Bokamoso bja Taolo ya Dibetša ke Bofe?

NYWAGENG ya morago bjale, mebušo lefaseng ka bophara e ile ya boledišana ka ditsela tša go lwantšha thekišo e sego molaong ya dibetša tše nyenyane. Taba e ile ya seka-sekwa ke Lekgotla la Kakaretšo la Ditšhaba tše Kopanego. Dipego di ile tša lokišetšwa, ditlhaloso tša newa le ditharollo tša amogelwa. Lega go le bjalo, baseka-seki ba šupa gore go gaša mahlo fela kgwebong yeo e sego ya molao go bolela gore bagwebi ba bagolo ba dibetša—mebušo ka boyona—ba ka se ke ba bewa leihlo.

Ge e le gabotse, go na le phapano e sa bonagalego gabotse magareng ga thekišo ya molao le yeo e sego ya molao ya dibetša. Ka nako e nngwe dibetša tše dintši tše di bego di se molaong, di be di rekišwa ka molao. Dibetša tšeo mathomong di bego di rekišeditšwe bahlabani goba dikgoro tša maphodisa, di utswiwa leboelela gomme di rekišwa mebarakeng. Go feta moo, ga se mo go sa tlwaelegago bakeng sa  dibetša gore di rekišwe gape go moamogedi wa bobedi ka ntle le tsebo goba tumelelo ya morekiši wa mathomo. Sehlogo se se lego ka makasineng wa Arms Control Today se re: “Mebušo ya setšhaba e tla swanelwa kudu ke go dira se se fetago thekgo ya yona tlhaselong ya go hlasela kgwebo ye e sego molaong ya dibetša tše bohwefo gaešita le go hlahloba karolo ya yona kgwebong ya morago bjale ya dibetša tše di lego molaong.” Gaešita le ge ba bantši ba holofela gore ditšhaba mafelelong di tla hlasela kgwebo ya dibetša tše nyenyane, raditaba yo mongwe o boletše gore: “Ka ge ditho tše hlano tša sa ruri tša lekgotla [la tšhireletšo la  Ditšhaba tše Kopanego] le nnoši di ikarabela ka tekanyo e fetago 80% ya kgwebo ya lefase ya dibetša, mohlomongwe ga se ra swanela go dula re kukegile maswafo.”

Seo se tlaleletšago bothateng bja go laolwa ga kabo ya dibetša tše nyenyane le dibetša tše bohwefo ke gore dibetša tše bjalo go bonala go le bonolo go di tšweletša. Le ge tšweletšo ya dibetša tše raraganego kudu bjalo ka ditanka, difofane le dikepe tša ntwa di lekanyeditšwe feela dinageng tše e ka bago tše lesome-pedi, batšweletši ba fetago 300 dinageng tše e ka bago tše 50 mo nakong ye ba tšweletša dibetša tše bohwefo. Palo e kgolo le e golago ya batšweletši ba dithunya ga e katološe feela dipolokelo tša setšhaba tša dibetša eupša gape le dibaka tša go aba dibetša go madira, dihlopha tša marabele le mekgatlo ya bosenyi.

Dikgang Tšeo go Ngangišanwago o Šoro ka Tšona

Go fihla mo, tlhokomelo ya rena e kgolo e be e dikologile go tirišo ya dibetša tše nyenyane dinageng tšeo di sentšwego ke ntwa. Lega go le bjalo, dikgang tša taolo ya dithunya go ngangišanwa o šoro ka tšona dinageng tše di tsepamego moo go se nago ntwa. Bao ba thekgago melao ya taolo ya dithunya tše matla ba bolela gore dithunya tše dintši di lebiša dipolaong tše dintši. Ba fahlela ka gore kua United States, moo melao ya thibelo e sego ya tia le moo dithunya di atilego, go na le tekanyo ya godimo ya polao go ya ka palo ya badudi, eupša kua Engelane, moo go nago le taolo e tiilego ya dithunya, go na le tekanyo ya tlase ya dipolao. Baganetši ba molao wa taolo ya dithunya ba akgofela go ganetša gore kua Switzerland batho ba bantši ba hwetša dithunya gabonolo eupša dipolao di tlase.

Go thathafaletša ditaba pele, dinyakišišo di šišinya gore United States e na le tekanyo ya dipolao tšeo e sego tša dithunya go feta kudu palo-moka ya tekanyo ya dipolao tša dinaga tše dintši tša Yuropa. Lega go le bjalo, go na le dinaga tšeo di nago le ditekanyo tša dipolao tšeo e sego tša dithunya tše di fetago kgole palo-moka ya tekanyo ya dipolao kua United States.

Ke mo go tlwaelegilego go diriša—le go diriša bošaedi—dipalo-palo bakeng sa go thekga pono e itšego. Le gona tabeng ya taolo ya dithunya, go bonala eka bakeng sa lebaka le lengwe le le lengwe le le newago, go na le lebaka le le ganetšanago le lona le le bonalago e le le kgodišago. Dikgang di raragane. Lega go le bjalo, ditsebi ka kakaretšo di dumela gore go na le dilo tše dintši ka ntle le taba ya go ba mong wa sethunya tšeo di tutueletšago ditekanyo tša dipolao le bosenyi.

National Rifle Association e matla kua United States e bolela leboelela gore: “Dithunya ga di bolaye batho; ke batho ba bolayago.” Go ya ka pono ye, gaešita le ge sethunya se hlametšwe go bolaya, ga se bolaye ka bosona. Motho o swanetše go thuntšha ka boikemišetšo goba ka kotsi. Go ba gona, ba bangwe ba tla phega kgang ka gore dithunya di dira gore go be bonolo gore batho ba bolayane.

Go Rula Ditšhoša Megoma

Go ya ka Beibele, bothata bja go bolayana ga batho bo ka se rarollwe feela ke go tšea dithunya ka diatleng tša bao ba ikemišeditšego go bolaya. Bosenyi ke bothata bja tša leago, e sego feela bothata bja go hwetša dibetša. Tharollo ya kgonthe e akaretša go fetoša boemo bja kgopolo le tshekamelo ya batho ka bobona. Moporofeta Jesaya o ile a budulelwa go ngwala gore: “[Modimo] o tlo buša ba dithšaba, ó tlo ahlolêla ba merafo-rafo. Ké mo ba tl’o xo tšea dithšoša ba rula mexomá ka tšôna, ba tšea marumô ba rula maxwêtla ka ôna. Xo ka se bê le sethšaba se se tl’o xo tšwêla se sengwê lerumô; batho ba tlo lesa xo ithuta xo hlabana.”—Jesaya 2:4.

Se ga se selo seo se ka se kego sa direga go etša ge ba bangwe ba ka nagana bjalo. Boporofeta bja Jesaya bo a phethagatšwa lehono gare ga Bakriste ba therešo lefaseng ka bophara. Go fetoša ga bona dibetša go ba didirišwa tša khutšo ka tsela ya seswantšhetšo, go bontšha kganyogo e tseneletšego ya ka gare ya go kgahliša Modimo le go phela ka khutšo le batho ba bangwe. Ge nako e dutše e e-ya, ka tlase ga Mmušo wa Modimo, yo mongwe le yo mongwe lefaseng o tla phela khutšong e feleletšego le polokegong. (Mika 4:3, 4) Dithunya di ka se bolaye batho. Batho ba ka se bolayane. Didirišwa tša go bolaya di tla ba di feletšwe ke nako.

[Diswantšho go letlakala 18]

‘Ba tlo rula ditšhoša tša bona megoma’