EKIŠA TUMELO YA BONA | ELIYA
O Ile a Kgotlelela go Fihla Mafelelong
Eliya o ile a kwa ditaba tša gore Kgoši Ahaba o hwile. Re ka kgona go bona ka leihlo la kgopolo moporofeta yoo wa mokgalabje a itshwere ditedu, a sa tsebe gore a lebelele kae ge a dutše a nagana gore ke ka makga a mantši gakaakang a swanelwa ke go lebeletšana le kgoši yeo ya go se loke. Eliya o be a kgotleletše dilo tše dintši kudu. Ahaba le mosadi wa gagwe e lego Isebele ba be ba kile ba tšhošetša Eliya ka makga a mantši, ba mo tsoma bjalo ka phoofolo e bile ba be ba le kgauswi le go mmolaya. Kgoši Ahaba ga se a ka a kgala Isebele gore a se ntšhe taelo ya gore baporofeta ba bantši ba Jehofa ba bolawe. Ka baka la ge Ahaba le Isebele ba be ba na le megabaru, ba ile ba loga le leano la go bolaya monna yo a bego a lokile e lego Nabothe gotee le barwa ba gagwe. Ka ge ba be ba nyaka go dira se, Eliya o ile a bolela molaetša wa gore Ahaba o be a tlo ahlolwa gotee le ba lapa la gagwe ka moka. Ga bjale seo Modimo a bego a se boletše se be se phethega. Ahaba o ile a hwa ka tsela yeo Jehofa a bego a boletše e sa le pele gore o tlo hwa ka yona.—1 Dikgoši 18:4; 21:1-26; 22:37, 38; 2 Dikgoši 9:26.
Lega go le bjalo, Eliya o be a tseba gore o swanetše go tšwela pele a kgotleletše. Isebele o be a sa phela, gomme o ile a tšwela pele a diriša ba lapa la gagwe le setšhaba dilo tše mpe. Eliya o be a sa tlo lebana le mathata a mantši, le gona go be go na le dilo tše dintši tšeo a bego a swanetše go di ruta mogwera wa gagwe le mohlatlami wa gagwe e lego Elisha. Ka gona, a re boleleng ka dikabelo tše tharo tša mafelelo tšeo Eliya a bilego le tšona. Ge re bona kamoo tumelo ya gagwe e mo thušitšego ka gona gore a kgotlelele, re ka bona tsela e kaone ya go tiiša tumelo ya rena mehleng ye e thata yeo re phelago go yona.
Ahasia o a Ahlolwa
Ga bjale Ahasia e lego morwa wa Ahaba le Isebele, e be e le kgoši ya Isiraele. Go e na le gore a ithute dilo tšeo a bego a sa swanela go di dira tšeo batswadi ba gagwe ba bego ba di dira, o ile a no ba latela gomme a dira dilo tše mpe. (1 Dikgoši 22:52) Ahasia o ile a ekiša batswadi ba gagwe gomme a rapela modimo wa maaka yo a bitšwago Baali. Borapedi bja Baali bo be bo dira gore batho ba dire dilo tše mpe tše bjalo ka go gweba ka mmele ka tempeleng gaešita le go dira dihlabelo ka bana. Na go be go na le seo se bego se ka dira gore Ahasia a fetoge gomme a thuše setšhaba sa gagwe gore le sona se botegele Jehofa?
Go se go ye kae Kgoši Ahasia yo a bego a ikgogomoša o ile a welwa ke mathata. O ile a wela fase ka lešoba la sefo leo le bego le le tlhakeng ya phapoši ya gagwe gomme a gobala kudu. Le ge bophelo bja gagwe bo be bo le kotsing, ga se a ka a kgopela thušo go Jehofa. Go e na le moo, o ile a romela baromiwa gore ba ye motseng wa Bafilisita wa Ekirone go yo botšiša modimo wa moo e lego Baali-tsebubu ge e ba go be go na le kgonagalo ya gore a fole. Taba yeo ga se ya ka ya kgahla Jehofa. O ile a roma morongwa gore a ye go Eliya, gomme a mmotša gore a yo thibela baromiwa bao. Moporofeta yoo o ile a laela baromiwa bao gore ba yo botša kgoši ditaba tše di sa kgahlišego. Ahasia o be a dirile sebe se segolo ka go dira dilo bjalo ka ge eka go be go se na Modimo Isiraeleng. Jehofa o be a phethile le pelo gore Ahasia a ka se tsoge a fodile.—2 Dikgoši 1:2-4.
Ahasia yo a sa itsholego o ile a botšiša gore: “Monna yo a rotogilego a tlo le gahlanetša a ba a le botša mantšu a o bjang?” Baromiwa bao ba ile ba mo araba ka go mo hlalosetša gore moporofeta yoo o be a apere bjang, ke moka kapejana Ahasia a re: “E be e le Eliya.” (2 Dikgoši 1:7, 8) Ke mo go kgahlišago gore Eliya o be a phela ka tsela e bonolo kudu moo e lego gore o be a fetša nako e ntši bophelong a hlankela Modimo moo a bego a tsebja ka diaparo tša gagwe. Ruri go be go ka se bolelwe selo sa mohuta woo ka Ahasia goba batswadi ba gagwe bao ba bego ba na le megabaru e bile ba rata mahumo. Lehono mohlala wa Eliya o re gopotša gore re swanetše go latela keletšo ya Jesu ya gore re phele bophelo bjo bonolo, re dule re etišitše pele dilo tšeo di lego bohlokwa e le ka kgonthe.—Mateo 6:22-24.
Ka ge Ahasia a be a nyaka go itefeletša, o ile a romela bahlabani ba 50 gotee le moetapele wa bona gore ba yo swara Eliya. Ge ba hwetša Eliya “a dutše godimo ga thaba,” * molaodi wa bahlabani bao o ile a bolela le Eliya ka lenyatšo a re kgoši e re a ‘theoge moo thabeng.’ Go bonala a be a nyaka go mmolaya. E no nagana feela! Le ge mašole ao a be a tseba gore Eliya e be e le “monna wa Modimo wa therešo,” a ile a nagana gore a ka kgona go mo tšhošetša le go mo tlaiša. Ruri ba be ba e lahlile! Eliya o ile a botša molaodi yoo wa bona a re: “Ge e ba ke le monna wa Modimo, gona anke mollo o theoge magodimong o tšhume wena le banna ba gago ba masomehlano.” Jehofa Modimo o ile a mo thuša! Beibele e re: “Mollo wa theoga magodimong wa tšhuma molaodi yoo le banna ba gagwe ba masomehlano.” (2 Dikgoši 1:9, 10) Tsela yeo mašole ao a ilego a hwa ka yona e re gopotša gore Jehofa ga a rate ge batho ba nyatša bahlanka ba gagwe.—1 Dikoronika 16:21, 22.
Ahasia o ile a romela molaodi yo mongwe le mašole a 50. Molaodi yoo wa bobedi o be a na le lenyatšo go feta le yola wa pele. Sa mathomo, le ge a ile a bona melora ya ditopo tša mašole ao a 51 ao a bego a romilwe peleng, molaodi yoo ga se a ka a ithuta selo. Sa bobedi, ga se a ka a no bolela mantšu ao molaodi yola wa pele a ilego a a bolela a gore ‘Eliya a theoge mola thabeng,’ eupša o ile a oketša ka gore Eliya a dire bjalo “ka go akgofa”! Ruri molaodi yo wa bobedi e be le setlaela! Ka baka leo, yena le mašole a gagwe ba ile ba hwa ka tsela yeo molaodi wa pele le mašole a gagwe ba ilego ba hwa ka yona. Kgoši le yona, e be e le lešilo, ka gobane e ile ya no romela molaodi yo mongwe le mašole a gagwe. Sa go thabiša ke gore molaodi yo wa boraro yena o be a le bohlale. O ile a bolela le Eliya ka tlhompho a ba a kgopela gore yena le mašole a gagwe ba se ke ba bolawa. Ga go pelaelo gore Eliya, e lego monna wa Modimo, o ile a ekiša kgaugelo ya Jehofa ge a be a araba molaodi yoo a bego a ikokobeditše. Morongwa wa Jehofa o ile a laela Eliya gore a sepele le mašole ao. Eliya o ile a theetša morongwa yoo gomme a botša kgoši yeo e mpe molaetša woo o tšwago go Jehofa. Mantšu a Modimo a ile a phethagala ka gobane Ahasia o ile a hwa. O be a bušitše mengwaga e mebedi feela.—2 Dikgoši 1:11-17.
Eliya o ile a kgona bjang go kgotlelela le ge batho ba mehleng ya gagwe ba be ba na le lenyatšo e bile ba sa boife Modimo? Potšišo yeo e sa le bohlokwa le lehono. Na o kile wa kgopišwa ke go bona motho yo o mo ratago a gana go theetša keletšo e botse e bile a no gapeletša go dira selo se sebe? O ka kgotlelela bjang ge selo sa mohuta woo se direga? Re ka ithuta se sengwe ka lefelo leo mašole a ilego a hwetša Eliya go lona, e lego “godimo ga thaba.” Re ka se ke ra bolela re kgodišegile gore ke ka baka la eng Eliya a be a le moo. Eupša re ka kgodišega gore ka ge a be a rata go rapela, go ka direga gore o ile a bona gore lefelo leo le kgole le batho gomme o be a tla kgona go rapela Modimo wa gagwe ntle le tšhitišo. (Jakobo 5:16-18) Ka mo go swanago, le rena re ka fela re ipha nako ya go rapela Modimo re nnoši, re mmitše ka leina re be re mmotše mathata ao a re tshwenyago. Ge re ka dira bjalo, re tla kgona go kgotlelela ge batho bao re phelago le bona ba dira dilo tše mpe le tšeo di ka ba bolayago.
Eliya o Rola Modiro
Nako ya gore Eliya a tlogele kabelo ya gagwe e ile ya fihla. Na o ile a dira eng? Ge yena le Elisha ba be ba tloga toropong ya Giligala, Eliya o ile a botša Elisha gore a tšwe a mo emetšenyana. O be a nyaka go ya Bethele a nnoši, yeo e bego e le bokgole bja dikhilomithara tše e ka bago tše 11. Elisha o ile a mo a raba a tiišitše ka ganong a re: “Ke ikana ka Jehofa yo a phelago le ka moya wa gago o phelago gore nka se go tlogele.” Ge ba fihla Bethele, Eliya o ile a botša Elisha gore a šale moo ka gobane yena o be a nyaka go ya Jeriko yeo e bego e le bokgole bja dikhilomithara tše e ka bago tše 22. Elisha o ile a gana gape a tiišitše go etša peleng. Ge ba fihla Jeriko, go ile gwa direga se se swanago pele ba ka fihla Nokeng ya Jorodane, yeo e bego e le bokgole bja dikhilomithara tše e ka bago tše 8. Elisha o ile a no tšwela pele a gana gape. O be a sa nyake go kgaogana le Eliya!—2 Dikgoši 2:1-6.
Elisha o be a bontšha gore o be a rata Eliya ka pelo ya gagwe ka moka. Ruthe le yena o ile a bontšha Naomi lerato la mohuta woo. O be a rata Naomi kudu e bile a sa nyake go kgaogana le yena. (Ruthe 1:15, 16) Lehono, bahlanka ka moka ba Modimo ba swanetše go ratana kudu. Na re kgona go bona gore ke ka baka la eng Elisha a ile a bontšha Eliya lerato?
Eliya o swanetše go ba a ile a kgothatšwa ke go bona gore Elisha o a mo rata. Ka baka leo, Elisha o ile a kgona go bona mohlolo wa mafelelo wa Eliya. Ge ba be ba le Nokeng ya Jorodane, yeo e bego e le e kgolo, e na le bodiba bjo bogolo e bile e elela ka lebelo, Eliya o ile a itia meetse a noka yeo ka seaparo sa gagwe sa baporofeta. Meetse ao a ile a arogana! Le gona go be go na le “banna ba masomehlano ba barwa ba baporofeta.” Banna bao go bonagalago ba be ba tlwaetšwa go tlo etelela pele go ruta batho gore ba rapele Jehofa Modimo a nnoši nageng yeo. (2 Dikgoši 2:7, 8) Go ka direga gore Eliya o ile a bona seo e sa le pele. Go kile gwa ba le nako yeo Eliya a ilego a nagana gore go be go se sa na monna wa go loka nageng yeo, eupša go šetše yena feela. Go tloga ka nako yeo, Jehofa o ile a putsa Eliya ka ge a ile a kgotlelela. Jehofa o ile a ba a dumelela Eliya gore a bone gore go be go sa na le batho ba bantši bao ba bego ba rata Modimo nageng yeo.—1 Dikgoši 19:10.
Ge Eliya le Elisha ba se na go tshela Noka ya Jorodane, Eliya o ile a re go Elisha: “Nkgopele seo o nyakago ke go direla sona pele ke tlošwa go wena.” Eliya o be a tseba gore go be go fihlile nako ya gore a sepele. Ga se a ka a jela Elisha mona ka ge Elisha a be a tlo šala a hwetša ditokelo le maikarabelo a mantši. Eupša Eliya o be a nyaka go thuša Elisha ka selo se sengwe le se sengwe seo a bego a ka se kgona. Elisha o ile a re go Eliya: “Hle ke kgopela go newa dikarolo tše pedi tša moya wa gago?” (2 Dikgoši 2:9) O be a sa re gore o nyaka go fiwa moya o mokgethwa woo o bego o feta gabedi woo Eliya a bego a na le wona. Go e na le moo, o be a kgopela bohwa bja go swana le bjoo bo bego bo newa morwa wa mathomo. Go ya ka molao, morwa wa mathomo o be a hwetša dikarolo tše pedi tša bohwa, e lego bohwa bjoo bo bego bo swanela maikarabelo a gagwe a mafsa a go ba hlogo ya lapa. (Doiteronomio 21:17) Ka ge Elisha e be e le mohlatlami wa Eliya, go molaleng gore o be a bona go le bohlokwa gore a be le sebete seo Eliya a bego a na le sona e le gore a tle a dire mošomo wa Modimo.
Eliya o ile a bontšha boikokobetšo gomme a tlogelela Jehofa gore e be yena a arabago kgopelo ya Elisha. Go bontšha gore Jehofa o arabile kgopelo ya Elisha, Elisha o be a tla kgona go bona ge Eliya a sepela. Le gona go se go ye kae, ge ba be ba dutše “ba sepela ba tšama ba bolela,” go ile gwa direga selo se sengwe se se makatšago!—2 Dikgoši 2:10, 11.
Ka ge Eliya le Elisha e be e bagwera, ba ile ba thušana go kgotlelela mathata
Go ile gwa bonala seetša se se sa tlwaelegago se ba batamela ganyenyane-ganyenyane. Re ka nagana ka modumo wa lešata, wo o swanago le wa ledimo, woo o ilego wa feta gare ga bona o ba dira gore ba a rogane. Mohlomongwe seo se diragetšego se ile sa ba dira gore ba lebelele morago ba maketše ba nyaka go bona gore go direga eng. Ba ile ba bona koloi ya ntwa yeo e bego e phadima tše okarego e be e dirilwe ka mollo. Eliya o be a tseba gore nako ya gagwe ya gore a sepele e be e fihlile. Na o ile a namela koloi yeo? Beibele ga e re botše. Eupša o ile a ikwa a kukelwa godimo marung gomme a tšewa ke ledimo leo!
Elisha o ile a bogela tiragalo yeo a maketše. Ka ge a be a bone tiragalo ye yeo e bego e makatša, Elisha o be a tseba gore Jehofa o be a tla mo nea “dikarolo tše pedi” tša moya wa Eliya. Eupša Elisha o be a nyamišwa ke go nagana ka seo. O be a sa tsebe gore mogwera yoo wa gagwe o be a eya kae, eupša go ka direga gore o be a sa letela go tlo mmona gape. O ile a goeletša a re: “Tate, tate, bona koloi ya ntwa ya Isiraele le banamedi ba yona ba dipere!” O ile a no dula a bogetše ge morutiši wa gagwe a nyamelela lefaufaung go fihlela a se sa mmona. Ka morago ga moo, Elisha o ile a gagola diaparo tša gagwe ka ge a be a ekwa bohloko.—2 Dikgoši 2:12.
Na ge Eliya a be a rotošetšwa lefaufaung, o ile a kwa sello sa mogwera wa gagwe Elisha moo le yena a ka bago a ile a lla? Le ge re sa tsebe ditaba ka botlalo, seo re kgodišegilego ka sona ke gore o be a leboga gore o ile a ba le mogwera wa go swana le Elisha ka gore o ile a mo thuša go kgotlelela dinakong tše thata. Le rena re ka ithuta go Eliya gomme ra ba le bagwera bao ba ratago Modimo e bile ba dira thato ya gagwe!
Kabelo ya Mafelelo
Eliya o ile a ya kae? Dikereke tše dingwe di ruta gore o ile a išwa legodimong gore a yo ba le Modimo. Eupša seo ga se kgonege ka gobane ka morago ga mengwaga e dikete, Jesu Kriste o ile a bolela gore ga go na motho yo a kilego a rotogela legodimong pele ga gagwe. (Johane 3:13) Ka gona ge re bala gore “Eliya [o ile] a rotogela magodimong ka ledimo,” re swanetše go ipotšiša gore: Ke magodimo afe ao go bolelwago ka ona? (2 Dikgoši 2:11) Beibele e diriša lentšu “magodimo” ge e bolela ka lefelo leo Jehofa Modimo a dulago go lona. Eupša gape ge e bolela ka “magodimo” e bolela ka lefaufau moo go nago le maru, le moo dinonyana di fofago. (Psalme 147:8) Magodimo ao Eliya a ilego a išwa go ona, ke lefaufaung. Ka morago go ile gwa direga eng?
Jehofa o ile a nea moporofeta yoo wa gagwe kabelo e mpsha, kgauswi le mmušo wa Juda. Beibele e bontšha gore Eliya o ile a šoma gona moo mohlomongwe go ba go fihla mengwaga e šupa. Ka nako yeo, nageng ya Juda go be go buša Kgoši e mpe e lego Jehorama. O be a nyetše morwedi wa Ahaba le Isebele. Ka moka ga bona ba be ba dira dilo tše mpe. Jehofa o ile a laela Eliya gore a ngwale lengwalo la go tsebiša Jehorama gore Jehofa o be a tlo mo fediša. Mafelelong, Jehorama o ile a hwa lehu le sehlogo. Ge Beibele e bolela ka Jehorama e re: “[O ile ] a hwa a se sa nyakwa ke motho.”—2 Dikoronika 21:12-20.
Ruri monna yoo yo kgopo o be a fapane le Eliya kudu! Ga re tsebe ka go lebanya gore Eliya o ile a hwa neng le gona bjang. Eupša se re se tsebago ke gore ga se a hwa go swana le Jehorama, yoo a ilego a hwa a se sa nyakwa ke motho. Elisha o ile a hlologela mogwera yoo wa gagwe. Baporofeta ba bangwe ba Modimo le bona ba ile ba mo hlologela. Ka morago ga mengwaga e sekete, Jehofa o be a sa dutše a tšeela Eliya godimo, ka gobane o ile a mo šomiša e le moemedi wa gagwe nakong ya ge Jesu a be a fetoga ponagalo. (Mateo 17:1-9) Na o ka se rate go ithuta se sengwe go mohlala wa Eliya gomme wa ba le tumelo yeo e ka go thušago go kgotlelela mathata? Ge e ba go le bjalo, gwerana le batho bao ba ratago Jehofa e le gore ba tle ba go thuše go dula o hlankela Jehofa le go dula o mo rapela. Eka le wena Jehofa a ka go rata go swana le ge a be a rata Eliya!
^ ser. 9 Diithuti tše dingwe tša Beibele di re thaba ye go bolelwago ka yona, e be e le Thaba ya Karamele. Di re thabeng yeo ke moo Modimo a ilego a thuša Eliya go fenya baporofeta ba Baali mengwageng yeo e bego e sa tšwa go feta. Eupša Beibele ga e bolele gore thaba yeo ke efe.