Go Lebeletšana le Diteko ka Matla a Modimo

Ka Ge Go Anega Stepan Kozhemba

Bošegong bjo bongwe mathomong a April 1951, dilori tšeo di tletšego madira a Soviet di ile tša tla di lebile motsaneng wa rena wa Ukraine wa Stenyatyn. Mašole a itlhamilego a ile a dikologa magae a kgethilwego e sa le pele gomme a tšea malapa ka moka a Dihlatse tša Jehofa a a iša Siberia. Ke le motho yo a tutueletšegago gabonolo wa nywaga e 12, ke ile ka ipotšiša lebaka leo ka lona di bego di swarwa ka tsela e bjalo le kamoo di bego di kgona ka gona go kgotlelela tlaišego e bjalo.

KE BELEGETŠWE motsaneng wa Stenyatyn ka October 1938. Mma o hwile dibeke tše pedi ka morago ga go belegwa ga-ka gomme tate a bolawa ka 1944 ge a be a e-lwa madireng a Soviet malebana le Jeremane. Bo-rakgadi, e lego Olena le Anna ba ile ba nkiša legaeng la bona gomme ba nkgodiša.

Ge ke be ke sa le mošemanyana, ke be ke tseba Dihlatse tše mmalwa tša Jehofa toropong ya rena. Di be di boledišana le nna le ba bangwe ka Mmušo wa Mesia neng le neng ge sebaka se tšwelela. Ge nako e dutše e e-ya, ke ile ka ba mogwera wa tše dingwe tša Dihlatse tšeo e sa lego bafsa. Ge di be di tšewa ke madira a Soviet gomme di hudušetšwa Siberia, ke ile ka makala ka mo go feletšego.

Eupša ga se Dihlatse ka moka tšeo di ilego tša thopša. Stepan, Hlatse yeo e bego e dula kgaufsi le ga gešo, o ile a dumelelwa go šala ka ge lapa labo e be e se Dihlatse. O be a mpheta ka nywaga e tshela, gomme ge ke be ke tlogela sekolo ke ile ka šoma le yena ke le mmetli. O ile a ithuta Beibele le nna, a diriša dikopi le ge e le dife tša Morokami tšeo di bego di hwetšagala. Stepan yoo ga bjale a hlankelago Modimo wa therešo, Jehofa, kua Estonia, o ile a thaba kudu ge ke be ke kolobetšwa ka July 1956.

Kganetšo e be e le karolo ya bophelo go mohlanka yo mongwe le yo mongwe wa Jehofa, Ukraine. Balaodi ba ile ba phuruphutša dintlo bakeng sa go tsoma dipuku tša Beibele, ka gona ke be ke na le mafelo a bokhuto a mmalwa. Bo-rakgadi Olena le Anna bao e bego e le Makatholika a Gerika, ba be ba sa kgahlišwe ke go ikopanya ga-ka le Dihlatse. Ba ile ba ba ba leka go ntutueletša gore ke kgaotše go kopanela le tšona. Ka go swana le moapostola Paulo, ka dinako tše dingwe ke be ke ikwa gore ke ‘ka tlase ga kgateletšo e šoro go fetiša matla a-ka.’ Eupša tswalano ya-ka le Jehofa Modimo e ile ya mmatlafaletša gore ke kgotlelele diteko ka moka.—2 Ba-Korinthe 1:8, bapiša le NW; Ba-Filipi 4:13.

Go Lwela Ga-ka go Dula ke sa Tšee Lehlakore

Go hlankela madireng a Soviet e be e le kgapeletšo bakeng sa masogana a nywaga e 18. Ka baka la tsebo ya-ka ya Beibele, ke ile ka ikemišetša go dula ke sa tšee lehlakore ge e le mabapi le ditaba tša lefase, e lego seo se bego se bolela go gana go tlatša madira a Soviet. (Jesaya 2:4; Johane 17:14-16) Bo-rakgadi Olena le Anna ba ile ba nkgothaletša gore ke be lešole gaešita le ge kgaetšedi ya bona, tate, a ile a bolawa ntweng.

 Ka morago ga go amogela dipampiri tša go kgethwa le go ngwadišetšwa tirelo ya bohlabani, ke ile ka ya ntlong-kgolo ya tša bohlabani lefelong la rena gomme ka hlalosa boemo bja-ka. Ke ile ka swarwa le semeetseng gomme ka bewa ka kgolegong ge ditatofatšo di be di dutše di dirwa kgahlanong le nna. Tsheko e ile ya utelwa batho bohle; gaešita le bo-rakgadi ba be ba se ba tsebišwa ka letšatši la yona. Ke ile ka nea bohlatse bjo bo tseneletšego go moahlodi, motšhotšhisi le banna ba babedi ba baahlodi. Ka morago ga metsotso e 20, e be e fedile. Kahlolo ya-ka e bile go golegwa lebaka la nywaga e mehlano go kopanya le nywaga e mengwe gape e mehlano nakong ya ge ke tla lahlegelwa ke ditshwanelo tše dingwe tša go ba modudi.

Go Hlankela Kahlolo Ya-ka

Ka morago ga tsheko ke ile ka tsenywa kgolegong kua Lviv. Nakong ya dikgwedi tše tharo tša go golegwa ga-ka go fihlela ke šuthišetšwa kampeng yeo go yona go šongwago ga boima, ke be ke hloka bogwera bja Bokriste, Beibele le dipuku tša Beibele. Lega go le bjalo, ke ile ka dula ke le mafolofolo moyeng ka go nea bohlatse go bagolegwa-gotee le nna bao ba ilego ba hwetša go gana ga-ka go hlankela go tša bohlabani go le thata go kwešišega. Dikgweding tšeo, ke ile ka ithekga ka thuto ya motho ka noši yeo ke ilego ka e dira pele ke tsenywa kgolegong. Phihlelo e ile ya nthuta thuto e bohlokwa: Thuto ya motho ka noši ya Beibele e re thuša go aga polokelo ya moya yeo e re thekgago ge diteko di tšwelela.—Johane 14:26.

Ka April 1958, ke ile ka hudušetšwa kampeng yeo go yona go šongwago ga boima ya 21 kgaufsi le Dnepropetrovsk, dikhilomithara tša ka godimo ga tše 700 go tloga gae, bakeng sa go yo hlankela karolo e šetšego ya kahlolo ya-ka. Moo re be re tsoga ka 6:00 a.m., gomme ka morago ga sefihlolo re be re laišwa ka diloring re išwe bokgole bja dikhilomithara tše ka bago 50 lefelong la rena la mošomo ka ntle ga kampa. Re be re šoma diiri tše seswai lefelong la go aga, ke moka re bušetšwe kampeng bakeng sa go yo robala.

Mafelo a rena a marobalo e be e le mafelo a bodulo a mašole ao a bego a dudiša bagolegwa-gotee ba ka bago lekgolo go le lengwe le le lengwe. Dijo di be di se na phepo gomme maemo a bophelo e se a boiketlo; eupša bonyenyane ke be ke na le bogwera bja tše pedi tša Dihlatse-gotee le nna lefelong la-ka la bodulo. Yo mongwe le yo mongwe wa rena o be a dira boiteko bjo bo naganetšwego bakeng sa go kgothatša ba bangwe ba babedi. Ye ke tsela e nngwe yeo ka yona Jehofa a neago bahlanka ba gagwe matla ge ba le tlalelong—ka bogwera bja badumedi-gotee.—2 Ba-Korinthe 7:6.

Ka kakaretšo, go be go na le Dihlatse tše 12 ka kampeng. Tše dingwe tša tšona di be di e-na le meloko ka ntle yeo e bego e šwahlišetša matlakala a Morokami go rena a utilwe ka diphuthelwaneng tša dijo. Diphuthelwana tše dintši di be di bulwa ke bahlokomedi bao ba bego ba lekola dikagare pele di romelwa go rena. Eupša gore re pheme go golegwa, matlakala a Morokami a be a phuthelwa ka polasitiki gomme a tsenywe ka malekaneng a kgotla-o-mone ao bahlokomedi ba bego ba sa itshwenye ka go a bula. Ge re šetše re amogetše matlakala, re be re a kopiša ka seatla gomme re a fetišetšana.

Gape re ile ra dira sohle seo re ka se kgonago bakeng sa go bolela ka Mmušo wa Modimo gomme Jehofa o ile a šegofatša maiteko a rena. Ka mohlala, ke ile ka tseba mogolegwa-gotee le nna yo a bitšwago Sergei yo a ilego a šoma e le moswara-matlotlo kgwebong e bego e laolwa ke mmušo ka bohlabela bja Ukraine. Ge boradia bo be bo utollwa lefelong la gagwe la mošomo, o ile a lebelelwa a ikarabela gomme a ahlolelwa nywaga e lesome kgolegong. Dihlatse tše mmalwa ka kgolegong di ile tša ithuta le yena di diriša dimakasine le ge e ka ba dife tšeo di bego di hwetšagala. Sergei o ile a arabela gomme mafelelong a mpotša gore: “Ge ke lokolotšwe mo kampeng, ke nyaka go kolobetšwa ke le Hlatse ya Jehofa!” Ka go botegela lentšu la gagwe, Sergei o ile a kolobetšwa kapejana ka morago ga go lokollwa gomme o hlanketše Jehofa ka potego e sa kwanantšhego go fihlela lehung la gagwe.

Kgakanego Mabapi le Ba-Roma Kgaolo 13

Ke ile ka lokollwa kgolegong ka January 1963 gomme ka boela motsaneng wa gešo, Stenyatyn. Mo e nyakilego go ba ka yona nako yeo, ke ile ka lemoga gore selo se itšego se be se fošagetše ka phuthegong ya lefelong leo ya Sokal. Boemo  magareng ga banababo rena bo be bo le thata. Bothata e be e le eng? Ke’ng seo se ilego sa lebiša boemong bjo bja go belaetša?

Ka nywaga e mentši, balaodi ba Soviet ba ile ba leka go bjala karogano gare ga batho ba Jehofa ka go tšea banababo rena bakeng sa go ba botšološiša le go ba botša gore Dihlatse di be di šomišwa go tšwetša pele dikgahlego tša United States of America. Bahlankedi ba ile ba šišinya gore Dihlatse tšeo di lego ka gare ga Soviet Union di hlome mokgatlo wa tšona o ikarotšego, ke moka ba oketša ka gore di be di ka kgona go thabela ditswalano tša khutšo le Mmušo gomme tša tlogelwa gore di diriše bodumedi bja tšona ka ntle le tlaišo. Bahlankedi ba ile ba dira gore se ka moka se kwagale se ipiletša.

Ke moka ka go Morokami (wa Seisemane) wa November 15, 1962 wo o ilego wa tšwelela ka morago kgatišong ya se-Ukraine ya July 1, 1964, go ile gwa newa kwešišo e mpsha ya Ba-Roma kgaolo 13. Go ba go fihlela nakong yeo, re be re kwešiša “babuši ba bagolo” bao go bolelwago ka bona go Ba-Ro 13 temana 1 e le Jehofa Modimo le Jesu Kriste, eupša Morokami o ile wa bolela gore “babuši ba bagolo” ge e le gabotse ba emela mebušo ya lefaseng le gore ba “ba beilwe ke Modimo maemong a bona a lekaneditšwego.”—Ba-Roma 13:1, NW.

Tše dingwe tša Dihlatse di ile tša hwetša go le thata go dumela pono ye e lokišitšwego, ka ge baetapele ba mmušo wa lefase ba Soviet Union e be e le ba šoro kudu maitekong a bona a go fediša borapedi bja therešo bja Modimo. Ka gona, Dihlatse tše di ile tša nagana gore Morokami wo o swerego kwešišo e mpsha o be o sa tšwe mokgatlong wa molao wa Dihlatse tša Jehofa. Go e na le moo, di ile tša nagana gore tsebišo e be e thomilwe ke bao ba kwanantšhago le babuši e le gore ba dire Dihlatse gore e be tšeo di kwago Mmušo wa Soviet ka mo go oketšegilego.

Ka gona, mohlanka yo mongwe le yo mongwe wa Jehofa kua Ukraine o ile a lebeletšana le potšišo ya gore, Ke sehlopha sefe seo se nepagetšego gomme ke sefe seo se fošagetšego? Ke ile ka lemoga gore Dihlatse di thekga lehlakore le lengwe le le lengwe la kgang gomme ka ipotšiša ka noši gore, ‘Ke maikemišetšo afe ao di nago le wona?’ Kapejana ke ile ka kgona go hlaola phapano yeo e lego molaleng magareng ga mahlakore a mabedi.

Bontši bja Dihlatse tša Jehofa, tšeo tše dingwe tša tšona di bego di sa kwešiše ka botlalo tlhaloso e mpsha ya Ba-Roma kgaolo 13, di be di nyaka go kgomarela Jehofa le mokgatlo wa gagwe ka potego e sa kwanantšhego. Lega go le bjalo, ba bangwe ba ile ba thoma go belaela mabapi le ge e ba dikgatišo tša morago bjale tša Watch Tower Bible and Tract Society di sa dutše di e-tšwa mokgatlong wa molao wa Dihlatse tša Jehofa. Ba bjalo gape ba be ba sekametše go beng le dipono tše di feteletšego ditabeng tše dintši. Ka mohlala, ba be ba nagana gore go fošagetše gore monyadiwa a apare lešira lenyalong la gagwe le gore balekane ba lenyalo ba rwale  palamonwana ya lenyalo. Batho ba bantši ba ile ba tlogela mokgatlo. Lega go le bjalo, ge nako e dutše e e-ya, ba sego kae kudu ba bona ba ile ba lemoga phošo ya bona gomme ba boela go hlankeleng Jehofa.

Modiro wa ka Sephiring

Gaešita le ge mediro ya rena ya Bokriste e be e thibetšwe, neng le neng ge go kgonega re be re swara diboka tša rena tša beke le beke ka dihlopha tša ba 10 le 15. Re be re hwetša matla a moya dibokeng, go tšwa thutong ya rena ya Beibele gotee le pokanong ya rena ya segwera ka morago ga thuto. Re be re fela re bapiša diphihlelo tša rena gomme se se re thušitše gore re lemoge gore yo mongwe le yo mongwe wa rena o na le ntwa e swanago. Re ile ra ela hloko seo moapostola Petro a se ngwadilego: “Ké tšôna ditlaišêxô tše di wêlaxo le bana beno ba ba lexo mo lefaseng.”—1 Petro 5:9.

Dihlogo tše di lego ka go Morokami di ile tša dira e le motheo bakeng sa dipoledišano tša rena. Dimakasine di be di re fihlelela bjang? Dihlatse tšeo di bego di dira e le batseta di be di tliša dikopi tša microfilm go tshela mollwane go tsena Ukraine. Difilimi tše di be di fetišwa ka tsela e rulagantšwego e sa le pele go tloga go Hlatse e nngwe go ya go e latelago. Ke moka e nngwe le e nngwe ya tšona e be e tšweletša dikopi tše di lekanego bakeng sa phuthego ya tšona. Ka dinako tše dingwe ke be ke akaretšwa go direng dikopi tše bjalo. Ke be ke šoma letšatši ka moka gomme ke swarege tirelong ya Jehofa bošego ke tšweletša dimakasine le go dira dilo tše dingwe. E be e le tlhohlo go sepedišana le thulaganyo, eupša rena bao re bego re rwele boikarabelo ka mokgatlong re ile ra ithuta gore Jehofa “ba ba lapilexo ó ba nea matla.”—Jesaya 40:29.

Re ile ra hlola dibaka tša go bolela ka Beibele le batho bao re bego re kopana le bona. Ba bantši ba rena ba be ba dira se ge ba be ba sepela ka dinamelwa tša batho bohle. Mokgwa o mongwe o tlwaelegilego wa go thoma poledišano e be e le go fo bala kuranta ya letšatši le letšatši gomme ke moka o bolele ka ditaba tša gona bjale go monamedi-gotee ka tsela e bonolo. Gatee-tee ge poledišano e šetše e thomile, ke moka re be re e retollela tabeng ya Beibele. Ka tsela ye re ile ra phatlalatša ditaba tše dibotse lefelong la rena.

Mosadi wa Sethakga

Ka 1965, ke ile ka nyala Tamara yo a bego a godišitšwe e le mohlanka wa Modimo wa therešo gomme a tseba seo se bolelwago ke go emela tumelo ya gagwe ka tlase ga teko. Kgaetšedi ya gagwe Sergei o ile a swarwa gomme a sekišetšwa mediro ya gagwe e le Hlatse ka makga a mararo. Ka lekga la mafelelo, dikopi tša Morokami di ile tša hwetšwa ka dithotong tša gagwe gomme o ile a ahlolelwa nywaga e lesome kgolegong. Tamara ka boyena o ile a tšewa ke balaodi ba mo iša ntlong-kgolo ya bona bakeng sa go botšološišwa le go tšhošetšwa ka go golegwa.

Go hwetša lefelo la go dula ka morago ga lenyalo la rena go be go le thata, eupša lapa leo le bego le dula Sokal leo le bego le e-na le bogwera go Dihlatse le ile la re nea phapoši e nyenyane legaeng la lona ka tefelo ya tlase. Lapa le le ile la re kgonthišetša gore Tamara o be a ka tšwela pele a dula ka phapošing yeo ge e ba nka swanelwa ke go swarwa gomme ka tsenywa kgolegong gape. Nna le mosadi wa-ka re ile ra leboga Jehofa bakeng sa ditšhegofatšo tša gagwe le go leboga lapa leo ka baka la botho bja lona. Ka morago, ge lapa le wetšwe ke manyami, Tamara o ile a diriša sebaka seo go hlalosetša morwedi, Galina kholofelo ya tsogo. Dipeu tša therešo ya Beibele di ile tša enywa dienywa gomme Galina a rata Mmopi wa rena ka mo go oketšegilego. O ile a kolobetšwa  gomme gona bjale o hlankela Jehofa gotee le monna wa gagwe.

Ka mafelo-beke a mantši ka bo-1970, ke be ke etela dikarolo tše fapa-fapanego tša Ukraine gotee le go ya Moldavia (Moldova) le Dithabeng tša Carpathian, ke kopana le bao ba bego ba etelela pele mokgatlong wa Jehofa le go ba kgothatša. Ka tlwaelo ke be ke tloga ka Labohlano mantšiboa gomme ke boe gae gare ga mpa ya bošego ka Sontaga. Ga se gantši Tamara a bego a tseba moo ke bego ke e-ya gona gomme ka dinako tše dingwe o be a tloga a sa kgonthišege ge e ba ke tla boa. Boemo bjo bo ile bja tšea nywaga e mentši. Nka tiiša feela seo Beibele e se bolelago ka mosadi wa sethakga: “Ké yêna lehumô le le fetaxo dipheta.”—Diema 31:10.

Mehleng yeo modiro le ge e le ofe o le yo mongwe wa Dihlatse tša Jehofa o be o akaretša go ipea kotsing. Re be re kgona go tšwela pele feela ka matla ao Jehofa a a neago. Ke ile ka lebeletšana le maemo a thata ka makga a mantši kudu gomme ke be ke sa tsebe seo ke bego ke swanetše go se dira. Ka gona, ke be ke tla rapela thapelo ya setu gomme ke ithekge ka matla a Jehofa. Go dira seo e ile ya ba mokgwa wa rena wa bophelo.—Ditiro 4:29.

Mehla ya Morago-rago Bjale

Ge nako e dutše e feta, bophelo bo ile bja thoma go ba bonolo bakeng sa batho ba Jehofa, Ukraine. Tlaišo e ile ya fokotšega gomme dikahlolo tša kgolego tša tšeelwa sebaka ke ditefišo. Ka bo-1980, balaodi ba ile ba thoma go lemoga gore Dihlatse tša Jehofa ruri ke mokgatlo wa ditšhaba-tšhaba. Ka gona, ka go golega Dihlatse tša Ukraine le mafelong a mangwe kua Soviet Union, Mmušo o be o senya botumo bja wona dinageng dišele. Ke gopola ke botšološišwa ke mohlankedi yo mongwe yo a ilego a mpotša gore: “Bjale re lemoga gore bodumedi ga se bja swanela go ba kotsi. Selo seo re tshwenyegilego kudu ka sona ke gore sehlopha sa bodumedi ga se a swanela go senya Mmušo.”

Iron Curtain e ile ya thoma go bulega ka Yuropa Bohlabela mafelelong a bo-1980, gomme ga e sa le go tloga ka nako yeo re ile ra thabela tokologo e oketšegilego Ukraine. Modiro wa rena wa boboledi o ile wa dumelelwa ka molao ka 1991. Ke moka, ka September 1998, Mokgatlo wa Watch Tower o ile wa hloma ofisi ya lekala kua Lviv. Mathomong a 1999 modiro wa go aga o ile wa thongwa moagong o mofsa wa lekala wo o tlago go dudiša bašomi ba fetago 170. Gona bjale Ukraine re na le ba fetago 112 000 bao ba tšeago karolo modirong wa boboledi gomme ba ka godimo ga 250 000 ba bile gona Segopotšong ka 2000. Seo se kgahlišago kudu ke palo ya bafsa  gare ga rena. Kopanong ya Kiev ka 1991, mmegi wa ditaba tša kuranta o ile a mpotšiša gore:

“Batho ba ka moka ba tšwa kae? Ke be ke nagana gore ga go na Dihlatse mo Soviet Union gomme kapejana go na le tše dikete-kete!”

Ke ile ka mmotša gore: “Ga se ra fo tšwelela gatete-tee ka tšhoganetšo. Re hlanketše Jehofa mo ka nywaga e mentši.”

O ile a nyaka go tseba gore: “Le gogela bjang bafsa ba bantši gakaakaa bodumeding bja lena?”

“Selo se sekaone kudu ke gore wena o botšiše bafsa ka bobona. E re ba go botše lebaka leo ka lona ba nyakago go hlankela Jehofa.”

Mmegi wa ditaba o ile a re: “Ke šetše ke dirile. Ba mpoditše gore ba thabela seo.”

Ke ile ka oketša ka gore: “Ka gona, leo ke lona lebaka. Ge e ba seo ke se bafsa ba rena ba se bolelago, gona tlhaloso ke yona yeo.”

Ga se bafsa feela bao ba thabelago go hlankela Jehofa. Nna le Tamara re mo hlanketše ka palo-moka e kopantšwego ya nywaga e fetago 80 gomme ga re kganyoge go ananya tumelo ya rena ka selo le ge e le sefe. Gaešita le ge re le Dihlatse tša Jehofa, re sa dutše re e-na le mathata. Re kwešiša gore ge feela tshepedišo ye ya kgale e sa dutše e le gona, yo mongwe le yo mongwe o tla tšwela pele a lebeletšana le mathata. Eupša re hlamilwe gakaone bakeng sa go lebeletšana le diteko go feta sehlopha le ge e le sefe sa batho lefaseng. Re ile ra dula re ikemišeditše go lebeletšana le diteko tše bjalo ka ge re ile ra dira dinakong tše fetilego ka matla a Modimo wa rena yo matla-ohle, Jehofa. Re ikwa bjalo ka ge Moše a ile a dira ge a be a opela kopelo ya phenyo a re: “Matla a-ka, koša ya-ka, ké Morêna Monamodi wa-ka.”—Ekisodo 15:2.

[Seswantšho go letlakala 22]

Ke e-na le Dihlatse-gotee kampeng yeo go yona go šongwago ga boima ya 21

[Seswantšho go letlakala 22]

“Microfilm” ya “Morokami” wa se-Ukraine (bogolo bja kgonthe)

[Seswantšho go letlakala 23]

Ke e-na le mosadi wa-ka, Tamara

[Seswantšho go letlakala 24, 25]

Seswantšho sa mothadi wa diswantšho sa moago o mofsa wa lekala wo o sa agwago kua Lviv

[Diswantšho go letlakala 25]

Ke ka baka la’ng bafsa ba bantši kudu ba Ukraine ba hlankela Jehofa?