JULY 1, 2014
RUSSIA
Kgoro ya Yuropa ya Ditokelo tša Batho e Dumelelana le Tokelo ya Dihlatse tša Jehofa Kua Russia ya go Bokana Bakeng sa Borapedi
Ka June 26, 2014, Kgoro ya Yuropa ya Ditokelo tša Batho (ECHR) e dirile phetho ka go dumelelana le Dihlatse tša Jehofa le tokelo ya tšona ya go rapela ntle le go šitišwa mo go sego molaong go tšwa go balaodi ba mmušo wa Russia. Phethong ya yona ya mohlakanelwa, Kgoro e ile ya bolela gore Russia ga se ya latela Articles 5 yeo e lego mabapi le (tokelo ya tokologo le tšhireletšego) le Articles 9 yeo e lego mabapi le (tokologo ya go bolela seo motho a se nagannego, ya letswalo le ya bodumedi) tša Kgoro ya Yuropa ya Ditokelo tša Batho ge maphodisa a be a šwahlela ka moo go sego molaong tirelo ya bodumedi mantšiboeng a April 12, 2006.
Mantšiboeng ao, Dihlatse tša Jehofa lefaseng ka bophara di be di bokane sebokeng sa tšona sa ngwaga le ngwaga sa go gopola lehu la Jesu Kriste. Diphuthego tše pedi kua Moscow di be di hirile holo ya sekolo bakeng sa tiragalo ye e kgethegilego e bile di letetše gore barapedi ba fetago ba 400 ba be gona tiragalong ye. Ge seboka se se dutše se tšwela pele, maphodisa a go hlola mpherefere a ile a fihla sebokeng seo ka dikoloi tše lesome tša maphodisa le dipese tše pedi tše dinyenyane gotee le Sehlopha se se Kgethegilego sa Maphodisa ao a bego a swere dibetša ao a bitšwago (OMON) le maphodisa a mangwe a mantši ao a bego a apare diaparo tša maphodisa. Ka pejana a ile a dikanetša moago woo, ntle le go ba le mangwalo a molao a go dira seo a ile a šitiša seboka seo. A ile a laela bohle bao ba bego ba le sebokeng gore ba tšwe ka moagong, ke moka a phuruputša holo yeo, a thopa dipuku le dipukwana tša bodumedi tša Dihlatse le go tšea ka kgang banna ba 14 bao ba bego ba le sebokeng seo gomme ba ba iša seteišeneng sa kgauswi sa maphodisa ba ba golega ka nakwana moo. Ramolao wa Dihlatse tše tšeo di bego di golegilwe ka nakwana o ile a fihla seteišeneng sa maphodisa go tlo di thuša. Maphodisa a ile a mo phuruphutša, a mo lahlela fase, a mmea thipa mogolong le go mo tšhošetša ka gore ge a ka ipelaetša kamoo maphodisa a swerego Dihlatse tše ka gona yena le lapa la gagwe ba tla kopana le dipela di thota. Ka morago ga diiri tše ka bago tše nne, bagolegwa ba ba ile ba lokollwa gomme ba dumelelwa go boela gae.
Nikolay Krupko gotee le Dihlatse tše dingwe tše tharo tšeo di bego di golegilwe, di ile tša bulela balaodi ba mmušo molato wa go šitiša diboka tša tšona tša bodumedi le go di golega ka nakwana ntle le molao. Ka morago Kgoro ya Tsheko ya Selete ya Lyublino le Kgoro ya Tsheko ya Moscow City di ile tša gana boipelaetšo bjoo, Dihlatse tše di ile tša iša boipelaetšo bja tšona go ECHR ka June 2007.
Ka June 26 kahlolong ya Krupko and Others v. Russia, ECHR e boletše gore: “Kgoro ka mehla e be e dumela gore gaešita le melatong yeo balaodi ba mmušo ba sa tsebišwago ka dipokano tša setšhaba e bile beng ba pokano yeo ba sa bee setšhaba kotsing, go šitišwa ga pokano yeo ya khutšo ke maphodisa go ka se tšewe e le ‘selo seo se swanetšego go dirwa nageng yeo e nago le tokologo.’ . . . Ka gona se se nea mabaka a kwagalago molatong wo moo seboka se se bego se sa bake mašata eupša e fo ba feela seboka sa bodumedi seo se nago le seriti seo se bego se le holong e bile se sa bake tšhitišo goba kotsi setšhabeng. Go šwahlelwa ga seboka se ke maphodisa a mantši a go hlola mpherefere ao a bego a swere dibetša ka maikemišetšo a go šitiša seboka se, ka ge balaodi ba mmušo ba tloga ba dumela gore go se tsebišwe e sa le pele ka seboka se ga go molaong mo go feleleditšego ka go golegwa ga Dihlatse ka diiri tše tharo go be go sa kwagale le ge go be go thwe a šireletša setšhaba.”
Ye ke kahlolo ya bone kgahlanong le Russia ka baka la go gatakela ditokelo tša Dihlatse tša Jehofa. Kahlolong ya 2007 ya Kuznetsov and Others v. Russia, ECHR e ile ya phetha ka gore Russia e gataketše melao ya Lekgotla la Yuropa ge balaodi ba mmušo ba be ba šitiša ka mo go se go molaong diboka tša Dihlatse tšeo di sa kwego gabotse kua Chelyabinsk. Ka 2010, ECHR e ile ya dira phetho kgahlanong le Russia molatong wa Jehovah’s Witnesses of Moscow v. Russia, molatong wo Motšhotšhisi wa Moscow City a ilego a tswalela le go thibela moo go sego molaong mokgatlo wa molao wa Dihlatse kua Moscow. Ka 2013, ECHR e dirile phetho molatong wa Avilkina and Others v. Russia gore Russia e gataketše ditokelo tša motheo tša go ba le sephiri ge Motšhotšhisi kua St. Petersburg City a be a laela gore go bolelwe phatlalatša boitsebišo bja tša kalafo.
Kahlolo ya ECHR e nea bohlatse bjo bongwe bja gore balaodi ba mmušo wa Russia, ka go leka go gatelela borapedi bja Dihlatse tša Jehofa kua Russia, ge e le gabotse ba gataketše tokologo yeo e tiišeditšwego ke Molaotheo wa Naga ya Russia le Lekgotla la Yuropa.