Tshelela ga tsa ka teng

BluePlanetArchive/Whale Watch Azores

AYITSANO DI RO MAKIWA?

Ka Mokgo Hlapi yo ba Reng ke Whale yi Hlapelang ka Gona

Ka Mokgo Hlapi yo ba Reng ke Whale yi Hlapelang ka Gona

 Hlapi yo ye kgolo yi kgona go hlapela 2 992 ya dimitha kela (9 816 ya mafiti) yi sobela teng teng, ka taba la go roba ga yona mo yi tlungwela ka ho teng ga meetši go napa go kwagala gore go kenne selo ka ho meetšing. Fote hlapi yowa yi kgona go dula teng ga meetši nako ya go lefa. Ba hlayye gore ye nngwana yi yye ya kgona go dula ka teng ga meetši 3 ya diawara le 42 ya diminetsi yi sa tšwele ka tawong gore yi thogo teyele ke moya. Diphoolwane tso tsa gore di nyaka moya gore di thogo wona di kgona byang go tseya nako ya go lefa di sa krayye moya?

 Go fo tshwana le diphoolwane tse dingwana tsa gore di dula meetšing, mahlokoro ya hlapi yo ye kgolo ma phutega ke mokane matshwafo ya yona ma ba ya ma nyana. Bo ba go nyakolla ba krayye gore diphoolwane tso tsa meetšing a di berekisi moya ka matla mo pelo ya tsona yi sa teye ka matla fote madi ya tsona ma fo ya byokong, pelong le mišifeng fela.

 Go tokegela gana hone, diphoolwane tso tsa meetšing di hlekeletsa moya wa tsona mišifeng di berekisa selo se sengwana sa go yaga mmele. Selo sone sa go yaga mmele se maka gore go tšwe moya wa gore wo gelepa phoolwane yowa mo yi kene yi hlapela yi ya ku tlase tlase. Mišifa ya phoolwane yowa yi na le dilo tsa go yaga mmele tsa go tlala, go phala tso batho le diphoolwane tsa nageng di nang natso.

 Mara, ye mongwana wa go nyakolla o fetsiye ka gore dihlapi tso tsa di whale: “Mo di hlapela di napa di ro sobelela ku fase fase. Tso re šeleng re di tšiba gana byalo go ya ka ye wa go pombhola, dihlapi tsowa di maka dilo tsa go makatsa ka matla tsa gore ne re sa nagane gore di kgona go di maka.” Bo ba tsa sayense ba nyaka go kwisisa gabutši ka mokgo dihlapi tso tse di kgolo di hlapelang ka gona, ka taba la gore tsotsone di nyoko gelepa ditogotela gore di thogo lokotša ka mokgo di yalafang mo matshwafo ma sa bereki gabutši.

 O nagana ying? Ayitsano matšhika ya hlapi yowa ye kgolo ya gore yi kgona go hlapela yi sobelela ku tlase tlase ma f’lo timakegela? Kela di ro makiwa?