Bafsa Ba A Botšiša . . .

Go Beana Mabaka o sa le yo Monyenyane—Kotsi ke Efe?

“Morago bjale, go bile le bašemanyana ba bangwe sekolong bao ba bego ba nkgopela gore ke beane mabaka le bona goba gore ke be kgarebe ya bona.”—Becky, wa nywaga e 11. *

“Bana ba bantši sekolong sa rena ke bao ba beanago mabaka. Ge e le gabotse, ga se mo go sa tlwaelegago go bona bašemane le banenyana ba atlana dikgorong.”—Liana, morutwana wa mphatong wa seswai.

BFSA ba bantši ba thoma go beana mabaka e sa le ba banyenyane kudu. Mekero ya ditaba e kgothaletša mokgwa wo e le wo o tlwaelegilego—bjalo ka ge eka ke boitapološo bjo bo sa gobatšego. Oneyda wa nywaga e 12 o hlalosa gore: “Mo e ka bago ngwana yo mongwe le yo mongwe sekolong o na le lesogana goba kgarebe.” Mosadi yo mofsa yo a bitšwago Jenifer o a gopola: “Ke gopola bana ba mphatong wa pele bao ba bego ba beana mabaka.” O oketša ka gore: “Ke ile ka thoma go kwa kgateletšo ya gore ke beane mabaka ge ke be ke e-na le nywaga e 11.”

Ka gona, ke mo go kwešišegago gore ge e ba o sa beane mabaka le motho yo mongwe, o ka ikwa o beetšwe thoko. Ka kgonthe, o ka ba wa kwerwa le go segwa ge e ba o sa dire bjalo. Ka go ikwa gore e be e sa le yo monyenyane kudu bakeng sa go ka beana mabaka, Jenifer o ile a gana bašemane bao ba bego ba mo kgopela gore a intšhe le bona. Na ba ile ba arabela bjang? Jenifer o a gopola: “Ba ile ba ntshega le go dira metlae ka taba ye.” Ga go na motho yo a ratago go segwa. Eupša na o swanetše go beana mabaka feela ka gobane ba bangwe ba dira bjalo? Ge e le gabotse go beana mabaka ke eng? Morero wa gona ke ofe?

Go Beana Mabaka ke Eng?

‘Ga re beane mabaka. Re fo ba bagwera feela,’ bafsa ba bantši ba bolela se, le ge ba fetša nako e ntši ba dutše gotee le motho yo mongwe wa bong bjo bo fapanego. Eupša go sa šetšwe gore o go bitša eng—go beana mabaka, go intšha, goba go fo bonana—ge mošemane le ngwanenyana ba kgethana bakeng sa go bontšhana tlhokomelo e kgethegilego gomme ba thoma go fetša nako e ntši ya bogwera gotee, gantši se se akaretša mo gontši go feta bogwera. Go beana mabaka gape ga se gore go swanetše go dirwe batho ba lebeletšane difahlegong. Go swara dipoledišano mekerong ya dipoledišano ya Internet, mogaleng, ka mangwalo goba ka E-mail e ka ba dibopego tše dingwe tša go beana mabaka.

Potšišo ke gore, Fela ke bjang go fetša nako e ntši mo e nyakilego go ba le motho a nnoši wa bong bjo bo sa swanego le bja gago go ka bago kotsi?

Go Beana Mabaka—Dikotsi tša Gona

Go Diema 30:19, (PK) Beibele e bolela ka “tsela ya monna go kgarebe.” Polelwana ye e šišinya gore tswalano magareng ga motho wa monna le wa mosadi  e atiša go sepela ka mokgwa wo o rulagantšwego gabotse. Ge ka bobedi ba gotše monaganong gomme ba swareletše melaong ya Modimo ya boitshwaro, go beana mabaka go ka lebiša go rataneng gomme gwa feleletša ka lenyalo le le hlomphegago. Go ba gona, Modimo o bopile monna le mosadi gore ba kgahlegelane. Eupša go thwe’ng ge e ba o se wa hlwa o gola ka mo go lekanego bakeng sa gore o kgone go tsena lenyalong? Ka go beana mabaka pele ga nako, o tla be o itsenya boemong bjo kotsi.

Ka baka la’ng? Ka gobane ge o fetša nako e ntši le motho wa bong bjo bo fapanego le bja gago, ke ga tlhago gore o tla tsoša maikwelo a gago. Pele ga ge o ka lemoga seo se diregago, o dula o fagahletše go bona motho yoo. Ge le se gotee, o ikhwetša o nagana ka yena. Lega go le bjalo, gantši maikwelo e ka ba ao a sekametšego ka lehlakoreng le tee—gomme maikwelo a yo mongwe a kwešwa bohloko. Le ge maikwelo e ka ba e le a swanago, go sa dutše go feleletša ka kgakanego le bohloko bja pelo ge yo mongwe wa bona e se yo a budulego kgopolong ka mo go lekanego goba yo mogolo ka mo go lekanego go ka tsena lenyalong. Ge e le gabotse, na tswalano e bjalo e tla feleletša ka eng? Seema sa Beibele se re: “A fa motho a ka xokoxêla mollô sehubeng a se thšume diaparô tš’axwe?”—Diema 6:27.

Nagana ka mofsa yo a bitšwago Nina. O a hlalosa: “Ke kopane le mošemane yo mongwe mokerong wa dipoledišano [wa Internet]. Re be re bolela mokerong wa dipoledišano lebaka la diiri tše dintši letšatšing le lengwe le le lengwe. Ke ile ka thoma go mo rata kudu e bile le bophelo bja-ka bo be bo ithekgile ka yena. Tswalano ya rena ga se ya tšea nako e telele. Ge e fela ke ile ka ikwa ke gateletšegile kudu. Ka morago o ile a nteletša mogala gomme a mpotša gore o tlile go ipolaya ka baka la karogano yeo. Seo se ile sa ntira gore ke gateletšege le go feta.” Ge a lebelela morago, Nina o phetha ka gore: “Karogano e be e sa swanela! Tswalano e fedile nywageng e mebedi e fetilego, gomme ke sa tlaišwa ke kgateletšego.” Nina e be e sa le yo monyenyane kudu gore a ka ratana le motho yo mongwe.

Ka mo go kgahlišago, ge Beibele e bolela ka “tsela ya monna go kgarebe,” e ka ba e bolela ka dikopano tša botona le botshadi. Lefaseng la lehono, go beana mabaka gantši ke mo go bulago tsela bakeng sa dikopano tša botona le botshadi. Go ka thoma e le mo go se nago molato, ka go fo swarana ka diatla. Go ka latela go gokarelana le katlo ya mo lerameng. Ga go swane le ge batho ba bafsa bao ba godilego bao ba holofetšanego lenyalo ba bontšhana dika tše bjalo tša lerato. Eupša ge batho ba babedi e le ba banyenyane kudu go ka nyalana, boitshwaro bjo bo bjalo bo ka tsoša dikganyogo tša botona le botshadi ka mo go sa nyakegego. Ditiro “tša lerato” e ba tšeo di sa swanelago ka mo go oketšegilego goba tšeo di sa hlwekago. Di ka feleletša ka dibopego tše dingwe tša bootswa. *

Dienywa tša bootswa di a galaka. Ba bangwe bao ba bo tsenelago ba fetelwa ke malwetši ao a fetelago ka dikopano tša botona le botshadi. Ba bangwe ba tlaišwa ke go lahlegelwa ke boitlhompho le go gobatša matswalo a bona. Banenyana ba bangwe ba banyenyane ba a ima. Ga go makatše gore Beibele e nea taelo ye: “Bootswa bo thšabeng-xê”! (1 Ba-Korinthe 6:13, 18; 1 Ba-Thesalonika 4:3) Go efoga go  beana mabaka pele ga nako go tla go thuša go boloka taelo ye.

Nako Yeo o ka Thomago go Beana Mabaka

Se ga se bolele gore o ka se ke wa ba wa beana mabaka le ka mohla. Eupša ge e ba o le mofsa yo a lego mahlalagading, gona mohlomongwe o boemong bjo Beibele e bo bitšago ‘lebaka la bofsa.’ (1 Ba-Korinthe 7:36, bapiša le NW.) Ke gona o sa thomago go gola gore o be monna goba mosadi yoo o tlago go feleletša o le yena. Ka nako ye, o thoma go gola mmeleng, maikwelong le maikwelong a botona le botshadi. Maikwelo a gago—go akaretša le dikganyogo tša botona le botshadi—e ka ba a matla kudu go feta le ge e le neng pele. Lega go le bjalo, maikwelo a bjalo e ka ba ao a feto-fetogago ka lebelo. Ka lebaka le, maratano a bafsa bao ba lego mahlalagading ga a swarelele nako e telele. Ngwanenyana yo mongwe yo a lego mahlalagading o gopola ka gore: “Ge ke be ke beana mabaka, gantši e be e e-ba selo se se tšeago lebaka la beke gomme bekeng e latelago e be go fedile.”

Go molaleng gore ga se mo go nago le tlhaologanyo go beana mabaka “lebakeng la bofsa.” Go kaone go leta go fihlela o itseba gore o motho wa mohuta mang, gore dilo tšeo o di ratago le tšeo o sa di ratego ke dife le gore ke dipakane dife tšeo o ka ratago go di phegelela. Gape o swanetše go ba yo a gotšego ka mo go lekanego gore o ka rwala boikarabelo bja lenyalo. Ka mohlala, Jehofa o lebeletše gore monna a hlokomele ba lapa la gagwe—mmeleng, ka dilo tše di bonagalago gotee le moyeng. Ge e ba o le mošemanyana yo a lego mahlalagading, na o ikemišeditše go hwetša mošomo gomme o hlokomele mosadi wa gago mohlomongwe gotee le bana? Na o boemong bja go ka ba thuša go boloka boemo bja bona bja moya? Go thwe’ng ge e ba o le ngwanenyana yo a lego mahlalagading? Go nyakega gore mosadi a rate monna wa gagwe le go mo hlompha; e bile o swanetše go thekga diphetho tšeo a di dirago. Na ruri o ikemišeditše go dira se ka nako e telele? Gape, na o ikemišeditše go hlokomela lapa ka mo go sa kgaotšego—go apea le go hlokomela bana?—Ba-Efeso 5:22-25, 28-31; 1 Timotheo 5:8.

Ka mohlala: Kua dinageng tša ka Bodikela bafsa ba lora ka go otlela koloi ya lapa. Eupša ke eng seo mofsa a swanetšego go thoma go se dira pele a ka dumelelwa go dira bjalo? Dinageng tše dintši o swanetše go hwetša tlwaetšo gomme o ngwale tlhahlobo ke moka o hlahlobje o otlela tseleng pele o ka fiwa lengwalo la go otlela. Ka baka la’ng? Ka gobane go otlela ke boikarabelo bjo bogolo. Bophelo bja gago le bja batho ba bangwe bo tla ba ka diatleng tša gago ge o otlela. Ke therešo gore lenyalo le lona ke boikarabelo bjo bogolo! Bjalo ka mofsa yo a lego mahlalagading, o ka fo ba o sešo wa lokela go le tsenela. Tabeng yeo, o tla dira ka bohlale gore o gane teko ya go beana mabaka, ka ge go beana mabaka e le mogato wo o tšewago bakeng sa go hwetša molekane wa lenyalo. Ge e hlaloswa ka tsela e bonolo: Ge e ba o sešo wa lokela go tsena lenyalong, ga se wa swanela go beana mabaka.

Bakeng sa go dira phetho e botse tabeng ye, o nyaka seo Beibele e se bitšago “tsebo le bokgoni bja go nagana.” (Diema 1:4) Ka gona, e ka ba kgopolo e botse go ikhola ka tsebo le phihlelo ya motho yo mongwe yo a gotšego. Batswadi ba Bakriste gantši ba boemong bjo bobotse bja go ka go thuša go hlahloba ge e ba o loketše go ka tsena lenyalong. Le gona mo gongwe go ka nyakega gore o hwetše keletšo e tšwago go ditho tšeo di gotšego tsebong tša ka phuthegong ya Bokriste. Ge e ba batswadi ba gago ba sa nyake o beana mabaka, gona o dira gabotse ge o swarišana le bona tabeng ye. Kganyogo ya bona ke go go thuša gore o ‘pheme masetlapelo.’—Mmoledi 11:10, bapiša le NW.

Ge e ba ba nagana gore ga se wa lokela go beana mabaka, ba ka go kgothaletša gore ge o sa letile, go e na le gore o lebiše tlhokomelo ya gago mothong o tee, o ka katološa segwera sa gago. Go gwerana le batho ba sego lenyalong le ba lego lenyalong, ba bagolo le ba bafsa, gaešita le go gwerana le bao e lego dithaka tša gago, go ka go thuša gore o bope semelo sa gago le go hwetša pono ya kgonthe ka bophelo le lenyalo.

Go leta go fihlela ge o loketše go beana mabaka go ka se be bonolo. Eupša go leta ke mo go nago le mohola. Ka go šomiša ‘lebaka la bofsa’ bakeng sa go gola gore o be motho yo mogolo yo a gotšego monaganong le yo a nago le boikarabelo, o tla efoga mathata a mantši. O tla ipha nako ya go gola gore o be motho yo a ka kgonago go kgotlelela dikgateletšo le boikarabelo tša lenyalo. Gape o tla ipha sebaka sa gore o kgone go gola o be motho wa moya. Ka tsela yeo, ge mafelelong o loketše go ka beana mabaka, ba bangwe ba ka go lebelela gabotse kudu o le motho yo a tlogago a swanelwa ke go ka tsebelwa kgaufsi.

Ge e ba o tla rata go amogela tsebišo e oketšegilego goba o tla rata gore motho yo mongwe a go etele bakeng sa go tla go swara thuto e sa lefelelwego ya legae ya Beibele le wena, hle ngwalela go Jehovah’s Witnesses, Private Bag X2067, Krugersdorp, 1740, South Africa, goba o ngwalele atereseng e swanetšego ye e lokeleditšwego go letlakala 5.

[Mengwalo ya ka tlase]

[Seswantšho go letlakala 31]

Ditiro tša go bontšhana lerato gantši di lebiša mathateng