A re re ngwana wa gago o bonagala a se na taba le sekolo, le gona ga a ngwale mešomo ya gae e bile ga a bale. Go tlo direga’ng ka yena? Dimaraka tša gagwe di tlo thoma go fokotšega gomme a se sa ba le mekgwa e mebotse. Ka gona, o ka thuša bjang ngwana wa gago gore a kaonefatše dimaraka tša gagwe?

•  Seo o swanetšego go se tseba

•  Seo o ka se dirago

 Go šoma ka tlase ga kgateletšego go oketša mathata. Go dula o botša ngwana wa gago gore a hwetše dimaraka tša godimo go ka dira gore ngwana a dule a tshwenyegile ge a le sekolong le ge a le ka gae. E le gore a se sa tshwenyega, a ka bolela maaka, a se bontšhe batswadi dimaraka tša gagwe, a ingwalela mosaeno wa motswadi riphotong ya gagwe goba a tšhaba sekolo. Seo se ka se rarolle bothata, eupša bo tla golela pele.

 Go nea ngwana dimpho ge a hweditše dimaraka tša godimo go ka senya ditaba. Tate yo a bitšwago Andrew o re: “E le gore morwedi wa rena a šome ka thata sekolong, re be re mo nea dimpho ge a hweditše dimaraka tša godimo, eupša seo se ile sa mo dira gore a šomele feela go tlo hwetša dimpho. Ge a be a hweditše dimaraka tša tlase, o be a nyamišwa kudu ke gore a ka se hwetše dimpho, go e na le go nyamišwa ke gore ga se a šoma gabotse.”

 Go bea barutiši molato go ka se hole ngwana wa gago. Ge e ba motswadi a ka bea barutiši molato, ngwana wa gagwe a ka ipotša gore ga go hlokagale gore a šome ka thata sekolong. Le gona ngwana yo a ka thoma go širela ka ba bangwe ge a dirile diphošo, a ba a letela gore batho ba bangwe ba mo rarollele mathata a gagwe. Ka boripana, ngwana wa gagwe a ka palelwa ke go ithuta thuto e bohlokwa ya gore motho ge a godile o swanetše go ikarabela ka dilo tšeo a di dirago.

 Laola maikwelo a gago. Ge e ba o ikwa o galefile, o se ke wa boledišana le ngwana wa gago ka yona nako yeo ka dithuto tša gagwe tša sekolong. Tate yo a bitšwago Brett, o re: “Nna le mosadi wa ka re ile ra ba le mafelelo a mabotse ge re be re boledišana le ngwana wa rena re theošitše maswafo e bile re bontšha go mo kwela bohloko.”

 Tseba seo se bakago bothata. Tše dingwe tša dilo tšeo di dirago gore bana ba se šome gabotse sekolong ke go tshwenywa ke bomphenyašilo, go tsena sekolo se sefsa, go tšhoga go ngwala ditlhahlobo, mathata a ka gae, go se robale gabotse, go se be le lenaneo la go ithuta goba go se kgone go theetša nako e telele. O se ke wa no nagana gore ngwana wa gago o a tšwafa.

 Dira gore ngwana a kgone go ithuta ge a le ka gae. Direla ngwana wa gago lenaneo la go ithuta le la go ngwala mešomo ya gae. Eba le lefelo leo ngwana wa gago a ka ngwalago mešomo ya gagwe ya gae a sa šitišwe ke dilo tša go swana le thelebišene goba founo. Dira gore lenaneong leo go fele go eba le nako ya go khutša, e le gore ngwana a se lape ka pela gomme a se sa nyaka go ithuta. Hector, e lego tate yo a tšwago Jeremane o re: “Ge e ba ngwana a tlo ngwala molekwana, ke mo thuša go itokišeletša wona nako e sa le gona go e na le go emela motsotso wa mafelelo.”

 Kgothaletša ngwana wa gago gore a rate go ithuta. Ge ngwana wa gago a kwešiša lebaka la gore a ye sekolong gona bjale, o tlo rata go ithuta. Ka mohlala, go ithuta dipalo go tlo mo thuša gore a kgone go šomiša tšhelete ya gagwe gabotse.

 Tšhišinyo: Thuša ngwana wa gago ka mošomo wa sekolo wa gae, eupša o se ke wa mo direla wona. Andrew o re: “Morwedi wa rena o ile a thoma go ithekga ka rena gore re mmotše dikarabo go e na le gore yena a nagane.” Ruta ngwana wa gago go itirela mošomo wa gae.