Maiteko A-ka a go Dira Dikgetho tše Bohlale

KA GE GO ANEGA GUSTAVO SISSON

Ge ke be ke e-na le nywaga e 12, ke ile ka dira phetho ya go ba ngaka gaešita le ge ke be ke nweletše kudu tabeng ya go rutha. Eupša mo e ka bago ka nako e swanago, ke ile ka thoma go ithuta Beibele gomme ka baka leo, ke ile ka nyaka go ba modiredi. Go diragetše’ng ka go rata ga-ka maemo a fapanego le go ba le dikgahlego tše fapanego? Na di be di dumelelana?

KA 1961, Olive Springate, moromiwa wa Dihlatse tša Jehofa wa Brazil o ile a thoma go ithuta Beibele le nna gotee le mma. Re ile ra kgaotša go ithuta ka baka la kganetšo ya tate, yo e bego e le ngaka yeo e hlomphegago ya Pôrto Alegre. Lega go le bjalo, Olive o ile a tšwela pele a ikgokaganya le rena gomme ge nako e dutše e e-ya ke ile ka lemoga motheo wa therešo go seo ke bego ke ithuta sona. Eupša ka nako yeo go swarega ga-ka ka go rutha go ile gwa ntšhitiša ditabeng tša moya.

Ge ke e-na le nywaga e 19, ke ile ka kopana le kgarebe e botse yeo e bitšwago Vera Lúcia lefelong leo ke bego ke rutha go lona gomme re ile ra thoma go intšha gotee. Mma o ile a bolela le yena ka ditumelo tša rena gomme a bontšha kgahlego. Ka gona ke ile ka ikgokaganya le Olive gomme a thoma go ithuta Beibele le rena go sa šetšwe kganetšo ya tatago Vera Lúcia.

Vera Lúcia o ile a tšwela pele go ithuta gomme a dira tšwelopele tsebong ya Beibele. O ile a ba a thoma go swara dithuto tša Beibele le bašomi ba lefelong leo ke ruthago go lona. Ka nako e swanago, ke ile ka lebiša tlhokomelo tabeng ya go itlwaeletša diphadišano tše di tlago tša go rutha tša ditšhaba.

Ka morago ga ge re be re ithuta le go ba gona dibokeng tša Bokriste lebaka le le fetago ngwaga, tatago Vera Lúcia o ile a thoma go gonona gore go na le selo seo se diregago. Ka letšatši le lengwe ge re be re boa sebokeng, o be a letile gomme a nyaka go tseba moo re bego re le gona. Ke ile ka araba ka gore re be re le sebokeng sa Bokriste le gore gaešita le ge bodumedi e ka no se be selo sa bohlokwa go yena, e be e le taba ya bophelo le lehu go rena. O ile a hemela godimo gomme a re: “Go lokile, ge e ba e le taba ya bophelo le lehu, ke tla fo swanelwa ke go amogela dilo.” Go tloga letšatšing leo go ya pele, boemo bja gagwe bja kgopolo bo ile bja fetoga, e bile gaešita le ge le ka mohla a se a ka a ba yo mongwe wa Dihlatse tša Jehofa, o ile a ba mogwera wa kgaufsi le mothuši dinakong tšeo go nyakegago thušo.

Go Dira Dikgetho

Ke be ke dirile phetho ya go kgaotša go rutha phadišanong ka morago ga diphadišano tša bonkgwete tša ditšhaba, eupša diphenyo tše pedi le pego ya Brazil bakeng sa mokgwa wa go rutha wa motho ka noši wa dimithara tše 400 le 1 500 di ile tša dira gore ke  hwetše taletšo ya go ya Dipapading tša Pan American kua Cali, Colombia ka 1970. Gaešita le ge Vera Lúcia a be a lwantšhana le go sepela ga-ka, ke ile ka thoma go itlwaeletša dipapadi.

Ge ke ruthile gabotse kua Cali, batlwaetši ba ile ba mpotšiša ge e ba ke be ke sa rate go tlwaeletšwa di-Olympic. Ke ile ka nagana ka dithuto tša-ka tša kalafo tšeo ke bego ke sa di fetša le ditherešo tše kgahlišago tšeo ke bego ke ithutile tšona mabapi le merero ya Jehofa gomme ka tlogela kgopolo ka moka ya go phegelela modiro wa go rutha. Go tloga ka nako yeo go ya pele, tšwelopele ya-ka ya moya e ile ya gola ka lebelo. Ka 1972, e lego ngwaga wa di-Olympic tša Munich, Jeremane, nna le Vera Lúcia re ile ra bontšha boineelo bja rena go Jehofa ka kolobetšo ya meetseng. Se se ile sa kgothaletša mma gore a thomološe thuto ya gagwe ya Beibele gomme ge nako e dutše e e-ya le yena o ile a kolobetšwa.

Ka morago ga go kolobetšwa ga mma, kganetšo ya tate e ile ya oketšega. Mafelelong lapa lešo le ile la thubega, gomme ka ge ke be ke sa le yunibesithing, re ile ra swanelwa ke go iphediša ka tšhelete ya mma ya phenšene le tšhelete ya poelo ya go tšwa thekišong ya ntlo ya gešo. Ka baka leo, nna le Vera re ile ra šuthiša lenyalo la rena. Ge e le gabotse dithuto tše dibotse tšeo ke di hweditšego go tate di ile tša nthuša go dira diphetho tšeo ke di dirilego. O be a fela a re: “O se ke wa boifa go ba yo a fapanego” le gore, “Ba bantši ga se ka mehla ba nepilego.” E nngwe ya dipolelwana tša gagwe tšeo a bego a di rata e be e le e rego, “Lehumo la monna le lekanywa ka seo a se neago ba bangwe.”

Ka ge ke le yo mongwe wa Dihlatse tša Jehofa, ke ile ka kgona go diriša keletšo e botse ya tate. Ke be ke le hleng ga bolao bja gagwe ge a be a e-hwa ka 1986. Re be re fetogile bagwera gape e bile re hlomphana. Ke dumela gore o be a ikgantšha ka nna, ka ge go swana le yena, ke be ke le ngaka.

Ka nako e swanago, ke be ke alogile sekolong sa tša kalafo ka 1974. Ke ile ka dira phetho ya go tsenela bongaka bja malwetši ka kakaretšo, eupša nakong ya ka morago, ka morago ga go nagana kudu ka taba yeo, ke ile ka dira phetho ya gore ke be nka thuša banabešo ba Bakriste ka go ba ngaka ya go buwa. (Ditiro 15:28, 29) Ka gona ke ile ka amogela tlhohlo gomme ka fetša nywaga e meraro e latetšego tlwaetšong ya go ba ngaka ya go buwa.

Ntwa e Hlohlago ya Molao

Molato o nyamišago kudu wo ke ilego ka akaretšwa go wona e be e le wa ngwanenyana wa Hlatse wa nywaga e 15 yo a bego a tlaišwa ke go tšhologela ga madi ka teng. E be e le yo mosehla le yo a nago le kgateletšo ya tlase ya madi eupša e le yo a kwešišago ka mo go kwalago le yo a tiilego kudu phethong ya gagwe ya go se tšhele madi. Ka morago ga go oketša tekanyo ya gagwe ya madi, ke ile ka diriša sedirišwa sa go hlahloba bokagare bja mmele gomme ka hlatswa mo go kgomegilego ka motswako o tonyago wa saline bakeng sa go emiša go tšhologa ga madi. O ile a kaonefala mathomong, eupša diiri tše 36 ka morago ge a be a sa le ka lefelong la balwetši bao ba babjago kudu, go tšhologa ga madi go ile gwa thoma gatee-tee gape. Go sa šetšwe maiteko a mafolofolo, ngaka yeo e bego e le mošomong e be e sa kgone go laola go tšhologa ga madi le go boloka tekanyo ya gagwe ya madi, gomme ngwanenyana o ile a hwa.

Ge se se diragetše, komiti ya ditekanyetšo e ile ya fega tlwaetšo ya-ka ya ka morago ga go aloga gomme ya iša molato wa-ka lekgotleng la tikologo la tša kalafo. Ke ile ka latofatšwa ka go tshela ditšhupetšo tše tharo tša tshepedišo ya melao ya tša kalafo ya mabapi le ditekanyetšo, yeo e ilego ya bea lengwalo la-ka la tumelelo ya tša kalafo gotee le bophelo bja-ka kotsing.

Komiti e ile ya dira kwano ya lebaka la matšatši a 30 leo ka lona ke bego ke swanetše go tšweletša tšhireletšo ya-ka e ngwadilwego. Bo-ramolao ba-ka ba ile ba lokišeletša dipolelo tša molao le molao-theo, gomme nna ke ile ka lokišeletša tšhireletšo ya tša kalafo le thutamahlale ka thušo ya Komiti ya go Hloma Kwano le Sepetlele (HLC [Hospital Liaison Committee]) ya lefelong leo, e lego sehlopha sa Dihlatse tša Jehofa seo se tsomago go godiša tirišano ya sepetlele le molwetši. Nakong ya tsheko komiti ya tša thuto e ile ya botšiša dipotšišo kudu-kudu ka boemo bja-ka bja go ba ngaka le bja go ba yo mongwe wa Dihlatse tša Jehofa. Lega go le bjalo, tšhireletšo ya-ka e be e theilwe kudu dipolelong tša tša kalafo le thutamahlale le dipegong tšeo di dirilwego ke dingaka tše hlomphegago tša go buwa.

Bohlatse bjo bo neilwego bo ile bja tiiša gore molwetši o ile a gana go amogela tšhelo ya madi le gore ga go na seo ke se dirilego go mo tutueletša  gore a dire phetho yeo. Lekgotla la tsheko gape le ile la utolla gore go dingaka tše nne tšeo go ilego gwa ikgokaganywa le tšona, e be e le nna feela yo a ilego a thoma mohuta o itšego wa kalafo ka go dumelelana le dikganyogo tša molwetši le boemo bja gagwe bja tša kalafo.

Ke moka molato wa-ka o ile wa išwa go komiti yeo e bego e tla bouta lekgotleng le le feletšego. Ke ile ka dira tšhireletšo ya-ka ya molomo ya metsotso e lesome yeo go yona ke ilego ka lebiša tlhokomelo feela dikarolong tša tša kalafo, bjalo ka tšhireletšong ya-ka ya mathomo e ngwadilwego. Ka morago ga ge ba nkwele, ditho tše pedi tša komiti di ile tša bolela gore gaešita le ge ke sa ka ka diriša ditšhelo tša madi, kalafo yeo ke ilego ka e kgothaletša e be e e-na le motheo o tiilego wa tša thutamahlale. Ngaka e nngwe e ile ya gatelela gore kalafo ya go se diriše madi e a šoma le gore e na le tekanyo ya tlase ya mahu. Setho sa mafelelo sa lekgotla se ile sa bolela gore ntlha yeo e lego tabeng ye e be e se ge e ba ditšhelo tša madi e be e le sehlare se se lokilego goba go se bjalo. Taba e be e le ge e ba ngaka e be e ka gapeletša molwetši wa yona kalafo yeo molwetši a bego a sa e nyake, gomme setho sa lekgotla ga se sa ka sa nagana gore ngaka e be e e-na le tshwanelo yeo. Ka go rialo, ka baka la bontši bja ba 12 go ba 2, ditho tša lekgotla di ile tša boutela gore ditatofatšo ka moka di phumolwe gomme ka lokollwa.

Go Lwela Ditshwanelo tša Molwetši

Balaodi ba bangwe ba tša kalafo ba ile ba hwetša ditaelo tša kgoro ya tsheko bakeng sa go gapeletša balwetši ba Dihlatse go amogela ditšhelo tša madi gomme nako le nako ke ile ka tšweletša bohlatse tshekong bjo bo thušitšego go fedišwa ga ditaelo tše bjalo. Molato o mongwe o be o akaretša Hlatse yeo e nago le ditšhika tše di rurugilego tša madi mogolong wa yona, e lego bothata bjo bo bakago go tšhologa ga madi mogolong ka tsela e šoro. Nakong ya ge a be a le sepetlele, o be a šetše a hlaelelwa kudu ke madi—tekanyo ya gagwe ya hemoglobin e be e le digrama tše 4,7 deciliter ka e tee. * Mathomong, o be a se a ka a gapeletšwa go amogela madi gomme o ile a hwetša feela kalafo e neago thekgo.

Ke moka ka morago ga beke a le sepetlele, molwetši o ile a makatšwa ke go etelwa ke mohlankedi wa kgoro ya tsheko yo a bego a tlišitše taelo ya tšhelo ya madi. Mo nakong ye tekanyo ya gagwe ya hemoglobin e be e hlatlogetše go digrama tše 6,4 deciliter ka tee gomme o be a tieletše go ya ka tša kalafo. Go bonala gore moahlodi o be a theile phetho ya gagwe tekanyong ya mathomo ya hemoglobin e sego go ya bobedi, e lego e phagamego.

HLC e ile ya ithapela go thuša. Molwetši o ile a nkgopela gore ke mo hlahlobe. Ke ile ka dira bjalo gomme ka morago ga moo ke ile ka atlega tabeng ya go mo iša sepetlele moo a bego a ka alafša ka ntle le madi. Ka nako e swanago, bo-ramolao ba gagwe ba ile ba hlohla taelo ya kgoro ya tsheko ya go tšhela molwetši madi.

Ke ile ka biletšwa go seka pele ga moahlodi yo a ilego a mpotšiša ka boemo bja molwetši. Nakong ya tsheko, o ile a ntaela gore ke tšwele pele go alafa molwetši mola ditshwanelo tša taelo ya kgoro di be di sa dutše di ahla-ahlwa. Nakong ya tsheko e mpsha, molwetši o be a kaonefetše gomme a ntšhitšwe sepetlele. Ge ke be ke biletšwa go tlo hlatsela gape, ramolao wa sepetlele o ile a ntlhohla bakeng sa go hlatsela gore kalafo yeo ke bego ke e kgethile e be e e-na le motheo wa tša thutamahlale. Seo se ilego sa mo leša dihlong, ke ile ka tšweletša sehlogo se se lego makasineng wa tša kalafo wo o gatišitšwego ke sona sepetlele seo a bego a se emela e bile se ile sa bolelela kalafo e bjalo!

Ge go dirwa phetho semmušo, re ile ra thabišwa ke go kwa gore boemo bja rena bja go ithekga ka tša kalafo go e na le ditšhelo tša madi bo be bo lokafaditšwe. Sepetlele se ile sa laelwa gore se lefe ditshenyagalelo ka moka, go akaretša ditshenyagalelo tša tša molao. Gaešita le ge sepetlele se ile sa dira boipiletšo, se ile sa lahlegelwa gape.

Go Hlokomela Lapa la Rena

Ga e sa le go tloga ge ke e-ba Hlatse, ke ile ka thekgwa ke Vera Lúcia e le mogwera yo a ineetšego e bile e le mosadi wa sethakga le mma yo a beago mohlala baneng ba rena. O kgonne bjang go lebeletšana le ditlhohlo ka moka, a hlokomela legae la rena le go thuša go hlokomela bana, bao gona bjale e lego bafsa ba godilego moyeng? Se se ile sa kgonega ka baka la lerato la gagwe le le tseneletšego la go rata Jehofa le bodiredi bja Bokriste.

 Ka ge re le batswadi, re ile ra ruta bana ba rena dithuto le melao ya motheo ya Beibele ga e sa le go tloga e sa le ba banyenyane kudu. Go sa šetšwe go phela bophelo bja go dula re swaregile, re katanela go hlankela bodireding bja nako e tletšego ka dikgwedi tše sego kae ngwaga o mongwe le o mongwe. Le gona re dira seo se lego matleng a rena bakeng sa go kgomarela lenaneo leo le akaretšago go bala Beibele ka mehla, go ahla-ahla temana ya Beibele letšatši le lengwe le le lengwe le go abelana ditumelo tša rena le ba bangwe bodireding bja Bokriste. Dinakong tša morago bjale lapa la rena le swere leboelela dithuto tše ka bago tše 12 tša Beibele beke le beke le batho bao e sego Dihlatse.

Nna le Vera Lúcia gape re leka go akaretša barwa ba rena medirong ya rena mola ka nako e swanago re hlompha dikganyogo tša bona tša motho ka noši. Re dumela gore dilo tše tharo tša motheo di a nyakega go batswadi gore ba hlokomele lapa la bona ka tshwanelo. Sa pele, thuto e nepagetšego yeo e theilwego Lentšung la Modimo, Beibele. Sa bobedi, mohlala o swanetšego wo o neago bana bohlatse bjo bo kwalago bja gore batswadi ba bona ba na le poifo e lokilego ya go boifa Modimo. Sa boraro, bogwera bjo bo swanetšego le Bakriste ba nywaga ka moka le maemo a tša leago, bao ba ka fetišetšago mehuta e fapa-fapanego ya dimpho le bokgoni dithong tša lapa. Bjalo ka banyalani, re go dirile pakane ya rena gore re nee lapa la rena dilo tše.

Ge re lebelela morago nywageng ya rena yeo e nyakilego go ba e 30 ya go hlankela Jehofa, nna le mosadi wa-ka re ka bolela ka ntle le pelaelo gore, o re neile tše kaone bophelong le go re nea lethabo le legolo le ditšhegofatšo. Gaešita le ge ke se ka ka ka fihla go di-Olympic, ke sa dutše ke thabela go rutha dikhilomithara tše mmalwa ka beke. Ke therešo gore go ba ga-ka ngaka gotee le go ba yo mongwe wa Dihlatse tša Jehofa go feleleditše ka bophelo bja go swarega ka mo go oketšegilego, eupša ke hweditše e le mo go putsago kudu go thuša banabešo le dikgaetšedi ba Bakriste go phegelela tirelong ya bona go Modimo ge ba lebeletšane le diteko.

Gantši ke botšišwa ge e ba ke tshwenyega ka gore ke tla felelwa ke mošomo wa-ka ge tshepedišo e mpsha ya Modimo e e-tla e bile go se sa na bolwetši. Ke araba ka gore e tla ba nna wa pele wa go fofa ka lethabo ge ‘digole di taboga bo-ka tshepe, leleme la semuma le hlalala’ gomme ‘go se na moagi yo a rego: Ke a babja.’—Jesaya 33:24; 35:6.

[Mongwalo wa ka tlase]

[Seswantšho go letlakala 15]

Go bua molwetši

[Diswantšho go letlakala 15]

Ke e-na le Vera Lúcia, le thuto ya rena ya lapa