“Go Ata ka Lebelo ga Batho Metseng e Megolo”

“Batho ba huduga go feta le ge e le neng pele, gomme bontši bja bao ba tlogago gae bakeng sa go tsoma bophelo bjo bokaone ba hudugela metseng e megolo.”

KE KAMOO go boletšego kgatišo ya Foreign Affairs matsenong a sehlogo se se bego se re “Go Ata ka Lebelo ga Batho Metseng e Megolo ya Lefase le le Hlabologago.” Go ya ka sehlogo seo, batho ba bantši ba “gokeditšwe ke mabone a phadimago goba ba gapeleditšwe go tloga dinaga-magaeng ke khuduego ya tša dipolitiki le tša boiphedišo, pitlagano ya badudi le go phuhlama ga maemo a tikologo.”

Ge e le gabotse, metse e megolo e ata ka lebelo gakaaka’ng? Ba bangwe ba akanya gore batho ba kgeregela metseng e megolo ka tekanyo e makatšago e fetago milione ka beke! Dinageng tše di hlabologago, metse e megolo e fetago 200 mo nakong ye e na le baagi bao ba fetago tekanyo ya milione. E mengwe e 20 e fihleletše tekanyo ya dimilione tše 10! Le gona ga go na kholofelo ya go fokotšega ga lebelo. Tšea ka mohlala motse o mogolo wa Lagos, Nigeria. Go ya ka pego e dirilwego ke Worldwatch Institute, “ka 2015, Lagos e tla ba legae la batho ba nyakilego go ba dimilione tše 25, e gola go tloga boemong bja go ba motse o mogolo wa lefase wa lesome-tharo go ya go beng wa boraro o mogolo kudu.”

Ditsebi tše dintši di akanya gore se ga se fe pono e botse ka bokamoso. Federico Mayor, molaodi-pharephare wa pele wa United Nations Educational, Scientific, and Cultural Organization o ile a lemoša gore ka ngwaga wa 2035, “batho ba oketšegilego ba dimilione tše dikete tše tharo ba tla be ba dula mafelong a bodulo a ditoropong tšeo di lego gona lehono.” Bakeng sa go hlokomela baagi ba bao ba atago, “re tla swanelwa ke go aga metse e megolo e dikete bakeng sa badudi ba dimilione tše tharo nywageng e masome-nne e latelago, re aga e masome-pedi-hlano ka ngwaga.”

Ditsebi gape di bolela gore go oketšega ka lebelo ga baagi ba metseng e megolo go na le mafelelo a senyago metseng e megolo go dikologa lefase. Le gona se se akaretša metse e megolo mafaseng a atlegilego ka tša diintaseteri. Ge e le gabotse ke mathata afe ao metse e megolo e lebanego le ona, gomme se se ka go tutuetša bjang? Na go na le ditharollo le ge e le dife tšeo di bonwago? Dihlogo tše di latelago di tla ahla-ahla dikgang tše tše thata.