwanele  go bereka di ba baba mo ba lema, Nnowa le yene ke mo a tshwanele a make tsotsone gore a kraye tsa go ja. (Gen. 5:28, 29) Mara ke mo a sa hlopege ka matla ka dilo tso, yene ke mo a tlalele ka matla ga tso tsa Modimo. Le mo Nnowa a ka fo ba a tsere 40 kela 50 ya mongwaga a kene a yaga areka, ga tso tsa Modimo ke mo a tiyelele. Le mo go šele go fitiye 350 ya mengwaga Mogogola o fitiye, o yye a dula a ngangarele ga tso tsa Modimo. (Gen. 9:28) Le rune tla re tseyeleneng gage, re theetsele le go ngaparela tumelong!

9, 10. (a) Re ka šupetsa byang gore tumelo ya rune yi tshwana le ya Nnowa fote le rune re ya theetsela? (b) Modimo o tikwa byang ka batho bo ba yemelelang melawo yage?

⁹ Re ka kopisela byang tumelo ya Nnowa le go theetsela gage. Re maka sone ka go yemelela go loka ga Modimo, re sa kenelele dilo tsa lefase lo la Sathane, fote re yetise ditaba tsa Mmušo wa Modimo ku mahlong. (Mat. 6:33; Joh. 15:19) Go bolabola nnete, ka mokg’o re phelang ka gona a re makele gore re rate ke batho ba lefase. Gabutšibutši, dipolekeng tse dingwana batho a ba re bolabole gabutši ka taba la gore re yema le molawo wa Modimo re sa tekateki ditabeng tsa lenyalo le tsa ka ku mapaying. (Bala Malakiya 3:17, 18.) Mara rune re tshwana le Nnowa, re tšhaba Jehova, e seng batho. Re di tšiba gabutši gore a go na ye mongwana ye a ka re neyang lephelo la go ya go yye.—Luka 12:4, 5.

¹⁰ Mara wene taba yo o re king ka yona? Nje le wene o nyoko fo ya mahlong o ‘sepela le Modimo’ le mo batho ba go tshega kela ba go poyila kela mo go gayela ga tšheleta go leketsa go tekatekisa tumelo yago ga Modimo? Mo o ka ba le tumelo wa boya wa theetsela go tshwana le Nnowa, o ka tshepa gore Jehova o nyoko go pasopa.—Mafil. 4:6, 7.

11. Mo Daniyele le banghana bage ba le ku Bhabhilona, ke dilo difeng tse dikgolo tso di yyeng tsa leketsa go ba phiriketsa? (Bona sethombhe sa ku mathomisong.)

¹¹ Tso di leketsiyeng go phiriketsa Daniyele. Daniyele ke mo go le lebhantiti ku Bhabhilona, mutšing wowa ke mo go ro ba gaye ga medimo ya dithombhe le boloyi. Fote batho ba Bhabhilona ke mo ba nyenya Majuda, ba biye ba ma tshega le go poyila Modimo wa wona, Jehova. (Pis. 137:1, 3) Majuda ya mangwana ya go tilukela ya go tshwana le Daniyele tsotsone ke mo di ma kwisa go baba. Fote yene le banghana bage ka bararo—Hananiya, Mišayele le Asariya—ke mo ba dula ba ba gorolele mahlo, ka gore ke mo ba tshwanele ba tšhutisiwe go bereka ga kgoši. Le tsa go ja ke mo ba ba kgetela. Gabutšibutši taba yone ya gore o tshwanele o je ying kela o nwe ying go yye gwa ba ye kgolo ga Daniyele, ka gore yene ke mo a sa nyake go “tithilafatsa ka mahenyahenya ya kgoši.”—Dan. 1:5-8, 14-17.

12. (a) Ke mekgwa yifeng ya gabutši ye Daniyele ke mo a le nayo? (b) Jehova ke mo a mo tseya byang ga Daniyele?

¹² Se sengwana sa gore se wutammenyana so Daniyele a ka fo bang a yye a gahlana naso ke mo go le dilo tso ke mo a di hlalefele, ba šinya ba mo kgeta gore a be se sengwana. (Dan. 1:19, 20) Mara a sanka a kakola magetla a re nna ke nna, ke mo a dula a tinyanafatsiye, a maka gore ka moka matšatši go thanakiwe Jehova. (Dan. 2:30) Gabutšibutši, di tlugisele botala Daniyele go sa le ye monyana gore Jehova a di bone gore motho yewa a ka mmalela ga batho ba go loka ba go tshwana le Nnowa le Jobo. Ayitsano Modimo ke mo a fo mo thanakela mahala ga Daniyele? Le ka gonyana! Daniyele o šinnye a tikhwela a kene a tshepega fote a theetsela. Mo Daniyele a šele a lata 100 ya mongwaga, lengeloyi la Modimo le yye la tla gage le t’le mmotsa gore: “Daniyele wee, ke wene monna wa gabutši ka matla.”—Dan. 10:11.

13. Ke ntaba re re mola Daniyele a se šiyo gore a gelepe Majuda ya gabo, ke mo ma nyoko ba ma logele ka teng ga ntshetshere?

¹³ Ka taba la gore Daniyele ke mo a jabodisa Modimo, o yye a makiwa ndhuna ya mmušo wa Bhabhilona le wa Mameda le Maperisiya. (Dan. 1:21; 6:1, 2) Nakwenngwana Jehova ke yene a makiyeng gore go be ka mokg’o, gore Daniyele a kgone go gelepa setšhaba sa gabo, go tshwana le Josefa ku Egepita le Esitere le Morodekayi ku  Perisiya. * (Dan. 2:48) Majuda yawa ya gore ke mo ma makiwwe mabhantiti, le bo-Hezekiyele, ke mo ma jabodiye le lengwana la go sa hlayisege mo ma bona Jehova a lokisa ditaba!

14, 15. (a) Tso di re makegelang di tshwana ka ying le tsa Daniyele? (b) Batswadi ba ka tšhuta ying ga batswadi ba Daniyele?

¹⁴ Re ka kopisela byang tumelo ya Daniyele le go theetsela gage? Gana byalo mo lefaseng re phela nkare re tšwa re sepela, ka gore mmušo wa lefase wo ba reng ke Bhabhilona ye mogolo “mo go dulang madimona,” o thilafatsiye lefase lowa ka mekgwa ya go befa le ya go sa nyake Jehova. (Kut. 18:2) Le rune batho ba lefase lowa ba tiputsisa gore anthe re ro reng re sa tshwane nabo, ba re kenelela ka go re poyila. (Mar. 13:13) Byalo, le rune tla re tshwaneneng le Daniyele, tla re šuteleneng thina ga Modimo wa rune Jehova. Mo re ka tinyanafatsa, ra mo theetsela re biye re mo tshepa, le rune o nyoko re beya mo sekgubeng sage.—Hag. 2:7.

¹⁵ Batswadi ba ka tšhuta se sengwana ga batswadi ba Daniyele. Ka mokg’o mang? A re tšibi gore mo Daniyele a sa gola ke mo go le byang Juda, mara mošomanyana yewa o yye a gola a kene a rata Modimo. Batswadi bage a baa fo šinyalala ke mokane ba re mo ba bula mahlo ba kraya di makegiye. Ba mo tšutisiye gabutši. (Diy. 22:6) Le lebitso lage le fo tihlatolla, le ra gore “Ke Yahlola ke Modimo,” lebitso lone le šupetsa gore batswadi bage ke mo ba rata Modimo. (Dan. 1:6) Lune batswadi, bana bo ba lune le ba lefisele pelo, ariyeneng mahlong le ba tšhutisa. (Maef. 6:4) Fote le rapeleneng nabo le boye le ba rapedise. Mo le leketsa ka matla go kikitela dinnete tso tsa Baebele ka dipelong tsa bona, Jehova o nyoko le rufa ka matla.—Pis. 37:5.

16, 17. Ke dilo tsa mošaga mang tso Jobo a yyeng a gahlana natso?

¹⁶ Tso di leketsiyeng go phiriketsa Jobo. Lephelo la Jobo le re tšhutisa taba ye kgolo. Mo a soko wela ke dilo tso, ke mo go le “motho ye mogolo ka matla ga batho ka moka ba ka Bohlabela.” (Jobo 1:3) Ke mo a ghannye, a tšibega fote a hlompega ka matla. (Jobo 29:7-16) Mara Jobo a sanka a ba le magetla le go tipona nkare yene ga Modimo aa mo hloke. Gabutšibutši Jehova ke mo a mmitsa “molata waka,” a boya a re: “Ke monna wa go sa sodisi wa go tshepega, wa go hlompa Modimo le go sepelela kgole le tsa go befa.—Jobo 1:8.

¹⁷ Bophelo bya Jobo bo yye bya tšhentšha ka go yakgoswa. O yye a thomisa go hlopega le go dula a šekela. Wa go tla le dilo tso re ya mo tšiba, ke papa wa matsaka ye bareng ke Sathane, o yye  a fo lebela Jobo wa batho a re o berekela Modimo ka taba la gore go na le se a se nyakang. (Bala Jobo 1:9, 10.) Jehova a sanka a teyisa taba yone phefo. Mara o yye a fo lesetsa Jobo gore a tišupetse gore wa tshepega, di bonale gore ka nnete o rapela Modimo ka go di nyaka.

18. (a) Ke ying so se go jabodisang ka go tshepega ga Jobo? (b) Ka mokg’o Jehova ke mo a tshwere Jobo ka gona go wunyulla ying?

¹⁸ Sathane o yye a pora Jobo ka dilo tsa go baba di kene di lategetsana, Jobo a šinya a itseri ke Modimo wa go mo kwisa go baba. (Jobo 1:13-21) Mo Jobo a sa re ke tsona, gwa tla banghana bage ka bararo, le bona ba nama ba ro totometsa mola ga go baba, ba re Modimo o mo layye! (Jobo 2:11; 22:1, 5-10) Mara Jobo o yye a fo dula a tshepega. Ke nnete gore tse dingwana o f’lo kwa le yene a šele a di bolabodiye, mara Jehova ke mo a di kwisisa gore Jobo o kwa go baba, aa timakisi. (Jobo 6:1-3) Modimo ke mo a lebelele mo Jobo a gotla mo Sathane a kene a mo phukulusanya mo fase a biye a ro ragelanya a mmolabolela matsaka, mara a fo tiyisela a sa jikele Modimo. Mo tso ka moka di fitiye, Jehova o yye a rufa Jobo ka matla, a boya a tokegela ka tse dingwana tsa go feta tso ke mo a le natso, a mo pasela le ka 140 ya mengwaga ya go phela. (Jak. 5:11) Ka nako yonone, Jobo o yye a nama a ngangarela Jehova. Re tshepa ka ying? Ke mo go šele go fitiye mengwaga ya go tlala Jobo a kgwile mo Hezekiyele a ngwala mantsu ya ma leng ku mathomisong ga hlogotaba ya rune.

19, 20. (a) Re ka yekisela tumelo le go theetsela ga Jobo byang? (b) Mo ba bangwana ba sa re tshware gabutši, re ka šupetsa byang gore re kwelana go baba?

¹⁹ Re ka kopisela byang tumelo ya Jobo le go theetsela gage. Le mo go ka tlopoga kaye kela byang, rune tla re makeneng gore re tshepe Jehova ka dipelo tsa rune di felele, re theetsele yene. Fote rune re kawone ka matla, a re tshwane le Jobo! Phela rune mathayithayi ya Sathane re šele re ya ma tšiba. (2 Makor. 2:11) Puku ya Jobo yi re thušiye go kwisisa gore ke ntaba Modimo a re lesetsa re hlopega. Seporofeto sa Daniyele se re gelepa go kwisisa le gore Mmušo wa Modimo ke wona wo nyoko lawolang lefase, o tshwere ke Kreste Jeso. (Dan. 7:13, 14) Re ya tšiba fote gore wona Mmušo wone ke wona wo nyoko tlang wo tlosa mohlopego wo ka mokana ga wona.

²⁰ Tso di weleng Jobo di re tšhutisa le gore re kwelane go baba le magageru ka mo phutegong, ka matlamatla bo di ba tshwereng ka mo le ka mo. Le bona ba ka tshwana le Jobo, ba ka tšhoga ba go botsabutsiye wa šala o sa tshepe. (Mmo. 7:7) Mara tla re sa tabogeleneng go ba solasola, tla re leketseneng go kwisisa seyemo sa bona le go maka dilo ka letheto. Mo re maka tsotsone, re nyoko ba re yekisela Papa wa rune wa pelo ye butši wa go kwelana pelo go baba, Jehova.—Pis. 103:8.

21. Mantsu ya ma leng mo ga 1 Petro 5:10 ma re tšhutisa ying ka tso Nnowa, Daniyele le Jobo ba gahlanneng natso?

²¹ Le mo Nnowa, Daniyele le Jobo ba phidiye seyemong sa go sa tshwane le ka dinako tsa go sa tshwane, ba yye ba tiyisela ga tso ke mo ba hlakana natso. Tso ba fitiyeng ga tsona di re gopotsa mantsu ya mopostola Petro a ma ngwadiyeng ya gore: “Mo le šele le hlopegiye ka nako ye nyana, Modimo wa pelo ye butši ka matla . . . o nyoko fetsisa tso le leng ka teng ga tsona ka boyenebeng. O nyoko le tiyisa, o nyoko le neya matšhika, o nyoko le thuša go yema felo ka ggoši.”—1 Pet. 5:10.

22. Re nyoko tšhuta ying ga hlogotaba ya go latela?

²² Ga mantsu ya ma ngwadiwweng ke Petro, Jehova o re tshepisa gore o nyoko maka gore malata yage ma tiyelele fote ma be le matšhika. Gana byalo le ga batho ba Modimo mantsu wone ma sa bereka. Ka mokana ga rune re ya di nyaka go tiyisa ke Jehova gore re dule re mo ngangarele re sa khwanyole. Ka taba lone, re nyaka go yekisela tumelo le go theetsela ga Nnowa, Daniyele le Jobo! Ga hlogotaba ya go latela, re nyoko tla re bona gore ba yye ba dula ba tshepega ka taba la gore ke mo ba sa mo phopholetse ga Jehova, ke mo ba ro mo tšiba gabutši. Gabutšibutši, ke mo ‘ba kwisisa se sengwana le se sengwana’ so ke mo a se nyaka ga bona. (Diy. 28:5) Le rune re ka tshwana nabo.