Dintwa tša selegae le khuduego ditikologong tša bohlabela bja Ukraine di dirile gore Mopresidente wa Ukraine a ntšhe taelo ngwageng wa 2014 ya gore mašole a naga yeo a itokišeletše ntwa. Vitaliy Shalaiko, yo e bego e le lešole la Ukraine gomme ga bjale e lego Hlatse ya Jehofa le yena o ile a bitšwa. Mna. Shalaiko o ile a botša Lefapha la Mašole la lefelong leo gore letswalo la gagwe ga le mo dumelele go dira mediro ya bošole eupša o ikemišeditše go dira mediro e mengwe yeo e sego ya bošole.

Lefapha la mašole le ile la se hlomphe tokelo ya Mna.Shalaiko ya go gana go dira mediro ya bošole ka baka la letswalo gomme le ile la mmulela molato wa go gana go ya bošoleng. Molato wo e be e le wa mathomo nageng ya Ukraine mo motho a gannego go ya bošoleng ka baka la tumelo ya gagwe.

Ka ge e kile ya ba lešole, Mna. Shalaiko o be a kwešiša gore mmušo o tshwenyegile ka go tšhireletšego ya naga le badudi ba yona. Lega go le bjalo, Mna.Shalaiko o ile a bapetša go ya bošoleng le molao wa motheo wa Beibele wa go nea “Kesara tša Kesara, eupša Modimo ... tša Modimo.” * Ka ge e le Mokriste, o hlompha bophelo e bile o bontšha batho ka moka lerato ka dinako tšohle. *

Ka November 13, 2014, Kgoro ya Tsheko ya Selete ya Novomoskovsk yeo e lego tikologong ya Dnipropetrovsk e ile ya theetša molato wa Mna. Shalaiko wa mabapi le ge a ganne go ya bošoleng. Kgoro ya tsheko e hweditše gore ga se a gana go tla ge a bitšwa ke balaodi ba mašole le banyakišiši. Kgoro ya tsheko e ile ya bolela gore ka ge e le setho sa bodumedi bjo dithuto tša bjona di sa thekgego dintwa, Mna. Shalaiko “o na le tokelo ya go dira mediro e mengwe yeo e sego ya bošole gaešita le nakong ya ge mašole a itokišeletša ntwa.”

Go oketša mo, kgoro ya tsheko ya selete e boletše gape gore tokelo ya Mna. Shalaiko ya go dira mediro e mengwe yeo e sego ya bošole e “thekgwa ke Molaotheo wa naga ya Ukraine.” E ile ya dumela gape le gore Komiti ya Yuropa ya Ditokelo tša Batho * le diphetho tšeo di dirilwego ke Kgoro ya Yuropa ya Ditokelo tša Batho (ECHR) di šireletša tokologo ya bodumedi. Moahlodi o ile a se bone Mna. Shalaiko molato gomme motšhotšhisi o ile a dira boipiletšo ka morago ga kahlolo ye.

Ge a dira boipiletšo, motšhotšhisi o ile a bolela gore boikarabelo bja molaotheo wa naga bja go šireletša naga bo phaela ka thoko tokelo ya tokologo ya bodumedi le ya go dira mediro ye e sego ya bošole. O ile a gatelela gore phetho ya ECHR ga e šome nakong yeo mašole a itokišeletšago ntwa ka yona.

Ka February 26, 2015, Kgoro ya Tsheko ya Boipiletšo ya Dnipropetrovsk e boletše gore “go gana go dira mediro ya bošole ka baka la letswalo ga se mabaka a kwagalago a go gana go ya bošoleng.” Ge kgoro e be e dira phetho e ile ya ela hloko tumelo ya Mna. Shalaiko gomme ya bolela ka phetho yeo e dirilwego ke ECHR ya gore “ditumelo tše bjalo di thekgwa ke Article 9 ya Komiti ya [Yuropa]” * ye e lego mabapi le tokologo ya seo motho a se naganago, ya letswalo le ya bodumedi.

Kgoro ya boipiletšo e ile ya dumela gape gore Article 9 ya Komiti ya Yuropa ya Ditokelo tša Batho ga e dumelele gore go tshwenyega ka “‘Tšhireletšego ya naga’ . . . go lokafatše go thibelwa ga go dirišwa ga ditokelo tšeo di kgonthišeditšwego.” Baahlodi ba ile ba nea mabaka ka gore “tokelo ya go gana go dira mediro ya bošole ka baka la letswalo e ka se gatakelwe ka baka la tšhireletšego ya naga.” Ba ile ba phetha ka gore molao wa Ukraine wa gore motho a dire mediro e mengwe yeo e sego ya bošole o šome le nakong ya ge go lokišeletšwa mašole go ya ntweng. Ka go dumelelana le phetho ya kgoro, kgoro ya tsheko ya boipiletšo e ile ya se bone Vitaliy Shalaiko molato.

Diphetho tšeo di dirilwego ke dikgoro tša ka bohlabela bja Ukraine di bontšha go hlompha le go tšeela godimo tokelo ya go gana go dira mediro ya bošole ka baka la letswalo le go dira mediro e mengwe yeo e sego ya bošole gaešita le nakong yeo naga e nago le boemo bja tšhoganetšo. Dikahlolo tšeo di dirilwego molatong wa Mna. Shalaiko di sepedišana le melao ya dinaga tše dingwe yeo e hlomphago tokelo ya motheo ya go gana go dira mediro ya bošole ka baka la letswalo. *

Go sa šetšwe kahlolo yeo, motšhotšhisi o ile a dira boipiletšo go High Specialized Court of Ukraine for Civil and Criminal Cases (e lego kgoro yeo e swaraganago le melato ya selegae le ya bosenyi) ka go tliša gape taba yeo e šetšego e ahlotšwe ke kgoro ya tsheko ya boipiletšo. Ka April 30, 2015, ramolao wa Mna. Shalaiko o ile a ganetšana le boipiletšo bja motšhotšhisi.

Vitaliy Shalaiko ke yo mongwe wa Dihlatse tše dikete tša Ukraine tšeo di bileditšwego go tla bošoleng. Ka hlompho di ile tša ya gomme tša kgopela go dira mediro e mengwe ye e sego ya bošole yeo e sa thulanego le ditumelo tša tšona. Dikgopelo tša mohuta wo gantši di a hlompšha, ka baka leo ke Dihlatse tše mmalwa tšeo di bonwego molato. Ga bjale go ithekgile ka kgoro ya tsheko ya Ukraine go kgonthišetša gore mmušo wa Ukraine o hlompha kgopelo ya Dihlatse ya go se dire mediro ya bošole ka baka la letswalo.