Na re Swanetše go Bota Histori?

“Tsebo ya histori e tliša . . . maikwelo a gore re karolo ya bogwera bjo bo tšwetšego pele go theoša le nywaga go tloga kgale pele re belegwa go fihla kgole ka morago ga ge re hwile.”—A Companion To The Study Of History Ka Michael Stanford.

GE E ba re sa tsebe histori, re hlaelelwa ke selo se itšego se bohlokwa bophelong. Ka ntle le histori, wena, lapa la gago, morafo wa gago goba gaešita le setšhaba sa geno le be le tla bonala le se na medu, ge go be go se na tša nakong e fetilego. Tša mo nakong ye di be di tla bonala di se na motheo le go ba le morero o monyenyane ge e ba go ba gona o le gona.

Histori e ka ba sešego se segolo sa thuto bakeng sa mokgwa wa bophelo. E ka re thuša go phema go wela leboelela mereong e swanago ya ka mehla. Go etša ge radifilosofi yo mongwe a boletše, batho bao ba lebalago ka tša nakong e fetilego ba tlwaetše go di bušeletša. Go tlwaelana le histori go ka re thuša go kwešiša ditlhabologo tša nakong e fetilego, dilo tše di utolotšwego tše di makatšago, batho ba kgahlišago le ditsela tše di fapa-fapanego tša go lebelela dilo.

Eupša ka ge histori e bolela ka batho le ditiragalo tša kgale-kgale, re ka tseba bjang ge e ba e ka botwa? Ge e ba re tlo ithuta dithuto tše bohlokwa go tšwa historing, gona go molaleng gore tše di swanetše go thewa therešong. Le gona ge re lemoga therešo, re swanetše go e amogela gaešita le ge seo se ka se amogelege ka mehla. Tša nakong e fetilego di ka swana le serapana sa matšoba—di na le botse bja tšona le meetlwa ya tšona; di ka hlohleletša e bile di ka kweša bohloko.

Dihlogong tše di latelago, re tla hlahloba dibopego tše dingwe tša histori tšeo di ka re thušago go lekola go nepagala ga seo re se balago. Re tla hlahloba gape kamoo histori e nepagetšego e ka holago mmadi yo a lemogago.

[Seswantšho go letlakala 3]

Queen Nefertiti

[Seswantšho go letlakala 3]

Ke dithuto dife tšeo di ka ithutwago go tšwa historing?

[Methopo ya Diswantšho go letlakala 3]

Nefertiti: Ägyptisches Museum der Staatlichen Museen Preußischer Kulturbesitz, Berlin

Border: Photograph taken by courtesy of the British Museum