TSA LEPHELO LA | PHYLLIS LIANG
Jehova o Rufiye Mmereko Waka
“Nko sepela naye.” Mantsu yawa ke ya ma hlayyeng ke Rebhekha wa ka ho Bhayibeleng nakwela ba mo kgopela gore a segelele sepheto se segolo sa gore ne se nyoko tšhentšha lephelo lage gore go thogo makega tso Jehova a di nyakang. (Genesi 24:50, 58) Ne ke sa titseye nkare ke hlawolegiye go phala batho ba bangwana mara ne ke fo tinyakela go berekela Jehova ka mokgo nka kgonang. Ke ghulana le dintshitshire mara ke bonne ka mokgo Jehova ne a n’gelepa ka gona ga mmereko wowa ka ditsela tsa go sa tshwane.
Monna wa Gore o Tsofele o re Leyela Makolwane
Ka nthago ga mengwaga mo mutši wa geru wo rurele toropong ya Roodepoort Afrikha Borwa, papaka o yye a hlokofala. Ka 1947, mo ke na le 16 ya mengwaga ne ke bereka ga mmereko wa nako ka moka wa mmušo, ke bereka ka tsa difowunu gore ke thogo pasopa mutši wa geru. Tšatši le lengwana ke le gaye, monna ye mongwana wa gore o šele a gudiye o yye a kokota ho monyako ke mokane a re rekisela Sewokamelo. Re f’lo mo rekela gore re mo jabodise.
Ka nthago nyana re yye ra thomisa go di jabolela ra nyaka go tšhuta nnete ka ho Bhayibeleng. Mmane waka mo a sa le ye monyana ne a kena Kereke ya Dutch Reformed, byalo o yye a di bona gore tso ne ba ba botsa tsona ku kerekeng ya bona le tso Bhayibele yi di tšhutisang ne di sa tshwane le ka go nyana. Re yye ra dumela gore ba re tšhutise Bhayibele ke mokane ka nthago ra thomisa go ya megahlanong ya phutego. Ka 1949 ke yye ka kolobetsiwa, ne go le nna wa mathomo ga mutši wa geru wa go kolobetsiwa. Ke yye mahlong nkene ke bereka ga mmereko wa go tiphidisa mara a ka bereka mengwaga ya go tlala, ka gore so ne ke se nyaka ne go le go berekela Jehova.
Ne ke Tikemisele go ya mo go Gayelang Batšhomayedi
Ka 1954, ke yye ka thomisa go ba mošupatsela wa nako ka moka fote ke yye ka butsisa ofisi ya lekala la Afrikha Borwa gore nka gelepa kaye. Ofisi ya lekala yi yye ya re ke ye ke bereke toropong ya Pretoria fote ya lukiselela gore ke bereke ggoši le mogageru wa mosadi wa gore le yene ne go le mošupatsela. Mo ne re dula gona ne re tiketliye go le gabutši fote a ke lebale matšhatšhatšha ya go tswetswenya, ya gore ne ba ma rekisa ho thina le mo re dulang.
Ka nthago ga mo mošupatsela ye ne ke bereka naye a šadhiye, Mogageru George Phillips wa go bereka ga lekala o yye a mputsisa gore a ke di jabolele tsa go ba mošupatsela wa go hlawolega. A ka jikajika ke napiye ke dumela.
Mmereko wowa wa go ba mošupatsela wa go hlawolega ke wo thomisiye ka1955 hala toropong ya Harrismith. Nna le mošupatsela ye mongwana ye ne ke bereka naye, re yye ra tshwara ntshitshire gore re thogo kraya poleke ya go dula ga yona ya gabutši. Mo re beyisa, batho ba kereke ya gana hone polekeng ba yye ba di kwelela gore go na le rune ke mokane ba yye ba kgopela ye ne re dula gaye gage gore a re rake.
Ka nthago ba yye ba nromela Parkhurst hala Johannesburg. Ke mokane ka bereka le barumiwa ka babedi ba basadi. Ka nthago ye mongwana o yye a šadha ke mokane ye mongwana ba mo romela gore a ye a bereke go gongwana. Mogageru ye mongwana wa mosadi ye ba reng ke Eileen Porter o yye a ntseya gore ke dule nabo, le mo yene le ba mutši wage ne ba se na kamara ya gore ke yetsele ga yona. Ne ke yetsela ga poleke ye nyana ya gore ne ba yi kgeriye ka legaredheni. Eileen ne a lukiye fote a dula a ntiyisa, tsotsone ne di maka gore ke tikwe ke lukulugiye. Ne ke jabodisa ke matšato yage ga tso tsa Modimo le mo yi le gore ne a na le mmereko wa go pasopa ba mutši wage.
Ka nthago ba nromele Lebowa la Aliwal, toropong ya Eastern Cape, gore ke ye ke bereke le mogageru wa mosadi ye ba reng ke Merlene (Merle) Laurens. Ka nako yonone ka babedi ga rune ne re na le 20 ya mengwaga, ne re tiyisa ke mošupetso wa mogageru wa mosadi wa gore o šele a gudiye ye ba reng ke Dorothy, wa gore ne re mmitsa Mmangwane Dot. Mo a sa gula o yye a hlasela ke dimpsya a le tšhomong dya mo loma mara tsotsone a dya mo tapa letšhika la go ya mahlong a kene a tšhomayela.
Ka 1956 Merle o yye a sepela a ya sekolong sa Gilead sa tlelase ya bo 28. Ne ke di nabela ka matla tsa go sepela naye! Mara ne ke sa wele fase ga Mmangwane Dot, re yye ra ba banghana ba bagolo ka matla le mo re kene re šiyana ka mengwaga ya go tlala.
A ke lebale ka mokgo ne ke jabodiye ka gona mo ke kwa gore Merle ba mo memme sekolong sa Gilead! Mo ke soko bane ke tloga ke fetsiye gana hala ga mabala ya dikgwedi ke le ga toropo ya Nigel, ne ke bereka ggoši le Kathy Cooke, wa gore ne go le seyalogane sa Gilead. Kathy o yye a fo nlekisa tso ne di nyoko makega ku mahlong, tsotsone dya maka gore ke jabole ka matla ke mokane ka January 1958, ke yye ka tloga ka ya New York.
Ne ke Tikemisele Gore ke Lokotšiwe
Ku Gilead ke mo ke dula kamareng ka yyoši le magageru ya basadi, ye mongwana ye ba reng ke Aluni ne a bolabola Sesamowa le Ivy Kawhe wa go bolabola Semaori. Nakwela ke sa le Afrikha Borwa mmušo wa apareteyite ne wo sa nyake makgowa ma gahlana le mehlobo ye mengwana, byalo ne ke ro booga go dula ka kamareng ka yyoši le magageru yawa ya basadi. Ke yakgoswiye ke kwana nabo ka matla fote ne ke jabolele go ba le magageru ya go tšwa mafaseng ya mangwana ga tlelase yowa.
Mogageru Maxwell Friend ne go le thitšere ya rune. Ne a re tšhutisa ka mokgwa wo mongwana wa gore ne re šala re tikisegiye dipelo. Ne go na le kararo ya malampa ka tlelaseng yage, ne ma ngwadiwwe gore “Gedimo,” “Yeketsa” le “Matšhika.” Mo wa go tšhuta a kene a beya polabolo yage kela a maka mošupetso, Mogageru Friend ne a tšhuba le lengwana la malampa yane mo a kwa gore go na le so se gayelang ga polabolo yone. Ka taba la gore ke na le dihlong, mo mogageru a tšhuba malampa yane ka nako yaka mo ke maka mošupetso, tsotsone ne di maka gore ke lle! Mara le mo go le ka mokgonone ne ke kwana le Mogageru Friend ka matla. Ka nako ye nngwana mo ke kene ke tshwaraganne le mmereko wa go yedisa ka nthago ga mo re fetsiye go tšhuta, ne a mmakela kofi a n’leyela.
Mo dikgwedi di kene di takamela, ne ke fela ke tiputsisa gore ba nyoko nromela kaye. Merle ye ne ke dula naye wa gore o yye a ba mošupatsela, ne a šele a yalugiye ga sekolo sa Gilead fote ne ba mo romele Peru. O mputsiye gore ke bolabole le Mogageru Nathan Knorr, wa gore ne a yeta mahlong ka nako yone ke mo kgopele ke kene sekgaleng sa morumiwa ye ne a bereka naye wa gore ne a nyoko šadha go se botala. Mogageru Knorr ne a dula a vakašela sekolong sa Gilead ka nthago ga mabeke nyana, byalo ne di le lula gore ke bolabole naye. Mo ke fetsa go yaloga ba yye ba nromela Peru!
Go Tšhomayela Dithabeng
Ne ke jabodiye la go sa hlayisegi mo ke boya ke gahlana le Merle hala Lima, Peru! Mo ke segela Peru ke yye ka ba le ditšhuto tsa Bhayibele tsa gore dya thogathoga, le mo yi le gore ne ke sa tšhuta mmolabolo wa Sepenish. Ka nthago nyana nna le Merle ba yye ba re romela Ayacucho, dithabeng gore re bereka gona. Ne go le mmereko wa go thathafa ka matla. Ne ke šele ke tšhutiye mantsu ya mangwana ya Sepenish mara batho ba go tlala ba hone polekeng ne ba bolabola Sequechua fela, fote di re tsere nako ya go lefa gore re tlwayele poleke yone ya go sa teyele moya.
Nakwela ke le Ayacucho ne ke tikwa nkare tso ke di makang ke tshwere ya go kgana fote ne ke tiputsisa gore, nje batho ba poleke yowa ba nyoko yi yamogela nnete. Lekgono lowa, go dula batšhomayedi ba go teya ka ku ga 700 mo toropong ya Ayacucho fote yi na le ofisi ya go hlatolla mmolabolo wo wa Sequechua hala (Ayacucho).
Mo nako yi kene yi ya, Merle o yye a šadha le mopotulugi ye ba reng ke Ramón Castillo, fote ka1964 Ramón o yye a ya sekolong sa Gilead sa gore ne se tseya lesome la dikgwedi. Ga tlelase yone ne ba memme le ye mongwana wa gore ke kenne naye tlelaseng nakwela ke le Gilead, morene mongwana ye ba reng ke Fu-lone Liang, wa gore ne a berekela Hong Kong mara ne ba mmitsiye fote go re a tle Gilead gore a thogo tšhuta tse dingwana tsa go yelana le mmereko wa lekala. a Fu-lone o yye a butsisa Ramón gore dilo di nsipelela byang howa Peru, ke mokane ka nthago ga hone nna le Fu-lone re yye ra thomisa go ngwalelana mangwalo.
Di so yi kaye, Fu-lone o yye a hlaya gore ne re ngwalelana mangwalo ka taba la gore ra nyakanana. Hala Hong Kong, Harold King wa gore le yene ne go le morumiwa, ne a dula a ya posong byalo aa gana mo ke mo kgopela gore a ye a mposele mangwalo ya go ya ga Fu-lone. Harold ne a thalathala dithombhe tse dinyana a boya a ngwala molayetsa wo mo kopana ho di envelopong ga mangwalo ya ne ke ma romela Fu-lone, ne a fela a hlaya gore “Ke nyaka gore le yene a dule a go ngwalela!”
Ka nthago ga gore re fetse hala ga 18 ya dikgwedi re kene re ngwalelana mangwalo, nna le Fu-lone re yye ra šadha. Ke yye ka tloga Peru ka nthago ga mo ke berekiye kašupa ya mengwaga.
Lephelo la Nyuwane Hala Hong Kong
Ka November 17 1965, nna le Fu-lone re yye ra šadha. Ke yye ka jabolela lephelo laka la nyuwane hala Hong Kong, ne ke dula ofising ya lekala le monnaka le ba bangwana ka babedi ba gore le bona ba šadhiye. Motshegare ne ke ya tšhomong mo Fu-lone a kene a maka mmereko wage wa go hlatolla hala lekaleng. Go tšhuta Secantonese ne go ro ba mong letogo mara barumiwa ba bangwana ba basadi le monnaka ba yye ba n’gelepa ba kene ba lefisiye dipelo. Go gapa ditšhuto tsa Bhayibele le bananyana nkene ke tšhuta mmolabolo wowa, di n’gelepiye gore ke kgibe.
Ka nthago ga mengwaga, nna le Fu-lone re yye ra rurela ga poleke ya gore ne go dula barumiwa yo ba reng ke Kwun Tong gana howa Hong Kong gore Fu-lone a thogo tšhutisa barumiwa ba nyuwane Secantonese. b Ke natefela ke mmereko waka wa borumiwa ga poleke yowa tsa go šinya di maka gore le matšatši ya mangwana ke sa sa nyaka le go ya gaye!
Ka 1968, ne ke jabodiye la go sa hlayisege mo go ntshiwa puku ya The Truth That Leads to Eternal Life. Ne yi kwisisega ka matla go phala yo ya “Let God Be True,” ka matlamatla ga batho ba gore ne ba sa tšibi tsa go tlala ka Bhayibele fote go se Makreste.
Le mo go le ka mokgonone, ne ke titshokannye ke tseya gore bo ke balang nabo Bhayibele ba yamogele nnete ka taba la gore ne ba kgona go yaraba diputsiso tso di leng ho pukung. Mara ne ke sa bone selo ka nako yonone, go segela re fetsa go bala puku ya Truth ka mokana ga yona le ye ke balang naye Bhayibele, ne a fo ya mahlong a sa dumele ga Modimo! Ke yye ka tseya nako ya go lefa ke bolabodisana le bo ke tšhutang nabo Bhayibele gore ba thogo nhlayisela gore ba tikwa byang ka tso ba di tšhutang.
Ka nthago ga mengwaga re le hala Kwun Tong, re yye ra boyela nthago lekaleng ke mokane Fu-lone o yye a thomisa go bereka Hong Kong go le ye mongwana wa Komiti ya Lekala. Mengwaga yone ka moka ne ke maka mmereko wa go yedisa le go yamogela divakaši. Fu-lone ne a fela a ya gwe maka mebereko ya ka sephiring ya ka mo mokgahlong wa Modimo ne di nyaka ke sepele naye, ke mo ke jabolela go mo thega gore a thogo maka mmereko wo ba mo neyyeng wona.
Dilo Tsa go fo Tšhoga di Makegiye
Sa go kwisa go baba ka 2008 lephelo laka le yye la tšhentšha ka letšatši la lloši. Mo mogatšaka Fu-lone a sa le leyetong lage o yye a fo hlokofala re sa nagana selo, ka nako ya gore ne re le thina le go Gopola likgu la Jeso. Ne ke kgongwele ka matla. Magageru ma yye ma yakgoswa ma tl’le nkgomoletseng, ka nako ya polabolo ya Segopotso ke yye ka titshwara gore ke sa lle ka gelepa ye mongwana wa go jabolela go tšhuta Bhayibele ka go mo šupetsa mangwalo ya ne re ma bala. Ke yye ka tiyisa ke lengwalo le lengwana lo Fu-lone ne a kwana nalo ka matla la gore: “Ke nna Jehova Modimo wago ke nyoko go tshwara ka letsogo lago la go ja . . . ‘ke nyoko go gelepa.’”—Jesaya 41:13.
Ka nthago ga kašupa ya mengwaga mo Fu-lone a hlokofele, magageru ya hala Hong Kong ma yye ma re ke rurele ga lekala le legolo, ga gore ne di nyoko ba lula go yakgoswa ba n’gelepa ga bolwele byo ne ke le nabyo. Mara ka 2015, ke rurele ga lekala la Afrikha Borwa, ga gore ke thina le poleke yo ke yyeng ka kraya dinnete gona ku nthago ka bo 1947.
Ke berekele Jehova mengwana ya go tlala ke jabodiye fote ke di bonne gore Jehova o nrufiye ga mmereko waka. Le gana byalo ke sa fo ya mahlong ke bolabodisana le bo ke yyeng ka ba tšhutisa Bhayibele, ba gore ba kene ba ya mahlong ba berekela Jehova ba tshepega fote ke bonne ka mokgo Jehova a rufang dilo tse di nyana tso re di makang ga mmereko wa go tšhomayela. Mo re beyisa, batšhomayedi hala Peru ba hluhlutele ne ba segela gana hala ga 760 ka 1958 ba rotogela ga 133 000 ka 2021 fote batšhomayedi ba hala Hong Kong ne ba teya gana hala ga 230 ka 1965 ba segela ga 5 565 ka 2021.
Ka taba la gore ke šele ke gudiye, a ke sa kgona go maka tso ne ke kgona go di maka. Mara ke sa na ke nabela go bereka, ke yemele ku mahlong lefaseng la nyuwane ga gore nko ba ke maka tso ne ke di maka tsa go berekela Jehova, go ko ba go nyakega batho ba go tlala ba go bereka ke nyoko jabolela go hlaya gore: “Ke nyaka go ya.”
a Mo o nyaka go tšiba tsa go tlala ka Fu-lone Liang gore o krayye dinnete byang lebelela Puku ya Ngwaga ya Dihlatse Tša Jehofa ya 1974, lephephe 51.
b Tso Fu-lone a gahlanneng natso nakwela a le Kwun Tong, lebelela Puku ya Ngwaga ya Dihlatse Tša Jehofa ya 1974, lephephe 63.