Eya go dikagare

JULY 2, 2015
Rwanda

Kgoro ya Tsheko ya Rwanda e Ganetšana le Kgethollo ya Bodumedi

Kgoro ya Tsheko ya Rwanda e Ganetšana le Kgethollo ya Bodumedi

Kgoro ya Tsheko ya Karongi nageng ya Rwanda e ile ya hlompha tokologo ya bodumedi ya barutwana ba seswai ba Dihlatse tša Jehofa. Bothata e be e le gore barutwana ba ba gana go tšea karolo ditirelong tša bodumedi tšeo di dirwago ka klaseng ka ge matswalo a bona a sa ba dumelele go di dira.

Dikolo tše dintši nageng ya Rwanda di ngwadišitšwe ka tlase ga mekgatlo ya bodumedi. Tše dingwe tša dikolo tše di nyaka barutwana ba tšea karolong ditirelong tša bodumedi le go lefa makgetho a kereke. Ka ge bana ba Dihlatse ba sa dumele go dira dilo tše, balaodi ba dikolo ba ile ba raka bana ba 160 magareng ga ngwaga wa 2008 le 2014. Ka ge bjo e le bothata bjo bo tšwelago pele nageng ka moka, molato wo o bilego Karongi Profenseng ya ka Bodikela, o bontšha gore balaodi ba mmušo wa Rwanda ba tloga ba le kgahlanong le kgethollo ya bodumedi.

Kgethollo ya Bodumedi e Tutuetša go Rakwa ga Bana Sekolong

Ka May 12, 2014, balaodi ba sekolo ba ile ba raka bana ba seswai ba Dihlatse ba mengwaga ya magareng ga e 13 go ya go e 20,  *ka ge ba ile ba gana go tšea karolo ditirelong tša bodumedi sekolong sa Groupe Scolaire Musango seleteng sa Karongi. Ka morago ga gore bana ba ba rakwe batswadi ba bona ba ile ba bega taba ye go Moemedi wa Mmušo wa Rwankuba, yo a ilego a laela gore bana ba Dihlatse ba bušetšwe sekolong. Ka go se kgotsofatšwe ke phetho ye, balaodi ba sekolo ba ile ba fetola maano a bona ka go latofatša barutwana ba ka gore ga se ba hlomphe koša ya setšhaba ka ge ba ganne go e opela. Ka June 4, 2014, matšatši a mabedi ka morago ga gore barutwana ba bušetšwe sekolong, maphodisa a ile a tla sekolong go ba golega.

Maphodisa a ile a golega barutwana ka matšatši a tshela, a ba tšhošetša, a ba roga le go betha ba babedi ba bagolo ka ge a be a bolela gore ke bona ba tutuetšago bana ba banyenyane. Go sa šetšwe go swarwa gampe, bana ba ka moka ba ile ba gana go dira selo seo se sa dumelelanego le ditumelo tša bona.

Kgoro ga se ya Bona Barutwana ba Molato

Maphodisa a ile a lokolla barutwana ba šupa ka June 9, 2014, gomme motšhotšhisi o ile a phumola molato wa bana ba banyenyane. Lega go le bjalo, maphodisa a ile a tšwela pele a golegile o mogolo ka matšatši a mangwe a senyane. Moahlodi o ile a laela gore yo mogolo a lokollwe ka nakwana le go bewa leihlo a sa letetše go sekišwa ka October 14, 2014.

Nakong ya tsheko, moahlodi o ile a botšiša barutwana ba ka moka dipotšišo tše mmalwa. Morutwana yo mongwe o ile a bolelela barutwana ka moka ka go hlalosetša moahlodi gore lebaka le legolo leo le dirilego gore ba rakwe sekolong ga se gore ba ganne go opela koša ya setšhaba eupša e be e le gore ba ganne go lefa makgetho a kereke le go ba karolo ya ditirelo tša bodumedi tšeo di dirwago sekolong.

Moahlodi o ile a kgopela motšhotšhisi go tliša bohlatse bjo bongwe pele ga kgoro bja go thekga ditatofatšo tša gore barutwana ba ga se ba hlomphe koša ya setšhaba. Ge motšhotšhisi a tšwela pele go botšiša barutwana ba dipotšišo, ba ile ba hlalosa gore ga se ba ka ba bontšha go se hlomphe koša ya naga ge bana ba bangwe ba be ba opela.

Kahlolong ya Kgoro ya Tsheko ya Karongi yeo e lokolotšwego ka November 28, 2014, kgoro e boletše gore go gana go opela koša ya naga “ga se gwa swanelwa go tšewa e le go se e hlomphe.” Kahlolo ya kgoro e ile ya dumelelana le molao ka go phumola molato wa bana ba gomme se se ka thuša go fediša kgethollo ya bodumedi dikolong tša Rwanda.

Boipiletšo bja go Hlompha Ditokelo tša Motheo

Dihlatse tša Jehofa nageng ya Rwanda di thabišwa kudu ke gore mafelelo a molato wa barutwana ba Sekolo sa Groupe Scolaire Musango e bile a mabotse. Lega go le bjalo, melatong e mengwe bana ba Dihlatse bao ba rakilwego dikolong ka baka ditumelo tša bona ga ba na kgetho eupša ba swanelwa ke go tloga dikolong tšeo ba ye go tše dingwe. Bana ba bangwe ba swanelwa ke go tlogela sekolo ka ge ba ka se kgone go ya dikolong tšeo e sego tša mmušo ka baka la gore di bitša kudu.

Go swana le batswadi ka moka, batswadi ba Dihlatse le bona ba nyakela bana ba bona bokamoso bjo bo botse. Ba nyaka gore ba ithute e le gore e tle e be batho ba bakaone setšhabeng. Dihlatse tša Jehofa di holofela gore kahlolo ye e botse ya kgoro ya seleteng sa Karongi e tla dira gore dikolo tša Rwanda di hlomphe tokelo ya letswalo le ya bodumedi ya bana ba.

^ ser. 5 Nageng ya Rwanda, motho o ikemela le go tšewa e le yo mogolo ge a na le mengwaga e 21 (Article 360 of the Civil Code).