Selo Seo ke Tshwenyegilego Kudu ka Sona—Go Dula ke Botega ka go se Kwanantšhe

KA GE GO ANEGA ALEXEI DAVIDJUK

Ngwaga e be e le wa 1947; lefelong la dikhilomithara tše sego kae go tloga motsaneng wa gešo wa Laskiv, Ukraine, kgaufsi le mollwaneng wa Poland. Mogwera wa-ka wa kgale Stepan o be a hlankela e le motseta wa go šwahliša dipuku tša Beibele go tšwa ka Poland go tsena ka Ukraine. Bošegong bjo bongwe mohlapetši wa mollwane o ile a mmona, a mo lelekiša gomme a mo thuntšha. Nywaga e 12 ka morago, lehu la Stepan le ile la ba le mafelelo a makatšago bophelong bja-ka, ka ge ke tla hlalosa ka morago.

NAKONG ya ge ke be ke belegwa kua Laskiv ka 1932, malapa a lesome motsaneng wa gešo e be e le Barutwana ba Beibele, bjalo ka ge Dihlatse tša Jehofa di be di tsebja bjalo nakong yeo. Gare ga bona go be go e-na le batswadi ba-ka bao ba beilego mohlala o mobotse wa potego e sa kwanantšhego ya go botegela Jehofa go fihlela lehung la bona bogareng bja bo-1970. Bophelo bja-ka ka moka, go botegela Modimo ka go se kwanantšhe e bile selo seo le nna ke tshwenyegago kudu ka sona.—Psalme 18:25.

Ka 1939, e lego ngwaga woo Ntwa ya II ya Lefase e thomilego ka wona, lefelo leo re bego re dula go lona ka bohlabela bja Poland le be le akaretšwa ka molao go Soviet Union. Re be re le ka tlase ga pušo ya Soviet go fihlela ka June ya 1941 ge Majeremane a hlasela gomme a thopa lefelo la rena.

Nakong ya Ntwa ya II ya Lefase, ke ile ka ba le dinako tše thata sekolong. Bana ba be ba rutwa go opela dikoša tša botšhaba le go tšea karolo boithobollong bja tša bohlabani. Ge e le gabotse, karolo ya tlwaetšo ya rena e be e akaretša go ithuta go betša dipomo. Eupša ke ile ka gana bobedi go opela dikoša tša bo-rata-naga le go tsenela tlwaetšo le ge e le efe ya tša bohlabani. Go ithuta ke sa le yo monyenyane go lwela ditumelo tša-ka tše theilwego Beibeleng, go ile gwa nthuša go dula ke botegela Modimo ka go se kwanantšhe nywageng yeo e ilego ya latela.

Go be go na le batho ba bantši kudu bao ba thabelago therešo ya Beibele tšhemong ya phuthego ya rena moo e lego gore babulamadibogo ba babedi, ka ge badiredi ba nako e tletšego ba Dihlatse tša Jehofa ba bitšwa bjalo, ba ile ba abelwa lefelong la rena go tla go thuša go ba ruta. Yo mongwe wa babulamadibogo e lego Ilja Fedorovitsch, o ile a ba a ithuta Beibele le nna gomme a ntlwaetša bodireding. Nakong  ya taolo ya Jeremane, Ilja o ile a hudušwa gomme a bewa go e nngwe ya dikampa tša tshwenyo tša Nazi moo a hwetšego gona.

Go Katanela ga Tate go Ema a sa Tšee Lehlakore

Ka 1941 balaodi ba Soviet ba ile ba leka go gapeletša tate go saena lengwalo la go holofetša go lefa tšhelete bakeng sa go thuša go thekga ntwa. O ile a ba botša gore a ka se ke a thekga mahlakore a mabedi e lego la ntwa le la go ba mohlanka wa Modimo wa therešo, o tla ema a sa tšee lehlakore. Tate o ile a swaiwa a le bjalo ka lenaba gomme a ahlolelwa nywaga e mene kgolegong. Eupša o bile moo matšatši a mane feela. Ka baka la’ng? Ka gobane ka Sontaga sa ka morago ga go golegwa ga gagwe, madira a Jeremane a ile a thopa lefelo leo re bego re dula go lona.

Ge bahlapetši ba kgolego ba e-kwa gore Majeremane a kgaufsi, ba ile ba bula mejako ya kgolego gomme ba tšhaba. Kua ntle bontši bja bagolegwa-gotee bo ile bja thuntšhwa ke mašole a Soviet. Tate ga se a ka a tloga gatee-tee eupša ka morago o ile a tšhabela legaeng la bagwera. Go tloga moo, o ile a romela lentšu go mma gore a tliše mangwalo a gagwe ao a hlatselago gore o be a golegetšwe go gana go thekga ma-Soviet ntweng. Ge tate a be a a bontšha balaodi ba Jeremane, ba ile ba phološa bophelo ba gagwe.

Majeremane a ile a nyaka go tseba maina a batho ka moka bao ba bego ba dirišana le ma-Soviet. Ba ile ba gapeletša tate gore a ba bolele, eupša o ile a gana. O ile a hlalosa boemo bja gagwe bja go se tšee lehlakore. Ge e ba a be a ka bolela leina la yo mongwe, yena yoo o be a tla thuntšhwa. Ka gona, go se tšee lehlakore ga tate go ile gwa ba gwa phološa maphelo a batho ba bangwe bao ba ilego ba mo leboga kudu.

Go Šoma ka Sephiring

Ma-Soviet a ile a boela Ukraine ka August 1944, gomme ka May 1945, boemo bja Yuropa bja Ntwa ya II ya Lefase bo ile bja fela. Ka morago ga moo, seo se bitšwago Iron Curtain se ile sa boloka bao ka moka re bego re le ka go Soviet Union re arogantšwe le lefase ka moka. Gaešita le go ikopanya le Dihlatse tša Jehofa ka mošola wa mollwane wa Poland go be go le thata. Dihlatse tšeo di nago le sebete di be di tla khukhuna ka go tshela mollwane gomme di boe le dimakasine tše bohlokwa tše sego kae tša Morokami. Ka ge mollwane o be o le dikhilomithara tše seswai feela go tloga legaeng la gešo kua Laskiv, ke ile ka kwa ka dikotsi tšeo batseta ba ba ilego ba lebeletšana le tšona.

Ka mohlala, Hlatse yeo e bitšwago Silvester e ile ya tshela gabedi gomme ya boa nakong e nngwe le e nngwe ka ntle le kotsi. Eupša leetong la boraro, o ile a bonwa ke ba tša tlhapetšo ya mollwaneng le dimpša tša bona tša go leta. Mašole a ile a mo goeletša gore a eme, eupša Silvester o ile a tšhabiša bophelo bja gagwe. Sebaka sa gagwe feela sa gore a pheme dimpša e be e le gore a tsene ka letsheng la kgaufsi. O ile a fetša bošego ka moka ka meetseng ao a boago molaleng, a iphihlile gare ga mahlaka a matelele. Mafelelong, ge bahlapetši ba kgaoditše go phuruphutša, Silvester o ile a thekesela a lebile gae a lapile.

Ka ge go bontšhitšwe pejana, motlogolo wa Silvester e lego Stepan o ile a bolawa ge a be a leka go tshela mollwane. Lega go le bjalo, go be go le bohlokwa gore re tšwele pele re ikgokaganya le batho ba Jehofa ka go se kgaotše. Ka baka la maiteko a batseta bao ba nago le sebete, re be re kgona go amogela dijo tša moya gotee le tlhahlo e šomago.

Ngwageng o latetšego, ka 1948, ke ile ka kolobetšwa e le bošego letsheng le lenyenyane kgaufsi le legae la gešo. Bao ba bego ba tla kolobetšwa ba ile ba kopana ntlong ya gešo, eupša ke be ke sa tsebe gore e be e le bomang ka ge e be e le lefsifsing gomme selo se sengwe le se sengwe se direga ka setu ka sephiring. Rena bao re bego re e-ya kolobetšong re be re sa boledišane. Ga ke tsebe gore ke mang yo a neilego polelo ya kolobetšo, yo a ilego a mpotšiša dipotšišo tša kolobetšo ge re be re eme kgaufsi le letsha goba yo a ilego a nkolobetša. Nywaga ka morago, ge re be re bapiša tsebišo e itšego le mogwera wa pelo-bohloko, re ile ra hwetša gore bobedi re be re le gare ga bao ba ilego ba kolobetšwa bošegong bjoo!

Ka 1949 Dihlatse tša Ukraine di ile tša amogela lentšu go tšwa Brooklyn leo le bego le di kgothaletša go kgopela Moscow gore e dumelele modiro wa boboledi ka molao kua Soviet Union. Go latela tlhahlo yeo, kgopelo e ile ya romelwa ka tona ya ditaba tša selegae go Komiti ya Nako e Tletšego ya Lekgotla le le Phagamego la Soviet la U.S.S.R. Ka morago ga moo Mykola Pyatokha le Ilya Babijchuk ba ile ba kgopelwa go ya Moscow bakeng sa go yo hwetša karabo ya mmušo kgopelong ya rena. Ba ile ba dumela gomme ba tšea leeto la go ya Moscow selemong seo.

Mohlankedi yo a ilego a amogela baemedi ba, o ile a theetša ge ba be ba nea mabaka a theilwego Beibeleng bakeng sa modiro wa rena. Ba ile ba hlalosa gore modiro wa rena o dirwa ka go phethagatša boporofeta bja Jesu bja gore “ditaba tše tše dibotse  tša mmušo di tla bolelwa lefaseng ka moka leo go agilwego go lona gore e be bohlatse go ditšhaba ka moka.” (Mateo 24:14, NW) Lega go le bjalo, mohlankedi o ile a bolela gore Mmušo o ka se ke wa re dumelela ka molao le ka mohla.

Dihlatse di ile tša boela gae gomme tša ya motse-mošate wa Ukraine wa Kiev gore di hwetše tumelelo ya molao bakeng sa modiro wa rena mo Ukraine. Balaodi ba ile ba gana kgopelo gape. Ba ile ba bolela gore Dihlatse tša Jehofa di tla tlogelwa ka khutšo ge feela di thekga Mmušo. Ba ile ba bolela gore, Dihlatse di swanetše gore di hlankele madireng a tša bohlabani gotee le go tšea karolo dikgethong. Gape boemo bja rena bja go se tšee lehlakore bo ile bja hlaloswa, gore ka go ekiša Mong wa rena Jesu Kriste, ga se ra swanela go ba karolo ya lefase.—Johane 17:14-16.

Kapejana ka morago ga moo, Banababo rena Pyatokha le Babijchuk ba ile ba swarwa, ba latofatšwa le go ahlolelwa nywaga e 25 kgolegong. Ka nako yeo ka 1950, Dihlatse tše dintši go akaretša tate di ile tša tšewa ke balaodi. O ile a ahlolelwa nywaga e 25 kgolegong gomme a romelwa Khabarovsk, ka bohlabela pheletšong ya Soviet Union mo e ka bago bokgole bja dikhilomithara tše 8 000!

Go Išwa Bothopša Siberia

Ke moka ka April 1951, Mmušo wa Soviet o ile wa dira tlhaselo e rulagantšwego malebana le Dihlatse direpabliking tša wona tša ka bodikela tšeo ga bjale di tsebjago e le Latvia, Estonia, Lithuania, Moldova, Belarus le Ukraine. Kgweding yona yeo ba 7 000 ba rena go akaretša nna le mma, re ile ra išwa bothopša kua Siberia. Mašole a ile a fo tla legaeng la gešo bošego gomme a re iša seteišeneng sa setimela. Moo re ile ra notlelelwa ka dikoloing tša go rwala dikgomo—mo e ka bago ba 50 ka koloing e nngwe le e nngwe—gomme lebaka la go feta dibeke tše pedi ka morago, re ile ra fološwa lefelong leo le bitšwago Zalari, leo le lego kgaufsi le Letsha la Baikal seleteng sa Irkutsk.

Ke ile ka ipotšiša seo se bego se re letetše ge re be re eme lehlweng re swerwe ke phefo e tonyago gomme re dikologilwe ke mašole a itlhamilego. Ke be ke tla kgona bjang go dula ke botegela Jehofa ka go se kwanantšhe gona mo? Re ile ra thoma go opela dikopelo tša Mmušo bakeng sa go tloša dikgopolo tša rena go tonyeng. Balaodi bao e lego beng ba dikgwebo tša mmušo wa lefelong leo ba ile ba fihla. Ba bangwe ba be ba nyaka banna bakeng sa mošomo o thata o nyakago matla a mmele, mola ba bangwe ba be ba nyaka basadi bakeng sa dilo tše bjalo ka go hlokomela diphoofolo. Nna le mma re ile ra išwa lefelong la tša go aga moo Seteišene sa Matla a Mohlagase wo o Fehlwago ka Meetse sa Tagninskaya se bego se agwa gona.

Ge re be re goroga, re ile ra bona melokeloke ya meago ya bodulo bja mašole ya kota bakeng sa go dudiša mathopša. Ke ile ka abelwa go šoma ke le mootledi wa terekere le go ba ramohlagase, gomme mma o ile a abelwa go šoma polaseng. Re ile ra hlaolwa semmušo re le bao ba hudušitšwego, e sego re le bagolegwa. Ka gona, re be re lokologile go sepelela kgojana le seteišene sa matla a mohlagase, le ge re be re ileditšwe go etela bodulo bjo bongwe bokgoleng bja dikhilomithara tše ka bago tše 50. Balaodi ba ile ba re gapeletša go saena tsebišo e bolelago gore re tla dula ka mo go sa felego. Seo se ile sa kwagala bjalo ka nako e telele ka go fetišiša go nna, ka ge ke be ke e-na ke nywaga e 19, ka gona ke ile ka gana go saena. Lega go le bjalo, re ile ra dula lefelong leo ka nywaga e 15.

Gona moo Siberia, mollwane wa Poland o be o sa hlwe o le bokgoleng bja dikhilomithara tše 8 feela go rena eupša o be o le bokgole bja dikhilomithara tša ka godimo ga tše 6 000! Rena Dihlatse re ile ra dira sohle seo re bego re ka se kgona bakeng sa go ithulaganya gape ka diphuthego le go kgetha banna bakeng sa go etelela pele. Mathomong, re be re se na dipuku tša Beibele ge e se feela tše sego kae tšeo Dihlatse tše dingwe di ilego tša kgona go tla le tšona go tšwa Ukraine. Tše di ile tša ngwalollwa ka seatla gomme ra di fetišetšana.

Go se go ye kae re ile ra thoma go swara diboka. Ka ge bontši bja rena re be re dula bodulong bja mašole, re be re kopana gotee mantšiboeng a mantši. Phuthego ya rena e be e e-na le batho ba ka bago 50 gomme ke be ke abetšwe go swara Sekolo sa Bodiredi sa Pušo ya Modimo. Go be go na le banna ba sego kae ka phuthegong ya rena, ka gona basadi le bona ba be ba nea dipolelo tša barutwana, e lego mokgwa wo o ilego wa thongwa diphuthegong tša Dihlatse tša Jehofa kae le kae ka 1958. Bohle ba be ba tšeela dikabelo tša bona godimo, ba lebelela sekolo e le tsela ya go tumiša Jehofa le go kgothatša ba bangwe ka phuthegong.

Bodiredi bja Rena bo Šegofaditšwe

Ka ge re be re abelana bodulo bja mašole le bao e sego Dihlatse, letšatši le be le sa fete re sa bolela le ba bangwe ka tumelo ya rena gaešita le ge se se be se ileditšwe ka go tia. Ka morago ga gore Joseph Stalin  e lego tonakgolo ya Soviet a hwe ka 1953, maemo a ile a kaonefala. Re ile ra dumelelwa gore re bolele phatlalatša ka mo go oketšegilego le ba bangwe ka ditumelo tša rena tšeo di theilwego Beibeleng. Ka go ngwalelana le bagwera ba kua Ukraine, re ile ra tseba moo Dihlatse tše dingwe di dulago gona lefelong la rena gomme ra ikopanya le tšona. Se se ile sa dira gore re kgone go rulaganya diphuthego tša rena ka ditikologo.

Ka 1954 ke ile ka nyala Olga, yo le yena a bego a thopilwe go tšwa Ukraine. Nywageng ka moka o bile thekgo e kgolo go nna tirelong ya-ka go Jehofa. Stepan yo a ilego a bolawa mollwaneng magareng ga Ukraine le Poland ka 1947, e be e le kgaetšedi ya Olga. Ka morago re ile ra ba le morwedi, Valentina.

Nna le Olga re ile ra thabela ditšhegofatšo tše dintši bodireding bja rena bja Bokriste kua Siberia. Ka mohlala, re ile ra kopana le George yo e bego e le moetapele wa sehlopha sa ma-Baptist. Re ile ra mo etela ka mehla gomme ra ithuta dimakasine le ge e ka ba dife tša Morokami tšeo di bego di hwetšagala. Go se go ye kae George o ile a thoma go lemoga gore seo bahlanka ba Jehofa ba se bolelago go tšwa Beibeleng ke therešo. Re ile ra ba ra thoma go ithuta le ba mmalwa ba bagwera ba gagwe ba ma-Baptist. E bile lethabo le legolo gakaakang go rena ge George le ba mmalwa ba bagwera ba gagwe ba be ba kolobetšwa gomme e e-ba banababo rena ba moya!

Ka 1956, ke ile ka kgethwa go ba molebeledi wa mosepedi, e lego seo se bego se nyaka gore ke etele phuthego lefelong la rena beke le beke. Ke be ke šoma letšatši ka moka gomme ke moka mantšiboa ke namele sethuthuthu sa-ka bakeng sa go ya go kopana le phuthego. E sa le ka pela mesong e latelago ke be ke boa bakeng sa go ya go šoma. Mykhailo Serdinsky yo a bego a kgethetšwe go nthuša modirong wa bosepedi, o ile a bolawa kotsing ya tsela ka 1958. O hwile ka Laboraro, eupša re ile ra diegiša poloko ya gagwe go fihlela ka Sontaga bakeng sa go nea Dihlatse tše dintši ka mo go ka kgonegago sebaka sa gore di be gona.

Ge sehlopha se segolo sa rena se be se thoma go sepela go ya mabitleng, ditho tša Tšhireletšo ya Naga di ile tša latela. Go nea polelo e akaretšago kholofelo ya rena e theilwego Beibeleng ya tsogo, go be go bolela go ipea kotsing ya go ka swarwa. Eupša ke ile ka gapeletšega go bolela ka Mykhailo le ditebelelo tša gagwe tše di kgahlišago tša nakong e tlago. Gaešita le ge ke be ke diriša Beibele, ba tša Tšhireletšo ya Naga ga se ba ka ba ntshwara. Go bonala ba ile ba nagana gore go ka se ba thuše ka selo, gomme ba be ba ntseba gabotse le ge go le bjalo, ka ge ke be ke fela ke e ba “moeng” dintlong-kgolo tša bona bakeng sa go sekišwa.

Go Ekwa ke Tshebi

Ka 1959 ba tša Tšhireletšo ya Naga ba ile ba swara Dihlatse tše 12 tšeo di bego di etelela pele modirong wa boboledi. Ba bangwe ba mmalwa ba ile ba biletšwa go tla go sekišwa, gomme ke be ke akaretšwa go bona. Ge sebaka sa-ka sa gore ke sekišwe se fihla, ke ile ka tšhoga ge ke be ke e-kwa bahlankedi ba anega ditaba ka botlalo tša sephiri mabapi le modiro wa rena. Ba be ba ka tseba bjang dilo tše? Go molaleng gore go be go na le tshebi, motho yo mongwe yo a bego a tseba go gontši ka rena le yo a kilego a šomela Mmušo ka nako e nngwe.

 Ba 12 bao ba bego ba swerwe ba be ba le ka diseleng tše di bapelanego gomme ba ile ba dumelelana gore ga go le lentšu le tee le lengwe leo ba tlago go le bolela go balaodi. Ka tsela yeo tshebi e be e tla tšwelela ka nama tshekong bakeng sa go nea bohlatse malebana le bona. Gaešita le ge ke be ke sa latofatšwa, ke ile ka ya kgorong ya tsheko bakeng sa go bona seo se bego se tla direga. Moahlodi o ile a botšiša dipotšišo gomme ba 12 ba se ke ba fetola. Ke moka Hlatse yeo e bitšwago Konstantyn Polishchuk yo ke mo tsebilego ka nywaga e mentši, o ile a nea bohlatse malebana le ba 12. Tsheko e ile ya fela ka gore Dihlatse tše dingwe di ahlolelwe kgolego. Setarateng ka ntle ga moago wa kgoro ya tsheko, ke ile ka gahlana le Polishchuk.

Ke ile ka botšiša gore: “Ke ka baka la’ng o re eka?”

O ile a fetola ka gore: “Ka gobane ga ke sa dumela.”

Ka botšiša gore: “Ke eng seo o se sa hlwago o se dumela?”

A fetola ka gore: “Ke fo ba ke se sa hlwa ke dumela Beibele.”

Polishchuk o be a ka be a ile a eka le nna, eupša bohlatseng bja gagwe ga se a ka a bolela leina la-ka. Ka gona ke ile ka mmotšiša gore ke ka baka la’ng a se a le bolela.

O ile a hlalosa gore: “Ga ke nyake gore o ye kgolegong. Ke sa dutše ke ikwa ke le molato ka kgaetšedi ya mosadi wa gago, Stepan. Ke nna ke bego ke ikarabela bakeng sa go mo romela go ya go tshela mollwane bošegong bjo a ilego a bolawa ka bjona. Ke maswabi e le ruri ka seo.”

Mantšu a gagwe a ile a nkgakantšha. Letswalo la gagwe le be le fokotše gakaakang! O ile a ikwa a itshola ka lehu la Stepan, eupša lega go le bjalo gona bjale o ekile bahlanka ba Jehofa. Ga se ka hlwa ke sa bona Polishchuk gape. O ile a hwa dikgweding tše itšeng ka morago. Go nna, go bona motho yo mongwe yo ke bego ke mmotile ka nywaga e mentši a eka banababo rena go ile gwa tlogela mabadi ao a sa hwelelego a maikwelo. Eupša phihlelo ye e ile ya nthuta thuto e bohlokwa: Polishchuk o be a sa botege ka gobane o ile a kgaotša go bala le go dumela Beibele.

Ka kgonthe, go nyakega gore re dule re gopola thuto ye: Ge e ba re tla dula re botegela Jehofa ka go se kwanantšhe, re swanetše go ba le thuto ya ka mehla ya Mangwalo a Makgethwa. Beibele e re: “Diša pelo y’axo; xobane bophelô bo hlaxa xo yôna.” Go oketša moo, moapostola Paulo o boditše Bakriste gore ba hlokomele. Ka baka la’ng? “Xore mo xo lena xo se kê xwa ba wa pelo e mpe ya xo se dumêle, e a kaxo hlanôxêla Modimo e a phelaxo.”—Diema 4:23; Ba-Hebere 3:12.

Go Boela Ukraine

Ge bothopša bja rena bo fedile kua Siberia ka 1966, nna le Olga re ile ra boela morago Ukraine, toropong e bitšwago Sokal yeo e lego dikhilomithara tše ka bago tše 50 go tloga L’viv. Re ile ra ba le go gontši mo re swanetšego go go dira ka ge go be go na le Dihlatse tše 34 feela Sokal le ditoropong tša kgaufsi tša Cervonograd le Sosnivka. Lefelong le lehono, go na le diphuthego tše 11!

Olga o hwile a botega ka 1993. Nywaga e meraro ka morago ke ile ka nyala Lidiya, gomme ga e sa le go tloga nakong yeo o bile thekgo e kgolo kudu go nna. Go oketša moo, morwedi wa-ka Valentina le lapa la gagwe ke bahlanka ba fišegago ba Jehofa gomme le bona e bile mothopo wa kgothatšo. Lega go le bjalo, seo se tšwetšego pele go nnea lethabo le legolo ke gore ke ile ka dula ke botegela Jehofa ka go se kwanantšhe, Modimo yo a dirago ka potego e sa kwanantšhego.—2 Samuele 22:26.

Alexei Davidjuk o hwile a botegela Jehofa ka February 18, 2000, ge sehlogo se se be se lokišetšwa gore se gatišwe.

Ge e ba o tla rata go amogela tsebišo e oketšegilego goba o tla rata gore motho yo mongwe a go etele bakeng sa go tla go swara thuto e sa lefelelwego ya legae ya Beibele le wena, hle ngwalela go Watch Tower, Private Bag X2067, Krugersdorp, 1740, South Africa, goba o ngwalele atereseng e swanetšego ye e lokeleditšwego go letlakala 5.

[Seswantšho go letlakala 28]

Phuthego ya rena yeo e bego e kopana bodulong bja mašole ka 1952 ka bohlabela bja Siberia

[Seswantšho go letlakala 31]

Sekolo sa rena sa Bodiredi sa Pušo ya Modimo ka 1953

[Seswantšho go letlakala 31]

Poloko ya Mykhailo Serdinsky ka 1958

[Seswantšho go letlakala 32]

Ke e-na le mosadi wa-ka Lidiya