Bafsa ba a Botšiša . . .

Nka Phema Bjang Dikotsi Tšeo di Lego go Internet?

NAGANA o le bokgobapukung bjo bogolo-golo bja lefase. Dipuku, dikuranta, dipuku tša go bapatša, diswantšho, dikgatišo tša mehuta ka moka—mo e nyakilego go ba ka taba le ge e le efe—di go dikologile. Tsebišo ka moka ya morago bjale gotee le bontši bja dipuku tša nywaga-kgolong e fetilego e hwetšagala go wena gabonolo.

Ge e le gabotse, Internet e ka dira gore tsebišo yeo e hwetšagale go wena gabonolo. E dira gore motho a kgone go dula pele ga computer ya gagwe gomme a ananya tsebišo le di-computer tše dingwe le badiriši ba computer kae le kae mo lefaseng. * E dumelela badiriši ba yona go rekiša ditšweletšwa, go reka, go dira dikwano le panka, go boledišana, go theetša dikgatišo tša mmino wa morago bjale—tšohle ka magaeng a bona ka noši.

Ka gona, ga go makatše ge ditsebi tše dingwe di bolelela pele gore batho ba fetago dimilione tše 320 ge ngwaga wo o fela ba tla be ba diriša Internet. Go diriša Internet go fetoga setlwaedi dikarolong tše dintši tša lefase. Ka ge dikolo le makgobapuku di godiša o šoro go dirišwa ga yona, dimilione tša bafsa di a e diriša. United States mo e nyakilego go ba bafsa ba 65 lekgolong bao ba lego magareng ga nywaga e 12 le 19 ba šetše ba dirišitše goba go beeletša ditirelo tša yona.

Ge e dirišwa gabotse, Internet e ka ba mothopo wa tsebišo e holago go tša boemo bja leratadima, tša maeto le dilo tše dingwe. O ka reka dipuku, didirišwa tša koloi le dilo tše dingwe o e diriša. Ba bantši ba e dirišetša modiro wa sekolo.

Gaešita le ge Internet e ka ba le mohola, e ka bonala gape e le bokgobapuku bjo bo se nago ditsebi tša tša tlhokomelo ya bokgobapuku goba bahlokomedi ba bangwe. Motho a ka e dulela ka maikwelo a gore ga go na motho yo mongwe kgaufsi. Eupša ye ke e nngwe ya dikotsi tše dikgolo tša go šomiša Internet. Ka baka la’ng? Ka gobane mekero ya Web e na le ditaba tše di gobogilego boitshwarong le tše senyago moyeng. Ka gona, Internet e ka tsenya bafsa ba Bakriste molekong. Go ba gona, batho ka tlhago ba fišegela go tseba—tshekamelo yeo Sathane Diabolo a e dirišitšego kgale ka boithati. Sathane ge e le gabotse o ile a diriša go fišegela go tseba ga Efa ka mo go holago gomme ‘a fora Efa ka maano a gagwe.’—2 Ba-Korinthe 11:3.

Ka mo go swanago, mofsa wa Mokriste a ka forwa gabonolo ke tsebišo e sa agišego ge e ba a sa ikemišetša go šireletša boemo bja gagwe bja moya. Sehlogo seo se lego go Better Homes and Gardens se hlalošitše gore: “Internet ke lefelo leo le hlaka-hlakanego moo bahlami bao ba hlalefilego ba neago tsebišo ya morago bjale; eupša  bagoboši ba bana ka dikopano tša botona le botshadi, baradia, bao ba nago le kgethollo le batho ba bangwe ba dimelo tše sa rategego le bona ba retologela go cyberspace.”

Mofsa yo a bitšwago Javier * o re: “Mekero e mengwe ya Web e a tšhoša. E ka tšwelela gatee-tee ka ntle le temošo.” O oketša ka gore: “E leka go go gogela. E nyaka go go goketša—go hwetša tšhelete ya gago.” Mofsa wa Mokriste yo a bitšwago John o dumela ka gore: “Ge feela o thoma go lebelela ditaba tše sa swanelago, go thata go emiša—go lemalelega kudu.” Bafsa ba bangwe ba Bakriste ba ile ba tlwaela mekero ya Web e sa agišego, gomme se se ile sa ba lebiša bothateng bjo bogolo kudu. Ba bangwe ba bile ba sentše tswalano ya bona le Jehofa. Na se se ka phengwa bjang?

“Go Bogela tše sa Holego”

Ka dinako tše dingwe aterese ya mekero ya Web ka boyona e bontšha gabotse gore mokero wo o na le ditaba tšeo di sa amogelegego. * Diema 22:3 e lemoša ka gore: “Mohlale ó bôna dikotsi di s’e-tla, a khuta; ba mašilô ba a feta, ba y’o hlaka.”

Lega go le bjalo, ka mo go tlwaelegilego kudu bothata ke gore batho ba ka wela mo mekerong e sa amogelegego ka kotsi. Letlakala la mathomo la mokero le ka ba le diswantšho tšeo di tšhošago tšeo di hlamilwego ka šedi bakeng sa go go goketša gore o nyakišiše mo mokerong—le go boela go wona leboelela! *

Kevin o hlalosa seo se diragaletšego yo mongwe wa bagwera ba gagwe ka gore: “O be a e-na le nako e bile o be a fišegela go tseba. Go bogela diswantšho tšeo di kgothaletšago bootswa kapejana go ile gwa fetoga mokgwa.” Ka mahlatse, mofsa yo wa Mokriste o ile a nyaka mogolo gomme a amogela thušo.

Na o šetše o rerile seo o tlago go se dira ge e ba o ka wela mokerong o bjalo? Seo Mokriste a tlago se dira se molaleng: Tlogela mokero wo kapejana—goba gaešita le go tswalela Internet! E-ba bjalo ka mopsalme yo a ilego a rapela ka gore: “Lahliša mahlô a-ka xo bôxêla tša lefêla.” (Psalme 119:37; bapiša le Jobo 31:1.) Gopola gore gaešita le ge go se na motho yo mongwe yo a re lebeletšego, ga se gore ga re bonwe. Beibele e re gopotša gore dilo ka moka “ó di bôna dì hlobotše dì khurumolotšwe. Xomme ké Yêna-eo re naxo le taba le Yêna.”—Ba-Hebere 4:13.

Go boledišana le batswadi ba gago goba Bakriste ba bangwe ba godilego ka tsebo go ka matlafatša maikemišetšo a gago a go se boele go mekero e sa agišego. Go ba gona, ge e ba o ka wela ka gare ga kwena-mohlaba, na o be o tla katana go fihlela o tsene ka gare go fihla ka molala pele ga ge o tla hlaba mokgoši wa go kgopela thušo?

Go Thwe’ng ka Tswalano ya Mogaleng?

Chat e dumelela badiriši ba Internet lefaseng ka moka go boledišana ka bjako. Dikgwebo di e šomiša bakeng sa ditherišano tša kgokagano ya mogaleng le go nea ditirelo bakeng sa bareki. Mafelo a mangwe a chat a dumelela badiriši ba ona go abelana tsebišo ditabeng tša thekinolotši, go swana le go lokiša dikoloi goba mananeo a go diriša computer. Mehuta e mengwe ya chat e dumelela bagwera le ditho tša lapa go boledišana ka sephiring ka ntle le ditshenyagalelo tša megala ya lefelong la kgole. Gaešita le ge go ka ba le molao o dumeletšwego wa go diriša sedirišwa se, na go na le dikotsi le ge e le dife?

Go nyakega šedi e le ka kgonthe ge go tliwa tabeng ya mafelo a phatlalatša a chat, ka gobane mafelo a a ka tliša dikotsi tše itšego. Mongwadi Leah Rozen o bontšhitše gore: “Bafsa bao ba lego mahlalagading bao ba tsebago tša thekinolotši ba tšea diiri tše dintši ba boledišana kgokaganong ya mogaleng le batho ba fapa-fapanego bao ba sa ba tsebego nageng ka moka, gaešita le lefaseng ka moka. Ka manyami, ba bangwe ba batho bao ba sa tsebjego bao bafsa ba lego mahlalagading ba boledišanago  le bona mogaleng e bile go ka direga gore e be batho ba bagolo bao e lego digoboga bao ba nyakago go dira kwano le bana bakeng sa dikopano tša botona le botshadi.” Sehlogo seo se lego go Popular Mechanics se lemošitše gore, “o swanetše go ba šedi e le ruri” ge o diriša mafelo a phatlalatša a chat. Go fa motho yo o sa mo tsebego leina la gago le aterese e ka ba e le go ipiletša mathata a magolo! Ke ka baka la’ng o itsenya kotsing yeo?

Lega go le bjalo, kotsi e kgolo yeo e utegilego e ithekgile ka go itlema ka bogwera bjo bo sa swanelago le batho bao ba sa tsebjego bao ba sa hlomphego melao ya motheo ya Beibele. * Banyakišiši ba bolela gore bontši bja bafsa bo boledišana ka mafelo a chat ao a lebišago tlhokomelo kudu ditabeng tša dikopano tša botona le botshadi. Keletšo ya Beibele go 1 Ba-Korinthe 15:33 ke e swanetšego: “Le se kê la forwa; mehlamo e mebe e senya bokwala.” Ditlwaelano tše mpe tšeo di fetago go dikgokagano tša computer di kotsi. Na mofsa yo a boifago Modimo o swanetše go itahlela ka ntle ga go šetša dikotsing tše bjalo?

Ditšhireletšo

Ka baka la dikotsi tšeo Internet e di tlišago, gona e swanetše go dirišwa ka kelohloko. Ka mohlala, malapa a mangwe a bea computer lefelong leo le bulegilego go swana le phapošing ya bodulo. Ba ka ba ba hloma molao wa gore Internet e swanetše go dirišwa feela ge ba bangwe ba le gona ka gae. Ge e ba batswadi ba gago ba hloma dithibelo tše bjalo, dirišana le bona. (Diema 1:8) Ditlhahlo tše di kwagalago ke bohlatse bja lerato la bona.

Ge e ba modiro wa sekolo o nyaka gore o diriše Internet, ke ka baka la’ng o sa boloke pego ya tekanyo ya nako yeo o e dirišago kgokaganong ya mogaleng? Leka go dira phetho e sa le pele ya gore o tla tšea nako e kaakang, o diriša sešupanako seo se nago le alamo bakeng sa go go gopotša ge nako e fetile. Tom o šišinya gore: “Rulaganya e sa le pele, tseba gabotse seo o se nyakago gomme o se kgomarele—go sa šetšwe kamoo dilo tše dingwe di bonagalago di kgahliša ka gona.”

Tlhokomelo gape e a nyakega ge go tliwa tabeng ya go diriša E-mail. Bafsa ba Bakriste ba hlokomela gore ba se ke ba swarega ka go bala mokgobo o mogolo wa E-mail, kudu-kudu ge e ba bontši bja tsebišo e le yeo e sego bohlokwa goba e le yeo e sa kwagalego. Go dirišwa ga E-mail mo go sa laolegego go ka ja nako ya bohlokwa yeo e nyakegago bakeng sa mošomo wa sekolo le mediro ya tša moya.

Kgoši Salomo o itše: “Tša xo ngwala mangwalô a mantši xa di fêle, ’me xo ithuta tše ntši xo lapiša mmele.” (Mmoledi 12:12) Mantšu ao a ka šoma gabotse go Internet. O se ke wa tsenelela kudu tabeng ya go nyakišiša ditsebišo le dibopego tše itšego mo o bilego o hlokomologago thuto ya motho ka noši ya Beibele le go tšea karolo bodireding bja Bokriste. (Mateo 24:14; Johane 17:3; Ba-Efeso 5:15, 16) Gopola gape gore le ge go boledišana le ba bangwe o diriša computer go e-na le sebaka sa gona, ga go na selo seo se ka emelago legato bakeng sa go bonana sefahlego ka sefahlego le Bakriste gotee le wena. Ka gona ge e ba ruri o nyaka go diriša Internet, dira phetho e tiilego ya go e diriša ka bohlale. Phema mekero e kotsi, le gona o se ke wa tšea nako e ntši o le kgokaganong yeo ya mogaleng. “Diša pelo y’axo,” gomme o se ke wa ba lekgoba la Internet.—Diema 4:23.

[Mengwalo ya ka tlase]

[Ntlhakgolo go letlakala 20]

“Mekero e mengwe ya Web e a tšhoša. E ka tšwelela gatee-tee ka ntle le temošo”

[Seswantšho go letlakala 21]

Malapa a mangwe a bea “computer” ya ka gae lefelong leo le bulegilego