Go Tumiša Khutšo go e na le Ntwa
Go Tumiša Khutšo go e na le Ntwa
Ka ge go anega Dorothy Horle
Ke belegetšwe ka lapeng la Mataliana la Makatholika kua Wilmington, Delaware, U.S.A. ka 1919. Batswadi ba-ka le ka mohla ba be ba sa ye ditirelong tša kereke, eupša ba be ba romela nna le banabešo ba babedi. Ke ile ka kgahlišwa ke bogolo bja dikereke le kagego ya tšona e bogegago, dihlwa-dieme le mekgabišo e feteletšego.
GE NYWAGA e dutše e feta, ke ile ka se sa ba le kgahlego ka Bokatholika. Kereke e be e sa lebiše tlhokomelo Beibeleng yeo tate a bego a e hlompha gomme a e bala ka mehla. Ke ile ka ferekanywa ke dipego tša ka mehla tša kereke tšeo di bego di bontšha maina a baneedi le tekanyo yeo ba e neetšego. Gape go be go na le mabare-bare a mantši ka baperisita bao ba arogilego. Ge ke e-na le nywaga e 15, ke be ke se sa hlwa ke le Mokatholika. Se se ile sa nnea nako e oketšegilego ya go phegelela go ithutela tša bokgabo.
Mošomo wa Bokgabo
Ka 1940, ge ke be ke e-na le nywaga e 21, ke ile ka nyalana le William Horle, lesogana leo le bego le thabela go thala seswantšho sa se sengwe le se sengwe seo se tswalanago le tša bohlabani—difofane, mašole, dithunya le dikepe. Bill (leina la sereto la William) o ile a thabišwa ke gore ke be ke le rabokgabo gomme o ile a nthekela sete ya mathomo ya dipente tša makhura tša mebala. Ke ile ka thoma go ithuta mekgwa ya bo-rabokgabo bao ba nago le bokgoni kudu.
Ka morago ga mo e ka bago nywaga e mebedi ya lenyalo, Bill o ile a thoma go itloša bodutu ka go bopa diswantšho tša bahlabani ka morodi. Na o ile a fo dira mašole a dibapadišwa? Le gatee! O be a kganyoga go tšweletša ditšweletšwa tša kgonthe tša bokgabo. Bo-rabokgabo ba bangwe ba be ba šomiša dipolasitiki, dikota goba samente, eupša morodi o be o swanelana gabotse le tlwaetšo ya Bill bjalo ka setsebi sa metšhene.
O be a tla hlama seswantšho, a age dibopego gomme ka morago a tsenye seswantšho ka moroding. Ge nako e dutše e e-ya, o ile a ba sekgwari go kopanyeng dikarolwana tše di agilwego, a kopanya ka morodi, a beakanya le go phadimiša. Ka morago o ile a tlogela go dira diswantšho tše di dirilwego ka samente gomme a diriša tše di dirilwego ka metswako e fapa-fapanego. Se se ile sa mo dira gore a kgone go akaretša dikarolwana tše nyenyane ka mo go tseneletšego.
Ka morago ga ge karolo e nngwe le e nngwe ya tšhipi ya go tia e be e fedile, e be e le mošomo wa-ka go di feleletša. Ka nyakišišo e tseneletšego, re ile ra hwetša ditlhaloso tša mohuta wa yunifomo ya kgale ya bahlabani—go akaretša dikonopi, mologo, maswao a mephato le mebala.
Ka thušo ya segodiši sa ponagalo, ke be ke tla tlotša makhura le pente tše di diretšwego go kgomarela tšhiping. Se se ile sa thuša go dira gore diswantšho tša rena di bogege di phela. Lebatong la rena le lenyenyane kua Philadelphia, Pennsylvania, re ile ra bopa ma-India a Amerika, mašole a Ntwa ya Selegae, Dikepe tša ntwa tša United States, dipere tša Napoleon le banamedi ba tšona, bo-Mamluk ba ba-Egipita, ma-Zouave a Algeria le tše dingwe.
Ka gona Bill o ile a hwetša taletšo go tšwa Madireng a Dikepe tša ntwa a United States bakeng sa go dira seswantšho sa sekepe sa mathomo se se nameditšego
dipere sa sekgao sa kua Peking (yeo mo nakong ye e lego Beijing), China pele ga 1939. Re ile ra šoma ka go se kgaotše go sona, gomme ka 1954 re ile ra se bontšha go Smithsonian Institution kua Washington, D.C. Nywaga e itšego ka morago, Mopresidente Lyndon Johnson o ile a kgopela ge e ba se ka se ke sa hudušetšwa go White House. Ka gona re ile ra dumela.Ga se ra ka ra rekiša diswantšho tša rena, eupša Bill o ile a fana ka tše makgolo. Re ile ra bolelwa gabotse ka dipukung tše dintši tša bahlabani bao e lego mehlala. Mediro ya rena ya bokgabo e ile ya bontšhwa Fantising ya Lefase ka 1965 kua Flushing Meadow, kua Queens, New York. Mebusiamo e ile ya kgopela diswantšho tša rena. Bruce Catton yo e lego radihistori wa Dintwa tša Selegae wa United States, o ile a diriša tše mmalwa tša diswantšho tša rena le dihlwa-dieme bakeng sa go kgabiša dipuku tša gagwe.
Dipotšišo tša Mabapi le Bophelo di Ile tša Gola
Lega go le bjalo, mo e nyakilego go ba nakong ya ge ke fihla nywageng ya bo-40, dilo di ile tša thoma go mphetogela. Ke ile ka thoma go ipotšiša mabapi le Modimo. Ka Letšatši la Keresemose, bana ba bahlano ba Makatholika ba ile ba fsa go fihlela ba e-hwa ka ngwakong nakong ya ge batswadi ba bona ba ile kerekeng. Ke ile ka ipotšiša gore, ‘Modimo a ka dumelela bjang seo gore se direge ka letšatši la gagwe la matswalo?’ Ke ile ka bona puku yeo e bego e laodiša bošoro bja Polao e Sehlogo ya ba-Juda. Ditiragalo tše le tše dingwe tše di boifišago lefaseng di ile tša ntlhohleletša gore ke botšiše gore ‘Modimo o gokae? Ga a dire seo a swanetšego go se dira!’
Go tšwa mohlaleng wa mathomong wa tate, ke ile ka kwešiša gore karabo e swanetše go ba e le ka Beibeleng. Ka gona, ke ile ka ya lefelong la moruti wa Katholika kgaufsi le legae la rena kua Philadelphia gomme ka dira thulaganyo le moruti ya go ahla-ahla Beibele. Ke ile ka leta nako e telele, eupša ga se a ka a tšwelela. Bekeng e nngwe le e nngwe mo e ka bago ka dibeke tše nne, ke be ke etela lefelong la baruti eupša le ka mohla ga se ka ka ka ba le poledišano le ka e tee le moruti.
Mantšiboeng a mangwe ke nyamile kudu, ke ile ka lebelela magodimong gomme ka rapela ka gore: “Ga ke tsebe gore o mang. Ga ke tsebe gore ke bodumedi bofe bjo o tswalanego le bjona, eupša ke tseba gore o gona moo. Hle anke ke go tsebe!” Nako e kopana ka morago, Dihlatse tša Jehofa di ile tša tla ntlong ya-ka.
Ke be ke fela ke bona Dihlatse ka makga a mmalwa di emiša dikoloi tša tšona, di fologa gomme di tsena dintlong tše di fapa-fapanego. Gaešita le ge ke be ke sa tsebe selo ka tšona goba lebaka leo di etelago, ke ile ka kgongwa ke molaetša wa tšona.
Letšatšing leo ka 1961 ge Dihlatse di be di etela, ke be ke gateletšegile ka gobane ke be ke se ka fihla felo lesolong la-ka la go tsoma Modimo. Ge ke be ke dutše ke gohla lebati la ka pele la ntlo ya rena, mosadi wa nywaga ya magareng yo a bego a bitšwa Marge Brion o ile a namela serepuding sa mathudi gomme a ntumediša. Mathomong ga se ka retologa bakeng sa go mo šetša. Eupša ge a be a dutše a bolela ka go fetošetšwa ga lefase go ba paradeise e botse, ke ile ka tanywa ke lentšu le lengwe le le lengwe. Mafelelong o ile a botšiša gore, “Na o ntheeditše?”
Ke ile ka bušeletša se sengwe le se sengwe seo a se Jesaya 55:11. Ke moka ke ile ka retologa, ka mo swara ka letsogo gomme ka re, “Tsena ka gare!” O ile a nnea Beibele ya-ka ya mathomo le thušo ya go ithuta Beibele ya From Paradise Lost to Paradise Regained. Gape o ile a nkholofetša poledišano ya ka mehla ya Beibele—mohuta wa thuto woo ke bego ke holofela gore Kereke ya Katholika e tla nnea wona.
boletšego, go akaretša le temana ya Beibele yeo a e tsopotšego go tšwa goKa dikarolo tše pedi ka beke, ke ile ka dira tšwelopele ya kapejana thutong ya-ka ya Beibele. Ka nako e kopana, go be go le molaleng gore ke hweditše therešo. Go ithuta leina la Modimo la Jehofa, e be e le phihlelo e kgomago maikwelo kudu go nna. (Psalme 68:4) Nagana—yo e be e le Modimo yo ke bego ke hlologetše go mo tseba go tloga bjaneng! Gape ke ile ka ithuta gore Morwa wa gagwe, Jesu Kriste ga se karolo ya sephiri ya modimo wa sebopego sa boraro. (Johane 14:28) Go se go ye kae, ke be ke kopanela diboka tša Bokriste tša Dihlatse tša Jehofa gomme ke duma go ba mogoeledi wa nako e tletšego wa molaetša wa Beibele.
Go Dira Dikgetho tše Bohlokwa
Mo nakong ye teko e kgolo e be e le ka pele ga-ka. Na ke be ke swanetše go kgaotša sehlopha sa tša bokgabo sa William le Dorothy Horle? Ke be nka hlankela bjang Modimo wa khutšo le Morwa wa gagwe, Kgoši ya Kagišo, mola ke godiša ntwa bokgabong? (Jesaya 9:5) Na Jehofa ga se a holofetša gore o tla “fediša-dintwa xo fihla mafelong a lefase”? (Psalme 46:9) Ka gona ke ka baka la’ng go godišwa selo seo Modimo a tlago go se fediša? Le gona, na Jesaya ga se a porofeta gore batho ba Modimo ba tla “tšea dithšoša ba rula mexomá ka tšôna” gomme ba se sa hlwa ba ithuta go hlabana? (Jesaya 2:4) Ke ile ka naganišiša le go rapela nako e telele le ka diphegelo. Phetho ya-ka e bile gore “ga ke sa tla hlwa ke di thala le ka mohla!” Ka April 25, 1964, ke ile ka bontšha boineelo bja-ka go Jehofa Modimo ka go kolobetšwa meetseng.
Bill o be a fela a bolela kamoo a nyamilego ka gona gore ka letšatši le lengwe re tla swanelwa ke go aroganywa ke lehu. Ge ke be ke thoma go ithuta Beibele, ke be ke fela ke mmotša gore: “Bill, re ka phela ka mo go sa felego lefaseng le lefsa la Modimo!” (Jesaya 25:8; Kutollo 21:4, 5) O be a nagana gore ke hlakane hlogo. Ge ke be ke hlalosa lebaka leo ke bego nka se sa hlwa ke lokologa go thala diswantšho tša bohlabani, o ile a befelwa le go tšhošetša ka gore o tla ntlogela. Ka morago o ile a dira bjalo.
Bill o ile a tšweletša diswantšho tša bohlabani a le noši ka nywaga e mentši. Eupša ga se a ka a hudugela kgole kudu gomme ka mehla o be a nthekga le morwa wa rena Craig, yo a ilego a belegwa ka 1942. Ka 1988, Bill o ile a boa, gomme re ile ra dula gotee lebaka la nywaga e lesome go fihla lehung la gagwe.
Ka nako e swanago, ka 1966, ke ile ka naganišiša ka pakane ya-ka ya go nyaka go ba mmulamadibogo. Ga e sa le go tloga ka nako yeo ga se ka gadima morago. Ke ile ka ba le tokelo ya go ithuta Beibele le mogolo’a-ke. O ile a amogela dithuto tša yona, gomme a dula e le Hlatse e mafolofolo go ba go fihlela lehono. Tate o ile a theetša molaetša wa Beibele gomme mo e ka bago ka dibeke tše pedi, o ile a thoma go ba gona dibokeng Holong ya Mmušo. Ge a e-na le nywaga e 75 o ile a kolobetšwa gomme a tšwela pele a botega go Modimo go fihla lehung la gagwe a e-na le nywaga e 81. Mma le yena o ile a amogela Jehofa e le Modimo wa gagwe gaešita le ge a ile a hwa pele a dira boineelo. O be a e-na le nywaga e nyakilego go ba e 94.
Ge nywaga e dutše e feta, ke ile ka šegofatšwa kudu ke Jehofa, Modimo wa khutšo. Gona bjale ke e-na le nywaga e 81, ke sa dutše ke le mmulamadibogo, gaešita le ge ke na le bothata bja go sepela. Ke ikwa bjalo ka ge go dirile moapostola Paulo yo a ngwadilego gore: “Ke leboxa Jesu Kriste Mong wa rena xe a mphile matla à nkhweditše kè bôtêxa, a mpea modirong wó.” (1 Timotheo 1:12) E bile bodiredi bja letago gakaakang! Ba bantši bao ke ithutilego Beibele le bona, ba dirile boikgafo ka bobona bja go hlankela Modimo wa rena wa kgaugelo.
Ke manyami e le ka kgonthe gore lapa la-ka ka moka ga se la arabela therešong ya Beibele. Mohlomongwe ge nako e dutše e e-ya ba bangwe ba tla arabela. Eupša ka lehlakoreng la-ka, mantšu a Jesu a gore barutiwa ba gagwe ba tla ‘boelwa ga lekgolo, e sa le bophelong byono, ba hwetša malapa, le banababo, le dikgaetšedi, le bo-mma le bana’ a ipontšhitše e le a therešo. (Mareka 10:30) Ka kgonthe Jehofa o nkhumišitše. Ke kgodišo le lethabo gakaakang go kgetha Modimo le khutšo legatong la botumo le ntwa!
[Seswantšho go letlakala 22]
Re e-na le Molaodi L. C. Shepherd yo monyenyane, ka 1954
[Mothopo]
Defense Dept. photo (Marine Corps)
[Seswantšho go letlakala 23]
(Bogolo bja kgonthe)
[Seswantšho go letlakala 24]
Ge ke be ke e-na le nywaga e 81, ke be ke butše madibogo nywaga e fetago 30