Bafsa ba a Botšiša . . .

Go Thwe’ng ge e ba Batswadi Ba-ka ba Nagana Gore ke yo Monyenyane Kudu go ka Beana Mabaka?

“Mma, o fetilwe ke nako. Ye ga se mehla ya bo-1950. Motho yo mongwe le yo mongwe o beana mabaka! Ga ke sa hlwa ke le ngwanenyana wa gago yo monyenyane.”—Janie wa nywaga e 16. *

E KA ba mo go ferekanyago go botšwa gore ga se wa lokela go beana mabaka. Mofsa yo mongwe o re: “Ke nyaka go dira bjalo ka ge Beibele e bolela gomme ke hlomphe tate le mma, eupša ga ke nagane gore ba nepile. Ke tloga ke sa tsebe kamoo nka boledišanago le bona ka taba ye.” Go swana le lesogana le, mo gongwe o ka nagana gore batswadi ba gago ke bao ba se nago teka-tekano le ba sa bontšhego kwelobohloko. Mohlomongwe o kopane le motho yo mongwe yo o tlogago o mo rata gomme o nyaka go tsebana le yena gakaone. Goba mohlomongwe o nagana gore go tsena tabeng ya go beana mabaka go tla go thuša go ba yo a amogelegago go dithaka tša gago. Michelle o re: “Go na le kgateletšo. Ge e ba o sa beane mabaka, bana sekolong ba nagana gore o learogi.”

Moeletši yo mongwe go tša lapa o boletše mabapi le go beana mabaka gore: “Ga go na lefelo leo go lona batswadi ba bonalago ba se na teka-tekano kudu go etša tabeng ye.” Eupša ka lebaka feela la gore batswadi ba ka bonala e le bao ba se nago teka-tekano, na seo se bolela gore ba bjalo e le ka kgonthe? Go feta moo, Modimo o neile batswadi ba gago boikarabelo bja go go ruta, go go tlwaetša, go go šireletša le go go hlahla. (Doiteronomio 6:6, 7) Na e ka ba e le gore batswadi ba gago ba na le mabaka a kgonthe ao a ba dirago gore ba tshwenyege ka boiketlo bja gago? Motswadi yo mongwe o re: “Ke bona kotsi e ukametšego, gomme ke e boifišago kudu.” Ke ka baka la’ng go beana mabaka e sa le ka pela go tšhoša batswadi ba bantši?

Maikwelo a Kotsi

Beth wa nywaga e 14 o belaela ka gore: “Batswadi ba-ka ba dira gore go bonale eka go na le phošo ka go kgahlegela motho yo mongwe.” Lega go le bjalo, ge e ba batswadi ba gago e le Bakriste, ba tseba gabotse gore Modimo o dirile gore batho ba bong bjo bo sa swanego ba kgahlegelane. (Genesi 2:18-23) Ba a tseba gore go kgahlegelana mo ke ga tlhago le gore go šoma ka go dumelelana le morero wa Mmopi ka batho wa gore ba ‘tlale lefase.’—Genesi 1:28.

Go feta moo, batswadi ba gago ba kwešiša kamoo kganyogo ya botona le botshadi e ka bago e matla ka gona ge o le “lebakeng la bofsa.” (1 Ba-Korinthe 7:36, NW) Gape ba tseba gore o bile le phihlelo e nyenyane go ka ithuta kamoo o ka laolago dikganyogo tšeo ka gona. Ge e ba o thoma go fetša nako e ntši o e-na le motho yo mongwe wa bong bjo bo fapanego mogaleng, goba gaešita le ka go ngwalelana mangwalo goba E-mail, go bonala kgahlego e tla gola. O ka botšiša gore, ‘Ke eng se sa lokago ka seo?’ Ge e le gabotse, ke tsela efe ya kgonthe yeo o ka kgotsofatšago  dikganyogo tše ka yona? Na o itokišeditše e le ka kgonthe go fihliša maikwelo ao phethong ya wona e swanetšego—e lego lenyalo? Ga go bonale go ka ba bjalo.

Ka gona, go beana mabaka e sa le ka pela go tliša dikotsi tše dikgolo. Beibele e lemoša gore: “A fa motho a ka xokoxêla mollô sehubeng a se thšume diaparô tš’axwe?” (Diema 6:27) Gantši go beana mabaka ga pele ga nako go lebiša kopanong ya botona le botshadi ya pele ga lenyalo, e lego seo se beago bafsa kotsing ya kgonagalo ya boimana bja ka ntle ga lenyalo le malwetši ao a fetišetšwago ka kopano ya botona le botshadi. (1 Ba-Thesalonika 4:4-6) Ka mohlala, Tammy yo mofsa o be a nagana gore batswadi ba gagwe e be e le bao ba sa bontšhego go leka-lekana ge ba be ba sa mo dumelele go beana mabaka. Ka gona, o ile a thoma go beana mabaka le yo mongwe ka sephiring sekolong. Lega go le bjalo, go se go ye kae Tammy o ile a ima—gomme bophelo bja gagwe bo ile bja fetoga. Gona bjale o ipobola ka gore: “Go beana mabaka ga se sohle seo go bolelwago gore ke sona.”

Eupša go thwe’ng ge e ba batho ba babedi ba bafsa ba phema ka kelohloko go batamelana mo go sa swanelago? Le gona moo, go sa dutše go e-na le kotsi ya go tsoša maikwelo a lerato pele ga nako. (Sefela sa Difela 2:7) Go butšwetša dikgabo tša kganyogo yeo e ka kgotsofatšwago feela ka mo go swanetšego nywageng e sa letšego ka pele, go ka feleletša ka pherekano le manyami.

Dintlha tše dingwe tšeo di swanetšego go naganišišwa ke tše: Na o tloga o e-na le phihlelo e lekanego bophelong ya go tseba seo o swanetšego go se lebelela go molekane wa lenyalo? (Diema 1:4) Ka lehlakoreng le lengwe, na o šetše o e-na le dika le bokgoni tšeo di nyakegago bakeng sa go ba monna goba mosadi yo a tlago go ratwa le go hlompšha e le ka kgonthe? Na o tloga o e-na le kgotlelelo le boikemišetšo tšeo di nyakegago bakeng sa go boloka tswalano e swarelelago? Ga go makatše ge maratano a mantši a bafsa ka mo go nyamišago a sa swarelele. Ke a sego kae ao a feleletšago ka manyalo ao a swarelelago.

Ka gona, Monica wa nywaga e 18 o akaretša taba gabotse ge a re: “Bagwera ba-ka ka moka sekolong ba be ba mpotša ditaba tšeo di lego mabapi le masogana a bona. Eupša, ke feela gore ba tsene lenyalong e sa le ba banyenyane goba ba feleleditše ka go arogana gabohloko ka gobane ba be ba se ba lokela go ka ya mogatong o latelago.” Mofsa yo a bitšwago Brandon le yena o re: “Ge o lemoga gore ga se wa lokela go itlama ka motho yo mongwe eupša o ikwa gore o šetše o itlamile ka gobane o beana mabaka, ke mo go ferekanyago kudu. O ka gogela morago bjang ka ntle le go kweša motho yo mongwe bohloko?”

Ga go na pelaelo gore batswadi ba gago ba leka go go phemela bohloko bjoo le pherekano yeo ka go phegelela gore o se ke wa beana mabaka go fihlela ge o godile ka mo go lekanego go ka tsenela tlamo ya lenyalo. Ka kgonthe, ba fo ba ba dira ka go dumelelana le keletšo e buduletšwego yeo e lego go Mmoledi 11:10 (PK) e rego: “Tloša manyami pelong ya gago, gomme o šegele mmele wa gago bošula.”

‘Go Katološa’

Lega go le bjalo, se ga se bolele gore o ka se ke wa thabela segwera sa batho ba bong bjo bo fapanego. Eupša ke ka baka la’ng o lekanyetša segwera sa gago mothong o tee? Mafelong a mangwe,  Beibele e re kgothaletša gore re ‘katološe’ segwereng sa rena. (2 Ba-Korinthe 6:12, 13) Yeo ke keletšo e botse bakeng sa bafsa. Tsela e nngwe ya go dira bjalo ke go thabela bogwera dihlopheng tše di tswakanego. Tammy o re: “Ke nagana gore ke mo go thabišago kudu ge go le ka tsela yeo. Go kaone go ba le bagwera ba bantši.” Monica o bolela gore: “Kgopolo ya sehlopha ke kgopolo e botse e le ka kgonthe ka gobane o bona batho bao ba nago le dimelo tše di fapa-fapanego gomme se se go dira gore o lemoge gore go na le batho ba bantši bao o sa kago wa kopana le bona.”

Batswadi ba gago ba ka ba ba ithapela go go thuša go rulaganyetša go thabela dinako tše dibotse le tše agago le bafsa ba bangwe. Anne yo e lego mma wa bana ba babedi o hlalosa gore: “Ka mehla re kgonthišetša gore lapa la rena ke lefelo leo le thabišago, leo bana ba nyakago go ba go lona. Re laletša bagwera ba bona, ra ba fa ditlatša-mpa gomme ra ba dumelela gore ba bapale dipapadi. Ka tsela ye, ga ba ikwe ba swanetše go tšwela ka ntle ga legae bakeng sa go yo ithabiša.”

Go ba gona, gaešita le sehlopheng o sa dutše o swanetše go ba yo a šetšago mabapi le go bontšha tlhokomelo e kgolo mothong o tee. Bafsa ba bangwe ba iphahlelela ka gore ge feela ba e-na le batho ba bangwe, ga se gore ba beana mabaka. Phema go iphora mo go bjalo. (Psalme 36:2) Ge e ba o ikarola go ba bangwe le motho o tee nako e nngwe le e nngwe ge le e-na le bagwera ba lena, seo se bolela go beana mabaka. * Šomela go diriša kahlolo e bohlale segwereng sa gago le batho ba bong bjo bo fapanego.—1 Timotheo 5:2.

Mohola wa go Leta

Ga go bonolo go botšwa gore o sa le yo monyenyane kudu go ka thoma go beana mabaka. Eupša batswadi ba gago ga ba leke go go kweša bohloko. Ka mo go fapanego, ba dira sohle seo ba ka se kgonago go go thuša le go go šireletša. Ka gona, go e na le go bota pelo ya gago le go gana dikeletšo tša bona, ke ka baka la’ng o sa diriše phihlelo ya bona? Ka mohlala, ke ka baka la’ng o sa tsome keletšo ya bona nakong e tlago ge o e-na le bothata bjo bo lego mabapi le motho wa bong bjo bo fapanego? Diema 28:26 e re gopotša gore: “Moipoti ké setlatla.” Connie yo mofsa o re: “Ge mošemane a nkgahlegela, se se nthušago go gana kgateletšo ya go beana mabaka ke go boledišana le mma ka seo. O abelana le nna diphihlelo tša seo se diragaletšego bagwera ba gagwe le malapa a bona nakong e fetilego. Se se nthuša e le ka kgonthe.”

Go leta lebakanyana pele o ka beana mabaka go ka se thibele go gola ga gago maikwelong goba gwa kgama tokologo ya gago. Ka ge o sešo o e-ba le boikarabelo bja motho yo a godilego ka lefereyo le lenyalo, o na le tokologo ya go ‘ithabela o sa le bofseng bja gago.’ (Mmoledi 11:9) Le gona go leta go tla go nea nako ya go godiša semelo sa gago, go butšwa gomme se bohlokwa le go feta, boemo bja moya. (Dillo tša Jeremia 3:26, 27) Go etša ge mofsa yo mongwe wa Mokriste a bea taba, “o swanetše go itlama go Jehofa pele o itlama go motho le ge e le ofe.”

Ge o dutše o gola gomme tšwelopele ya gago e lemogwa ke batho bohle, batswadi ba gago ba tla thoma go go lebelela ka tsela e fapanego. (1 Timotheo 4:15) Le gona ge o šetše o loketše e le ka kgonthe go ka beana mabaka, ka ntle le pelaelo o tla dira bjalo ka tumelelo ya bona.

[Mengwalo ya ka tlase]

[Diswantšho go letlakala 29]

Go kgetha motho yo mongwe wa bong bjo bo fapanego sehlopheng bakeng sa go mo nea tlhokomelo e kgethegilego . . . 

. . .gantši go tla tsoša maikwelo a lerato

[Seswantšho go letlakala 30]

Katološa segwera sa gago go e na le go lekanyetša kgahlego ya gago mothong o tee