Thušo Bakeng sa Basadi Bao ba Bethwago

GO KA dirwa’ng bakeng sa go thuša basadi bao e lego bahlaselwa ba bošoro? Sa pele, motho o swanetše go kwešiša bothata bjo ba lego ka tlase ga bjona. Gantši kgobatšo yeo e bakwago ke babethi e feta go fo ba ya mmele. Go tšhošetšwa ka mantšu gantši go akaretšwa moo e lego gore mohlaselwa o dirwa gore a ikwe a se bohlokwa le go hloka mohola.

Nagana ka Roxana yo kanegelo ya gagwe e ilego ya laodišwa sehlogong sa mathomo. Ka dinako tše dingwe monna wa gagwe o diriša mantšu bjalo ka dibetša. Roxana o re: “O mpitša ka maina a go nyenyefatša. O re: ‘Ga se wa fetša le sekolo. O ka hlokomela bjang bana ka ntle le nna? O mma wa sebodu le wa go se kgone selo. Na o nagana gore balaodi ba tla go dumelela gore o dule le bana ge e ba o ntlogela?’”

Monna wa Roxana o boloka taolo ya gagwe ka go ngamela tšhelete. Ga a mo dumelele go diriša koloi, gomme o mo leletša mogala mosegare ka moka bakeng sa go hlahloba gore o dira eng. Ge a hlagiša dikgopolo tša gagwe, o be a bulela lefula la kgalefo. Ka baka leo, Roxana o ile a ithuta gore le ka mohla a se ke a tšweletša kgopolo.

Bjalo ka ge go ka bonwa, go tlaiša molekane ke taba ya mararankodi. Bakeng sa gore o be yo a thekgago, theetša ka kwelobohloko. Gopola gore gantši go tloga go le thata go mohlaselwa gore a bolele ka seo se mo diragaletšego. Pakane ya gago e swanetše go ba go matlafatša mohlaselwa ge a dutše a lebeletšana le boemo ka mokgwa wa gagwe.

Basadi ba bangwe bao ba bethwago, ba ka swanela ke go tsoma thušo go balaodi. Ka dinako tše dingwe, tlhora ya bothata—bjalo ka go tsena ditaba gare ga maphodisa—go ka dira gore monna yo a tlaišago a bone bošoro bja ditiro tša gagwe. Lega go le bjalo, tlhohleletšo le ge  e le e fe ya go fetoga gantši e nyamelela gatee-tee ka morago ga ge mathata a fetile.

Na mosadi yo a bethwago o swanetše go tlogela monna wa gagwe? Beibele ga e tšeele fase go arogana ga lenyalo. Lega go le bjalo, ga e kgothaletše mosadi yo a bethwago go dula le monna yo a beago boemo bja tša maphelo bja gagwe kotsing goba mohlomongwe bophelo bja gagwe ka bobjona. Moapostola wa Mokriste Paulo o ngwadile gore: “Xomme xe a ka hlala, a itulêlê à sa tšewe, xoba a boêlanê le monna wa xaxwe.” (1 Ba-Korinthe 7:10-16, mongwalo o sekamego ke wa rena.) Ka ge Beibele e sa thibele karogano maemong ao a sa kgotlelegego, seo mosadi a se dirago tabeng ye ke kgetho ya motho ka noši. (Ba-Galatia 6:5) Ga go motho yo a swanetšego go hlohleletša mosadi go tlogela monna wa gagwe, e bile ga go motho yo a swanetšego go gateletša mosadi yo a bethwago go dula le monna yo a mo tlaišago ge boemo bja gagwe bja tša maphelo, bophelo le boemo bja gagwe bja moya di bewa kotsing.

Na go na le Kholofelo Bakeng sa Babethi?

Go tlaišwa ga molekane ke go tshelwa mo go lego molaleng ga melao ya motheo ya Beibele. Go Ba-Efeso 4:29, 31 re bala gore: “Melomong ya lena xo se kê xwa tšwa lentšu le lebe . . . Tše e kexo ké sekxoro, le bonaba le mašata, le maroxa, a di bê kxolê le lena, le bobe byohle.”

Ga go monna le ge e le ofe yo a ipolelago gore ke molatedi wa Kriste yo ruri a ka rego o rata mosadi wa gagwe ge e ba a mo tlaiša. Ge e ba a be a tla swara mosadi wa gagwe gampe, mediro e mengwe ya gagwe e mebotse e be e tla ba le mohola ofe? “Mo-tia-batho” ga a swanelege bakeng sa ditokelo tše di kgethegilego ka phuthegong ya Bokriste. (1 Timotheo 3:3; 1 Ba-Korinthe 13:1-3) Ka kgonthe, motho yo mongwe le yo mongwe yo a ipolelago gore ke Mokriste gomme e le yo a ineelago kgalefong leboelela le gona ka go se itshole, a ka kgaolwa ka phuthegong ya Bokriste.—Ba-Galatia 5:19-21; 2 Johane 9, 10.

Na banna ba bašoro ba ka fetoša mekgwa ya bona? Ba bangwe ba ile ba fetoga. Lega go le bjalo, gantši mmethi a ka se fetoge ka ntle le gore (1) a dumele gore boitshwaro bja gagwe ga se bja swanela, (2) a nyake go fetola tsela ya gagwe le (3) go tsoma thušo. Dihlatse tša Jehofa di hweditše gore Beibele e ka ba tutuetšo e matla bakeng sa phetogo. Ba bantši bao ba thabelago ba ithutago Beibele le tšona, ba hlagoletše kganyogo e tseneletšego ya go kgahliša Modimo. Mabapi le Jehofa Modimo, barutwana ba ba bafsa ba Beibele, ba ithutile gore “Ó hloile ba ba rataxo bosenyi.” (Psalme 11:5) Go ba gona, gore mmethi a fetoše boitshwaro bja gagwe go akaretša se se fetago go fo tlogela go betha. Gape go akaretša go ithuta ka mo go feletšego tsela e mpsha ya go lebelela mosadi wa gagwe.

Ge monna a hwetša tsebo ka Modimo, o ithuta go lebelela mosadi wa gagwe e sego bjalo ka mohlanka eupša bjalo ka “modiriši,” le gona e sego bjalo ka yo a nyatšegago eupša bjalo ka yo a swanetšego go ‘hlompšha.’ (Genesi 2:18; 1 Petro 3:7) Gape o ithuta kwelobohloko le go theetša dikgopolo tša mosadi wa gagwe. (Genesi 21:12; Mmoledi 4:1) Lenaneo la thuto ya Beibele leo Dihlatse tša Jehofa di le neago, le thušitše banyalani ba bantši. Ga go na sebaka sa bonkgwete, bogateledi goba bomphenyašilo ka lapeng la Bokriste.—Ba-Efeso 5:25, 28, 29.

“Lentšu la Modimo ké le le phelaxo, ké le matla.” (Ba-Hebere 4:12) Ka gona, bohlale bjo bo lego ka Beibeleng bo ka thuša banyalani go hlahloba mathata ao ba lebeletšanego le ona gomme bja ba nea sebete sa go lebeletšana le wona ka katlego. Go feta moo, Beibele e hupere kholofetšo e kgonthišeditšwego le e homotšago ya go bona lefase leo le se nago bošoro ge Kgoši ya Jehofa ya legodimong e buša batho ba ba kwago ka moka. Beibele e re: “Xobane ó tlo hlakodiša modiitšana xe a lla, le mohlaki xe a hlôka monamodi. Meôya ya bôná ó tlo e lokolla mohlakong, bošorong.”—Psalme 72:12, 14.

[Ntlhakgolo go letlakala 12]

Ga go na sebaka sa bonkgwete, bogateledi goba bomphenyašilo ka lapeng la Bokriste

 [Lepokisi go letlakala 8]

Go Phošolla Dikgopolo Tše Di Fošagetšego

• Basadi bao ba bethwago ba ikarabela bakeng sa ditiro tša banna ba bona.

Babethi ba bantši ba gana go ikarabela bakeng sa ditiro tša bona, ba bolela gore basadi ba bona ba a ba rumola. Gaešita le bagwera ba bangwe ba lapa ba ka amogela kgopolo ya gore go thata go dirišana le mosadi, ka gona ga se mo go makatšago ge monna wa gagwe ka dinako tše dingwe a palelwa ke go itshwara. Eupša se se lekana le go latofatša mohlaselwa le go lokafatša mohlasedi. Ka kgonthe, basadi bao ba bethwago gantši ba dira maiteko a matla bakeng sa go hlompha banna ba bona. Ka ntle le moo, go betha molekane wa motho le ka mohla ga go lokafatšwe ka tlase ga maemo le ge e le afe. Puku ya The Batterer—A Psychological Profile e re: “Banna bao ba romelwago ke kgoro ya tsheko go ya go hlahlobja ka lebaka la go hlasela basadi ba bona, ba lemaletše bošorong. Ba bo diriša e le go itokolla kgalefong le kgateletšegong, tsela ya go laola le go rarolla dikgohlano le selo sa go fokotša dikgoga-kgogano. . . . Gantši ba tloga ba ka se amogele gore ba na le bothata goba go tšeela bothata godimo.”

• Bjala bo dira gore monna a bethe mosadi wa gagwe.

Ke therešo gore banna ba bangwe ke ba bašoro kudu ge ba nwele bjala. Eupša na ke mo go kwagalago go latofatša bjala? K. J. Wilson o ngwala ka pukung ya gagwe ya When Violence Begins at Home gore: “Go tagwa go dira e le sehlare sa ntšhirela go mmethi bakeng sa boitshwaro bja gagwe.” O tšwela pele ka gore: “Go bonagala eka setšhabeng sa rena, bošoro bja ka gae e ba bjo bo kwešišegago kudu ge bo dirilwe ke motho yo a tagilwego. Mosadi yo a tlaišitšwego a ka phema go lebelela molekane wa gagwe bjalo ka motlaiši, go e na le moo a ka mo lebelela e le setagwa.” Kgopolo e bjalo yeo e rotošitšwego ke Wilson e ka nea mosadi kholofelo e fošagetšego ya gore “ge e ba monna a ka kgaotša go nwa, bošoro bo tla fela.”

Morago bjale, banyakišiši ba bantši ba lebelela go nwa le go betha e le mathata a mabedi ao a fapanego. Go feta moo, bontši bja banna bao ba nago le bothata bja go diriša ditšweletšwa gampe ga ba bethe basadi ba bona. Bangwadi ba When Men Batter Women ba ngwadile gore: “Go betha go hlohleletšwa ke ditutuetšo tša gona tša go laola, go tšhošetša le go fenya basadi bao ba bethwago. . . . Bjala le go diriša dihlare-tagi gampe ke karolo ya mokgwa wa ka mehla wa bophelo wa babethi. Eupša e tla ba phošo go nagana gore go diriša dihlare-tagi go baka bošoro.”

• Babethi ba bontšha bošoro mothong yo mongwe le yo mongwe.

Gantši mmethi o kgona go ba mogwera yo a kgahlišago kudu bathong ba bangwe. O dira seo se ka bitšwago go iphetola mebala. Ke ka baka leo bagwera ba lapa ba ka hwetša dipego tša bošoro bja gagwe e le tše sa kgodišego. Lega go le bjalo, therešo ke gore monna yo a bethago mosadi o kgetha bošoro e le tsela ya go laola mosadi wa gagwe.

• Basadi ga ba ganetše go swarwa gampe.

Mohlomongwe kgopolo ye ga e tšwe go go se kwešiše boemo bjo bo nyamišago bja mosadi yo a se nago moo a ka tšhabelago gona. Mosadi yo a bethwago a ka ba le bagwera bao ba tlago go mo nea tšhireletšo beke goba tše pedi, eupša ke eng seo a tlago go se dira ka morago ga moo? Go hwetša mošomo le go lefa rente mola a hlokometše bana ke ditebelelo tše di tšhošago. Gape molao o ka thibela go sepela le bana. Ba bangwe ba ile ba leka go tloga eupša ba ile ba tsongwa gomme ba bušetšwa morago ka kgapeletšo goba ka go kgopelwa. Bagwera bao ba ka se kwešišego, ka phošo ba ka dumela gore basadi ba bjalo ga se ba ganetša go swarwa gampe.