1. Motho ga phoofolo o yi phala ka ying?

MOTHO ga phoofolo o yi phala ka taba la gore yene o na lekwalo. Yone ke nnete ya go felegelela go tlogisela ku botala mo motho a makiwa ho lefaseng. Mo Adamo le Efa ba fetsa go sinyela Jehova, ba yye ba mo wutamela. Sosone se šupetsa gore ke mo ba hlopa ke lekwalo.

2. Lekwalo la rune le tshwana ka ying le sedhrayivelo? (Lebelela sethombhe sa ka ho kgakala.)

² Mo motho a sa tšhutisa lekwalo lage gore sa go befa king, sa go bafala king, re ka fo mo tshwanisa le sedhrayivelo sa gore a se bereke gabutši. O nyoko ba a kgana ka mollo mo a ka fo kena pateng a kene a tšiba gabutši gore sedhrayivelo sone sage a se make tsona. Mo moya wo kene wo tšutla ku lewatle, wo ka tšukatšukisa sekepe wa šinya o se ketola. Mara mo sedhrayivelo se bereka gabutši, ye a dhrayivelang o ko thogo se sipidisa gabutši. Makwalo ya rune ma ka tshwanisiwa le sedhrayivelo sa mohlobo wononeng. Lekwalo ke lona le makang gore re tikwe ho moyeng wa rune gore sa gore-gore se gabutši, sa gore-gore a se gabutši. Mara mo re nyaka gore lekwalo la rune le bereke gabutši, di nyaka re ro kena fase re le tšhutisa.

3. Mo lekwalo le ka fo ba le sa tšhutisiwa tsona, go ka makega ying?

³ Mo motho a sa tšhutisa lekwalo lage gabutši, le ka sa mmotse mo  a tšwa pateng. (1 Thim. 4:1, 2) Lekwalo la mošaga wonone, o ka kraya go le lona le re tshokanyang le re “sa go befa ke sa go bafala.” (Jes. 5:20) Jeso o pasopisiye bo ba mo latelelang a re: “Go nyoko segela nako ya gore motho ye mongwana le ye mongwana mo a le bolaya, a tseye gore o makela Modimo sehlabelo sa gabutši.” (Joh. 16:2) Tsotsone di makegiye nakwela ba bolaya lelata lela ba reng ke Setefano, le ba bangwana fote ba go tshwana naye. (Meber. 6:8, 12; 7:54-60) Di napa di sa kwale tsa gore batho bowa mo ba re botsa matsaka ba re ba rapela Modimo, mara ka thoko ba kene ba taka melawo yage, ba makana swele ya go šinya ba bolaya batho ba bangwana! (Ek. 20:13) Di fo šupetsa gore makwalo ya bona ma khwešugiye!

4. Re ka maka byang gore re sa tšhoge re na le makwalo ya go komela?

⁴ Re ka maka byang gore makwalo ya rune ma sa tshwane le selepe mo se komele? Ditšhiko le melawo yo yi leng ka teng ga Lentsu la Modimo ‘ya re tšhutisa, ya re kgala, yi wolola dilo, yi re yetetsa ka go loka.’ (2 Thim. 3:16) Byalo mo Baebele re ka fo yi tšhuta di re baba, ra ghayela ka tso re di tšhutang re kene re sepela ka tsona, re nyoko tšhutisa makwalo ya rune gore ma yakgoswe ma gopola tso Modimo a di nyakang ho go nyarela dilo tsa go befa, ka mokg’ononeng ma ko thogo re gelepa gore re sa tšwe pateng. Tla re boneneng gore melawo le ditšhiko tsa Jehova di ka re gelepa byang mo re kene re tšhutisa makwalo yawa ya rune.

5, 6. Di re thuša ka ying mara mo re latelela melawo ya Modimo?

⁵ Mo re nyaka melawo ya Modimo yi re berekela, di nyaka gore re sa fo bala ka yona kela go fo yi tšiba. Di ro nyaka gore re kwane nayo ka matla fote re yi tseyele hlogong. Lentsu la Modimo le re: “Hloyaneng tsa go befa, le nyakeneng tsa go bafala.” (Amo. 5:15) Mara sosone re se maka byang? Se segolo ka matla ke ho re leketsa go tseya dilo go tshwana le ka mokg’o Jehova a di tseyang. Tla re fo maka mošupetso ke wowa: Tla re fo tseya gore ke botala o ferega boroko. Byalo o ya ga dogotela, ke mokane o go botsa gore o sa ji ying o je ying, o taboge ka bošego byo bongwana le byo bongwana, le tse dingwana tso di nyakang o di lesetsa. Mo le wene o leketsa tso a yitsering o di make, o thomisa go di bona gore di ya go berekela! Nnete ga dogotela yone o nyoko yi leboga o sa fetse ka taba la gore o tikwa o phelegiye.

⁶ Di ya tshwana ka taba la gore ye a re makiyeng o re neyye melawo gore re thogo sepelela kgole le tso di ka re kwaletsang mo re ka sinya, le rune ra tikwa gore re gabutši. Ka nnete di thuša rune mo re berekisa melawo ya Baebele mo yi re re sa bolabole matsaka, re sa sepele ba bangwana ka fase, re sa yetswe, re sa šitege go titshwara, re sa be dikgohlane kela go loyanana. (Bala Diyema 6:16-19; Kut. 21:8) Mo re kraya re na le maphomela ya go bafala ka taba la go maka dilo ka tsela ya Jehova, re fo kwa re jabola fote ka ho dipelong go ba le so se re tšhofang go leboga Jehova le melawo yage.

7. Di nyoko re gelepa ka ying ho re ka bala le go ghayela ka tso Baebele yi di bolabolang ka batho ba botala?

⁷ Re leboga gore mo re nyaka go tšhuta se sengwana, a yi tsa go šinya di nyaka re kwe go sasamela ka taba la go tlola molawo wa Modimo. Re ka tšhuta ga ba bangwana bo ba yyeng ba ghulega ba gore ditaba tsa bona di tšhediwwe ka ho Baebeleng. Diyema 1:5 yi re: “Motho wa go hlalefa wa theetsela ke mokane a maka tso a butsiwang tsona.” Ka nnete Modimo ke yene a re tšhutisang tsa gabutši ka matla, go tshwana le ho re bala re boya re ghayela ka tso re di balang Baebeleng. Mo re beyisa, nakwela Kgoši Dafida a sa theetsele Jehova ke mokane a ye yetsela le Bat’sheba, o yye a kwa go sasamela ka matla. (2 Sam. 12:7-14) Mo re kene re bala re boya re ghayela ka taba yowa, re ka tiputsisa gore: ‘Dafita nke a makiye ying gore a sa goromele ga tsa go kwisa go baba tso di makiyeng gore a šinye a yetsela le Bat’sheba? Mola tsotsone di tlele nna, ayitsano ne ke nyoko solotsa  molala gore ke sa goromele ga tsona? Nje nke ke tšhabiye ka lebelo go tshwana le Josefa, kela le nna ke mo ke nyoko tshwana le Dafita?’ (Gen. 39:11-15) Mo re ka fo dulela go nagana gore tsa go sinya di nyoko re gorometsa kaye, dipelo tsa rune di nyoko tiyelela, ra “hloya sa go befa.”

8, 9. (a) Lekwalo la rune le bereka ying? (b) Ditšhiko tsa Jehova le makwalo ya rune di berekisana byang?

⁸ Re ka fo ba re tiputsiye gore re nyaka go kganela kgole le tso Modimo a di nyenyang. Mara ho re kene re phela, di gona tse dingwana tso Baebele yi sa di tikising kela molawo wa go fo napa o re kwatla wa go rakela ga tse dingwana. Ga tsotsoneng, re ka di tšiba byang gore sowa Modimo wa se nyaka fote se ya mo jabodisa? Lekwalo la gore le tšhutisiwwe ka Baebele, le ko šupetsa ga tsa mohlobo wonone gore le ya bereka.

⁹ Jehova o re nyaka ka matla, o šinnye a re neya ditšhiko tsa go gelepa lekwalo la rune mo le tšhutegiye ka Baebele. Yene mong o re: “Nna, Jehova, ke nna Modimo wa lune, wa go le tšhutisa tsa go le berekela, wa go le yetetsa ka mokg’o di nyakang le sepela ka gona.” (Jes. 48:17, 18) Mo re yenela menagano ya rune le dipelo tsa rune ka teng ga ditšhiko tsa Baebele, re thogo kekemolla, go yetetsa le go wolola makwalo ya rune. Tsotsone di re gelepa gore re tseye sepheto sa gabutši.

10. Ditšhiko king, fote Jeso o di berekisiye byang ka mokgwa wa gabutši?

¹⁰ Ditšhiko ke dinnete tsa gore a di ya kekema kela selo so se tšhutisiwweng sa go šupetsa tso di tshwaneleng di makiwe. Mo re nyaka go kwisisa tšhiko ye nngwana le ye nngwana, di nyaka re tšibe gore re yi neya ke mang le gore o re neyela ying. Sale Jeso a thomisa go tšhomayela, ke mo a tšhutisa bo ba tšhutang gage dinnete tsa go sa hlope, a ba gelepa go bona gore dilo tse dingwana di ka ba yisa kaye. Mo re beyisa, o tšhutisiye gore mo motho a tshwarana ka pelo go segela le mo a makang motho lešidi le mo motho a kwana le go fo nabela-nabela basadi kela banna, o wela bonghwahleng. (Mat. 5:21, 22, 27, 28) Mo re nyaka makwalo ya rune ma tšhutega gabutši, di nyaka re lesetse ditšhiko tsa Modimo di re yetetse gore re thanakise Modimo.—1 Makor. 10:31.

11. Makwalo ya rune ma ka fo sa re makisi dilo tsa go tshwana, ka mokg’omang?

¹¹ Go na le go gongwana ga gore o ka kraya gore Makreste ya gore ma tšhutisiye makwalo ya wona gabutši ka Baebele ma sa make dilo go tshwana. Tla re fo tshwanisa ka go nwa mokgete kela byala. Baebele a yi re motho wa sinya mo a nwa a meta. Mara yi re a yi tsona mo motho a nwa ka matla, kela a šinya a tlayila. (Diy. 20:1; 1 Thim. 3:8) Mo re lebelele taba yowa, nje yi rela gore Mokreste a sa hlopege ka tsa go tlala mo nkare yene mo a tinwela mokgete wage, o meta gabutši? Awwa. Le mo Mokreste yewa yene lekwalo lage le ka fo ba le sa mo hlope, di nyaka a naganele makwalo ya ba bangwana.

12. Mantsu ya ma leng ga Maroma 14:21 ma re gelepa byang gore re hlompe makwalo ya ba bangwana?

¹² Mo Pawulo a bolabola ka taba ya go naganela makwalo ya ba bangwana, o yitseri: “Di gabutši ka matla gore o sa je nama kela go nwa mokgete kela go maka se sengwana sa gore se phika mogagenu.” (Maroma 14:21) Mo nkare o maka dilo mara di thonoga mogageru wa gore lekwalo lage a le bereke go tshwana le lago, nje o ka lesetsa go maka dilo tsone le mo wene di go jabodisa? Ka nnete o ka di lesetsa. Magageru ba bangwana nakwela ba soko tšhuta dinnete, ke mo ba kwana ka matla le lepotlela, mara gana byalo ba tiputsiye gore ba nyoko kganela kgole le mokgete. Mo ga rune aa šiyo wa gore a ka jabola mo a ka maka gore mogageru a boyele ga tsetsela a di lesetsiyeng botala tsa gore di kwaletsa ka matla! (1 Makor. 6:9, 10) Byalo, mo o memme mogageru, o ko ba o sa make tsona mo o mo gapeletsa gore a nwe mokgete le mo yene a sa nyake.

13. Thimothi o re beyisele byang gabutši gore re yetise tsa Mmušo mahlong?

 ¹³ Thimothi o yye a bollwa mo a sa le gana ku ga bo-20 ya mongwaga, le mo go maka tsotsone go baba, ka taba la gore ke mo a sa nyake go kwatisa Majuda ya ne a ma tšhomayelela. Ke mo a bona dilo go fo tshwana le mopostola Pawulo. (Meber. 16:3; 1 Makor. 9:19-23) Ayitsano le wene wa nabela go maka dilo tse dingwana go tshwana le Thimothi, ka taba la gore o sa nyake go kwisa ba bangwana go baba?

14, 15. (a) Motho o šupetsa ka ying gore o butšuwe? (b) Go nyaka ba bangwana le go butšwa ga Mokreste go yelana byang?

¹⁴ Di nyaka Makreste ka mokana ga wona ma ganye dikobo gore ma tšibe “tsa go tlala ka tso di tšhutisiwweng ka Kreste” le go ‘karakarela go ya mahlong ba kene ba butšwa.’ (Maheb. 6:1) Taba yowa a yi fo timakegela. Di nyaka re ‘karakare,’ kela re sa lesetse go maka tsotsone. Go karakarela go butšwa go rela gore o tšibe dilo gabutši fote o di kwisise. Ke tsotsone di makang gore re butsiwe gatleletlele gore re bale Baebele ka moka matšatši. (Pis. 1:1-3) Nje wene o tiputsiye gore wa nyaka go yi segelela taba yonone? Mo o kene o bala, o ko thogo tšiba tsa go tlala ka melawo ya Jehova le ditšhiko tsa gona le go kwisisa Lentsu la Modimo ka matla.

¹⁵ Molawo wa mathomothomo wa Makreste ke wa gore re nyakanane kela go ratanana. Jeso o butsiye malata yage gore: “Batho ba nyoko di bona ka sowa gore ke lune malata yaka—mo lune beng le nyakanana.” (Joh. 13:35) Bhuti wa Jeso ye ba reng ke Jakobo o yitseri go nyakanana ke “molawo wa magošing.” (Jak. 2:8) Pawulo o yitseri: “Go ratanana go yenetsa molawo.” (Maroma 13:10) A di re makatse ka mokg’o Baebele yi bolabolelang go ratanana ka taba la gore yi re botsa gore “Modimo ke yene lerato.” (1 Joh. 4:8) Mo Modimo a re kwela go baba, aa fo šupetsa ka tsotsone fela gore wa re nyaka. Johane o ngwadiye gore: “Ka taba yowa, re napiye re di bona gabutši gore Modimo wa re nyaka, nakwela Modimo a roma Morwayi wage wa gore o belegiwwe a ntoši gore a tle ho lefaseng gore ka yene re thogo kraya lephelo.” (1 Joh. 4:9) Mo Modimo a šinya a maka sone, o tšhofiye ke gore o re nyaka ka matla. Mo le rune re karakarela go šupetsa gore ga Jehova le ga Morwayi wage re ya ba nyaka, magageru ba Makreste le batho ba bangwana re ya ba nyaka, re nyoko ba re šupetsa gore re butšuwe.—Mat. 22:37-39.

16. Ke ntaba ditšhiko tsa Baebele di nyaka re di tseyele gedimo ka matla mo re kene re butšwa ga tso tsa Modimo?

 ¹⁶ Mo o kene o butšwa ga tso tsa Sekreste, o nyoko tikwa le wene gore ditšhiko tsa Baebele o di tseyela gedimo ka matla. Tsotsone di maka ke gore melawo a yi nape yi tikisa ditaba tsa go tlala, mara ditšhiko di kogela tsa go tlala ka matla. Mo re fo beyisa, ngwana mo go sa le ye monyana aa di tšibi tsa gore go nghanelana le batho ba go sa tseye gabutši go nyoko mo sinya, byalo motswadi ke yene a mmotsang molawo wa gore wo nyoko mo koramela. (1 Makor. 15:33) Mara mo ngwana a kene a gola, go segela le ho yene mong a di kgonang go nagana, a boya a tšiba le go tipolabolela yene mong a berekisa ditšhiko tsa Baebele. Mo a maka tsotsone o ko thogo maka dipheto tsa go tlala tsa gabutši mo a nyakana le banghana. (Bala 1 Makorente 13:11; 14:20.) Mo re berekisa ditšhiko tsa Baebele, le rune re ko tikweng gore re thomisa go tshepa lekwalo la rune ka matlanyana, ka taba la gore re thomisa go nagana go tshwana le Modimo.

17. Ke ntaba re ka hlaya gore a re gayele dilo tsa go di berekisa gore re thogo maka sepheto?

¹⁷ Ayitsano re na le dilo ka mokana ga tsona tso di nyakegang gore re thogo maka sepheto sa go jabodisa Jehova? Eya. Mo re ka fo berekisa melawo le ditšhiko tso di leng ga Lentsu la Modimo, re nyoko ‘yenela gabutši, ra thogo maka mmereko wo mongwana le wo mongwana wo felegelele.’ (2 Thim. 3:16, 17) Byalo napa o thomisa gana byalo o nyakane le ditšhiko tsa Mangwalo gore o thogo tšiba ‘so Jehova a se nyakang.’ (Maef. 5:17) Berekisa dilo tsa mohlobohlobo tso re di krayang ka ho phutegong ya Sekreste tsa go tshwana le Watch Tower Publications Index, Research Guide for Jehovah’s Witnesses, Watchtower Library, LAYIBHRARI YA INTHANETENG ya Watchtower le letheto la JW Library. Dilo tsowa di re gelepa ka matla gore re kwe re kguri mo rune beng re kene re tšhuta le mo re tšhuta re na le mitši ya rune.

18. Mo re berekisa melawo le ditšhiko tsa Jehova, re rufiwa byang?

¹⁸ Pisalema 119:97-100 yi šupetsa gore mo re maka tso di bolabolang ke molawo wa Jehova le ditšhiko tsage, re nyoko rufiwa, yi re: “Wa tšiba molawo wago ke o nyaka ka matla barena! Ke wo šila ka mo hlogong letšatši ka mokana ga lona. Tso ke di kwang gago di maka gore ke hlalefe go phala manaba yaka kgole, ka taba la gore ke natso go ya go yye. Ke tšiba tsa go tlala go feta mathitšere yaka ka moka, ka taba la gore tso o n’gopotsang ke di šila ka ho hlogong. Ke maka dilo ke di kwisisa go feta le ba bagolo gaka, ka taba la gore ke latelela tso o mpotsang tsona.” Le rune ho re ka fo ba le nako ya go tlala ya go “šila” ka molawo le ditšhiko tsa Modimo, re nyoko hlalefa ka matla, ra tšiba dilo ra boya ra kwisisa tsa go tlala. Tla re karakareneng, gore re segelele ‘mokgero wa go tshwana le wa bo ba yelanang ka matla le tsa Kreste’ mo re kene re lesetsa melawo ya Modimo le ditšhiko di wolola makwalo ya rune.—Maef. 4:13.