Na go Nyama go Swanetše go Bontšhwa?

DR. Elisabeth Kübler-Ross o boletše ka pukung ya gagwe ya On Children and Death gore: “Batho ba bagolo ba bantši-ntši ba tlaišwa ke gore le ka mohla ga se ba ka ba fodišwa dikgobalo tša ge e be e sa le bana. Ka gona bana ba swanetše go dumelelwa go bontšha go nyama ka ntle le go pharwa leina la sella-llane goba lefšega goba go kwa polelo e kwerago ya gore ‘Monna ke nku o llela teng.’”

Mokgwa wo o fapana le filosofi ya dinageng tše dingwe ya gore motho a se ke a itumelela go lahletša maikwelo le ge e le afe.

Phihlelo ya Molaodi wa tša Poloko

Phapano ye e bontšhwa ke ditlhaloso tša Robert Gallagher, molaodi wa tša poloko wa New York yoo Phafoga! e boledišanego le yena. O ile a botšišwa ge e ba a lemogile phapano le ge e le efe dikarabelong tša go bontšha go nyama magareng ga batho bao ba belegetšwego Amerika le bakhudugedi ba go tšwa dinageng tša Latin.

“Ka kgonthe ke lemogile. Ge ke be ke thoma mošomo wo morago kua ka bo-1950, re be re e-na le malapa a mantši a moloko wa pele wa Mataliana tikologong ya rena. E be e le ba kgomegago kudu maikwelong. Ga bjale re dirišana le bana ba bona le ditlogolo dipolokong gomme tekanyo e ntši ya maikwelo ga e sa bontšhwa. Ga ba bontšhe maikwelo a bona gakaalo.”

Ba-Hebere mehleng ya Beibele ba bontšhitše go nyama ga bona le maikwelo. Ela hloko kamoo Beibele e hlalosago ka gona karabelo ya Jakobo ge a be a dirwa gore a dumele gore morwa wa gagwe Josefa o be a meditšwe ke sebata se sešoro: “Jakobo, a gagola diaparo tša gagwe gomme a apara lešela la mokotla, a llela morwa wa gagwe ka nako e telele. Barwa ba gagwe ka moka le barwedi ba ile ba tla go mo homotša, eupša o ile a gana go homotšwa. A re ‘aowa, ke tlo fologela Sheol ke lla, ke le hleng ga morwa wa-ka.’ Gomme tatagwe a mo llela.” (Genesi 37:34, 35, The Jerusalem Bible; mongwalo o sekamego ke wa rena.) Ee, Jakobo o be a sa hlabišwe dihlong ke go llela morwa wa gagwe yo a lahlegilego.

Setšo se se Fapanego, Karabelo e Fapanego

Ee, ditšo di a fapana. Ka mohlala, mongwadi yo a nago le phihlelo ya nywaga e 20 wa Afrika o boletše gore dikarolong tše dintši tša Nigeria, gaešita le ge malapa a tlwaetše go ba le bana ba bantši gomme lehu e le moeng wa ka mehla ka  baka la malwetši a fapa-fapanego, “nakong ya ge ngwana a e-hwa go bontšhwa go nyama, kudu-kudu ge e ba e le ngwana wa mathomo e bile go ba bjalo kudu ge e ba e le mošemane. Phapano ke gore kua Nigeria go nyama ke ga lebakanyana le mo gogolo. Ga go fetše dikgwedi le nywaga.”

Dinageng tša Mediterranean goba Latin America, batho ba godišeditšwe tikologong yeo go yona dikarabelo tša go itlela feela di lebelelwago e le tše tlwaelegilego. Moo, lethabo le manyami di bonagatšwa phatlalatša. Ditumedišo ga se tša go dumedišana feela ka diatla; di akaretša go gokarela go borutho. Ka mo go swanago, go nyama ka mehla go bontšhwa pepeneneng ka megokgo le go lla.

Mongwadi Katherine Fair Donnelly o re tate yo a hwetšwego “o kgotlelela e sego feela go kgongwa monaganong ga go lahlegelwa ke ngwana wa gagwe eupša go boifa go lahlegelwa ke ponagalo ya gagwe ya go ba monna ka go bontšha tlalelo ya gagwe phatlalatša.” Lega go le bjalo, o bontšha lebaka ka gore, “go lahlegelwa ga motho ke ngwana go fenya lepheko la melao ya go dira goba go se dire bakeng sa mokgwa wa maikwelo. Maikwelo a ka gare-gare a go hlwekiša moya ka megokgo ya go nyama a swana le go phunya ntho gore e tšwe boladu.”

Ka gona ge go tliwa tabeng ya go nyama, go go bontšha ke mo go tlwaelegilego kudu dinageng tše dingwe go feta go tše dingwe. Eupša go nyama le go ntšha megokgo ga se gwa swanela go lebelelwa e le pontšho ya bofokodi. Jesu Kriste le yena “[o ile] a tšwa mexôkxô” ka baka la lehu la mogwera wa gagwe Latsaro, gaešita le ge Jesu a be a tseba gore o be a tla mo tsoša go se go ye kae.—Johane 11:35.

[Ntlhakgolo go letlakala 14]

Jakobo o be a sa hlabišwe dihlong ke go llela morwa wa gagwe yo a lahlegilego